Fen eeuw Kruiswerk
WERKGROEP MILIEU BAARLE
I
Drumband en
Aan onze Chaamse
abonnees
Klaroenen Baarle
gehuldigd
Hélène van
Zuidam
LI
h Nederland
Boeiende geschiedenis, een roman waard!
WEEKKOOPJE
VAN DEN BROEK
r
/AN£ASTEI<
Psssti
zei de Sint, ik heb iets horen
vertellen over oorkonden, die ook
nog een prachtig cadeau schijnen
te zijn
Aphrodite"
Nassaulaan 38
Ni uws- en Advertentieblad voorAlphenen Riel-Baarle-Nassau-Baarle-HertogenChaam
I
/A
I
F
04257-9209
s
Laat uw coupe knippen in de
nieuwe lijn ,,S" 1976.
-
BEGRAFENISONDERNEMING
VOOR
-3AARLE-NASS&U üERTOG
CHAAM - ULICOTEN -
ALPHEN EN RIEL
Kontaktadres: Margrietstraat 10 - Baarle-Nassau - Telefoon 04257-9838
LIGNE S 1976
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1975. - NUMMER 3443 ■11 1
JOLIE MADAME
en
De redactie.
I
- 1
Schoonheidssalon
Sans Soucis
L’Oréal
Bungalowpark 18A
Baarle-Nassau
Tel. 04257-9095
Hairstyliste - Esthéticiènne
Een goede coupe geeft de houdbaarheid
aan uw watergolf en permanent.
Mevr.
Annie Kools-van Tilburg
BAARLE-NASSAU
FRANKERING BD ABONNEMENT
BAARLE-NASSAU
Uitgave van drukkerij Emiel de Jong
Tel. 04257-9235* - Postbus 8 - Baarle-Nassau
NEGEN EN ZESTIGSTE JAARGANG
Volledige verzorging van begrafe
nissen en crematies.
Vervoer in binnen- en buitenland.
Dag en nacht bereikbaar.
Verzorging en regeling van begrafenis
sen en crematies bij:
L VERHOEVEN - Voske 6 - Baarle-
Nassau - Tel. 04257-9834
b.g.g. 01600-32079 |dag en nacht].
P. VAN OERS - Baarleseweg 15 -
Chaam - Tel. 01619-483
b.g.g. 01600-32079 [dagen nacht].
A. OOMEN - Wilhelminastraat 6 -
Ulicoten - Tel. 04249-402
b.g.g. 01600-32079 [dag en nacht].
J. VEROUDEN - Zandstraat 8B -
Alphen - Tel. 04258-553
b.g.g. 01600-32079 [dag en nacht].
Deze week zijn er 1001 weekkoopjes,
want u krijgt tot 6 december minimaal
10% EXTRA KORTING
op huishoudelijke-, luxe- en
Sola-artikelen.
Op alle merken wasautomaten, diep
vriezers, droogautomaten, vaatwassers
enz. geven we
20% TOT 50% KORTING!!!
En bovendien een unieke service
binnen 24 uur.
St. Janstr. 18, Alphen, Tel. 04258-315
N.V. ALG. NED. BEGR. VERZ. EN
VERZ. MUA.N.B.V.
Omdat de drumband met klaroenen van de
drumbnad ”St. Remi” uit Baarle-Nassau-Her-
tog afgelopen zomer kampioen is geworden van
de provincie Antwerpen, en het majoretten-
korps van dezelfde vereniging een eerste prijs
behaalde, zijn deze groepen afgelopen vrijdag
21 nov. gehuldigd door de beide burgemeesters
van Baarle. Nadat een kleine show ten beste
was gegeven, feliciteerde burgemeester Hogen-
bosch Frans Jansen en Marlies Broos met hun
korpsen voor de behaalde resultaten. Vooral de
drumband, die de afgelopen drie jaar van de
laagste afdeling, via de middenklasse tot de
eerste afdeling is opgeklommen, wat in de
geschiedenis van de vereniging nog niet is voor
gekomen. Hij benadrukte ook de goede ver
standhouding in de vereniging, en moedigde
hen aan in deze geest voort te gaan. Bur
gemeester Leestmans zei in zijn korte speech
dat de vereniging een harmonie is en dat ook
een harmonisch geheel vormt. Hij hoopte dat
zij in het komende jaar weer zulke mooie
resultaten mag behalen en dat hij hen dan weet
graag zal komen feliciteren. Na een kort
samenzijn in de kantine van het Gemeen
schapshuis ging iedereen tevreden naar huis.
Het bestuur.
„APHRODITE”
We moeten beseffen dat niet de natuur
verkeerd, lastig of wat dan ook is, maar dat
juist onze kijk hierop eenzijdig en kortzichtig
is. Als we de wilde planten en de natuur in het
algemeen op verschillende manieren proberen
te bekijken, dan zullen we langzaam een
nieuwe, veelzijdige en rechtvaardiger visie op
de natuur krijgen.
Zo zullen we de natuur steeds beter leren
begrijpen en bewonderen. Dat kan het begin
zijn van een natuurvriendelijke leefwijze, wat
een van de voornaamste vereisten is om de
aarde leefbaar te houden of te maken voor de
volgende generaties mensen, dieren en planten.
Nota: een eenvoudig en mooi boekje over dit
onderwerp is ’Een dode rups is een vlinder
minder' van Jaap Willems met als ondertitel
'wees wijs rnet onkruid en ongedierte’. Het is
een boekje dat zeer geschikt is voor kinderen.
Denk er eens aan voor Sinterklaas (de prijs is
ƒ5,40).
Een ander duur, maar zeer goed boek is
'Natuur inschakelen, Natuur uitschakelen’ van
Louis G. Leroy.
ons wookdi&q
Enthousiasme.
Door de jaren heen is het kruiswerk landelijk
gezien gedragen door het enthousiasme van de
bevolking. De kruisvereniging is dan ook in
feite niets anders dan de bundeling van ieders
individuele activiteit, voortvloeiend uit de eigen
verantwoordelijkheid voor de eigen gezond
heid. Samen kun je meer dan alleen, is de
uitgangsgedachte van het kruiswerk.
En in die beginjaren pakte men de uiteen-
lopendste zaken aan: de bouw van badhuizen
om de hygiëne te bevorderen (praktisch nie
mand had toen nog een douche of een bad
kamer), men organiseerde het ziekentransport
(vooral van patiënten met besmettelijke ziek
ten) en schafte daarvoor speciale rijtuigjes
maar ook al spoedig ziekenauto’s aan, er
werden desinfectie-ovens gebouwd om kleding
en huisraad van typhus- en cholerapatiënten te
ontsmetten, er werden bakers opgeleid, jonge
moders kregen voorlichting over de verzorging
van hun zuigelingen (de kindersterfte was in
die tijd ongelooflijk hoog) en ze leerden daarbij
dat je put- of slootwater niet ongekookt kon
gebruiken voor het verdunnen van melk voor
baby. De kruisverenigingen ijverden voor de
aanleg van een riolering en waar dat niet kon,
organiseerde men een tonnetjesdienst (weke
lijks kwam een paardenwagen de volle tonne
tjes ophalen; in Amsterdam noemde men die
kar de ’Boldootwagen’), er werden sanatoria
voor tbc-patiënten gesticht en overal bij boer
derijen stonden ligtentjes waar tbc-patiënten
een rustkuur ondergingen.
Alles wat met gezondheidszorg te maken had
kreeg in die beginjaren de aandacht van de
actieve bestuurders van kruisverenigingen.
Er werd in opdracht van de kruisvereniging
door architecten een model arbeidswoning ont
worpen, er werden moerassen en stinksloten
gedempt die een bron van besmetting vormden,
men stichtte een verpleegstersopleiding (nog
steeds hebben alle verpleegsters een wit kruisje
op het diplomaspeld, ter herinnering aan die
eerste opleiding), men ijverde voor gemeente
verordeningen die het leggen van mesthopen op
de straten en het houden van varkens in de kom
Het Chaamse land, rijk aan geruchten,
heeft er blijkbaar weer eentje bij. Ze
werd kortelings geleden door onze
plaatselijke correspondent vernomen als
zou Ons Weekblad te Chaam slechts een
goede honderd abonnementen tellen.
Geruchten moeten er zijn, want anders
heeft men niets meer om de kop in te
drukken. Vandaar ook dat de redaktie
van ”Ons Weekblad”, niet zonder trots
zou willen vermelden dat Chaam mo
menteel maar liefst 573 abonnementen
telt. Dit betekent dat ”Ons Weekblad”
een graag geziene wekelijkse huisvriend
is in het merendeel van de Chaamse
gezinnen. Mochten er nog gezinnen
verstoken blijven van het wekelijkse
’’Chaamse” nieuws in Ons Weekblad,
dan adviseren wij hen even kontakt op te
nemen met onze plaatselijke korrespon-
dent J.C.M. Deckers, Kapelweg 9,
Chaam. tel. 708. Hij zorgt er dan voor
dat ook u op de hoogte blijft van de
gebeurtenissen binnen het Chaamse
verenigingsleven.
Copy en advertenties uiterlijk woensdagmorgen
in ons bezit s.v.p.
Voor Baarle: Roosakkerstraat 7.
Voor Alphen: "De Nieuwe Magneet",
Raadhuisstraat 20 - Alphen - Telefoon 721
Voor Riel: A. v.d. Hout, Dorpsstraat 2, Riel.
Voor Chaam: J. Deckers, Kapelweg 9, Tel. 708.
Voor België: PVBA de Jong, Hoogbraak 2,
Baarle-Hertog.
van de gemeente verboden, in diverse plaatsen
was de komst van de drinkwaterleiding te
danken aan acties van de kruisvereniging, de
eerste wijkverpleegsters werden aangesteld, die
thuisliggende zieken gingen verplegen en de
familieleden instrueerden hoe de zieke ver
zorgd moest worden....
En anno 1975?
Een heleboel van de taken die de kruis
vereniging toen verrichtte, zijn nu natuurlijk
overbodig geworden. Maar het kruiswerk heeft
er altijd anar gestreefd antwoord te geven op de
noden van het moment. En de noden van nu
zijn wel anders dan die van 1875, maar zeker
niet minder! De tbc is vervangen door kanker
en hart- en vaatziekten, de aandacht voor
stinksloten en open riolen (hoewel nog steeds
hier en daar aanwezig) veranderde in aandacht
voor het uigebreider gebied van de milieuhy
giëne.
Het takenpakket van de kruisvereniging van nu
is bepaald niet minder uitgebreid dan een eeuw
geleden. Kijkt u maar:
- Verpleging en verzorging van thuisliggende
zieken
- voorlichting aan thuisliggende zieken en hun
huisgenoten
- voorbereiding op de bevalling door cursussen
en huisbezoek
- zwangerschap sgymnastiek
- kraamzorg
- uitleen van verplegingsartikelen
- begeleiding van zuigelingen en kleuters op
consultatiebureaus en door huisbezoek van de
wijkverpleegster
- inenting van kinderen tegen difterie, kink
hoest, tetanus, polio, rode hond en mazelen
- gehoor- en gezichtsonderzoek bij zuigelingen
en kleuters, teneinde evt. afwijkingen op te
sporen.
- onderzoek naar PKU (een ziekte die tot
zwakzinnigheid kan leiden wanneer hij niet
tijdig ontdekt wordtbij zuigelingen.
- nazorg aan ontslagen ziekenhuispatiënten
- revalidatie
- bestrijding van geslachtsziekten, kanker,
reuma, astma, tbc, hart- en vaatziekten
- voedingsvoorlichting door diëtisten
- voorlichting op het gebied van gezond leven,
voorkoming van ziekten, veiligheid in huis,
verzorging van zieken etc.
- verpleging, verzorging en voorlichting aan
zelfstandig wonende bejaarden
- bejaardengymnastiek, beter bewegen
Grootste organisatie.
De kruisvereniging is de grootste organisatie op
het gebied van de gezondheidszorg in ons land,
met afdelingen tot in het kleinste gehucht.
Maar zij is ook de goedkoopste...!
Voor enkele tientjes per jaar neemt de kruis
vereniging een heel ge^n een vol jaar in zorg.
En als dat nodig is, komt de wijkverpleegster
desnoods elke dag aan huis voor de verple-
ging/verzorging van een zieke. In de loop der
jaren veranderde de naam en er kwamen
nieuwe kruisverenigingen bij. Het Witte Kruis
in Noord-Holland ging Groene Kruis heten. Er
kwam een Wit-Gele Kruis (r.k.) en een
Oranje-Groene Kruis (prot.christ.)
En momenteel zijn in de meeste plaatsen die
kruisverenigingen weer druk doende samen te
smelten tot één plaatselijke kruisvereniging.
Maar de hulp is in al die jaren van onschatbaar
belang gebleven voor iedereen.
Nog steeds krijgt u van uw kruisvereniging ’uw
leven lang gezondheidszorg thuisbezorgd’....
J.A.Stöpetie, P.R. adviseur
Nat. Centrum voor Kruiswerk
oantse Vereniging Het Groene Kruis. De
Wit-Gele Kruisverenigingen vormden al bij
hun oprichting in 1916 een tweetal diocesane
federaties, de Bredase en Bossche federatie.
Deze twee werden in 1929 samengesmolten tot
de Provinciale Noord-Brabantse Bond Het
Wit-Gele Kruis. In de loop der jaren groeide er
tussen beide prov. organisaties een hechte sa
menwerking, welke in 1974 uitmondde in een
fusie. Momenteel is er één provinciale kruis-
organtisatie, namelijk ”De Provinciale Noord-
brabantse Kruisvereniging’ te Tilburg. Deze
fusie komt de efficiency, de besluitvorming, de
communicatie en een doelmatiger inzet van
beschikbare krachten ten goede.
Momenteel zijn er bij de provinciale kruisor
ganisatie ca 650 mensen in loondienst: medici,
para-medici, verpleegkundigen, verzorgenden,
administratieve medewerkers.
De provinciale fusie heeft een stimulerende
invloed gehad op de fusiebereidheid bij de
plaatselijke kruisverenigingen. In de loop van
1974 vonden 11 fusies plaats, waarbij 15 ver
enigingen opgingen in een zustervereniging.
Op 1 jan. j.l. bedroeg het aantal plaatselijke
kruisverenigingen in onze provincie 183.
Zij hebben samen 594 verpleegkundigen en 36
wijkziekenverzorgenden in dienst. Voor hun
werk beschikken deze verenigingen over 292
wijkgebouwen waarvan zij er 230 in eigendom
hebben.
De laatste jaren is met name het werk op het
terrein van de jeugdgezondheiszorg sterk uit
gebreid. Alle nieuwegeborenen worden onder-
zoch op afwijkingen in de stofwisselingen (phe-
nylketonurie, afgekort PKU).
Een begin werd gemaakt met het onderzoek
van zuigelingen op gehoorstoornissen. Alle
kleuters van ca 2 jaar en 9 maanden worden
onderzocht op een oogafwijking (amblyopie-
onderzoek).
Bijzonder spijtig is het, dat het aantal gezinnen
dat lid is van een kruisvereniging zich in
Brabant in ongunstige zin onderscheidt van de
rest van het land. Landelijk is gemiddeld 82%
van de bevolking lid van een kruisvereniging.
In Brabant is dit percentage ca 66%...! Dat sc
heelt nogal wat. De hoogte van de contributie
kan onmogelijk de schuld zijn. De gemiddelde
contributie in onze provincie bedraagt nl.
dertig gulden. Wanneer men optelt, wat de
kruisvereniging allemaal biedt voor die paar
tientjes, kan men niet anders zeggen dan dat
het verkeerde zuinigheid is om geen lid van de
kruisvereniging te zijn. Het lidmaatschap
garandeert hulp op momenten dat men die
hulp bijzonder hard nodig heeft. Bovendien is
de overdenking dat de kruisvereniging de
gezondheid van de gehele bevolking beschermt,
door de georganiseerde aanpak van infectie
ziekten voor degenen die nog niet meteen hulp
nodig hebben, toch aanleiding om lid te
I
l I
l
I
)eze maand is het precies honderd jaar
;eleden dat de kruisverenigingen ontstonden,
iet eerst in Noord-Holland.
n die honderd jaar heeft het kruiswerk zich
ontwikkeld tot een organisatie, die uit ons
(ederlandse volksleven niet meer is weg te
lenken. Wie nü naar de kruisorganisatie kijkt,
iet een goed georganiseerde club met zo’n
5.000 mensen in volledige dienst. Een organi-
atie waaraan bovendien ongeveer eenderde
an alle huisartsen meewerken als leiders van
Ie consultatiebureaux en waarbij 82% van de
(ederlandse bevolking vrijwillig is aangesloten.
Jaar het begin was heel anders. In 1875
iwamen er in ons land nog cholera- en
ypus-epidemieën voor en tuberculose was
olksvijand nummer één!
■et was heel gewoon dat 1/5 van de baby’s nog
nhet eerste jaar na de geboorte stierf. Er lagen
elfs in de steden mesthopen in de straten,
I laarin varkens ijverig rondwoelden. Er was
I een waterleiding, en ook geen riolering.
I Ine Dr. Jac.Penn, geneeskundig inspecteur in
loord-Holland, kwam op de gedachte dat er
igenlijk verenigingen zouden moeten komen
ie de bestrijding van epidemische ziekten ter
and zouden nemen. De gedachte was niet
loednieuw, want al in 1866 was er in Utrecht
en 'Vereniging ter Verbetering der Volksge-
ondheid’ opgericht, een jaar later in Dord-
echt in Leiden en nog weer iets later in Zwolle
n Den Haag.
hn een of andere reden was deze verenigingen
een lang leven beschoren. Maar het idee van
'enn sloeg aan en toen hij in 1875 een cir-
ulaire met voorstel verzond naar alle Noord-
ollandse gemeentebesturen en huisartsen,
erden nog datzelfde jaar tien plaatselijke ver-
nigingen opgericht. Hilversum was de eerste
n koos de naam ’Witte Kruis’. De andere
erenigingen namen die naam over en daarom
eeft vele jaren lang de kruisvereniging, die in
ndere provincies ’Groen Kruis’ heette, in
loord-Holland de naam ’Witte Kruis’ gedra-
en.
lend de eeuwwisseling werd de kruisvereni-
g ingsgedachte ook overgenomen in Zuid-Hol-
nd, waar men de naam ’Groene Kruis’ koos,
in naam die in alle andere provincies werd
rergenomen. In 1903 kreeg Noord-Brabant
A jn eerste kruisvereniging (Het Groene Kruis
reda). In 1916 werd in Noord-Brabant een
athkruisvereniging (de eerste werd opgericht
j i Oudenbosch) opgericht, die de naam ’Het
ritte Kruis’ ging voeren. Sindsdien kwamen er
)k in andere provincies - met uitzondering van
roningen - Wit-Gele Kruisverenigingen. Nog
eer later, in 1936, werd het Oranje-Groene
ruis als prot.-christ. vereniging opgericht.
h Brabant.
U in 1909 verenigden de Groene Kruisaf-
lelingen zich in de Provinciale Noord-Bra-
Byvoorbeeld de Brandnetel, ja de brandnetel
Veel mensen denken bij het woord brandnetel
automatisch aan ’lastig ON-kruid’. Is de netel
dat nou wel? Er zijn namelijk vele manieren om
de natuur en elke plant afzonderlijk te bekijken
of te beleven. In het geval van de brandnetel
kunnen we zeggen dat deze plant een duidelijke
funktie vervult in de natuur, (1) namelijk het
opnemen van bepaalde voedingselementen uit
de grond (vooral de bekende nitraten, stikstof)
en het vastleggen van deze in de plant. Door
deze binding van nitraten wordt uitspoeling
door de regen voorkomen, (dus minder verlies
van grondstoffen) Na de eerste agressieve groei
van de netel en de inpalming van een bepaald
gebied zal de groeikracht van de plant afnemen
(zij heeft dan voor zichzelf een monokultuur
geschapen, waaruit volgt een toename van on-
leefbaarheid). Hierdoor krijgen andere plantjes
(zoals grasmuur en hondsdraf) de kans om te
groeien. Het resultaat is dat de brandnetel tot
de terugtocht wordt gedwongen. Niet echter
voor de nitraatsituatie in de grond volledig op
peil is gebracht. Naarmate de brandnetel door
menselijk ingrijpen sterker belemmerd wordt
in zijn poging de nitraathuishouding op peil te
houden, zal hij zich steeds agressiever gaan
gedragen. DUS
Naast de funktie in de natuurlijke cyclus kan
de netel voor de mens zelf ook nuttig zijn. (2)
Hij kan bijvoorbeeld gebruikt worden als voor-
jaarsgroente, de toppen gestoofd, alleen of in
kombinatie met spinazie; en in de soep is het
een ware delicatesse.
(3) De plant is, naast de vitamine A en de
eiwitten, ook rijk aan mineralen zoals ijzer,
magnesium, kalk en kalium, die in verbinding
met plantezuren gemakkelijk opgenomen wor
den in het lichaam.
Daardoor werd en wordt hij ook als genees
middel gebruikt (o.a. voor bloedzuivering).
(4) Verder wordt de brandnetel als gier (de
plant in water 3 dagen laten trekken) ook
gebruikt als natuurlijke bemesting en als
middel tegen luis in de tuinbouw.
Bijna vergeet ik te vermelden dat de netel ook
het meest geliefde woonoord is van de nachte
gaal; en wij maar klagen dat er geen nachtegaal
meer te horen is, en ondertussen de brandne
tels maar met gif bespuiten.
Zoals je ziet, er zijn wel meer manieren om de
brandnetel te bekijken dan alleen als lastig
onkruid, en dit geldt voor alle wilde planten.
MARLIES DELAHAUT
Klokkenstraat 12 2338 Baarle-Hertog
