WEKELIJKS NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE GEMEENTEN ALPHEN EN RIEL - BAARLE-NASSAU - BAARLE-HERTOG - CHAAM e. o. n de binnenlanden Onvoldaanheid in het Huwelijk Serie-wedstrijde te Alphen Prijsverschieting Chaam van de Boven-Suriname Reis naar Mijn briefke naar CANADA DRUKKERIJ DE JONG Baarle-Nassau zaterdag 27 juni 1959 Nummer 26 Wij moeten opkomen voor de jongeren. te brengen. el- 12.00 uur CHAAM L M H I J K E F G 12.00 uur 13.15 uur 14.30 uur 15.45 uur ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1958. Eenieder had vanmorgen haast om op Liguorio te komen. 11 uur: we naderen, maar voor een laatste bocht wordt'halt gehouden. We vragen ons af, wat er nu weer gaat gebeuren. Gaan ze weer eten? twee vrou- A B C D 274 pt 271 pt 266 pt 259 pt 244 pt 49 pt 47 pt 47 pt 47 pt 47 pt 47 pt 46 pt 46 pt 45 pt 45 pt 45 pt 45 pt 45 pt 44 pt 44 pt 44 pt 44 pt 44 pt 43 pt 12 rozen 10 rozen 8 rozen 6 rozen 6 rozen 6 rozen 5 rozen MAANDAG 29 SEPTEMBER 1958. Gisteren vormen van 15 kinderen en volwassenen; de Grau-man heeft met z’n gevolg op een ere-plaats in het kerk je heel de plechtigheid bijgewoond. Gisterenavond moesten wij een feest- kroetoe bijwonen; de Grau-man zat voor en verschillende kapiteins uit de omge ving waren aanwezig. Eerst spraken er de verschillende dorpshoofden. De Grau- man nam als laatste het woord. Hij sprak in de taal van het bos, vol para bels met een diepe strekking. Fulgentius vertaalde het. De inhoud was ongeveer het volgende: Eerst bedankte hij Mgr. en ons, dat we gekomen waren. Toen be gon hij: „Vroeger hoorden we spreken over de Koningin. Ook werd er verteld over het bestaan van Zusters, maar we zagen ze nooit. De tijden veranderen. De Koningin kwam in eigen persoon haar volk bezoeken en nu mogen wij het be leven dat de Bisschop en de Zusters in ons midden zijn. Ik ken het vele werk van de Zusters in het ziekenhuis. Toch hebben ze dit verlaten en zijn niet terug geschrokken voor de reis naar de bin nenlanden. Ook wij moeten met de tijden meegaan; vele van mijn mensen begrij pen mijn bedoelingen niet. Ik keur de oude gebruiken van de stammen niet af, maar ik wil het goede voor mijn volk. Verliezer L - Verliezer M 13.30 uur 15.30 uur De wedstrijden op 15, 16, 23 en 29 augustus duren 2x30 minuten. De wed strijden op 30 augustus 2x45 minuten. De 7 winnaars van de wedstrijden op 15 en 16 augustus komen in de volgende ronde. Hierbij komt ook het elftal dat met de kleinst mogelijke cijfers verliest. 18.00 uur 19.15 uur Woensdag 17 juni is, zoals aangekon- digd, de zerk op het graf van Mej. Bar biers geplaatst. Het is een eenvoudige, duurzame steen, die nog vele jaren ge tuigenis zal afleggen van de waardering van de Chaamse gezinnen voor haar vele goede werk. Op het te Eindhoven gehouden exa men typen slaagden onze dorpsgenoten A. Leuris en C. van Boxel. Als ik het eerlijk moet zeggen (zeg gen sommige mannen) is mijn huwelijk toch enigszins een teleurstelling, ik had er meer van voorgesteld. Ik ben niet on gelukkig, mijn vrouw is een best mens en ik hou veel van haar, maar ja, 't is allemaal een beetje effen; de vreugde van de liefde is er niet. De echte blij heid, het echte geluksgevoel ontbreekt. Ik werk hard voor mijn vrouw en kin deren, ik doe dat zelfs met toewijding en liefde, maar de echte eenheid is er niet meer. De verhouding is uitwendig dragelijk, maar dat is nog geen huwe- lijksgeluks, geen geluk in en voor en door elkaar. Wanneer iemand aldus, spreekt is er dus een soort onvoldaanheid in het hu welijk te constateren, een onvoldaanheid die ook werkelijk geconstateerd wordt. Nu zijn er massa huwelijken, waar ook deze onvoldaanheid aanwezig i s, maar niet geconstateerd wordt en dat is veel erger. Zolang we maar weten dat we mensen zijn en dat ons niets menselijks vreemd is, zolang proberen we ook ons te verbeteren, we zien onze eigen fou ten, we zien onze tekorten wat allemaal heel menselijk is, maar we proberen ook deze tekorten langzaam tot verbetering heen. Door het geven van medailles en kruisjes komt er meer toenadering, vooral de rode koordjes hebben aftrek. Asindonhopo, het dorp van de Grau- man, ligt hier vlakbij en we zullen daar overnachten. In kleine korjaaltjes stap pen we over en begeleid door kleurige „adjudanten” van de Grauman varen we al pagaaiend de Pikien-Rio op. De ontvangst is hartelijk Mgr. en wij bei den mogen in zijn huis overnachten, hij doet al het mogelijke om het ons aange naam te maken. Ook vertelt hij zijn be sluit om met ons mee te gaan naar Li guorio; een goed teken, Mgr. is er erg blij mee. VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1958. De Grauman en zijn gevolg; groot-kapiteins, enkele bassia’s, wen en kinderen, vergezellen ons nu; vierde korjaal is nog aan de stoet toe gevoegd. Het stuk dat nu moest worden afgelegd, was wel het moeilijkste van de hele reis. Vanaf de Tapoe-Watra tot aan de Grau-dam één grote val met ver raderlijke versnellingen. Midden in zo’n stroom schoot de boot van Mgr. terug; met z’n allen sprongen onze boys in het water en grepen hem, maar met gevolg, dat die van ons ook los schoot en er achter aan ging. Even zijn dit spannen de momenten, want slaat zo’n boot op een steen, dan splijt ze in tweeën. Tegen 10 uur liggen we aan de majes- De gehele verdere dag hebben we moeten werken om er over te komen. De lengte van deze soela is plm. één kilometer. En als U dan denkt, dat heel de vracht rots af, rots op, gedragen moet worden, dan zult U begrijpen, dat dit karweitje uren en uren in beslag nam. Alles wordt op het hoofd vervoerd. De schrik sloeg Pater Lucianus om het hart, toen hij 3 a 4 kistjes miswijn hoog op het hoofd van een bosneger zag torenen 20 a 30 meter stort zich' het water al bruizend en kokend naar be neden; de natuur is hier onbeschrijfelijk mooi, allerlei kleuren bloemen, planten en bomen. De nacht wordt op de Grau- dam doorgebracht. Onze hangmatten hingen precies op de plaats waar ik een grote Boa-slang had zien kronkelen. Met enige schrik gingen we slapen. Een van de boys bleef in de buurt met een lamp en een houwer, maar er gebeurde niets; we versliepen ons zelfs en werden gewekt door het rinkelen van de altaar- bel. Pater Anton stond al aan ’t altaar. Uitgave van schrijven, i en worden aangetrokken, de boten opge- maar ik zal U helpen. Begin, Mgr. tuigd met vlaggen enz.; alles wordt aan kom met Uw Zusters. De tijd is rijp elkaar gebonden, Mgr zijn boot en de Wacht niet langer i Toen richtte hij zich tot de mensen I van Liguorio en sprak „Ik dank U i voor de ontvangst, die U Uw Bisschop I hebt bereid, maar weet het wel, dat U alleen door Uw voorbeeld de heidenen kunt treffen. Zij kijken naar U en alleen door Uw echt christelijk leven zult gij ze langzamerhand winnen. Dit vraagt tijd. Bekeren is geen werk van een paar dagen. Morgenochtend ga ik terug. Niet omdat ik niet langer met Uw Bisschop wil blijven, maar ik wil zijn komst met mijn mensen gaan voorbereiden.” ’s Avonds werd er nog een echte in heemse danspartij gegeven met rinke lende bellen aan de benen, opgeluisterd door trommelmuziek. Zr. Brigitina van der Veeken. Wordt vervolgd. Ook dit jaar worden er weer serie- wedstrijden in Alphen georganiseerd. Na loting kwam het volgende program ma uit de bus 15 augustus Sarto - Gesta Dosko - Gilze 2 Gilze 3 - Voab RKTVV - Riel Molenschot - Hieronymus 13.00 uur 14.15 uur 15.30 uur Zondag 14 juni vond op de banen van de Kruisboogvereniging „Eendracht Zij Ons Streven” de jaarlijkse prijsverschie- ting plaats, waarvan de uitslag was als volgt Zestallen 1 Chaam E.Z.O.S. 2 Ulvenhout Willem Teil 3 Meerseldreef 4 Ulvenhout St. Joris 5 Rijsbergen Kruispad De persoonlijke prijzen waren 1 J. Bastiaansen, Meerseldreef 2 M. Goossens, Ulvenhout 3 H. van Riel, Chaam 4 W. Goossen, Ulvenhout 5 Jos Leuris, Baarle-Nassau 6 Ch. Both, Breda 7 Van Gils, Ulvenhout 8 W. Goossens, Ulvenhout 9 J. v. d. Beemt, Rijsbergen 10 A. de Jong, Ulvenhout 11 Van Bergen, Meerseldreef 12 Aug. Leuris, Chaam 13 W. de Jong, Ulvenhout 14 E. van Gils, Ulvenhout 15 G. Leuris, Chaam 16 A. Koks, Chaam 17 W. Bastiaansen, Meerseldreef 18 J. Verschueren, Meerseldreef 19 A. Peemen, Rijsbergen Bijdoel 1 W. Goossen, Ulvenhout 2 J. Verheijen, Meerseldreef 3 F. van Gils, Ulvenhout 4 M. Goossens, Ulvenhout 5 K. van Gils, Chaam 6 Jos Leuris, Baarle-Nassau 7 Aug. Leuris, Chaam nu eenmaal in hun schuitje, dus wach- Ik wil niet, dat ze onwetend blijven en later bedrogen worden, zoals wij vroe- of Mgr. U zult veel moeilijk- tegenwerking ondervinden, en Chaam - Jong Brabant Viola - Gloria Winnaar C - Winnaar A Winnaar B - kleinste verliezer 13.15 uur 14.30 uur 15.45 uur Grauman in het midden en daar gaan we dan. Twee kleinere prauwen, het leken wel vlaggeschepen, komen ons al tegen- gevaren. Een laatste bocht en daar ligt Liguorio. Onze jongens gaan allen staan in hun korjalen en uit volle borst begin nen zij te zingen: „Roomsen dat zijn wij Fier klinken hun rauwe stemmen over de Gran-Rio, dan volgt het Suri naamse volkslied en het Wilhelmus. Aan de waterkant staat één bonte, ju belende mensenmassa, die hun Bisschop begroeten. Boven dit alles uit klept het klokje van het oude kerkje hoog op een berg. Het geheel is een grote geloofs- manifestatie. We zijn er allen van onder de indruk. Drie keer varen we nog op en neer; dan mogen we aan wal. Over kleurige lopers, begeleid door uitbundige mensen, gaan we naar het kerkje, om God te bedanken voor de goede afloop van dë reis. In de kerk is het Pasen, Pinksteren en Kerstmis te gelijk, de kribbe staat er al Al hun be zittingen hebben ze uitgestald, de kin deren zingen als welkomslied een drie stemmig Ere zij GodDeze mensen vallen op door hun innerlijke bescha ving, opoffering, gastvrijheid en liefde heerst hier onder elkaar. Men weet niet wat men doen zal om ons te helpen. Hun levenswijze is nog zeer primitief, van uiterlijke beschaving is niet veel te mer ken. Maar wat het christendom in 25 jaar hier heeft bewerkt aan innerlijke beschaving is veiiassend. Deze mensen zijn bezielt met een groot geloof en be leven de godsdienst op hun manier. Slechts twee of drie maal per jaar kan hier een Pater komen. Een bosland-onderwijzer uit eigen dorp zorgt verder voor het schooltje en de oefeningen in de kerk. Heel de wijde omgeving is nog heidens, Liguorio ligt daai’ als een kleine parel tussen in. Op onze vraag hoe dit dorp toch ka tholiek kon zijn, antwoordde Mgr.: „Ja ren geleden zijn er afgevaardigden van hen naar de stad gekomen en hebben zij zelf om een schooltje gevraagd. Pater Morsink is toen begonnen en tot nu toe hebben deze mensen pal gestaan voor hun geloof. Toch is het vooral voor de mannen heel moeilijk om goed te blijven. Er zijn bijna geen meisjes op dit dorp. Er vallen er veel in handen van heiden vrouwen uit de omgeving, die weigeren dan zich te laten dopen en deze jongens, die graag goed willen, zitten dan ge bonden. Een eerste grote taak voor ons zal zijn echte christen vrouwen te vor men, anders krijgt men geen goede ge zinnen. De kapitein van dit dorp is ka tholiek en vierde een dezer dagen zijn zilveren huwelijksfeest; een uniek geval, wat Mgr. groots heeft doen vieren. te brengen. wordt gebaad en gewassen en één grote Dit gaat natuurlijk niet ineens, en het verkleed-partij volgt; de^ beste kamisa’s heden gaat ook niet zonder moeilijkheden, het hindert helemaal niet dat dit naar el kaar uitvloeien en ineenvloeien van kaars gevoel niet ineens volmaakt is, immers we blijven zwakke mensen, die steeds maar weer opnieuw proberen ons huwelijksgeluk, ons echt huwelijksgeluk zo mooi mogelijk te maken. Zolang we nog proberen zijn we nog niet verloren, maar wee die mannen die het wel gelo ven en al lang hun geluk ergens anders gevonden hebben, hun zogenaamd geluk, want vroeg of laat bevredigd dit toch ook niet meer en zijn ze helemaal op hol geslagen. Gelukkig zijn vaak de kinde ren de band tussen man en vrouw, de kinderen zijn het onderpand en de waar borg van hun toch wel bestaande liefde, maar het is toch altijd nog zo dat er geen ware liefde tot de kinderen kan be staan als er geen echte liefdeseenheid is van de ouders voor elkaar. God heeft de vrouw aan de man ge geven en de man aan de vrouw gegeven om hen beide gelukkig te maken en door hun beider geluk de kinderen gelukkig te maken. Dit is het wat we heel ons leven zouden moeten nastreven. WW 19-9-1958 10-10-1958 III WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1958. De afgelopen nacht is doorgebracht op de rotsen van de Apressinie, heer lijk in de hangmat, gebonden tussen ’n paar struiken en de maan boven je hoofdHet is alleen geweldig koud ’s nachts. Onze deken is niet voldoende, de lopers van het altaartje worden als extra dekking gebruikt. De klamboe bo ven de hangmat beschermt ons, niet zo zeer tegen de muskieten; die zijn hier niet zo veel, maar wel tegen de grote bosvleermuizen, die één van onze jon gens al lelijk gebeten heeft. Vandaag passeren we enkele grote dorpen, de mensen aan de kant kijken hun ogen uit. Op Aurora staat een echte „Albino”, d.i. een spierwitte bosneger met rode ogen. De mensen beschouwen deze Albino’s, die men in de bossen nog wel treft, als een godheid, die ze ver eren. We varen Poikigron voorbij; hier komt de dam van het stuwmeer Brok- kopondo. Tegen 6 uur bereiken we de Jen-Jen (eekhoornval). Hier wordt weer overnacht. DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1958. Vanmorgen al weer vroeg vertrokken. Eerst twee H. H. Missen op de stenen, daarna koken voor de komende dag, ge woonlijk soep; daarna vlug ontbijten, inpakken en dan gaat het weer verder, tueuze, maar beruchte Grau-dam. We varen nu verschillende Hernhut- terse dorpjes voorbij, Botopassi is hun laatste post, er staat een mooi kerkje en een schooltje. Hoe hoger we komen, hoe meer dorpen we passeren, ’s Middags half 2 landen we op SemoisiEen prachtig dorp, een grote brede laan voert ons er heen, maar mensen treffen we er weinig. Zij zijn naar hun kost- grondjes, vertelt men ons. Wel tonen ze ons een tweeling, waarvan de moe der gestorven is. Opzij van Semoisi ligt een mooi open terrein, een vliegveldje in aanleg. De eerste indruk van onze kant is gunstig; maar de mensen, 't is of ze voor ons vluchten. Wat vrouwen en een paar kin deren, meer ziet men niet Tegen 4 uur zijn we op Godo, het be ginpunt van de Suriname-rivier; rechts stroomt de Gran-Rio, links de Pikien- Rio. De eerste wordt volkomen afgeslo ten door de Tapoe-watra, een geweldige waterval; en de Pikien-Rio door enorme rotsblokken. Godo is een groot dorp. Aarzelend komen de mensen naar ons toe, ze bekijken ons van alle kanten en vragen of we mannen of vrouwen zijn Ze spreken Saramaccaans, een menge ling van Spaans, Portugees, Engels en enkele Nederlandse woorden er door- Vriend Giel, Nou kan dieën meneer uit Leeuwar den te zondagavond toen ie in Alphen da vuurwerk kwaam afsteken, wel ge dacht hebben da tie mij (eenvoudig boerke van de Keutelberg) wel ’ns gauw naar huis zou kunnen jagen mee zo’n geklap en z’n vuurspuwende dingen alle maal, mar dan hee tie ’t vies neffen ’t potje gedaan. Ik ben blijven staan, waar ik om goed 8 uur al mee m’n Fina stel ling ha genomen. Ginne centimeter ben ik terug gesprongen, hoe lelijk ’t af en toe ok dee. Trouwens ik zou ’t nie ge kund hebben ok, want Fina hee mij on der t wuurwerk wel zó stevig vast ge houwen van bangighei da er van op de loop gaan gin sprake was. Er waren er ans wel ’ne hoop die bij den eerste klap al ’t veld af waren en ik noem ’t echte papkindjes. Ik zeg nie, ik voelde wel da’k ok veul bleker zaag as ans en da’k stond te trillen as ’n glan zende vlieg boven ’ne paardemop, da vertel ik eerlijk, mar ik ging toch nie lopen. Ik heb mee de vingers in m’n oren en m’n ogen dicht heel ’t vuurwerk gezien en ik zou m’n eigen veur betoon de dapperheid wel ’ne pluim op m’ne hoed willen steken. Ene keer zou ik er daarom wel tussen uit gewiest zijn, as Fina mij nie stevig ha vast gehouwen, en da was toen er op ’n gegeven moment zo’n grote witte vuurbal kaaihard vlak veur onze snuf- fert deur, over ’ne draad gierde, mee ’n geluid as van ’ne granaat. Ik kneep m’n ogen zo stijf dicht as ik mar kos en nóg zaag ik ’m vliegen. Ik hoorde wel hoe Fina ’n klein schietgebedje prevelde, terwijl ze alletwee heur armen rond m’ne nek sloeg, mar ik liet nie merken da’k mijn eigen plat omver geschrokken ha, want zoiets motte nie laten merken aan oe meske, want dan worre ze nóg banger en ze hoefde veur niks bang te zijn, want ’t was doodgewoon vuurwerk. Da ik zo stond te trillen mee m’n ogen dicht en hardstikke bleek, was iets an ders, ik ha nog nooit gin vuurwerk ge zien. mar ondanks da’k dan ’n bietje in m ne rats zat, mot ik eerlijk bekennen, da 't vuurwerk kolossaal schoon was. Iedereen riep er over. En as er soms nog mensen zijn die er nie gewiest zijn en die daar ok gin spijt van hebben, da die dan mar gauw spijt beginnen te krijgen, want zoiets zullen ze kort bij huis nim mer gauw meemaken. Ons Stina die ha ge’t ans nogal ’ns begaaid jó. Die kwam om half 2 pas aan. En witte wa da ding gedaan ha Die ha ’ne Rielse jongen naar huis ge bracht. Die stond bij „Den Brouwer” on der de poort en die was zó bang gewor- ren mee die klappen en zo da tie nim mer naar huis dierf alleen. En ga die van ons ’m toch nie achter mekaar naar huis brengen... En onze pa natuurlijk zo kwaad as ’n scherpe riek, da witte. „En kende gij ’m,” zee onze pa. „Ojé ja,” zee ze, „want ik heb er heel den avond in de noodkerk mee gedansen, nou en toen ik ’m daar zo zag staan, kreeg ik er echt compassie mee. Hij wou ’t eerst wel nie hebben da’k ’m weg bracht, mar ik zag genog aan ’m, dat ie echt nie dierf. En zo wijd is Riel toch nie.” „Witte wat er van is, „zee onze pa, „gij brengt gin jongens meer naar huis, al zijn ze nog zo bang, da’s den omgedraaide wereld, verstaan Ja, ons Stina ha ge’t verstaan. Gos Giel wa za’k ze plagen in de toekomst. Mee ’ne jongen willen gaan vrijen (want da zie’k er van komen) die bang is van vuurwerk, bah. Wa ’n papvrijerke. Nou Giel, de groeten aan de vrouw en tot nog ’ns. Harrie van de Keutelberg. Winnaar E - Winnaar F Winnaar D - Winnaar G 29 augustus Winnaar I - Winnaar J Winnaar H - Winnaar K 30 augustus N O Winnaar L - Winnaar M We zijn er toch zo Maar ja, we zitten ten. De hele familie springt in het wa ter, ook de Grau-man en zijn gevolg. Er i ger, omdat we niet konden rekenen wordt gebaad en gewassen en één grote ONS WEEKBLAD door Zuster Brigitina van der Veeken uit Baarle-Nassau ’n GESLAAGD 16 augustus 23 augustus 1 1 r\ r~r l-> |->V1 Tim TV» stroomopwaarts.

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Baarle-Nassau - Ons Weekblad | 1959 | | pagina 1