CARITAS
KIND EN GELOOF
I
Bejaarden uit Alphen ep reis
De kinderbijbel
Scouting Alphen
r
Openstelling
postkantoor Chaam
i
SI
"Ons Weekblad” vrijdag 31 augustus 1979
n
(Foto: Jaap Homan, Alphen).
En nu allemaal eventjes naar het vogeltje kijkenI
THEOLOGISCHE BENADERING VAN DE
KINDERBIJBEL.
Op de feitelijk keuze van de kinderbijbel wil ik
de volgende keer graag terugkomen.
Lou Verhagen D.V. Gilze.
Zeggen we karigheid/schaarste, dan zullen we
onderzoeken waaraan. Waaraan hebben de
roependen, de protesterende behoefte? Wat
willen ze? Is geld alleen voldoende?
De verschillende parochiële caritas-instelling-
en zullen vanuit hun betrokkenheid U weer
maandelijks aanspreken.
Ad. Mol
vanuit het kontakt met de caritas-instellingen
in het dekenaat Oosterhout, Van Bossehof 9,
5121 AD Rijen 01612-3522.
Het leven gaat gewoon verder..., "dienen"
zullen we altijd moeten...
Mensen uit Nicaragua, vluchtelingen uit Viet
nam, Syrisch Orthodoxe christenen: die neem
e mee op vakantie, schreef ik zes weken
geleden.
Was het niet zo?
Dan hebben zij U intussen wel weer herinnerd
aan de ernst van het leven, de karigheid in het
mensenbestaan.
Karigheid.
Dat schijnt de oorspronkelijke betekenis van
het woord caritas te zijn. Karigheid of schaar
ste. Het lijkt me de moeite waard dit woord
dan maar eens centraal te stellen in onze
betrokkenheid bij de "naasten".
Het zijn verhalen met een "verborgen
waarheid" achter de woorden en de feiten.
Het zijn verhalen met een boodschap. Het
Helpt U hen helpen. Zij werken namens U.
Ik wil maandelijks met U zoeken naar die
karigheid, die schaarste, die ons, christenen,
in het bijzonder, bindt aan de alledaagse
samenleving.
verhaal van God met de mens is een illustratie
ook van ons leven, een handvat om onze eigen
situatie onder ogen te zien. Elk verhaal, ook
het bijbelveraal, moet voor het kind konkreet
en duidelijk zijn, mag emotioneel niet te
belastend of moraliserend zijn, maar zal vooral
vinnig van taal moeten zijn. We zullen de bijbel
naar het kind moeten brengen op tijden dat
het kind daarvoor ontvankelijk is. Het kind
moet er aan toe zijn. Toch zal het iedereen
duidelijk zijn dat je de godsdienstige opvoe
ding van je kind niet kunt uitbesteden, ook niet
aan een kinderbijbel. Ouders zullen zelf over
tuigd moeten zijn van de waarden van het
bijbelverhaal en samen met hun kind het
verhaal moeten lezen, de illustraties moeten
bepraten, het verhaal moeten toelichten. Een
kinderbijbel wordt zo steeds meer een boek
voor het hele gezin i.p.v. een kinder-(voor)
leesboek.
De zorg die ten grondslag lag aan het
"Rapport van een onderzoek naar kinderbij
bels" was; aan welke voorwaarden moet een
kinderbijbel voldoen, wil men redelijkerwijze
kunnen verwachten dat er in de latere jaren
(van het kind) geen moeilijkheden ontstaan
vanuit de geloofsovertuiging, die gegroeid is
op grand van het herhaaldelijk horen van
kinderverhalen. Klaarblijkelijk was er wat mis
met de kinderbijbel. Sinds het begin van de
vorige eeuw was er behoefte aan een kinder
bijbel vanuit de godsdienstige opvoedings
situatie. Het kind werd nog te zeer gezien als
een kleine volwassene en de bijbel werd vaak
misbruikt om te moraliseren. De eerste katho
lieke kinderbijbel verschijnt in 1829 en alle
nadruk ligt daarbij op de bijbelse geschiedenis.
De eerste kinderbijbels willen een zo'n over
zichtelijke beschrijving geven van de geschie
denis van het O.T. en N.T.
Met ingang van 3 september a.s. zal het
postkantoor een andere opstellingstijd krijgen.
Het kantoor zal dan van maandag t/m vrijdag
geopend zijn van 09.00 tot 12.00 uur en van
15.30 tot 17.30 uur.
De P.T.T. verwacht, dat deze openstellina
beter zal verantwoorden aan de behoeften van
het publiek. Om na te gaan of dit inderdaad zo
is zal gedurende een half jaar nauwlettend
worden nagegaan hoe het publiek op de
wijziging reageert. Dit half jaar geldt dus als
proeftijd. Indien daartoe aanleiding bestaat zal
daarna de openstellingstijd opnieuw aange
past worden. Dit zal dan ook weer tijdig
bekend gemaakt worden.
De eerste week van september staat dit jaar
weer in het teken van de bijbel en dit jaar gaat
in deze bübelweek de aandacht bijzonder uit
naar het kind. Een oecomenisch overlegor
gaan betreffende de bijbel heeft een werkboek
uitgegeven; "Worden als kinderen". Toch
biedt dit werkboekje zelf weinig direkte infor
matie over de bijbel en het kind. Ik wil daarom
stil staan bij de problema
tiek van het kinderbijbel. Ik maak daarbij
gebruik van het "Rapport van een onderzoek
naar kinderbijbels" (een uitgave van het Ned.
Bijbelgenootschap en de Kath. Bijbelstichting
(1972)), "De kleine mens en het grote boek"
(Ds. Klink) en "De ene kinderbijbel is de
andere niet" (G. Marseille).
WAAROM BRENGEN WE DE KINDEREN IN
KONTAKT MET DE BIJBEL?
Sommige mensen hebben er geen enkel
probleem mee het kind reeds vroeg in kontakt
te brengen met de bijbel. Alles wat je kinderen
uit en over de bijbel kunt vertellen, zo
redeneren ze, is goed en meegenomen.
Kinderen kunnen er nooit genoeg van horen
en weten. Anderen proberen bij kinderen
geleidelijk aan begrip te kweken over Gods
bedoelingen met ons maar zijn er zich van
bewust dat dit een heel langzaam en moeilijk
proces is. Ds. Klink waarschuwt ons als ze
zegt dat de bijbel niet voor kinderen is
geschreven. Ook een in taal aangepaste
kinderbijbel lijkt inhoudelijk niet op kinderen te
zijn afgestemd, omdat vele verhalen niet
herkenbaar zijn van uit de eigen belevingswe
reld van het kind.
En toch zullen velen zeggen dat kinderen
graag naar bijbelverhalen luisteren. Immers in
die verhalen worden de oervragen van ieder
mensenkind geraakt; waar komen we van
daan?, waar gaan we heen?, worden we
aangenomen of alleen gelaten?, is er iemand
die ons leidt en redt? We moeten echter niet
vergeten dat de bijbel geen doel in zichzelf is.
Het gaat bij de bijbel om het God leren
kennen, zijn plannen met de mensen en de
wereld, om onze taak daarbij. De bijbel is
openbarend voor ons leven en we zullen bij de
kinderen daarvoor geleidelijk aan begrip moe
ten kweken. Toch zijn er duidelijk twee
stromningen als het er om gaat het kind reeds
vroeg in kontakt te brengen met de bijbel. De
bekende J. Nieuwenhuis pleit voor een uit
gangspunt dat zo lang mogelijk stil wil blijven
staan bij het leven van elke dag; levensthema's
noemt hij dat. Pas daarna is volgens hem een
vertaling naar bijbelse thema's mogelijk. Zijn
protestantse opponent Ds. Lam pleit er voor
reeds jongere kinderen in kontakt te brengen
met bijbelse verhalen al wil ook hij rekening
houden met de kinderlijke ervaringen. In de
huidige schoolkatechese bestaan trouwens
dezelfde twee tendenzen. Lam wil beginnen
met het bijbelverhaal waarbij rekening gehou
den wordt met de ervaringen van kinderen.
Nieuwenhuis e.a. willen beginnen met levens
thema's en deze daarna terug vertalen naar de
bijbel.
BEDOELING VAN EEN KINDERBIJBEL.
Welk standpunt je ook kiest, het is duidelijk
dat een goede kinderbijbel aan heel wat
voorwaarden zal moetn voldoen. Uitgangs
punt vóór elke "godsdienstige" opvoeder is
het kind een eigen relatie tot God te laten
vinden: het kind laten ontdekken dat God
bevrijdend met ons bezig is. Het kind is een
verhalend kind maar bijbelverhalen zijn geen
spannende verhalen van vroeger maar verha
len met een dubbele bodem.
Nu de zomerkampen weer achter de rug zijn
en de scholen weer begonnen zijn gaat ook
Scouting Alphen weer van start:
Welpen van de Sioniehorde, akela Marleen
Bax; vrijdag 7 sept. 17.00 - 19.00 uur.
Welpen van de Jungle horde, akela Hannie
van Loon: dinsdag 4 sept. 16.00 - 18.00 uur.
Kabouters van de Dephokring, rea Adrienne
Kox: maandag 3 sept. 18.00 - 20.00 uur.
voorlopig 4 weken, daarna komt een wijziging
Kabouters van de Piporkokring, rea Bernadet-
Y.an Puyenbroek: zaterdag 8 sept.
10.00 - 12.00 uur.
Gidsengroep, guide José Backx: vrijdag 7
sePt. 18.00 - 20.00 uur. wijziging volgt nog.
Verkenners krijgen een persoonlijke uitnodi-
9'ng. Al bovenstaande bijeenkomsten zijn
voor de welpen, kabouters, gidsen en verken
ners die vóór het kamp al lid waren.
Hoe en wanneer nieuwe leden opgegeven
ditbTd Wor<^en ^unt u v°lflende week lezen in
Met vriendelijke groeten en tot ziens.
Staf Scouting Alphen
De bijbel is een boek voor volwassenen. Door
zijn ouderdom, taalgebruik en niet alledaagse
begrippenwereld sluit de bijbel niet zonder
meer aan bij de wereld van de huidige
volwassenen, laat staan het kind. De kinder
bijbel wil dit niet passen opheffen door de
kinderbijbel aan te passen aan het kind. Dit
betekent dat de kinderbijbel allereerst aan de
bijbel zelf recht moet doen. Een leuk aange
past kinderboek is nog geen kinderbijbel.
In de vroegere kinderbijbels (helaas nog in de
omloop als leerboekjes op vele basisscholen -
ik denk aan de bijbelverhalen van Timmermans
werden vaak een aantal passe-partouts of
denkschema's ingebouwd. Ik noem er enkele;
- God beloont het goede en straft het kwade.
- Bepaalde bijbelse figuren worden als ge
loofshelden beschreven, zonder dat hun
zwakheden aan de orde komen (vgl.
Jacob, Jozef, Samson, etc.).
- God kan alles. God hoort, ziet en weet
alles. Daarbij wordt een scheef beeld
gevormd van de "Almachtige God". Ds.
Klink zegt in "Kind en geloof"; "In de
eerste zin van de bijbel is er al sprake van
dat God afstand doet van zijn almacht; God
schiep de mens en vertrouwde hem de aar-
toe". Het gevaar voor het kind is dat de
almachtige God die van lijden verlost, er
eenvoudige niet blijkt te zijn. God blijkt zich
in de bijbel juist op de stellen aan de kant
van de zwakken. Hij is een kwetsbare God.
- In het O.T. wordt op een zeer menselijke
Wijze over god gesproken. Ook vervallen
vele oudere kinderbijbels in de fout het
O.T. reeds te verklaren vanuit de komst van
Jezus.
Woensdag 22 augustus. In tegenstelling tot de
vorige dag is het nu weer stralend. Om kwart
over acht zijn de eerste bejaarden reeds in de
Heuvelstraat aanwezig in afwachting van de 2
autobussen van de Fa. Jos van Raak, die hen
deze dag zullen vervoeren. Nadat de 98
bejaarden en de 2 begeleiders van Alphen
Vooruit zijn ingestapt, zetten de bussen zich in
beweging en worden door de achterblijvers
vrolijk nagewuifd. Via Baarle Nassau/Hertog
en Turnhout gaat het richting Kasterlee. Hier
stuiten we op een typische Belgische omlei
ding. Een pijl naar links en een pijl naar rechts,
en verder moet je zelf maar uitzoeken. Wel dat
hebben we gedaan en via Heretals en Diest
arriveren we tegen tien uur op de eerste
pleisterplaats te St. Truiden. Hier wordt onder
muzikale omlijsting van een amusementsorgel
van de Fa De Cap uit Antwerpen van een kop
koffie genoten. Onder begeleiding van enkele
laagvliegende straaljagers van de Belgische
Luchtmacht rijden we richting Huy, de vol
gende pleisterplaats. De eerste glooingen van
het Ardennelandschap nopen de chauffeurs
Huy aangekomen worden de bussen onder
aande kade van de Maas, aan de voet van de
de kade van de Maas, aan de voet van de
Citadel en Notre Dame, op vakkundige wijze
door de chauffeurs geparkeerd. De passagiers
krijgen nu anderhalf uur de tijd zich op eigen
gelegenheid te verpozen. Eenieder dient om
kwart voor twee terug te zijn. En dan gebeurt
het. Er ontbreken nog 3 man. Allerlei gissingen
worden gedaan. Verdwaald ontvoerd, achter
de madammekes aan of ingelijfd bij het
vreemdelingenlegioen? Wie zal het zeggen
Traag glijden de minuten voorbij en nog steeds
geen spoor van het drietal te bekennen. De
spanning is te snijden. Joop de Vuyst gaat op
onderzoek uit. En ja hoor, na een vijftal
minuten komen de deserteurs aanlopen. Ook
hier kende gezelligheid geen tijd. Op naar Luik,
volgens de chauffeur de grootste vervuiler van
Europa. Dit gebied doorkruisend bemerk je
pas hoe zuiver men in Alphen en omstreken
leeft. In het centrum van Luik aangekomen
wordt op een plezierboot van de Rederij
Stipthout uit Maastricht overgestapt. Om half
vier worden de trossen losgegooid en zetten
we de koers richting Nederland. Grauwe
cementfabrieken vormen het decor van het
eerste gedeelte. De daken van de omliggende
dorpen zijn allemaal wit bestoven gelijk een
sneeuwlandschap. Tot Ternaaijen varen we op
het Prins Albertkanaal. Dan worden we
geschut, 15 meter naar beneden, om vervol
gens via de Maas naar Maastricht te koersen.
Om zes uur meren we aan, sommigen met een
groenachtige huidskleur anderen met een
witte neus. Ook hier heeft de zeeziekte op
meedogenloze wijze toegeslagen. Nog gauw
even een groepsfoto gemaakt en dan de
bussen in op weg naar Weert. Hier wordt om
zeven uur deelgenomen aan een smakelijke
Koffiemaaltijd in "De poort van Limburg".
Onder muzikale omlijsting van een orkestje
worden, in een zaal waarin zich ruim duizend
mensen bevinden, de laatste gaatjes gevuld.
Nog even paniek, de soepballetjes blijken niet
eerlijk verdeeld te zijn, maar een kniesoor die
-
hierop let. Om negen uur nog een ingevroren
Weerter Vla voor de thuisblijvers gekocht en
dan op huis aan. Onder Eindhoven dienen de
eerste regendruppels zich op de voorruit aan,
maar dat mag de pret nu niet meer deren. Een
fantastische dag is teneinde. En bijzonder
woord van dank aan de chauffeurs, die zich op
een uiterst plezierige en vakkundige wijze van
hun taak hebben gekweten. En mochten jullie
volgend jaar weer een begeleider van Alphen
Vooruit nogid hebben, ik houd we aanbevo
len. Hou doe.
J.H.
U
1
