Sociale aktualiteiten
weer
Wordt Jules Vernes
verhaal
WERKELIJKHEID
Zullen ook dit jaar
bijna
1000 doden vallen?
Rode Kruis en
bezigheids
therapie
VIOLA
NIEUWS
,DE GROOTE WEIDE'
CHAAM
IC
CO
TENTOONSTELLING
TE CHAAM
AUTOONGELUK MET
VRIJ ERNSTIGE AFLOOP
TE CHAAM
I
K.V.O. ULICOTEN
Kascheque niet meer overdraagbaar
Kleuter-gebit
maar
voor u klaar
drukwerk
voor
e
d e
drukker ij de jong
roosakkerstraat 5 - tel. 231 - baarle-nassau
staan 53 weken
per jaar
25,d
j J. Groetelaers
:n J
I
n, J
tril
Nieuwste dagrekreatieterrein
van Staatsbosbeheer
een aanwinst
^4- - WÜ houden
géén vakantie I
)ongrens naar
16.000,-
a I I
ebit-sanering
ver
-w. -r>
ringi
L bij gelegenheid
mu
in
deze
■■ui
i:
(wordt vervolgd)
I
machtiging, dan wel van
voor gemachtigden.
Rekeninghouders kunnen na 1 augustus
hun kascheques ook verzilveren op ver
toon van hun giropas.
'j.
77, M
)7.d
■d
Adai
telefi
i no
zou-
heel
V.!
13,M
93,
60,5
net
ievel
enea
lerki
vij m
.pele
oor
intie
wij
p M
dl
voor
iet J
Ml'.
nud
.utb:
di
Za
i 1
i: a
f BEGRAFENISONDERNEMING
a Chaamseweg 9
BAARLE-NASSAUHERTOG
Telefoon O 14-69125
Verzorging van uw volledige
i begrafenis.
A01
iK-l
VoJ
n.
\iï
v:.
>r M
gsbj
aali
jll
"Mi
Jan
a
ren-
ve. t
het
ig t
I zal
leker
een
vet
F
>ver
ugt
V(
ank
n on
r dtl
)epl
ut
:lt iJ
tel
lindJ
ar oi
leo-a
tthJ
r UI
comfortabele vervoermiddelen door
ilucht gericht op de periode toen de
Zonder voldoende op het verkeer van
rechts te letten, reed zondag omstreeks
het middaguur de Belgische chauffeur
S. van de Kleistraat de Ulicotense weg
op. Een hem tegemoetkomende automo
bilist zag echter geen mogelijkheid om
uit te wijken, waardoor een frontale bot-
snig onvermijdelijk werd.
De inzittenden van de beide auto’s wer
den per ambulance naar het St. Ignatius
ziekenhuis te Breda vervoerd, waar zij
na verbonden te zijn, huiswaarts konden
keren. Hetgeen voor de bestuurder uit
Schiedam en zijn verloofde een heel
vroeg einde betekende van zijn vakantie.
Zij waren enige dagen tevoren in de om
geving gearriveerd om er hun vakantie
door te brengen. Van de beide auto’s
bleef weinig over dan een hoop schroot.
e jul
om
r set
juli
,pei
leden kunnen zich dan opgeven. Ieder
die voor 1 september 8 jaar geworden
is mag al mee doen met de pupillen,
degenen die in de loop van het seizoen
8 jaar worden kunnen zich dan opgeven.
Allen worden verwacht in voetbal-tenue,
dan kan er reeds getraind en gevoetbald
worden.
Jullie krijgen geen apart bericht meer
thuis, dus zegt het voort. Tot zaterdag!
Seer. V.
Evenals artdere jaren willen wij ook
deze zomer weer een reis maken
met de kinderen. Dit jaar gaan we
naar de speeltuin in Lier.
Zij die hun kinderen deze reis wil
len laten meemaken kunnen deze op
geven tot uiterlijk zondag a.s. bij
een van de leden van het bestuur, al
waar ook verdere inlichtingen te be
komen zijn.
De ziekenfondsen zijn - terecht - van
oordeel dat het gebit van de kinderen
niet vroeg genoeg onder controle kan
komen. Daarom is een nieuwe regeling
ingevoerd. Tot nu toe bestond er voor
de tandheelkundige verzorging van kin
deren de regeling dat zij - al dan niet
via de schooltandverzorging - als gesa-
tneerd konden worden beschouwd.
Aan deze regeling is nu uitbreiding ge
geven ten behoeve van kleuters, niet ou
der dan 3 jaar. Ook deze kinderen kun
nen - zonder dat dit voor de ouders kos
ten met zich brengt - door de tandarts
worden gesaneerd. Zij blijven dat mits
zij daarna - zoals alle anderen - elk half
jaar bij de tandarts terug komen.
’Fantastisch wat Staatsbosbeheer hier ge.
presteerd heeft. Zo’n dagterrein vind je
nergens in ons land.’ Deze misschien
wat al te chauvinistische reaktie van een
Brabantse bezoeker aan het magnifieke
dagrecreatieterrein ’De Groote Weide’
bij Chaam geeft wel duidelijk het en
thousiasme aan waarmee het publiek de
ze nieuwste aanwinst in de Baronie van
Breda heeft verwelkomd. Sinds de offi
ciële opening op 14 mei j.l. hebben al
tienduizenden de weg naar dit natuur
rijke en zo fraai aangelegde terrein ge
vonden.
Dit super-project, kosten anderhalf mil
joen, was de afsluiting van een serie re
creatieve voorzieningen in de bosrijke
omgeving van Breda. In enkele jaren
tijds heeft Staatsbosbeheer daar zeven
tien dagrecreatieterreinen aangelegd com
pleet met toiletgebouwtjes, wasgelegen
heden en hier en daar waterpartijen. De
overheid heeft daarmee aangetoond de
wensen van het publiek te begrijpen. Een
publiek, dat voornamelijk uit de zuide
lijke Randstad komt.
Langs de wegen in de bossen wemelt
het op zonnige zondagen van de dagtoe-
risten. Jammer genoeg zijn teveel van
hen nog aanhanger van het bermtoeris
me, waardoor ze een brok ontspanning,
rust en gezondheid vlak naast zich laten
liggen. Opmerkelijk is toch wel dat als
men een kilometer van de recreatieplaats
vandaan gaat, men werkelijk geen mens
meer ziet. Brabant biedt echt nog volop
ruimte voor recreatie in stilte.
’De Groote Weide’ is vanaf het begin be
doeld als alternatief voor het bij het pu
bliek zo geliefde Putven, dat op 26 juni
1967 werd vernield door een zware wer
velstorm. In een baan van 3 kilometer
lengte en enkele honderden meters
breedte verwoestte deze storm ongeveer
80 hectare bosgebied bij Chaam. Staats
bosbeheer heeft daarvan gebruik ge
maakt om om te schakelen. Nu ligt er
een 15 hectare groot recreatieterrein,
waarop zo’n 3000 bezoekers met 400
auto’s terecht kunnen. Tent, caravan en
windscherm kunnen ze meebrengen. Er is
ruimte voor voetbal en openluchtspelen.
Er is een spartelvijver 3000 m2, een uit
zichttoren, een speelfort, een apenrots,
drie schuilhutten voor tieners met daar
tussen een kampvuurplaats en een kiosk
voor de inwendige mens. Op het terrein
is 1200 meter verhard wandelpad en er
zijn goede wegen vanuit Breda-Ulven-
hout en Alphen om ’De Groote Weide’
te bereiken.
Met die 2 en 7# wil het Verbond nog
eens extra benadrukken het grote belang
voor eigen en andermans veiligheid om
fit en uitgerust achter het stuur te zit
ten, hoe lang en hoe ver de reis ook is.
Een goede gewoonte is na iedere twee
uur rijden een kwartier te rusten. Om
goed voorbereid op vakantie te kunnen
gaan werd in de afgelopen weken een
reisfolder verspreid onder de werkne
mers van een groot aantal bedrijven.
Ten behoeve van de buitenlandse toe
risten werd door het Verbond in het
Frans, Duits en Engels en in het Neder
lands voor de Vlamingen een folder sa
mengesteld over de belangrijkste Neder
landse verkeersregels. Deze folders wor
den verspreid via de VW-kantoren, de
grenskantoren en de Horecabedrijven.
De actie zal zeer frequent worden onder
steund door radio en televisie.
Aan de in eigen land blijvende vakantie
gangers adviseert het Verbond:
Wees extra oplettend op de toeristische,
niet op massaal verkeer berekende we
gen, verwacht hier onverwachte situaties
(aan de verkeerde kant van de weg lo
pende voetgangers, bermtoerisme, fiet
sers en spelende kinderen).
Kruip niet te dicht achter elkaar en laat
als bestuurder op die mooie routes het
sightseeing aan uw passagiers over. De
drukte waarin u terecht kan of zal ko
men eist uw volledige aandacht voor de
weg op.
Tenslotte nog dit: waar de vakantiebe
stemming ook ligt, in binnen- of buiten
land, herinner u bij uw vertrek een paar
slogans van het Verbond, bijvoorbeeld:
Ho geen risico (voorzichtig bij de spoor
wegovergangen);
Profiel 2 mm. of meer (zorg voor goe
de banden) en natuurlijk:
’Glaasje op, laat je rijden’.
Met ingang van 1 augustus a.s. vervalt
de mogelijkheid om op de achterzijde
van de kascheque te verzoeken het be
drag aan een derde uit te betalen.
Er komt bovendien een ander model kas
cheque van de Postgiro; de vorm wordt
gelijk aan die van de nieuwe gegaran
deerde girobetaalkaart.
Oude kascheques worden na 1 augustus
nog uitbetaald onder de thans geldende
voorwaarden. Het niet-overdraagbaar
maken van de kascheque is gedaan om
zoveel mogelijk te voorkomen dat niet-
rechthebbenden kascheques verzilveren.
Er zijn een paar gevallen voorzien waar
in uitbetaling van een kascheque aan een
gemachtigde kan plaatshebben, namelijk
indien deze in het bezit is van een Post-
De situatie kan zich echter voordoen
dat de rekeninghouder niet zelf in de ge
legenheid is zijn kascheque te innen, ter
wijl hij ook geen doorlopend gemachtig
de heeft aangewezen. In dat geval kan
hij iemand anders vragen met de inge
vulde en ondertekende kascheque naar
het postkantoor te gaan. Deze laatste
persoon moet dan een toegelaten legiti
matiebewijs van de rekeninghouder of
diens giropas, alsmede zijn eigen legiti
matiebewijs kunnen tonen.
Lrnialig ’particulier’ verzekerden
bene die niet in het ziekenfonds was
later wel, moest zich tot dusverre
1st als particulier het gebit laten sa-
kn, alsvorens hij als gesaneerde ver
ligt in de bevrijdende werking. De bezig
heidstherapie richt zich immers op de
creatieve mogelijkheden, die bij ieder
mens aanwezig zijn. Naast de vele han
delingen die een patiënt verplicht is te
doen of te ondergaan, wordt hij door dit
werk gestimuleerd op vrijwillige basis
iets te ondernemen. Hij is vrij om ermee
te beginnen en ermee op te houden, hij
mag zelf bepalen wat hij eventueel wil
doen en hij ervaart door zelf iets te
scheppen zijn vrijheid - ondanks zijn ge
bondenheid door ziekte, invaliditeit of
ouderdom. Primair houdt de bezigheids
therapie zich bezig met het gezonde deel
van de patiënt. Het is dan ook een be
langrijk stuk positief werk, waaraan het
Nederlandse Rode Kruis meer dan één
steentje bijdraagt.
Zomer-jeugd-toto:
Zoals gewoonlijk organiseert Viola ook
dit jaar weer haar zomer-jeugd-toto.
Daar de competitie echter reeds kort
voor de deur staat wordt de toto be
perkt tot 5 weken, (andere jaren was
dit 10 weken) A.s. zondag 2 augustus
om 12 uur zal de eerste uitslag bekend
gemaakt worden, de laatste trekking zal
dus zijn op zondag 30 augustus. De uit
slag zal wekelijks in ’Ons Weekblad’ be
kend worden gemaakt.
De prijzen zijn als volgt:
le Prijs: 15% van de inzet;
2e Prijs: 10% van de inzet;
3e Prijs: 5% van de inzet.
Doet allen mee aan deze korte toto, u
steunt hiermede onze eigen voetbalclub.
Pupillen-voetbal:
Alle spelertjes die het vorige seizoen in
een pupillen-elftal hebben gespeeld wor-
ren a.s. zaterdag 1 augustus te 2.30 uur
op het voetbalveld verwacht. Ook nieuwe
rasheid de lucht voor het eerst tracht
te veroveren.
teds in de oudheid zochten de denkers
ar middelen, waardoor de mens zich
s vogels boven de aarde zou kunnen
Jheffen. De grote Italiaanse kunste-
*r Leonardo da Vinei, wist speelgoed-
dicopters’ te fabriceren met kleine pa
ften propellers, die recht omhoog ste
il naar het plafond van zijn studeer
eer. Hij tekende vliegtuigmodellen,
op enkele bizonderheden na, een
ffende gelijkenis vertonen met het mo-
rne vliegtuig.
onderlijke ideeën werden geopperd; zo
ardt er gesproken over een man, die
weerde een groep adelaars te hebben
dresseerd. Door deze voor een wagen
spannen zou hij met hen de lucht in
®nen gaan. Een Fransman Besnier ont-
terp een stel vleugels van licht, maar
ftk hout, beplakt met mousseline, die
1 door middel van houten latjes aan
n armen en benen bevestigde. Al gauw
rak hem, dat het onmogelijk was zich
e 'deze wijze in de lucht te verheffen;
ain, larop bepaalde hij zich tot ’zwevende
dingen’. In het begin sprong hij van
e>ne hoogten, later uit de tweede ver-
ePing van zijn huis en trachtte daarbij
'or gebruik van zijn vleugels zover mo-
j dijk neer te komen. Tenslotte sprong
an van zijn dak en maakte een veilige
'jvlucht naar de aarde.
>ch vond de eerste ’vlucht’ niet plaats
h een ’zwaarder-dan-lucht’ machine.
let ligt in de bedoeling van de minister
K sociale zaken en volksgezondheid
de loongrens voor de verplichte en
■rmede dus ook voor de vrijwillige
Lenfondsverzekering voor het jaar
fc'l vast te stellen op 16.000,- (plus
E normale verhoging op grond van de
Bexcijfers.)
I peildatum is, zoals bekend mag wor-
verondersteld, 1 november. Wie dus
j november 1970 een vast loon of
Eal-i heeft dat niet hoger is dan de op-
Knelde loongrens, blijft het gehele jaar
Li verzekerd, als hij/zij niet van werk-
ler verandert.
I wel: tot het vast loon of salaris
Irdt niet gerekend de ploegentoeslag
Lh de toeslag voor onregelmatig werk.
In een smaakvol ingerichte zaal van ho
tel Bellevue te Chaam houdt de werk
groep Chaamse historie een tentoonstel
ling die alleszins de moeite van een be
zoek waard is. De organisatoren hebben
hier, zowel wat de historie als de kunst
voorwerpen betreft, een goede basis ge
vonden die uitstekend harmonieert.
Olieverfschilderijen, etsen, aquarellen,
en gouaches zijn hier te zien van jonge
en veebelovende Bredase kunstenaars J.
Boetzkes, Maj. van Leest, J. Michielsen,
en D. J. Rovers. Juist de uiteenlopende
opzet en technieken accentueren deze
kunstwerken. Deels hebben de afbeel
dingen betrekking op het Brabantse
landschap, deels werd het motief gevon
den in de natuur of voorwerpen. Deze
goede inbreng op de tentoonstelling is
op zeer overzichtelijke wijze geëxposeerd
Ander goed en bijzonder mooi werk is
er te zien van Regina Delahaye en Piet
Bais, resp. sierraden en handweefstoffen
Het vervaardigen van handweefstoffen is
overigens iedere donderdagmiddag te
zien tesamen met pottenbakken van An-
nemiek van Kooten en spinnen van Elly
Appelman.
Het tentoongestelde prentmateriaal uit
Chaamw.o. materiaal uit het gemeente
archief geeft een bijzonder aardig beeld
uit lang vervlogen dagen. Oude dorpsge
zichten van weleer zijn thans in vele op
zichten onherkenbaar geworden door de
groei van dorpskernen. Bovendien is ook
hier aandacht besteed aan het vereni
gingsleven. Oude prentbriefkaarten to
nen ons de harmonie St. Cecilia in haar
glorie-jaren, de Chaamse voetbalclub en
andere hoogtepunten van Chaam in de
laatste zeventig jaar. Eveneens is aan
het Chaamse wielerspektakel, de Acht,
aandacht geschonken. Fraai foto-materi-
aal werd hiervoor door het comité De
Acht van Chaam beschikbaar gesteld.
Uit verslagen en overzichten wordt een
beeld gegeven van de verschillende moei
lijkheden waarmede renners soms te
kampen hadden, o.a. loslopende paarden
die valpartijen veroorzaakten.
De gehele tentoonstelling heeft met het
mooie bloemschikwerk van mevr. Opree
een feestelijk tintje gekregen. Deze goede
expositie in hotel Bellevue te Chaam is
ruimschoots en bezoek waard. Het toont
bovendien de grote activiteit van een
nog zo jonge vereniging als die van deze
werkgroep Chaamse historie.
1 van het feit dat het
Istreeks die tijd 100 jaar geleden zal
L dat te Castelré op Baarle-
Issau’s grondgebied vanuit het bele-
Ide Parijs (oorlog 1870-1871) per bal-
de eerste luchtpost arriveerde en dit
I te Castelré en Baarle respectievelijk
19 en 15 augustus a.s. feestelijk zal
Irden herdacht, komt Baarle ongetwij-
|d weer eens van heinde en verre in
[publiciteit.
Ij geloven dat het in dit verband wel
L interessant kan zijn over de ballon-
Irt.in het algemeen te worden geinfor-
Terd en menen dat het best te kunnen
Ln aan de hand van een brochure die
lit eens geschreven is door de wereld-
Lnde balloncommandant Drs. Jan
lesman onder dezelfde titel die wij
Irboven hebben gebruikt en die ik ge-
fcltelijk citeer en van verbindende tek-
p voorzie.
ke Jules Vernes’ ballonverhaal ’vijf we
lt in een luchtballon’ gelezen heeft, zal
ij de romantische en avontuurlijke be-
lenissen gehunkerd hebben dit alles
tlin dichtbij te kunnen zien en mee te
■ken.
Wr/nu, een van Europa’s meest vermaar-
k| balloncommandanten, de Nederland-
[gezagvoerder J. Boesman, die elf jaar
lor zijn genoegen vele malen de lucht
[gaat heeft getracht het reisverhaal
In 1863 werkelijkheid te maken en de
Igbladen vermeldden dat een Neder-
lidse luchtballon van Denemarken naar
[eden was gevaren met de recordsnel-
lid van 70 km per uur. Nauwelijks wa
lt de luchtreizigers geland, of men
ft te vertellen dat zij proeven aan het
men waren om te onderzoeken of de
htasie van Jules Verne in werkelijk-
id uitvoerbaar was.
p later gevolgde tochten naar Zweden,
pnemarken, Engeland, Frankrijk, Afri-
I en naar nog zuidelijker streken
h de ballonvaarders zeker nog
kt avonturen beleven.
r zullen verschillen zijn tussen
Icht en de fantasiereis van de Franse
prijver. Jules Verne liet zijn held, Dr.
Imuel Ferguson opstijgen van het ei
nd Zanzibar aan de Oostkust van A-
ïka. De start van de moderne expedi-
vond echter in Europa plaats; enige
thten boven Nederland. Verder werd
er veel uitgestrekter gebieden gevaren
,n Verne kon voorzien.
'enals Dr. Ferguson zijn vaartuig te
il de avond liet landen om hem voor
volgende dag weer in orde te maken,
1 ook commandant Boesman zijn bal-
n tijdens de nacht weer bedrijfsklaar
aken, hoewel hij het plan heeft ook en-
ikn le keren ’s nachts door te blijven va-
:enn. De Commandant neemt - evenals
het boek - zijn vriend mee, de heer
de Vos, die ook in het bezit is van
n bailonvaardersbrevet. Een bediende
1 in het reisgezelschap ontbreken, maar
arvoor in de plaats komt de
htgenote van de Commandant, Me
euw N. Boesman-Visscher, die als e-
ge vrouw in Nederland is gebreveteerd
ooi deze ballontochten wordt onze
indacht in de tijd van helicopters. Sky-
aser. Constellations, DC-6's en ande-
HOE OUD IS HET VOETBALSPEL
Zo oud als ze in Engeland aan sport
doen,’ hoor ik een ijverig voetballer al
uitroepen! Goed, maar hoe kwamen
de Engelsen aan dat spel? Die hebben
het van de Romeinen geleerd! Deze we-
reldveroveraars kenden al een balspel
tussen twee partijen, waarbij de éne par
tij moest proberen ’het leder’ over de
lijn van de andere te trappen. De En
gelsen noemden dit kostelijk vermaak
’camp’ en dat ’camp’ is niets anders dan
een afkorting van het Latijnse ’campus
martius’ of: exercitie-terrein!
Ik sprak daar zoëVen van ’het leder’,
maar men snapt wel, dat er in die da
gen van lucht-ballen geen sprake kon
zijn. Te Chester wist men al op héél
goedkope wijze aan een bal te komen:
hij bestond uit het afgehouwen hoofd
van een Noorman! Ja, de zeden waren
in die dagen nu eenmaal niet zo teer als
tegenwoordig. Vooral in de kinderjaren
van het voetbal moest men sterke bot
ten hebben om een robbertje mee te
verchten te spelen, bedoel ik! Ge
broken armen en benen, ontwrichte le
dematen, gekneusde ribben waren- aan
de orde van de dag.
Nog in 1830 onderscheidde men in En
geland ’rough play’ - ruw spel, en ’ci-
vil-play ’beleefd spel’. In het laatste,
aldus luidt een beschrijving, ’there is no
boxing’, wordt er niet gebokst!’ De
waarnemer voegt er aan toe, dat een
roughwedstrijd, gemeenlijk tussen twee
twaalftallen, meestal eindigde met blau
we ogen, bloedneuzen, gebroken sche
dels of scheenbenen! Omtrent 1531
meende men reeds het voetbal van de
aarde te moeten wegvagen. Een Engels
edelman, Thomas Elyot, sputtert heftig
tegen 'voetbal dat niets anders is dan
beestachtig geweld en buitengewone ruw
heid!’ Koning Edward II moest al even
min iets van ’dat gedraaf achter grote
ballen’ hebben en verbood het (1314).
Ondanks al deze tegenwerking wist de
sport zich door te zetten en Koning Ka
rei II organiseerde zelf een match tus
sen zijn personeel en dat van de Hertog
van Albemarle!
Men moet niet denken, dat de voetbal
vroeger jaren alleen maar over zorgvul
dig geschoren en gekalkte grasvelden
rolde! Nog minder, dat de grootte van
het speelterrein en de breedte der goals
met de duimstok werd nagemeten, of
dat de scheidsrechter een chronometer
gebruikte om de duur van het ’spel’ te
controleren!
D’r vielen doden en gewonden, suppor
ters vonden hun einde in een rivier, waar
ze roekeloos insprongen om de bal niet
uit het oog te verliezen. De schemering
maakte een einde aan de veldslag! De
voetbal was dan allang naar de eeuwige
trapvelden verhuisd; een half dozijn de
zelfde weg opgegaan! De vermoeide bal-
drijvers werden met pannekoekeh en de
nodige of onnodige potjes bier opgekik
kerd; ruiters mengden zich in de volke
renslag’ en probeerden de bal naar het
mijlen-verwijderde doel te dragen, daar
in gehinderd door ruiters der andere par
tij. Het was, om kort te gaan, een hek-
sensabbath van belang!
Gedurende de jaren tussen 1820-1840
werd van voetbal in Engeland niet veel
meer vernomen. Alleen de vermaarde
kostscholen hielden het spel nog gaan
de; bv. Eton.
De eerste geschreven spelregels werden
opgesteld in 1846 voor Cambridge; in
1863 kwam de ’football-association’ tot
stand; pas daarna verbreidde het popu
laire spel zich over heel de wereld.
Nog één vraag: hoe kwamen Caesar’s
soldaten aan het spel? Waarschijnlijk
van de Grieken: Homérus, de Griekse
dichter, rept er reeds van 900 v. Chr..
In het woordenboek van den Athener
Pollux (180 n. Chr.) wordt deze sport
eveneens genoemd!
Het was de ballon, die het eerst het
luchtruim koos! De twee mogelijkheden,
het zwaarder-dan-lucht systeem (vlieg
tuig) en het lichter-dan-lucht systeem
(ballon) zijn eeuwen lang rivalen ge
weest, waarbij nu eens de een. dan weer
de ander de leiding had in de wedstrijd
de belangstelling en het enthousiasme
van het publiek op te wekken. Dank zij
de vleugel, waarmee de mens de lucht
kan overwinnen, heeft het vliegtuig zo’n
snelle en grote ontwikkeling doorge
maakt. Maar daarnaast heeft de ballon
een plaats weten te behouden. De bal
lonvaart stelt andere eisen, maar biedt
ook tal van mogelijkheden die het gewo
ne vliegtuig niet kent. Juist daarom is
ze onze belangstelling ook thans nog ten
volle waard. En die belangstelling kan
ten volle worden bevredigd, wanneer
Nederlands bekende ballonvaarder, de
heer Boesman, zelf over zijn ervaringen
spreekt.
We herinneren ons waarschijnlijk alle
maal nog wel de tijd, dat we in verruk
king staarden naar onze speelgoedbal-
lons, hoe we huilden als deze plotseling
aan onze vingers ontglipte en de lucht
in steeg, hoger, steeds hoger, meege
voerd door de wind. We konden het niet
begrijpen Moeilijk is de verklaring
niet. Lucht heeft een bepaald gewicht.
Wé realiseren ons dat niet, omdat ons
lichaam dit gewicht ongemerkt draagt.
Een speelgoedballon is gevuld met gas,
dat lichter is dan de lucht. Daarom stijgt
hij op in de lucht, evenals een houten
vlot drijft op het water.
In 1776 werd in Engeland door de na
tuur- en scheikundige Henri Cavendish
een van de gassoorten ontdekt, die men
tegenwoordig nog wel in luchtballons ge
bruikt. Hij noemde het ’ontvlambaar gas’
maar de idee kwam niet bij hem op. het
aan te wenden om ermee in de lucht te
stijgen. Het gas was waterstof. Het was
de Italiaanse geleerde Tiberius Cavallo,
die met een met waterstof gevulde bal
lon opsteeg.
Maar anderen hebben de eer, dat zij de
oude droom der mensheid - vliegen - in
principe hebben verwezenlijkt door het
uitvinden van het principe van onze hui
dige luchtballon.
Er ligt in Frankrijk een heel klein stad
je, het plaatsje Annonay, dat is de ge
boorteplaats van ’het vliegen’. Het recht
zich zo te noemen komt haar en alleen
haar toe. Meer dan twee eeuwen geleden
stond in Annonay een papiermolen. En
uit het materiaal, dat door deze molen
werd afgeleverd, ontstond de eerste bal
lon!
De papiermolen was het eigendom van
een zekere Mongolfier. Deze had drie
zoons. Het was een groot verlangen van
vader Montgolfier om zijn zoons te zien
opgroeien tot geleerden. De beste lera
ren werden aangezocht. Al spoedig wa
ren vooral de beide jongste zoons door
de wetenschap gegrepen, zij studeerden,
zij onderzochten, terwijl zij hun ogen
goed de kost gaven. Het waren vooral de
wiskunde, de scheikunde en natuurkundi
ge philosofie, die hen boeiden. Door de
dood van hun vader en hun oudste broer
werd de papiermolen hun eigendom.
Maar de wetenschap liet hen niet meer
los en boezemde ze meer belangstelling
in dan de molen. Het was een opwinden
de tijd. Een tijd van uitvindingen en ont
dekkingen op allerlei gebied. In Ameri
ka werd door de kolonisten snel een na
tie ontwikkeld. Pioniers trokken west
waarts op zoek naar onbekende gebieden
De geest van avontuur maakte de we
reld zowel rusteloos als nadenkend. In
die tijd leefden de gebroeders Montgol
fier in Frankrijk en ook zij ondergingen
de invloed ervan.
Joseph Michel en Jaques Etienne Mont
golfier begonnen hun studie op alge
meen terrein, maar met een bijzondere
belangstelling voor de luchtvaart. Het
was Joseph, die zijn gedachten het eerst
onder worden bracht. Hij wees Etienne
op de rook, die uit een schoorsteen op
steeg en op de stukjes papier en vonk
jes, die als het ware door de rook wer
den meegevoerd. Joseph vroeg zich af, of
het niet mogelijk zou zijn, diezelfde rook
een zwaarder voorwerp mee te laten voe
ren. De broers bespraken dit vraagstuk
en vergeleken de rook met de wolken
boven hen. Zo kwamen zij tot de eerste,
belangrijke stap. Zij vervaardigden een
zak en verzamelden daarin de rook, die
opsteeg uit een door hen aangelegd vuur
Zij meenden, dat het vuur een soort gas
ontwikkelde, dat lichter was dan lucht,
waardoor er een stijgkracht kon ont
staan. Zij wisten niet, dat hete lucht uit
zet en dat daardoor de stijgkracht ont
stond.
zekerde op kosten van het ziekenfonds
kon worden behandeld.
Daar is nu verandering in gekomen. Als
de tandarts nu verklaart dat de - toen
particuliere - patiënt door hem een half
jaar of korter geleden gesaneerd werd,
dan kan het ziekenfonds hem van het
begin af aan als een gesaneerde verze
kerde beschouwen en op grond daarvan
een saneringskaart afgeven.
De ongevallencijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek tonen het kort
en zakelijk aan: de tijd dat duizend do
den de schrikbarende tol zal zijn van het
Nederlandse vakantieverkeer lijkt aan
gebroken. De gestage stijging van de on
gevallencijfers in voorgaande jaren 1965
(juni t/m augustus) 723 doden, 1966:
738 doden, 1967: 821 doden, 1968: 837
doden en in 1969 (juni t/m augustus)
906 doden en 15.000 gewonden, recht
vaardigt deze verwachting.
Met bovenstaande cijfers in gedachte en
met de wetenschap dat vele tienduizen
den Nederlanders zich op dit moment
gereed maken voor de vakantie, is het
Verbond voor Veilig Verkeer gestart met
een actie, waarin onder het motto ’2 uur
rijden - uur rust’, de aandacht wordt
gevestigd op een aantal veiligheidsaspec
ten.
De grootste drukte op onze wegen wordt
verwacht op 10 juli als het westen van
Nederland (Noord- en Zuid-Holland, U-
trecht alsmede Gelderland ten noorden
en westen van de grote rivieren) plus de
metaalindustrie de uittocht begint. Bo
vendien beginnen half juli de schoolva
kanties in Noordrijn-Westfalen en barst
de Duitse toeristenstroom los, niet al
leen in ons land maar ook op de Duitse
wegen. Een tweede hausse op de wegen
volgt op 24 juli wanneer het oosten en
noorden van het land, de bouw- en ne-
venbedrijven en de textielindustrie aan
de beurt zijn.
Tijdens deze ’pieken’ zal het Verbond
aan de vele Nederlanders, die hun va
kantie in het buitenland gaan doorbreng
en en daarbij met hun auto vaak lange
afstanden zullen afleggen, aan de be
langrijkste grensovergangen folders met
een aantal belangrijke tips en een mil
joen sërvetten met de slogan ’twee uur de banden) en natuurlijk:
rijden - kwartier rust’, uitreiken.
Bij het Nederlandse Rode Kruis zijn op
het ogenblik 132 bezigheidstherapeute-
welfareleidsters en 80 bezigheidsthera-
peute-welfarewerksters in dienst, die
werkzaam zijn in ongeveer 120 zieken
huizen, revalidatie-centra, verpleeg- en
verzorgingsinrichtingen. Daarnaast ver
richten nog eens 5500 vrijwilligsters het
welfare-werk bij langdurige zieken en in
kleine bejaardencentra. Cijfers, die aan
tonen dat dit werk, dat pas na de oorlog
op gang is gekomen, zich sterk heeft
ontwikkeld.
De bezigheidstherapie heeft zich ontwik
keld uit het begrip .welfare’, dat in de
oorlogsjaren in Engeland en Amerika
ontstond. Het eerste doel was om gewon
de, zieke of invalide militairen afleiding
te bezorgen en een bezigheid te verschaf
fen waardoor hun gedachten werden af
geleid van hun ziekte of handicap en het
genezingsproces werd bevorderd.
Na de oorlog werd dit werk ook bij ge
wonde militairen in Nederlandse hospi
talen bedreven en werden ook anderen
er mee geconfronteerd: medici, para-me-
dici, verpleegsters enz.. Al spoedig ont
stond de behoefte om dit werk op vak
kundige wijze uit te breiden. Gewenst
waren een meerdere kennis van de tallo
ze handvaardigheidstechnieken (om be
ter te kunnen variëren), een ruimer in
zicht in de verschillende ziektebeelden
(om de technieken daarop af te stem
men) en een grotere kennis op sociaal
maatschappelijk gebied (om op verant
woorde wijze met de patiënt te kunnen
spreken en samenwerken).
Het gevolg was dat in Nederland twee
scholen ontstonden, waar bezigheidsthe
rapeuten konden worden opgeleid: één
van het Nederlandse Rode Kruis (te E-
pe) en één van de Katholieke Stichting
de Zonnebloem (te Breda). Deze scholen
bestaan nog steeds, maar het leerpakket
is in de loop der jaren sterk uitgebreid.
De opleiding valt onder de Wet op het
Voortgezet Onderwijs, afdeling Sociaal
Pedagogisch Onderwijs en wordt ge
steund door het ministerie van Onder
wijs en Wetenschappen. De opleiding
tot bezigheidstherapeute-welfarewerkster
duurt ongeveer anderhalf jaar, met daar
na nog een vervolgopleiding van een
half jaar tot bezigheidstherapeute-wel-
fareleidster.
De beroepskrachten worden regelmatig
bijgeschoold, opdat zij vertrouwd zijn
met de nieuwste technieken en de ont
wikkelingen in het ziekenhuiswezen. De
welfare-vrijwilligsters worden geschoold
door middel van cursussen, die door ze
ven bezigheidstherapeuten van het Ne
derlandse Rode Kruis in het gehele land
worden gegeven. Zo’n cursus duurt
twaalf middagen of avonden.
De gunstige uitwerking van de bezig
heidstherapie is reeds bij duizenden pa
tiënten gebleken. Het voornaamste effect
een Giropas