VAN GESTEL
AUTOSCHADE
De Dolle
50 Gulden Dagen
JOS HOES
MODEHUIS
JESPERSvor
HC-SHOPX
'aterdag 20 augustus a.s. Eeuwenoude traditie herleeft:
bernardusprocessie te Ulicoten
OMumuM SpiHm
W
HEREN
BOUWMATERIALEN. KEUKENS,
BADKAMERS, TEGELS
DAMES
Theo Ellen
VERKOOP - VERHUUR
Garantiebedrijf
U
Nieuws- en Advertentieblad voor Alphen en Riel Baarle-Nassau Baarle-Hertog en Chaam
fcr
Basler Yarell Frankenwalder Hauber Stylemaster
PRINSENSTRAAT 12 - ZUNDERT - TELEFOON 01696-76000
T-shirts
Pullovers
Pantalons
Blouses
Bermuda’s
Blazers
Rokken
Deux Pièces
Japonnen
1x50
1x50
1x50
1x50
1x50
2x50
1x50
3x50
3x50
PORT BETAALD
BAARLE-NASSAU
1x50
1x50
2x50
3x50
rrijdag 12 augustus 1994
r. 4403
Erkend rep. voor o.a.
CENT. BEHEER, ZLM
Verz. en SCHADE
GARANT
V.O.F.
Eikbergseweg la, Bavel
Telefoon: 01613-1705
3
E.
7
V<xr al uw gtasweriaaamheden
3
s
Overhemden KM 1x50
Overhemden LM 1x50
Polo’s
Jeans
Pantalons
Colberts
Modehuis Jos Hoes
Nieuwstraat 87 - Gilze
Telefoon 01615-1296
4264
FAM. RESTAURANT
GEREEDSCHAP- EN
MACHINEHANDEL
Baarleseweg 16
5113 TA ULICOTEN
Telefoon 04249-9501
COMPUTERS Breda
WA
ft 32
3906
592
Gil Bret Joy Fun Bernd Berger Outset Maura
A A
A
o
u
rt
53
5.
73
co
M
S
75
’w
g
5
H3
C_
3
g
I’
a
5’
Tel. 04257-8853 - Reth 8
5111 HC Baarle-Nassau
0£
U
u
J
3
,3
Nelen
BEDEVAARTGANGERS
VAN OVERAL
Als Ulicoten in 1803 een zelfstandi
ge parochie wordt, los van de moe
derkerk in Baarle, dan komt de Ber-
nardusverering in Ulicoten in een
stroomversnelling. Nu men zelf baas
in eigen kerk is, ziet men de stroom
van bedevaartgangers naar Ulicoten
toenemen. In 1821 wordt te Drunen
een Bemardusbroederschap opgericht.
Jaarlijks gingen de inwoners uit de
Langstraat processiegewijs naar Uli
coten om daar Bernardus te vereren.
De pelgrims gingen dan te voet van
Drunen via Tilburg, Riel, Gilze naar
Ulicoten. Zij gingen de ene dag heen
en de andere dag weer terug, telkens
een toch van meer dan acht uren! In
Wagenberg wordt in 1828 een Ber-
nardusbroederschap opgericht, ge
volgd door Kaatsheuvel in 1850 en
Breda in 1867. Ook in vele andere
plaatsen in Noord-Brabant werden
Bemardusbroederschappen opgericht
en die trokken elk jaar weer naar
Ulicoten. Zo kwamen er pelgrims
vanuit Steenbergen, Huijbergen, Ber-
Vervolg op pagina 25
EEUWENOUD
K Bemardusverering in Ulicoten is
eeuwenoud. Om precies te zijn,
Ifflids 1553 is er al sprake van een
■mardusverering in Ulicoten. Zeer
■aarschijnlijk is de Bemardusvere-
rijig in Ulicoten al eerder op gang
[gekomen, maar van het jaar 1553 is
lein geschrift bewaard gebleven in de
Iparochiearchieven van Baarle-Hertog
Ifearin de Bemardusverering in Uli-
Icbter ter sprake komt. De bewuste
■te handelt over de verantwoording
He de kapelmeesters van de onder-
Ihorige kapellen van de Remigiuskerk
|in Baarle-Hertog moeten afleggen
■genovcr de schepenbank van Baar-
lle-Hertog en tegenover de pastoor van
Baarle. De onderhorige kapellen wa-
jren de kapel in Zondereigen, de kapel
I in Ulicoten en de Salvatorkapel op
Bjhoven. Het zal duidelijk zijn dat
[hei hier om een financiële verant-
■oording van de kapelmeesters gaat.
Bt de overeenkomst tussen kapel-
meesters enerzijds en de pastoor,
Ittrkmeesters en de schout van Baar
le-Hertog anderzijds wordt duidelijk
dat de kapel van Ulicoten toen reeds
Bikomsten had uit een jaarlijkse Ber-
Brdusverering daar ter plaatse. De
'Kapelmeesters moesten alle inkom
sten cn uitgaven kunnen verantwoor
den tegenover hun meerderen. Dat
was dus al in 1553, dat is nu 441 jaar
Bieden.
Wildertstraat 31, Chaam
naast Eldoradopark
terras en speeltuin
Woensdag: schnitzeldag
inclusief garnituur tl. 15,- p.p.
Zaterdag: steengrillen
compleet fl. 25,- p.p.
Geopend vanaf 12.00 uur, maandag gesloten.
Telefoon: 01619-2596 s?3?
beeld in de noodkerk. Uit de geschie
denis weten we dat de Bemardusver
ering in de noodkerk gewoon werd
voortgezet. Dat zien we in de kerkre
keningen. Een niet onaanzienlijk deel
van de inkomsten, zo’n ruim veertig
procent, afkomstig was van de Ber-
nardusverering! In 1797 kreeg men
weer toestemming om de eigen paro
chiekerk weer in gebruik te nemen en
nam men het beeld weer mee naar
Ulicoten. Vanaf dat moment kon de
Bemardusverering weer in Ulicoten
zelf plaatsvinden.
ns Weekblad
bedrijfsbureau en is op aanvraag verkrijgbaar.
De Bernardusprocessie trok in 1938 voor het eerst sinds het processieverbod
Beer over de openbare weg.
[n het kader van de viering van 550 jaar Ulicoten heeft het comité
I samenspraak met het kerkbestuur van de Bernardusparochie
(sloten om nog een keer de Bernardusprocessie naar de Bernar-
jhskapel in de Bollekens te laten trekken. De geplande datum
(ervoor stond feitelijk al bij voorbaat vast: 20 augustus, de feest-
feg van de H. Bernardus van Clairvaux. Die dag viel gelukkig in het
lekend dus veel belemmeringen zijn er niet om er weer eens een
jaditionele Bernardusprocessie van te maken.
De kapel van Ulicoten was toen nog
niet gewijd aan Bernardus hoewel er
al een grote verering plaatsvond. De
verering van Bernardus is in Ulicoten
gekomen met de komst van een 15e
eeuws Bemardusbeeld dat hedenten
dage nog steeds in de kerk aanwezig
is. In het verleden werd Bernardus in
Ulicoten vereerd op de tweede en
derde Paasdag, de tweede en derde
Pinksterdag en natuurlijk op de twin
tigste augustus de feestdag van Ber
nardus van Clairvaux. Eeuwenlang
kwamen gelovigen uit de verre om
geving van Ulicoten op die dagen
naar Ulicoten om in de kapel, gele
gen in het centrum van het dorp,
Bernardus te vereren en hem aan te
roepen voor genezing. Bekend zijn
de reumaringen uit de vorige eeuw
en begin deze eeuw, die de mensen
in de kerk van Ulicoten kochten als
bescherming tegen reuma.
RUZIE OM BERNARDUSBEELD
De verering van Bernardus in Ulico
ten is niet altijd van een leien dakje
gegaan. Bij de Vrede van Munster in
1648 begon de ellende voor de paro
chianen in Ulicoten pas goed. Na de
Vrede van Munster werden namelijk
alle Katholieke kerken gesloten en
dus werd de kerk (eigenlijk nog ka-
pel) ook gesloten. Net op tijd hadden
de inwoners van Ulicoten kans ge
zien het bijzondere Bemardusbeeld
in veiligheid te brengen. Het werd
ondergebracht in de moederkerk van
Baarle, die niet gesloten hoefde te
worden omdat die op Spaans gebied
stond. Men dacht dat het daar veilig
was. Pastoor van Herdegom vond het
maar wat prachtig dat het Bemardus
beeld nu in zijn parochiekerk stond.
Hij nam onmiddellijk contact met de
bisschop op om toestemming te krij
gen voor een Bemardusverering in
Baarle en dat met het beeld van Uli
coten! Verwonderlijk is deze actie
van Van Herdegom niet, want de
Bemardusverering had de Ulicootse
kapel beslist geen windeieren gelegd.
De pastoor van Baarle zag er dus wel
brood in.
De actie bleef echter niet zonder reac
tie. Die van Ulicoten vonden het maar
niks en op een goede nacht verdween
het Bemardusbeeld uit de kerk van
Baarle. Rara, wie zou dat nu weer
gedaan hebben? Van Herdegom hoef
de daar zelf niet lang over na te den
ken. In zijn ‘Annales et Documenta’
schrijft hij zelf over de verdwijning:
‘Yemant van Ullecothen heeft hem
verstout heymelyck te comen in de
kercke ende beeft van daer aff te ne
men ende wech te draegen, laetende
sijne beslyckte voeten op den aultaer
staen...’ Iemand van Ulicoten is zo
brutaal geweest om stiekem de kerk
binnen te gaan en het beeld daar weg
te nemen terwijl hij zijn sporen van
zijn modderige voeten nahet op het
altaar. Voor Van Herdegom geen
enkele twijfel mogelijk, het Bemar
dusbeeld moest door iemand van
Ulicoten zijn gestolen.
Helemaal ongelijk had Van Herde
gom ook niet met zijn verdachtma
king. Want toen de Ulicootse bevol
king in 1654 een noodkerk liet bou
wen in de Bollekens net over de grens
in Meerle, kwam bij de inwijding van
die kerk het Bemardusbeeld weer
tevoorschijn. En om Van Herdegom
duidelijk te maken dat het Bemar
dusbeeld in Ulicoten thuishoorde, had
men hem uitgenodigd om de inwij
ding van de noodkerk bij te wonen!
In de jaren 1654 tot 1797 bleef het
Verkoop, verhuur, zelfbouw,
reparatie, eigen technische dienst.
Tel. 014-699821 Baarle-Hertog
Tel. 076-144749 Breda
weer gaat gebeuren door de Bosstraat.
J
1961 trok men net als dat in 1994
■X
