VOOR DE GEMEENTE ALPHEN EN RIEL
De oudste hoeven van Alphen
de
Korte wenken voor
landbouw
KINDEROPVOEDINGS-
PROBLEMEN
VERNIELZUCHT.
PROTESTACTIE
„VRIJHEID EN DEMOCRATIE”
PEERKE DE KOEWACHTER
HET LANDBOUWSCHAP
l
Nummer 1 2
19 Maart 1955
plezier
stapel-
20
W. B.
alles van en ging
J. B.
i
met de Christelijke
met deganse Katholieke
bdij was? Dan
van die Jan
en toen hij ’s avonds
zijn slaapkotje boven
van vreugde
bemerkt had.
I en moedig doorheen slaat.
In 1781 had Jan Augustijns met zijn vrouw
Johanna van der Voort de hoeve gepacht.
Dus de hoeve is nog in de familie! Een goed
soort, zullen de abdijheren gedacht hebbeni
Het eerste jaar boert hij zonder schuld. In
'83 staat hij 122 gld. achter, met half Maart
'97: 300 gld. Wegens het derven van de
Hei in Teteringen worden hem 99 gld.
gekort. De laatste huurpacht is voldaan tot
half Maart ’98. En weer wordt de pacht
verlengd voor 6 jaar voor 60 gld. en
veertel rogge.
In 1799 woont Adriaan Vaarten op de
Zandhoef. Op 20 October 1797 had hij de
gemeente ,,het plaisir gedaan" haar 300 gld.
voor te schieten tegen 5 Op 13 Maart
1799 vraagt hij aflossing daarvan.
28 Juli 1812 werden de kinderen van
Gerard Hoefmans te Kwaalburg pachters
van de Zandhoeve. De oliemolen werd over
gemaakt aan Adriaan van Alphen. Daarna
werd de Zandhoeve geconfiskeerd door de
Staat en... verkocht. De nieuwste geschie
denis der minstens 800-jarige hoeve moet
dus voortaan in het gemeente-archief wor
den gezocht en nageplozen!
om hun conditie te herstellen, anders zullen
i voor kopziekte.
Het Plaatselijk Comité van
„Vrijheid en Democratie”
Jacobs van der
Jan, kleinzoon
Vernielzucht veronderstelt een zekere
mate van opzettelijkheid die het kind' en de
volwassene beweegt tot het vernielen van
nuttige zaken. Bij kinderen is het vaak on
nadenkendheid: ze voetballen de grasmat
van een plantsoentje stuk of trappen een
ruit in, ze gaan slootje-springen met hun
beste pak aan, ze roven vogelnestjes leeg
en plagen kikvorsen en andere diertjes ge
woon dood. Soms plegen ze veel zwaardere
vergrijpen, b.v, door het laten ontsporen
van een trein, ze verlangen zo graag te zien
wat er gebeuren zal. De diepere oorzaken
van deze vernielzucht is zeker gelegen in de
speeldrang van de jeugd en in de grote mate
van ongebruikte energie die naar ontlading
zoekt. Hoe vaak horen we niet zeggen: „Ze
zoeken of ze geen kattenkwaad uit kunnen
halen”.
In de na-oorlogse jaren was de verniel
zucht groter dan normaal. Ter verklaring
wijst men op het slechte voorbeeld van de
volwassenen en op de verwaarlozing van
de opvoeding. Het lezen van de zgn. beeld
romans heeft ongetwijfeld een invloed ten
kwade gehad. Wil de bestrijding van de
vernielzucht effectief zijn, dan zal ze geba
seerd moeten zijn: a) voor het jonge kind
op gewetensvorming; b)e voor het oudere
kind op het naar voren brengen van het
inzicht, dat het gemeenschapsbelang ge
schaad wordt door de vernielingen en dat
de levende natuur ook zonder meer bescher
ming waard is. Hierbij zullen langs de weg
van het gesproken woord en van het onder
wijs in de school voldoende doorleefbare
I motieven moeten voorgesteld worden en zal
F lectuur moeten geweerd worden, die de ver
nieling idealiseert. Meer dan van het woord
is echter te verwachten van de inschakeling-
met-de-daad van de kinderen in het gemeen-
schapswerk: door boomplantdagen, school-
tuinwerk, verzorging van een deel van een
plantsoen door de jeugd zal aan de kinderen
een betere houding kunnen gegeven worden
tegenover het gemeenschappelijk bezit; c)
voor alle kinderen: het verschaffen van
goed geleide vrije-tijdsbesteding, buurtspeel-
tuinen, bouwplaatsen, sport, huisvlijt, vacan-
tiewerk enz. Gezin, school en jeugdorgani
saties hebben hier een belangrijke taak.
W. W.
RICHTLIJNEN VOOR BAARLE-HERTOG
Het plaatselijk bestuur van het Comité voor
Vrijheid en Democratie heeft de handen uit de
mouwen gestoken
Ook te Baarle-Hertog was een volledige pro
testactie ingezet. Hoe? Zie hieronder t algemeen
schema, zoals het niet alleen in Baarle-Hertog,
doch in al de Christelijke gemeenten en parochies
werd voorbereid en reeds gedeeltelijk uitgewerkt.
Onze kinderen nemen geen spaargeld mee
naar school en zetten de schoolspaarstaking
verder.
Schoolstaking. Op 24, 25 en 26 Maart houden
al de ouders hun kinderen thuis uit protest.
Wij dragen allemaal, zonder één enkele uit
zondering, ons protestkenteken!
Wij stemmen eenparing in met de protestmotie
die door het Gemeentebestuur aan de eerste
Minister, de Voorzitter der beide Kamers, en de
voornaamste dagbladen uit de streek zal ver
zonden worden.
Wij aanzien het als onze plicht aanwezig te
zijn op de officiële Voorlichtingsvergadering op
21 Maart in de zaal St Remigius (drie sprekers,
Harmonie St Remi).
Wij schrijven in
schouder aan i-
Over het algemeen worden aan de koeien
nog te weinig mineralen gegeven. Zorg er
toch voor dat alle koeien wat extra mine
ralen krijgen. Koeien die nu droog staan en
tegen de weidetijd moeten kalven, krijgen
nu niet veel krachtvoer en daarom moeten
zulke dieren wat extra mineralen ontvangen
lar wdi ren -uiyv- Om Luu tv,,,....,'. ----
die er zich dapper het gevaarlijke dieren zijn
Volgens laatste onderzoekingen kan een
vitamine D-tekort de kopziekte ook nog in
de hand werken. Vraag dus uw leverancier
of er in het rundveemeel vitamine D is ver
mengd.
Kopziekte is vermoedelijk een verhou-
dingen-kwestie van verschillende mineralen.
Bij onderzoek van urine of bloed van kop
zieke koeien of van gras waarop de koeien
liepen, was altijd practisch een hoog kali-
gehalte, tegenover kalk, magnesium en
natrium. Daarom moet men waken voor een
teveel aan kali; bijv, nu nog veel gier op het
grasland is gevaarlijk! Zorg voor voldoende
kalk, magnesium en natrium. Dit kan men
doen door wat Dolocalsupra bij te voeren,
daar geeft men ze wat kalk en magnesium
bij en 1 a 2 eetlepels keukenzout per koe,
voor natrium.
Diegene, die al meer kopziekte onder het
vee gehad heeft, zal goed doen het boven
staande eens te beproeven en voor andere
bedrijven is het ook aanbevelenswaardig.
Men geve de koeien ook niet te eenzijdig
voer, als het iets of wat anders kan zoveel
mogelijk verschillende voedermiddelen, dat
is het beste.
v. HOEK, Ass. R.L.-V.D.
ONS VASTENPRAATJE
Peerke de koewachter was al vroeg be
gonnen met roken, ondanks het verbod van
vader. En later ging hij voort met roken,
ondanks het verbod van de boer, bij wie hij
diende. Eens, terwijl hij aan ’t roken was,
kwam de boer voorbij het veld, waar Peerke
de koeien hoedde. Rap als de wind ver
dween de brandende pijp in de zak van zijn
jasje en... hij begon een deuntje te fluiten.
Maar hij had zonder de waard, ik wil zeg
gen, zonder het vuur gerekend. Eer hij iets
was een stuk uit zijn jasje
gebrand. Hij dacht niets beters te kunnen
doen, dan zich op de grond te werpen en
zich in de klaver te wentelen.
,,Wat hebt ge toch, Peerke?” riep de boer.
,,Och, meester," kermde Peerke, „ik heb
zo’n buikpijn".
Maar de boer wist er
lachend heen.
Nu, de vasten kwam en 's Zondags was
Peerke gaan luisteren naar een sermoon
over het lijden van Ons Heer; niet, dat hij
daar goesting voor had, maar de boer had
hem erheen gezonden. Maar het sermoon
had hem getroffen, en dat was een grote
gratie. Toen hij alléén terugkeerde naar de
afgelegen hoeve, herhaalde hij maar immer
in zijn eigen: „Jezus heeft zo verschrikkelijk
geleden, en Zijn bloed vergoten, en dat alles
uit louter liefde voor mij, arme lummel! En
wat heb ik ooit qedaan uit liefde tot Hem?
Niets!”
Peerke kwam thuis
de 'ladder opklom naar
de paardenstal, kon hij de gedachte aan zijn
ondank maar niet wegwerken. Hij stak zijn
hand uit naar het wijwatervatje, om een
Door de lang aanhoudende vorst, zal er
veel land kort voor het zaaien geploegd
moeten worden. Op de hoge grond zal deze
grond los blijven liggen en veel uitdrogen,
waardoor weer veel gevaar is dat er te diep
gezaaid zal worden en een te diep gezaaid
gewas is een zwak gewas, dat spichtig voor
de dag komt en gemakkelijk magnesium-
gebrek krijgt. Het gewas kan in die losse
grond geen voldoende wortels gevormd krij
gen en daardoor onvoldoende magnesium
opnemen.
Men moet er dus wel voor zorgen, dat
men niet te diep zaait. Dit kan men voor
komen door drukrollen te gebruiken, waar
mede de zaaidiepte geregeld kan worden,
of door sleepvoetjes aan de zaaipijpen, waar
mede de zaaidiepte geregeld kan worden.
Voor de losliggende hoge grond kan de
Cambridgerol goed dienst doen om hem aan
te drukken. Men moet er echter met droog
weer de grond niet al te fijn mee maken,
want dan hebben wij veel gevaar voor
stuiven en dan is het middel misschien erger
dan de kwaal.
Op de lage grond zal door de vorst de
waterstand ook wel wat opgekort zijn. Maar
lage natte grond moeten wij zeker niet be
werken als hij nog te nat is, want daarmede
smeren en kneden wij die grond en dan kan
men de structuur niet meer verbeteren. Dan
blijft die grond lang koud en er kan dan
onvoldoende lucht in, zodat het gewas zal
gaan kwijnen.
BOEREN EN ARBEIDERS.
Het contact tussen de boeren en de arbei
ders op het bedrijf is bij wijze van spreken
zo oud als de wereld. Maar het contact
tussen de organisaties van boeren en tuin
ders aan de ene kant en die van de land
arbeiders aan de andere kant is nog niet zo
oud. Het eerste begin ligt ook in de dertiger
jaren. Door de crisis gingen de drie centrale
landbouworganisaties (Koninklijk Neder
lands Landbouw-Comité, Katholieke Neder
landse Boeren- en Tuindersbond en Neder
landse Christelijke Boeren- en Tuinders-
en plezier en zonder het te weten was hij
aan 't zingen gegaan. En de paardenknecht
riep van beneden: „Peerke, zijt ge nu stapel
gek geworden?”
Later, als hij groot was, plaagden zijn
vrienden hem dikwijls om hem te doen roken.
Maar Peerke zei „neen en als Peerke
„neen” zei dan was het „neen
Als hij zijn dienst bij het leger uit had,
is hij lekebroeder geworden bij de Kapu-
cienen. Ze hebben hem Broeder Jucundus
geheten, omdat hij zo’n vrolijke, gedienstige
broeder was. Hoe, door de genade, een
trouw opgevolgde versterving soms een
hogere richting kan geven aan ons leven!
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
kruis te maken, gelijk alle christenen doen.
Maar boven het wijwatervatje was een
plankje genageld en daarop lag zijn pijpje.
En... het was of een bliksemstraal door zijn
hoofd ging: „O ja, Heer Jezus," riep hij uit,
„zeker zal ik iets doen uit liefde tot U. t Is
wel niet veel, maar ik ben toch ook maar
een arme lummel van een koewachter!
Rapper dan ik het schrijven kan. had hij
het pijpje gegrepen en uit het vensterke
geworpen. Zijn besluit was genomen: nooit
of nooit zou hij nog roken; en dat was uit
liefde tot Jezus, die voor hem zoveel had
geleden.
Die nacht kon hij niet slapen
en stappen eensgezind,
schouder mee op in de machtige
protestbetoging te Brussel op 26 Maart.
Wij volgen stipt de richtlijnen die nog verder
gegeven worden!
Wij gaan ter kerke op 25 Maarten bidden voor
het welslagen van deze actie.
Wij beantwoorden de oproep van Zijne Emi
nentie de kardinaal en sluiten aan bij de
„Ouderhand”.
Waarom? Omdat wij
Kempen solidair zijn en i
gemeenschap in België!
Omdat wij ook tot de huidige machthebbers
een krachtig en duidelijk „Neen’ toeroepen!
Omdat het gaat voor het behoud van onze
vrijheid en gelijkheid en de vrijheid en gelijkheid
onzer kinderen.
dat, om de zware jaren, de betaling
kunnen volstaan met 500 gld.
En toch zal de hoeve in de familie blijven,
want: zijn zoon Jacob van der Voort met
zijn vrouw Elisabeth Vaerten pachten de
hoeve in 1740. In ’50 is de man overleden.
Zijn weduwe staat voor een last van 454
gld. Met kleine bedragen wordt de schuld
door die dappere vrouw afbetaald tot 50 gld.
In ’53 bedraagt deze nog 56 gld., die ook
afbetaald worden. In ’81 is het restant 116 j
gld., dat afbetaald wordt tot 31 gld. In 83
staat alles in 't reine! Maar wat een zorgen
voor een zuinige vrouw, die er zich dapper
Het Hof ter Zande na 1648
In 1648 was Jacobus Jacobi Gerrits pach
ter. In fatsoenlijk Nederlands betekent die
naam: Jacobus zoon van Jacobus, zoon van
Gerrit. Diezelfde manier kennert we nog
heden. Luister maar eens: Als een zekere
Gerry later zal trouwen en een zoon krijgt
die b.v. Jan heet, dan krijgt die bewuste Jan
heel zijn stamboom op zijn nek. Van hem
zal heden ten dage dan gezegd worden:
Jan van Gerry van Jan van Janus van Nol
van Nollen! Zes kwartieren van één ge
slachtsboom!
Die Jacobus schijnt nogal goed te boeren:
in 1650—’51 heeft hij slechts een achter
stand van 98 gld. Dat loopt wel op in 1658
tot 168 gld.,’ maar in 1664 is dat nog maar
30 gld. Daarom krijgt hij hernieuwing van
zijn contract op 7 Febr. 1653 en 58 tot 75.
Alsdan begint Jan Jacobs Jacobse met een
nieuw contract voor 6 jaar. Dus de hoeve
bleef in de familie!
Wilt ge nu eens een echt voorbeeld van
I het feit, hoe ze in die tijd moesten zwoegen
en ploeteren en van het feit, hoe barm-
I hartig en medelevend de a
i zal ik de gehele finantiële boel
hier eens rechtuit vertellen:
Voor 1674 en voorgaande jaren had de
pachter nog 133 gld. te betalen. In 1675
betaalde hij 70 gld. permissiegelden, tevens
nog 42 gld. Nog betaalde hij 302 gld., te
samen makend 344 gld. Blijft nog te betalen
101 gld. (met de oogst te voldoen). Te
samen is dan de schuld 234 gld. Het knapen-
geld en het rekengeld van de verschenen
jaren was voldaan. Op gezegde datum wer
den 16 gld. gekort voor de mislukte hooi-
was in de Vucht (daar hadden zij ook een
wei, in eigendom van de abdij, die hij
huurde). Blijft dus 213 gld. 8 Juni van dat
jaar werden hem 76 gld. kwijtgescholden
voor de rekening over de oogst van 1676.
Blijft 374 gld. Dat jaar worden 25 gld. afge
trokken voor de schade van overstroming in
de Vucht. 10 Jan. '78 betaalt hij 70 gld. in
permissiegeld, wezend een jaar voorlijf, ver
der nog 25 gld. en nog 12 gld. en telde neer
op 1 Juli '78 nog 76 Ducatons. Hiermee was
het jaargeld voor ’77 afgerekend uitgenomen
358 gld.
In 1700 pacht Jacob Jansen
Voort (dus Jacob, zoon van
van Jacob van der Voort)! In 1702 heeft hij
25 gld. schuld, in 1711: 278 gld., in 1713:
183. Alsdan worden hem 83 gld. kwijt
gescholden „mits de lasten groot syn ge
worden’’. In 1715 worden op de 140 gld.,
die de pachter schuldig is, om dezelfde reden
40 gld. „geremitteerd”. In 1716 is de schuld
weer 211 gld., in 1724: 590 gld. Wat een
arme tobbers! En weer: in 1731 wordt voor
hem een nieuw contract opgemaakt voor
6 jaar. In 1740 is de schuld aangegroeid tot
615 gld. Er werd evenwel overeengekomen
rlaf nm de zware iaren. de betaling zou
ONS WEEKBLAD
I
