Oppositie
verlaat
raadszaal
Vanuit Dorp-Noord
BI F
-II
V
w-
la casa
Oud papier
Harmonie Alphen
Baarle-Nassau
Nieuwjaars
concert Ulicoten
Bingo-Kienen
"RUSTOORD"
GÉÉN UITVERKOOPI
Stationsstr. 7
Nieuws- en Advertentieblad voor Alphen en Riel - Baarle-Nassau - Baarle-Hertog en Chaam
-J
- 114 -
■y
3
■i
volgende week
zaterdag:
Gemeente Chaam
Afhalen
cadaverbonnen
Anjercbbwe
Aan de inwoners van
Alphen
ARDANTA
verzekert én
verzorgt de
uitvaart
Ook spelen wij met enveloppe-
systeem en jackpot.
Gezellige mensen zijn welkom
bij
CAFÉ-RESTAURANT
Bredaseweg 12, Baarle-Nassau
Telefoon 04257 - 9840
Prins Philips Willem (12-slot)
b i
k - r*-
EMENT
Gemeentesecretarie CHAAM.
taald.... Daar kwam ook nog het geloofsfana-
j-
Bij installatie nieuwe raad
Baarle-Hertog
FRANKERING I
BAARLl
Uitgave van Drukkerij Emiel de Jong B.V.
Tel. 04257-9235* Postbus 8- Baarle-Nassau
eenenzeventigste jaargang
Copy en advertenties uiterlijk woensdagmorgen
in ons bezit s.v.p.
Voor Baarle: Roosakkerstraat 7.
Voor Alphen: "De Nieuwe Magneet",
Raadhuisstraat 20 - Alphen - Telefoon 721
Voor Chaam: A. de Jong - Wolfsdonk 7,
Chaam - Telefoon 1767.
Voor Riel: A. v.d. Hout - Dorpsstraat 2 - Riel.
Voor België: PVBA de Jong, Hoogbraak 2,
Baarle-Hertog.
PHILIPS WILLEM VAN ORANJE
Heer van heel Baarle 1612-1618
iedere vrijdagavond,
aanvang 20.15 uurt.b.v. de
Grensjagers.
Keuze uit 100-tal rondeprijzen.
15 Hoofdprijzen o.a. draagbare
TV, stereo-pick-up, keuken-
ameublement, vliegreis enz.
GRATIS RONDE VOOR EEN
HALF VARKEN!!!
ons weekblad
vechten voor de katholieke koning van His-
panje, de Oranjeklanten voor hun protestantse
leiders. Dat ging letterlijk te vuur en te zwaard.
Gan dan maar eens na wat er allemaal
gebeurde. Nadat de Spanjolen in 1581 Breda
hadden veroverd, verscheen in de stadsreke
ning een post van 20 gulden: voor de arbeiders
die 584 doden hadden begraven, mannen,
vrouwen en kinderen...
De Staatse troepen, vooral als hun niet tijdig
was uitbetaald, waren niet kieskeuriger. Het is
waar, dat het ophangen van negentien gees
telijken in Brielle (9 juli 1572; er was een
buurjongen van Baarle bij: Klaas van Poppel
uit Weelde) niet uitging van de prins van
Oranje: hij had zijn afkeuring te kennen
gegeven. Maar wat gebeurde er precies twee
weken later in Roermond (23 juli 1572)?
Het leger van prins Willem veroverde toen
deze stad; zijn onderbetaalde troepen trokken
moordend en rovend door straten en huizen.
In het klooster van de Kartuizers
(zeer strenge beschouwende Orde) werden
twaalf weerloze en schuldeloze monniken
bloedig neergestoken. Sommige geschied
schrijvers zeggen, dat dit tegen de orders was;
maar Willem van Oranje, de aanvoerder, was
verantwoordelijk (meer dan een Nederlandse
minister van Justitie wanneer bij zijn afwezig
heid een of andere ondergeschikte een be
oordelingsfout maakt...). Welk oordeel velt
een moderne, onbarmhartige-historisch
schrijver? "Vooral het bloedbad dat zij (de
troepen van de prins) in het Kartuizer klooster
aanrichtten; heeft 's prinsen naam geschand
vlekt." (L.J. Rogier. "Gesch. v.h. Katholicis-
Veehouders, die in het verleden aangifte
hebben gedaan van cadavers, worden ver
zocht de hierop betrekking hebbende destruc-
tie-bonnen zo spoedig mogelijk te komen
afhalen. Niet afgehaalde bonnen zullen één
jaar nè aangifte van het cadaver worden
vernietigd. Verzocht wordt ook in de toekomst
regelmatig de cadaver-bonnen te komen afha
len.
Op zaterdag 15 januari vindt de eerste
ophaalaktie in het nieuwe jaar plaats. De
harmonie zal ook dit jaar weer al het oude
papier en karton bij u blijven ophalen. Door
alle oudpapier te bewaren en eenmaal per
maand aan ons mee te geven dient u diverse
doelen n.l. u steunt de harmonie en tevens
werkt u mee om gebruikte gronstoffen weder
om te gebruiken. Wij hopen en verwachten
dat u in 1977 evenals het voorafgaande jaar
wilt blijven steunen. Wij danken u voor uw
medewerking in het afgelopen jaar en blijven
op u rekenen. Op zaterdag 15 januari in de
kom en 't Zand, het papier wordt vanaf 9 uur
opgehaald. Zet u het tijdig aan de weg?
Het Bestuur
Elk jaar zet het Sint Willibrordusgilde zich in
voor het welslagen van de Anjeraktie, De
opbrengst van de aktie is bestemd voor het
behoud en de instandhouding van onze
Brabantse cultuur. De alphenaren en hun ge
voel voor cultuur kennende, ben ik ervan
overtuigd, dat de huis-aan huiscollecte, die
van 10 tot 16 januari 1977 gehouden wordt,
evenals vorig jaar een groot sukses zal zijn.
Stuur daarom de gildebroeders niet zonder uw
bijdrage van uw deur. Het Anjerfonds heeft
ook u nodig om zijn belangrijke werkzaamhe
den voort te kunnen zetten. Geef daarom gul.
v.d. Weijden,
burgemeester van Alphen en Riel.
Op vrijdag 7 januari 1977 wordt in Hilvaren-
beek de traditionele scholen-zeskamp ge
houden in de Hispo-Hal. De aanvang is om
19.00 uur en als presentator zullen aanwezig
zijn Gerard van den Berg en Dick Passier.
Op zaterdag 8 januari organissert Plus een
film-avond in de kapel van het Sobgebouw
aan de Pastoor de Katerstraat. Dit maal zal de
film "Jeremiah Johnson" van Sydney Pollack
met in de hoofdrol Robert Redford gedraaid
worden. De aanvang is 20.15 uur.
Op zondag kunt u naar een drietal concerten:
-In Roosendaal een nieuwjaarsconcert door de
harmonie en het mannenkoor in het Gildehuis
aan de Damstraat. De toegang is gratis en de
aanvang is 11.00 uur
-In Teteringen een koffieconcert in de foyer
van het gemeenschapshuis't Web. Ook hier is
de toegang gratis en de aanvang is 12.00 uur.
In Nieuw Ginneken een nieuwjaarsconcert in
het gemeentehuis om 11.30 uur.
Op donderdag 13 januari kunt u rammen in
café Benelux in de Kap/btraat te Baarle.
Het is nu tijd om vakantieplannen voor de
zomer te maken! Kom eens langs op ons
WV-kantoor aan het St. Annaplein 10.
Behalve van Nederland en België hebben we
ook informatie over Duitsland, Frankrijk en
Luxemburg.
BEGRAFENISFONDS VOOR
BAARLE-NASSAU-HERTOG,
CHAAM, ULICOTEN EN OMSTREKEN
- Volledige verzorging van begrafenissen
en crematies.
- Vervoer binnen- en buitenland.
- Dag en nacht bereikbaar.
- Volledige verzekering tegen alle begra
fenis- en crematiekosten.
- Ook opneming in de verzekering van be
jaarden, zieken en invaliden.
Voor inlichtingen:
J. Verhoeven, Voske 6, Baarle-Nassau,
Telefoon 04257 - 9834.
P. v. Oers, Baarleseweg 15, Chaam,
Telefoon 01619 -1483.
A. Oomen, Wilhelminastr. 6, Ulicoten,
Telefoon 04249 - 402.
b.g.g. 076 -132079 (dag en nacht).
We zijn aan het einde van onze twaalf
artikelen-tocht. Zeven maanden na zijn laatste
bemoeienis met Baarle stierf Philips Willem in
de Nassauhof te Brussel, 20 februari 1618. We
hebben herhaaldelijk gewezen op zijn goede
karaktereigenschappen. Maar het komt ons
voor, dat hij ook een "zwak" had; misschien
was het een soort trauma, dat we meer
vastgesteld hebben bij mensen die langdurig
honger en ontbering hebben geleden, b.v. in
een concentratiekamp of in de "hongerwin
ter" 1944-1945: ze blijven jaren lang "de
schade inhalen". Philips Willem had in Spanje,
vooral de laatste jaren van zijn ballingschap,
zeer krap gezeten. Hij moest alles vragen, zelfs
wat schrijfpapier en nu en dan wat geld. In zijn
land teruggekeerd, streefde hij voortdurend
naar meer geldelijke "bijstand" van de Staten
in Den Haag, en naar toewijzing van meer
(lukratieve) Heerlijkheden...
Dit ondanks zijn overtuiging, uitgesproken in
zijn testament, dat zijn broers Maurits en
Frederik Hendrik niet te zeer moesten hechten
aan aardse goederen "die gemakkelijker verlo
ren gaan dan genoten worden."
De laatste winter 1617-1618 werd in Brussel
door Philips en Eleonora doorgebracht van het
ene feest in het andere, zegt Mr. Mees. Na de
laatste overdadige maaltijd moest zijn Duitse
chirurgijn hem een lavement toedienen. De
man hanteerde de clysteerspuit wat onhandig
en verwondde daarbij de ingewanden. Aldus
de medische rapporten. "U hebt me doodge
maakt", moét de prins in het frans gezegd
hebben. Weinig uren daarop stierf de oudste
zoon van Willem van Oranje, 63 jaar oud. Over
uitvaart en begrafenis hebben al eerder be
richt. En zijn jonge vrouw? Na wat strubbe
lingen over het testament keerde zij naar
Frankrijk terug. Volgens de geschiedschrijver
Mr. Mees ruineerde zij zich "door het vol
houden van een te luxueuze levenwijze en
overleed plotseling op 20 januari 1619 op haar
kasteel Muret." -Dat was elf maanden na haar
man; ze was 32 jaar geworden.
Ik vermoed dat deze Bourbon-telg, opgevoed
aan het weelderige hof van de Franse koning,
niet vreemd is geweest aan de "goede sier"
die Philips Willem maakte....
Gelukkig hebben we nooit melding moeten
maken van ergerlijke uitspattingen van Philips
Willem. Hij was karaktervast en aarzelde niet
zijn ponjaard te trekken, zoals toen hem een
tegeling werd voorgesteld die de verplichting
met zich meebracht het bloedgeld te betalen
voor de moord op zijn vader... Hij was loyaal
tegenover zijn familie en maakte zijn broer tot
algemeen erfgenaam. Hij was royaal tegeno
ver zijn personeel (dat uit sumpathie voor hem
zijn onhandige chirurgijn wegjoeg). Hij was
ook uiterst vroom. Philips Willem was de
eerste feodale Heer van Baarle-Nassau-Her-
tog: bewerker en symbool van de eenheid der
twee dorpsgeledingen. In dit Kempische dorp
met zijn 140 namen van straten en gehuchten
tel ik maar vier persoonsnamen uit de oudere
historie: Gravin Hilsgondis, Hertog Hendrik I,
Pastoor Van Herdegom en Amalia van Solms.
Komt er niet eens een behoorlijke straat vrij
voor deze HEER VAN BAARLE?
Dr. Ed. Loffeld
maar wèl een unieke aanbieding voor onze klanten: beperkte voorraad
lange modische damesmantels (met afneembare voslam-kraag) in het
zachtste plongé lamsleder: "een leer voor de volgende keer".
Winkelwaarde: 749,
LA CASA-PRIJS498,—
Dit kan "La Casa" voor U doen door rechtstreekse levering uit eigen fa
bricage.
I On de oudejaarseditie van "Ons Weekblad"
leidden we een Baarles dokument in van
Philips Willem, gedateerd? juni 1612, goed
I twee maanden nadr^ na Breda ook de
I heerlijkheid Turnhout toegewezen. De
I Baarlenaren hadden eeiw/erzoekschrift inge-
I diend om uit een ekoncvische "recessie" te
geraken. Deze was veroorzaakt door ziekte en
oorlog.
Om eerst nog eens op de oorlogshandelingen
terug te komen: de lezer stelle zich niet voor,
dat de Spaanse en Staatse partijen vochten als
vaderlandslievende en ordentelijke militairen.
Van weerszijden was het vaak een troep
gehuurde kerels van welke nationaliteit dan
ook. Vechten en doden werd voor hen een
ambacht, waarvoor ze behoorlijk betaald
moesten worden. Dat gold ook voor veel
aanvoerders. Als men hoort dat drie Duitse
broers van Willem van Oranje sneuvelden
"voor Nederland", moet men weten dat de
deelname aan de oorlog hun gewoonweg een
bestaansmogelijkheid gaf: des te meer nodig
omdat zij kwamen uit het Dillenburgse gezin
van 17 kinderen, die toch allemaal aan de kost
moesten worden geholpen....
Ui thet "huur-karakter" van de troepen volgde
ook, dat de soldaten er na een victorie
gemakkelijk toe overgingen uitvoerig te plun
deren, ook al moesten daarvoor burgers
worden vermoord. Des te meer werd geroofd
naarmate de aanvoerder met achterstallige
soldij te kampen had. Laat staan dat in de
dorpen keurig vergoedingen werden uitbe
taald.... Daar kwam ook nog het geloofsfana
tisme bij: de "Spanjaarden" werden geacht te
me...16e en 17e eeuw", deel I, blz. 379.)
een en ander lijkt voldoende om duidelijk te
maken, dat ook de in Baarle gelegerde of
passerende troepen niet zo nauw gekeken
hebben als er moest worden betaald voor
voeding en laving van soldaten en paarden: al
is hier niet zo huisgehouden als in Roermond,
Breda en Brielle... Daarvandaan het verzoek
schrift aan Philips Willem in 1612, toen de
oorlogshandelingen voor enige jaren waren
stopgezet. (Twaalfjarig bestand). Er moest iets
gevonden worden dat de Baarlese ekono-
mische toestand wat zou helpen verbeteren. Ik
geloof niet, dat het om een louter routine-
verzoek ging, gezien de motivering (oorlog en
pest). De ingezetenen vroegen eigelijk hetzelf
de als de VVV Baarle-Nassau Hertog toen zij
in 1975 verzocht een "kleinveemarkt" te
mogen houden: zo iets brengt vertier en
verteer en winst in de gemeenschap.
De Baarlenaren van 1612 baden "oytmoede-
lijck" om twee maal per jaar een grootscheep
se markt van telkens drie dagen te mogen
houden, voor de verhandeling van "alderhan-
de peerden ende andere bestialen, waeren en
coopmanschappen alst hen gelieven sal..."
Prins Philips Willen stond dit toe (tegen
betaling aan hem van 12 gulden per jaar); de
markt moest gehouden worden "op seecker
gehucht, genaempt Looven" loveren), en
wel van 31 maart namiddag tot 3 april
voormiddag; in het najaar van 30 september
nm. tot 3 oktober vm.
Op 9 juli 1617 ondertekende Philips Willem in
Breda een nieuw stuk, waarin hij een ver
schuiving van de markttijden goedkeurde:
maandag na beloken Pasen en 3 oktober,
(tegenwoordig najaarskermis: eerste zonddag
in oktober).
Vermelden we alleen nog dat de Baarlese Prins
op 10 september 1616 goederen kocht in dit
dorp, afkomstig van de Kommanderij Ter
Braecke in Alphen. (zie Ons Weekblad 5 sept.
1975, in onze serie "De Alphense Kruisrid
ders")
Het is stilaan traditie geworden in Ulicoten.
a.s. Zondag wordt in de kerk het 5e nieuw-
J^atsconcert gegeven door de Brassband en
druiriDand. Wij hebben de afgelopen jaren
steeds een grote belangstelling gehad voor
aezp concerten. Dit jaar rekenen wij daar weer
u Pro9ran™ is zeer de moeite waard
r fisteren. Voor de muzikanten is het
tegelijkertijd een generale repetitie, want zoals
u weiiicht al weet mogen wij zondag 16 januari
i °rovinciale kampioenschappen in
osmalen. Daarover volgende week meer.
a.s. Zondag dus direkt na de H.Mis van 1Ö uur
n™‘f9- kwart voor elf- een goede belangstel-
ing is voor ons een grote steun. Bij voorbaat
wensen wij u veel muzikaal genoegen.
De installatievergadering van de gemeente
raad van Baarle-Hertog welke in feite een
loutere plichtpleging had moeten zijn, werd
door de oppositie o.l.v. de uittredende sche-
pene Alfons Cornelissen aangegreperr om
waar politiek vuurwerk te berde te brengen.
Alles ging in pais en vree totdat door beide
lijstaanvoerders de kandidaten voor 'n plaats
in het schepencollege naar voren werden ge
bracht.
A. Cornelissen, aanvoerder van de 5 mans
C.V.P. fractie, bracht de heren Frans Adriaan-
sen, Alf. Cornelissen en Jos Kin naar voren.
De bij Koninklijk Besluit benoemde burge
meester Alf. Leestmans, tevens lijstaanvoer
der van de Christen Demokraten, stelde de
volgende kandidaten voor: Harrie Loots, Jaq
van Leuven en Willy Govaerts. De Christen
Democraten hebben de meerderheid in de
raad van Baarle-Hertog waar zij met 6 ver
tegenwoordigers zitting hebben.
De heer Cornelissen zei nog in positieve zin
aan de uitbouw van de gemeente Baarle-Her
tog te willen meewerken en dat men van de
zijde van zijn fractie op een opbouwende
oppositie mocht rekenen.
Ze wilden echter niet meewerken aan het
stellen van een onwettige daad door mede
werking te verlenen aan de schepenen-ver-
kiezing. Van de zijde van de oppositie werden
vraagtekens gezet aan de wettelijke woon
plaats cq verblijfplaats van een van de
kandidaten voor het schepencollege. Volgens
de woorden van de heer Cornelissen komt een
inschrijving in het bevolkingsregister niet
overeen met een wettelijk woonplaats. Het
betrof in dit geval de kandidatuur van de heer
W. Govaerts. De oppositie wenste dan ook
niet deel te nemen aan de stemmingen en
verliet daarop en bloc het overvolle raads-1
zaaltje van het Belgische gemeentehuis.
De voorzitter die na de woorden van de heer
Cornelissen nauwelijks de kans kreeg te ant
woorden, zei zich niet bewust te zijn van een
onwettige daad temeer omdat er geen enkele I
bemerking was binnengekomen tegen het
verkiezen van de heer Govaerts als raadslid
van de gemeente Baarle-Hertog.
De meerderheid van de raad, in dit geval de I
Christen Demokraten, kozen nadien dan ook
de door hun voorgedragen kandidaten voor I
het schepenen college.
De oppositie was na de raad graag bereid nog j
wat nader commentaar te geven. Woord
voerder Cornelissen zei op grond van de
rekbaarheid van de begrippen woonplaats-
verblijfplaats-domicilie gehandeld te hebben.
De klacht van de oppositie zal dan ook zo
spoedig mogelijk worden gedeponeerd bij de
Gouverneur van de provincie Antwerpen die I
het op zijn beurt voor behandeling door zal
zenden naar het ministerie van Binnenlandse
Zaken in Brussel. Wat de mogelijke gevolgen
zouden kunnen zijn, was ook de oppositie niet
bekend. Ook de andere gekozen raadsleden
van de oppositie vielen hun woordvoerder zo
nu en dan bij. Daaruit werd wel duidelijk dat I
het ernst met de oppositie zal zijn de komende I
6 jaren. We zullen zorgen voor een dubbele I
controle, zowel op de administratieve als
praktische werkzaamheid, aldus de heer Cor-1
nelissen. Hij voegde er tot slot nog aan toe dat
er een einde moest komen aan de wantoe
standen die er heersen.
W - r m
F 1
jJ
V
5
PHILH»Pl\S XASSAVIVS. PR1NCK.PS S
AIRIACVS. tte
-'ï ’•’w
