VOOR DE GEMEENTE ALPHEN EN RIEL
ROME, DE ST. PIETER EN ENKELE CIJFERS
van Alphen
den met excommunicatie en weigering van
kerkelijke begravingen. Zo bijvoorbeeld rond
1200 komt de heer van Schoten heel zwaar
ziek naar de abdij van Tongerloo en schenkt
die abdij tot boeting van zijn zonden de
Nieuwelandse hoeve in Alphen; de volgende
dag overleed hij en werd toen natuurlijk
plechtig kerkelijk begraven.
De oudste hoeven
1
KINDEROPVOEDINGS-
PROBLEMEN
ONS VASTENPRAATJE
2 April 1955
W. W.
van St.
guirlande
..Mijn
de Pausen.
van Rome genomen te heb-
ons mee naar Pisa met
van deze hele kerk
Om de grote omvang
aan I
140 m
muren
32 eerste Pausen. Men kan door 5 poorten
ervan is de
vrouw is mijn penitentie,” zei boer
en... dat kan waar zijn.
man is mijn grootste penitentie,”
GODSDIENSTIGE OPVOEDING.
Er zijn ouders, die vol goede bedoelingen
zijn en van hun kinderen vóór alles goede
christenen en katholieken willen maken. Dat
is prachtig maar het leidt gemakkelijk tot
onnatuurlijkheid. Zo is het gemakkelijk voor
de ouders om tegenover hun kinderen de
mond vol te hebben van „goed katholiek”
zijn, „offertjes brengen”, „gebeden storten”.
Ook dit gaat langs de kinderen heen, omdat
het jonge kind hier zeker niet de zin van
vat. Het wordt dus uiterlijk op het kind
geplakt, een vernisje van katholieke termen
en daarmee meent men zijn taak volbracht te
hebben. De kern raakt men daar niet mee.
Integendeel men is op weg een uiterlijke
gevel te kweken, waar holheid achter schuil
gaat. Het is uitstekend als men van jongsaf
Godsbesef in het kind tracht wakker te
roepen, maar men vergete niet, dat het kind
nog zeer weinig kan vatten van het wezen
van de godsdienst, en dat men zich in zijn
godsdienstige ijver bij die kinderlijke ont
wikkeling moet aanpassen. Anders plakt men
het kind dicht met formules in plaats van het
hem mogelijk te maken spontaan en uit eigen
ervaring tot een geleidelijk zich verhelderend
van de presi-
van Victor
verschillende machtigen hun begerende ogen
en handen naar haar rijkdommen uitstrek
ten. Nu was het in die tijd zó: de oudste
zoon van een familie erfde alles. De jongere
broers en zusters waren dus helemaal van
hem afhankelijk en moesten maar zien, dat
ze door de wereld kwamen door een rijk
huwelijk of iets dergelijks. Maar... als ook
dat niet lukte, dan begonnen de vaders of
de alleen-rijk-zijnde broer na te denken, hoe
ze van die zware last konden afkomen en
daarvoor was dan de oplossing, dat ze die
hulpbehoevende, van rijke en machtige af
komst zijnde broers zochten te lozen. Ze
knipten hen de haren af, schoren hun een
kruin en stopten ze in een klooster en lieten
hen daar tot abt benoemen. Dan was de last
weg en de rijkdommen en invloeden waren
binnen!
Ge zult aanstonds met me instemmen, dat
dit allerminst bevorderlijk was voor een
goede en strenge kloostertucht, want in de
voorbouw leefde de abt in brasserij en weel
de en de armere paterkes moesten in de
achtergebouwen soms zeer karig leven en
als ze niet arm en streng leefden, dan was
het met het klooster nog slechter gesteld.
Daar komt nog bij: die abten leefden als
heren en meesters. Zij hielden eigen bewa
kers er op na en als een hun-bevriende-
familie in conflict kwam met een andere, dan
riepen ze hun soldaten op en vochten mee.
Het gevolg was, dat, als zij en hun vrienden
wonnen, dan hun grondgebied danig werd
vergroot ten koste van de overwonnen
vijand. Daartegenover echter: als ze
loren, dan werd hun grondgebied verkleind, Liefcoghe,
„Mijn r
dacht vrouw Nele, „vooral als hij een glas
te veel gedronken heeft,” en... dat kan waar
zijn.
„De last van ons klein mannen geduldig
dragen zonder opspelen, dat is een zware
penitentie,” antwoordde mcederke Koppe-
jans, en het is even waar.
Jan Kuppe orakelde tussen twee rook
wolken: „Vasten kan ik niet, maar roken doe
k mirakels gaarne. Nu, gedurende de vasten,
zal ik mijn eerste pijpken aansteken om 7 uur
's avonds. Maar,... ’k moet het ronduit be
kennen: vanaf half zeven ligt mijn pijpken
gestopt naast mij met een lucifer daarbij en
ik kijk gedurig naar de wijzers van de klok.
Ik wacht geduldig tot het zeven slaat.” Beste
penitentie!
En Karei Vetsuypens heeft beloofd in de
vasten niet meer dan één pintje per dag te
pakken. En als Karei zegt één, dan blijft het
én. Flink, Karei!
brengen. St. Paulus- zei al: „Het geestelijke
is niet eerst, maar het natuurlijke, daarna het
geestelijke.” (1 Kor. 15. 46).
Een opvoeding die met het geestelijke
begint en met de natuur ei
verhoudingen op hun kop. En
gemakkelijk dat soort van
vele gronddeugden van het christendom mis
sen: de naasteliefde voor hun buren, de
rechtvaardigheid voor hun personeel en de
ootmoed tegenover hun Schepper. Veel meer
dan op woorden komt het in de godsdienstige
opvoeding aan op daden, het voorbeeld, de
sfeer van het gezin.
LEZING VAN DE en Maderno kreeg opdracht de kerk te ver-
WELEERW. HEER KAP. A. HACK. groten tot een kruiskerk. j die abdij groot en
TT. j i x „11 1 Om de qrote omvang van deze hele kerk
Hieronder laten wij enkele punten volgen te qeVen enkele cijfers: de voorhal- in verschillende provincies
de lezing door de Weleerw. Heer Kap H0 m greed; het bovengedeelte
zijn scheve toren; Avion, met het gebouw
waar de Pausen een tijd in ballingschap
hebben geleefd en Reims met z’n prachtige
Kathedraal.
We zijn Kapelaan Hack dankbaar voor
deze avond. Hij heeft allen tot het laatste
ogenblik weten te boeien en ons zeer veel
laten zien en horen waar men vroeger geen
notie van had. Voorzitter v. Elderen sprak
namens alle aanwezigen de dank uit aan de
eerw. spreker en zei te hopen, dat de K.A.B.
ook het volgende jaar weer een beroep op
hem zou kunnen doen.
indigt zet dus de dorp cadeau kreeg. Op latere leeftijd stond
i zo iets levert bij a] zjjn bezittingen alhier af aan de abdij
katholieken, die van Echternach. En deze overdracht moet
heel wat omvat hebben. Minstens wat wij
tegenwoordig noemen de heerlijkheid Alphen,
Baarle én Chaam. En mij zou niet verwon
deren, dat we door latere ontdekkingen en
opzoekingen zouden vernemen, dat minstens
het hele grondgebied tussen de rivier Donge
en de Mark tot het geschonken gebied be
hoorde. Zodoende zou ons grondgebied palen
aan de diverse grote schenkingen in Ant
werpen en in de Antwerpse Kempen.
We komen nu tot de abdij van Echter
nach.
Door dit alles is het te verklaren, dat de
abdij heel veel van haar vroegere bezit
tingen verloor en hierdoor is het ook te
verklaren, dat we van het jaar 709 tot en
met 1000 zo bitter weinig van de geschie
denis van onze omstreken weten. We con
stateren, dat op het oude Echternachse
grondgebied rond het jaar 1000 de heren
van Breda en de abdij van Thorn grote
bezittingen hadden. De heren van Breda
schonken rond die tijd een flink portie van
hun domein aan de Tempeliers. Om welke
redenen? Ook misschien uit vrees voor de
excommunicatie en de weigering der kerke
lijke begraving! In elk geval werd toen het
i „Hof ter Brake” in handen gegeven van de
heren van de Tempel.
En nu het eigenaardige: waarschijnlijk
en allerwaarschijnlijkst was dit hof het ver
sterkte herenhuis van St. Willibrord. Dat
hopen we Dr. Eres later te laten bewijzen
en zijn argumenten hebben heel wat gewicht.
Zelfs zoveel, dat het voor mij en iedere
onbevooroordeelde onderzoeker wel vast
staat, dat het Oude herenhuis van St. Willi
brord moet gezocht worden in de tegen
woordige Princenhoef. Dit hof had zijn eigen
schepenbank en was onafhankelijk van de
heren van Breda. Deze Bredase heren had
den hier meer eigendommen.
Deze inleiding was noodzakelijk om LI het
verdere verloop der geschiedenis beter te
doen begrijpen. Tot de volgende keer.
W. B.
OVER DE VERSTERVING.
Na de preek.
Een Pater had gepreekt over boete cn
versterving gedurende de Vastentijd: dat,
wie geen boete doet, onvermijdelijk verloren
gaat. Dat was ook de grote predikatie van
Onze Lieve Heer zelf.
Wat de toehoorders het best onthouden
hadden was, dat er op onze dagen niet veel
mensen zijn, die de hele vasten kunnen
onderhouden, doch dat men daarom niet
ontslagen is van de plicht van boete die men
elke dag honderd keren kan beoefenen.
Bij het huiswaarts keren ging het sermoon
I voort:
Deze lezing, toegelicht met lichtbeelden,
hield hij 14 dagen geleden op de maan
delijkse ontwikkelingsavond van de K.A.B.
Op de heenreis zien we
de eeuwige sneeuw en de magere
op de zeer
bekeken.
In Milaan treft ons de Gotische Dom van
148 m lang, 48 m breed en 108 m hoog.
We zien de Scala van Milaan van buiten,
maar ook van binnen, waar grote zang
sterren hun triomfen vierden en nog vieren.
Dan Florence: met de Gotische Dom uit
het jaar 1269 met de geheel vrijstaande
Gotische toren van Giotto. Er tegenover
het Babtisterium (de doopkapel) met de zeer
mooi bewerkte bronzen deuren van Gio-
berti en Pisano. Zeer opmerkelijk is hier de
geweldig mooie met beeldhouwwerk ver
sierde gevangenis.
Vervolgens neemt spreker ons mee naar
Siena, waar we de Kathedraal bewonderen,
gebouwd van 12391331 (dit heeft dus
wel even langer geduurd dan onze kerk)
en dan: Rome: met als eerste de Sint Pieter.
Het plein is 340 m lang en 240 breed tus
sen de colonaden, half cirkelvormige zuilen
galerij, die volgens de bouwheer Bernini de
geheel de wereld omvattende armen van
Petrus moet uitbeelden. De 284 zuilen van
de colonaden zijn gemaakt van travertijn.
Het is aardig te weten, dat het door de
Boerenbond geschonken offeraltaar van
onze kerk ook van travertijn wordt gemaakt.
We hebben nog enige cijfers om eens aan
te tonen hoe geweldig hier alles is: de
obelisk, een marmeren gedenknaald die in
39 na Chr. uit Egypte is overgebracht naar
Rome en de overwinning van de christenen
op het heidendom voorstelt, wegt 327.000
kilo en is 41 m hoog (aan één stuk). Op
de colonaden staan 140 beelden van elk
3 m hoog.
De geschiedenis van de Sint Pieter: Nabij
de muren van het circus van Nero werd
op de plats waar het lijk van Petrus be
graven werd al spoedig een tempeltje opge
richt. De bouw werd begonnen door Con-
stantijn in 326 en in 349 voltooid. Toen in
de 16e eeuw grote herstelwerkzaamheden
nodig waren besloot Paus Julius 2 tot de
bouw van een geheel nieuwe Sint Pieter.
Op 18 April 1506 werd de eerste steen
gelegd en meer dan 120 jaren is aan de
Sint Pieter gewerkt en wel door de grootste
bouwheren aller tijden. Eerst door Bra
mante, daarna door Aaphaël en tot slot
door Michelangelo. De kerk bleek te klein
„a J De Palazzo Venezia, waar Mussolini zijn
formulier- I grote brullende redevoeringen hield.
o IL
dat ze, vóór ze aan echte godsdien- trek
voor
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
en verdiepend godsdienstig besef te komen. Het Quirinaal, het paleis
Eis niet van jonge kinderen dat ze lange dent. Het grootse monument
kerkdiensten bezoeken, waar ze hun aan- Emanuël II.
dacht niet bij kunnen houden, vraag niet te
veel van hen op het punt van f
gebeden (rozenhoedje), er bestaat groot
gevaar
stigheid toe zijn alle godsdienstoefeningen
als zeer vervelende en l
nissen zijn gaan verafschuwen.
Begin met het natuurlijke: maak van uw
kinderen blijmoedige mensen, oprechte, I
sobere, rechtvaardige naturen, mensen met I
een spontaan Godsvertrouwen. Overlaad ze
niet met geestelijke kost, als ge hun niet
eerst natuurlijke deugden hebt weten bij te
van binnen: ongeveer 192 m lang, 140 m
breed en 135 m lang. De koepel, die 119 m
hoog is en een middellijn heeft van 42 m,
wordt gedragen door vier pijlers. Deze heb
ben een omtrek van 71 m. In de fries van
de koepel zagen we in zwarte letters op
goudmozaiek de woorden: Gij zijt Petrus
en op deze steenrots zal Ik Mijn Kerk
bouwen. Deze letters zijn 1.29 m hoog.
De Sint Pieter kan 100.000 mensen be
vatten. Alles in het prachtigste mozaiek,
geen schilderingen of schilderijen.
We zagen de Confessie, het graf
Petrus, met 95 olielampen als een
van gele rozen rond dit graf. Pius VI
geknield voor het graf en er boven het
Pausaltaar, overwelfd door het baldakijn
uit brons vervaardigd door Berini. In de
kerk wijwaterbakken geflankeerd door twee
engelen zo groot als volwassen mensen. De
Piëta (Moeder van Smarten), door Michel
angelo op 24-jarige leeftijd vervaardigd.
We zagen dat alles van uitzonderlijk
grote afmetingen was. En ik kan me de
gedachtengang van die eenvoudige man uit
Gemert voorstellen. Hij vertelde bij zijn
thuiskomst uit Rome: „Alles is in de Sint
Pieter zo verschrikkelijk groot. De Gods
lamp bijvoorbeeld is zo groot, dat de koster
met een bootje naar de pit moet varen”.
Voor de juistheid van dit verhaal hebben
we echter geen bevestiging kunnen krijgen.
We zagen de loggia voor de Sint Pieter
met daaropu de Paus die zijn zegen geeft
aan de stad en de wereld (Urbi et Orbi).
Het plein volgepakt met ’n 500.000 mensen.
En de spreker schetste op voortreffelijke
wijze het gevoel, als men bij de Paus op
audiëntie is. Als men de Paus ziet en hoort
spreken.
Hierna werden in vogelvlucht nog andere
kerken en bouwwerken uit Rome getoond
en besproken, o.a. Sint Jan van Latheranen,
de kerk van waaruit vroeger de missiona
rissen vertrokken naar heidense landen, o.a.
Duitsland, Nederland en Engeland.
Sint Paulus buiten de Muren, met z’n
4 x 25 pilaren en de 262 Pausmedaillons,
waarbij ook de Nederlandse Paus Adria-
nus VII.
Maria Maggiore, bekend om het gouden
plafond, waaraan het eerste goud is ver
werkt, dat uit Amerika naar Europa kwam.
We zagen het Pantheon, vroeger aan
afgoden toegewijd, nu aan Maria en
Martelaren.
over
A. Hack. Hij vertelt over zijn heen- en
terugreis naar Rome en zijn verblijf aldaar.
Door de diverse grote schenkingen werd
i machtig. Zij had haar
domeinen over een enorme uitgestrekheid en
en landen. Maar,
breed, het bovengedeelte van de juist door die enorme rijkdom verslapte alras
is versierd met standbeelden van de de strenge kloostertucht. Daarbij kwam, dat
O K T C* V z-» I-, 111 zx z-1 zx n r-L t1 1-x o z-J o /''v tn
de Sint Pieter, binnen. Een
geleden op de maan- porta Sancta (Heilige Deur); de Sint Pieter
van de K.A.B. - -
Milaan, na eerst I
sneeuw en de magere koeien
bochtige Simplonpas te hebben
ver- i
dan moesten ze met hun grondgebied de
verloren strijd betalen. En zoals ik reeds
zeide hun eigendommen lagen dikwerf
heel, heel ver van de naaste omgeving der
abdij. Ook naar deze eigendommen verlang
den de omliggende heren. Als er dan eens
twist of processen te vrezen waren, vroegen
ze aan die heren (hun benijders dikwijls)
cm die goederen onder hun bescherming te
nemen. Maar ja, als zulke heren die bescher
ming sinds lange tijd hadden uitgeoefend,
dan beschouwden zij de beschermde goe
deren langzamerhand als hun eigendom en
uit die toestand kwamen dan weer twisten
met de abdij, die haar eigendommen in die
verre, vreemde streken niet ogenblikkelijk
kon verdedigen. Zo gingen veel goederen
verloren. Denk maar eens aan de families
der Berthouden, de grote heirovers en ver
overaars. De abdij kon zich dan beroepen
op de keurvorst of de graaf, daarna op de
decreten van de paus, die die kapers bedreig-
Het Colloseum: 57 m hoog met een om-
van 527 meter, 80 entrée’s en ruimte
50.000 toeschouwers. Hier werden
langdradige gebeurte- christenen voor de wilde dieren geworpen.
De Engelenburcht, enige tijd gebruikt als
schuilplaats voor
Na afscheid
I ben, nam spreker
-
DE ABDIJ VAN ECHTERNACH
EN ALPHEIM.
We zagen dus, dat St. Willibrord ons
hij al zijn bezittingen alhier af
ONS WEEKBLAD
Nummer 1 4
alle
alle
OVer 7,in nppn- t>n
„Mijn
i
