■■■■■■■■I
HET GAAT OOK OM UW ZAAK
de landbouw
Korte wenken
voor
Alphen
I
VOOR DE GEMEENTE ALPHEN EN RIEL
tijdens de tachtigjarige oorlog
MLINHARBT’S E
voor kinderen,mei Thijm en Honing
worden daarin extra mineralen gemengd.
■■■■■MH
kalvermeel,
of niet doen kan, maar dat piincipiële
staatkunde een vorm van apostolaat en
geloofsverdediging is in de meest directe
zin van het woord, dan zal iedere door
braakpoging van het socialisme op een
mislukking uitlopen.
Wat er van U gevraagd wordt om dit
te helpen bereiken? Dat gij belangstelling
toont voor de politieke worsteling van
deze tijd, dat gij in Uw critiek eerlijk en
opbouwend zijt en pas een oordeel uit-
spreektna een volledige kennisname van
de feiten, dat gij U zo mogelijk actief in
zet voor de opbouw van een katholieke
staatkunde maar, op z’n allerminst, dat
gij steun geeft aan de katholieke politiek,
door op 10 Maart a s.
Lid te worden van de Katholieke Volks
partij.
requireerd om
te helpen slechten.
22 September ligt graaf Hendrik met zijn
schenk aangeboden
Herenthals, o.a. een i
van Alphen in die onkosten bedroeg 49
Als tenminste de Katholieke zaak de
Uwe is, zal het Uw brandende interesse
hebben of Nederland in de nabije toe
komst socialistisch zal worden of christe
lijk zal blijven. Dat op deze vraag het
antwoord geforceerd gaat worden, is
voor iedereen duidelijk, die de felle
reactie der socialisten op het Bisschop
pelijk Mandement goed heeft verstaan.
Nu ereen duidelijke uitspraak is geval
len, dat de verwezenlijking der idealen
die door de Katholieken in de politiek
dienen te worden nagestreefd, hier en nu,
het best kan worden bereikt door de
krachtige organisatie van één Katholieke
C, K
i
nogal wat in stro en in
zon is gedroogd. Gerst
nogal vitamine D. Verder komt
voor in levertraan. Maar als
de vrucht is nogal
en daarom kunnen
kalveren die in de winter of op het eind
van de staltijd geboren worden er een tekort
aan hebben. Daarom moeten kalveren steeds
de eerste biest ontvangen, die bevat minstens
vijf maal zoveel vitamine A als gewone melk.
Bovendien heeft de biest een zacht laxerende
werking om het darmpek af te drijven.
Maar de kalveren hebben tevens dikwijls
een tekort aan vitamine D. In de zomer wordt
door de ultraviolette stralen van de zon vita
mine D gevormd. Dus bij de dieren die
buiten lopen, en er is voldoende zon, zal de
voorziening nogal meevallen. Nu is er deze
zomer minder zon geweest als normaal, er
is dus minder reserve opgedaan.
De kalveren die van nu af tot Mei ge
boren worden kunnen een tekort hebben aan
vitamine A en D. Daarom moet men eens
overwegen deze extra toe te dienen. Dit kan
men doen door ze een ,,vitamine-stoQt” te
geven, zoals men dat noemt. Dan moet men
de tweede dag door de biest 20 ccm vita
mine AD3. mengen. Meestal worden ze ver-
kocht in flesjes van 1
Paasmiddag lag dat corps te Alphen. Een j kalveren voldoende. Als
weinig later is de graaf Jan van Nassau in
het dorp; op doortocht naar ’s-Bosch met
6 compagnieën ruiters. Zij kamperen rond
de kerk. Gedurende de 6 volgende maanden
is er weer enorm veel krijgsvolk op de been,
dat moet begeleid worden naar
neken, Chaam, Weelde en
Spaanse legers gunstig te stemmen wordt
vooi, alhier gelegerd, werd in October en
November geregeld voedsel voor mannen
en paarden geleverd. In het Zand liggen in
November soldaten uit Den Bosch. Ook hun
moest weer kost en drank geleverd worden.
Te Poppel kwam het tot een treffen. Op
6 November werden de Bossche soldaten
daar teruggeslagen en 25 November kreeg
ook de hertog van Bergen er klop. Om hem
te troosten schonken ze hem hier een vaatje
Rijnwijn en een tonnetje boter.
Dat het jaar 1624 zwaar drukte op het
dorp vernemen wij uit een akte van de
schepenen van Breda ten gunste van de
commanderijgoederen van Ter Brake. Voor
en gedurende het beleg van Breda hadden
zij grote en menigvuldige schade geleden.
Eerst was de gehele cavalerie van de Koning
van Spanje op het hof gelegerd op St. Jacobs-
dag en later was aldaar alles door fourages,
roverijen en plunderijen weggehaald. Om
reden van diezelfde onheilen had de Abt
van Tongerloo aan zijn pachters de jaarlijkse
huur kwijtgescholden.
Ik vermoed, dat de vier volgende num
mers voldoende zullen zijn voor deze calami-
teuze tijd. Daarna beginnen wij met de
geschiedenis van de diverse kerkgebouwen.
W. B.
100 ccm, dus voor vijf
ze dit gehad hebben,
hebben ze voldoende voor plm. drie maanden
en dan zijn ze stevig genoeg.
Vitamine A komt voor in goed gewonnen
ruiterhooi dat zijn groene kleur heeft behou
den, in goed geslaagd kuilvoer en in groen-
voedergewassen. In mais en rode wortelen
zit carotine, dit is provit'amine A; daar kun
nen de dieren vitamine A van vormen. Goed
door enige dorpen van de Baronie een ge- kunstmatig gedroogd gras heeft ook een goed
gehalte aan carotine.
Vitamine D is de beenbeschuttende vita
mine. Dit vitamine regelt de calsium- en
i voor de beenvor-
een tekort krijgen de dieren kromme
der lijkt gemakkelijker om te praten, de
zich ontplooiende industrialisatie biedt
de kans voor een geruisloze infiltratie en
de politieke organisatie is daar in ieder
geval het zwakst.
Of de wensdroom der socialisten in
vervulling zal gaan, zal echter niet van
hen, maar van de katholieken in het Zui
den zelf afhangen.
Als dezen de kleinzielige onderlir ge
naijver durven vergeten om eensgezind
de rode stormvloed te keren; als zij hun
onverschilligheid tegenover de politiek
tijdig verwisselen voor een vur ge strijd
baarheid; als zij tot het inzicht komen,
partij, nu is het, meer dan in het verleden dat politiek niet iels is, wat men doen kan
nog, voor de socialisten zaak, dat zij
Katholieken in hun gelederen houden en
krijgen.
Zij laten er dan ook op dit ogenblik al
geen twijfel meer over bestaan dat zij
voornemens zijn al hun kracht in te zet
ten bij de Kamerverkiezingen van 1956.
Naar welke kant deze krachtsontplooiing
op de eerste plaats gericht zal zijn, laat
zich gemakkelijk gissen: alle geweld dat
gekocht kan worden door’n verkiezincs-
fonds van een millioen, zal gericht wor
den op de katholieke sector van het front
en vooral op het Zuidelijk deel daarvan.
Daar immers zitten de zwakke plekken
zo menen zij. De katholiek van ’t Zuiden
heet nog steeds minder strijdbaar te zijn
dan zijn Noordelijke broeder; de goed
gelovigheid van de eenvoudige Braban-
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
staatse ruiters op het kerkhof van ons dorp.
Thans hebben ze hier 'n eigen sauvegarde
in dienst en wel een man te paard! Den
Haag werd zulks verzocht en graaf Hendrik
van Bergen, die verscheidene malen door het
dorp kwam, was hiervoor een beste voor
spreker! Nu eens vatte die soldaat-sauve-
garde post bij de kerk, dan weer zat(!) hij
"in Alphen, Oisterwijk, Vijfhuizen en Druijs-
dijk; in het dorp was hij gedurende 43
dagen; hij was in Quaalburg en Boschhoven
en zelfs op de pastorie, die toentertijd nog
in Boslust stond. Uit erkentenis voor graaf
Hendrik van Bergen stuurde men hem vin
ken en, toen hij weer eens te Hoogstraten
vyas, werd hem een smakelijke hamel cadeau
gedaan. De graaf van Lichtenborg in Baarle
kreeg een vat bier! Tevens worden aan
Matthijs Snaphaen 2 gulden en 16 stuivers
betaald; hij had tot taak de partijen, die
dagelijks het dorp binnenvielen, af te leiden
naar andere plaatsen.
Steeds zat de wacht nog op de toren; en
in het dorp werd een nieuwe schans gemaakt
voor de vluchtelingen van de gehuchten en
van andere plaatsen. Ook in Quaalburg werd
een schans gemaakt. Dat kon wel berusting
brengen bij de dorpsbewoners, maar het hield
de soldaten niet buiten het dorp! Een con-
In 1621, toen het Bestand ten einde liep
en men bevreesd was, dat de vijandelijk
heden opnieuw zouden losbarsten, werd het
graan van de dorpelingen in veiligheid ge
bracht; deels in de kerk en deels in de toren.
Te ’s-Hage en te Brussel werd werk ge
maakt van sauvegardes;-algemene voor het
land van Breda, samen met andere dorpen:
Ginneken, Zundert, Oosterhout, Roosen
daal, Princenhage en Dongen en een parti
culiere sauvegarde voor Alphen zelf. In Sep
tember 1622 waren de onderhandelingen nog
aan de gang. Om daarin een gunstige wen
ding te bekomen schonk de schout vanwege
de gemeente aan „Monsieur de Nassau
gouverneur van Breda, een schaap. Dielis
Dielissen werd door de schout naar Tete-
ringen gestuurd, waar Prins Hendrik lag.
Twee koppel patrijzen vergezelden de bood
schap, die slechts met groot „perikel" kon
overgebracht worden. Diezelfde Dielissen
ging op stap naar de Prins, samen met de
gemeentesecretaris, om pardon te vragen
voor Pauwel Princen, die iets in ’t leger
„gefoeteld" had! Welk het misdrijf was
wordt niet aangegeven.
De sauvegarde was er eindelijk in Augus
tus 1624. Hij werd betaald met 66 gulden
7 stuivers. Ook het gehucht Terover kreeg
een aparte sauvegarde.
Meer en meerdere oorlogsgebeurtenissen
kwamen dreigend nader. Diensten voor het
leger overstelpten opnieuw het dorp in 1621.
Spandiensten, levering van legerpaarden en
steeds opnieuw komen de soldaten langs het
dorp en steeds weer opnieuw de inkwartie
ringen en opeisingen en afpersingen. Vooral
in 1622 is de vrees voor de komende gebeur
tenissen grpot. Boodschappers worden uit
gestuurd om in Weelde te gaan informeren
naar het krijgsvolk van de hertog van
Brunswijk en van de hertog van Mansveld,
die in aantocht waren. Hetzelfde onderzoek
werd ingesteld te Hilvarenbeek en te Gilze.
De Spaansen waren vanuit Klein Brabant
(ten Westen van Brussel) over Sichem en
Geel naar het Noorden gekomen en lagen
een tijdje op de Baarlese heide Ulekasteel)
Hier moesten de Alphenaren hun een tijd-
Men hoort tegenwoordig veel over vita
mines spreken en allerlei preparaten worden
te koop aangeboden. Men moet de goede
vitamines geven aan de dieren waarvoor ze
bestemd zijn.
Vitamine A is nodig voor de groei, ook
voor de vruchtbaarheid en het heeft een
opperhuidbeschuttende werking. Als er on
voldoende vitamine A in het rantsoen aan
wezig is, dan komen er openingen in het
ephiteelweefsel (dit is het bovenste laagje
van de huid). Daardoor kan er gemakkelijk
infectie optreden. In de zomer, als de koeien
volop gras kunnen eten, en ook zolang als de
koeien vers groenvoeder ontvangen, is de
vitamine A-voorziening wel in orde. Maar
als de koeien geen goed hooi en kuilvoer
ontvangen, dan kan er een tekort ontstaan.
Voor de vorming van
wat vitamine A nodig
kan het vergiftigingsverschijnselen teweeg
brengen. Daarom wordt tegenwoordig vita
mine AD3 dat kunstmatig is gemaakt in het
mengvoeder verwerkt. Dit is ook veel ster
ker, men heeft er dus minder van nodig.
In de volgende mengvoeders moe: it.a-
mine AD3 voorkomen, nu wij midden i: de
winter zitten, n.l. in baBybiggenmee
gen- of zeugenmeel, DA-meel, kalvern.e»:.-,
rundveemeel A.B.C.D. en in ochtendvree
opfokvoer. In deze tijd is het voor varkens-
meel ook nodig, want biggenmeel moeten wij
maar voeren tot 40 a 50 kg, anders krijgen
wij vissmaak aan vlees en spek. Deze vis
smaak krijgen wij omdat in biggenmeel,
haringmeel of vismeel in moet zitten voor
dierlijk eiwit. In varkensmeel wordt vlees
of diermeel gemengd voor dierlijk eiwit,
maar voor jonge varkens is haring- of vis
meel beter, omdat het beter verteerbaar is.
Als de varkens 40 a 50 kg wegen moet het
beenderstelsel nog veel groeien en was het
wel goed dat nu in de winter vitamine AD3
aan het varkensmeel werd toegevoegd. Als
wij DA-meel voeren aangevuld met graan
meet dan voeren wij vitamine AD3, want
daarin wordt dit vitamine gemengd. Ook
Als wij eenzijdig eigen graanmeel voeren
hebben wij deze vitamine niet. Alleen met
lang brood leveren. Het volgende jaar (1623)
ligt gedurende de zomer graaf Jan van
Nassau in het Zand met 6 compagnies
ruiters. Vandaar vertrok dat leger over Riel
naar Oosterhout. Komt van deze legering
misschien de spotnaam Hollands Diep, die
aan een ven in die hei gegeven werd en
die thans nog die naam draagt?!
Om reden van de menigvuldige uitgaven
voor de legers konden de betalingen van de
leden voor de regering in Den Haag niet
geregeld geschieden. Twee inwoners van
Alphen, de schepenen Buyckx en Adriaan
Neels, werden te Breda gegijzeld in 1621 tot
de gelden binnen waren.
Tegen het einde van 1622 vermelden de
dorpsrekeningen weer allerhande uitgaven
voor vervoer van soldaten en legerbenodigd-
heden. Het kamp ligt thans te Bergen op
Zoom. De schout gaat daar onderhandelen.
Te Gilze kwam het tot een schermutseling,
waarbij de soldaten van Bergen geslagen
werden.
Tegen het einde van 1623 weer een nieuwe
bedreiging, ’s Konings leger ligt te Ant
werpen. De ruiterij komt herwaarts en met
flink wat gerst erbij nogal wat vitamine D.
Met ondermelk kunnen wij wel het dierlijk
eiwit aanvullen, want dierlijk eiwit moeten
jonge varkens zeker krijgen. In ondermelk
echter zit geen vitamine A of D, want die
zitten in vet opgelost en zijn dus met de
boter verwijderd. In ondermelk zit wel wat
vitamine B, omdat dit vitamine wel in water
en niet in vet oplost.
Vitamine B is het zenuwbeschuttende vita
mine en het is nodig voor de spijsvertering,
voornamelijk het vitamine B12. Aan vita
mine B12 hebben de koeien practisch nooit
geen gebrek, daar dit vitamine in de pens
bij de koeien door bacterieën wordt gevormd.
Alleen als er een tekort is aan cobalt, kunnen
die bacterieën slecht werken en kan er vita
mine B12-tekort ontstaan.
Een vitamine B-preparaat moet gemengd
worden in babybiggenmeel, kalvermeel,
ochtendvoer en opfokvoer.
In koemest en goede teelaarde zit vita
mine B12, daarom is het goed dat jonge
varkens daarover regelmatig eens kunnen
beschikken.
Verder zit vitamine B in gist, lever, graan-
zemelen, vlees en vis. In een goede koppen
potstal wordt door het broeien en bacterieën-
werking ook vitamine B12 gevormd.
Er zijn nog andere vitamines, n.l. vitamine
2, T en E, maar deze zijn niet van zoveel
belanq als de hierboven genoemde.
J. B. VAN HOEK,
Ass. R.L.V.D.
Poppel, Gin-
Gilze. Om de
aan de gouverneur van
schaap. Het aandeel
__111ztQ
gulden. Ook werd aldaar wijn cadeau ge- phosphorzuur-opnamen
ming. Bij een t'L
1624 zit Alphen benen en dikke gewrichten of gemakkelijk
belegeren. Aan Don Loys, die te Gilze legert, I
daan. j ming. Bij
In de tweede helft van A’y’
te midden van de Spaanse troepen, die Breda beenbreuk. Dus de beenvorming blijft achter.
Vitamine D zit er
wordt een ton bier gestuurd. Aan de sol- hooi dat met veel
daten, die te Poppel legeren, wordt boter bevat ook
bezorgd. Arbeiders uit het dorp worden ge- vitamine D
het kasteel van Hoogstraten levertraan in het mengvoeder gemengd wordt
en het moet lang worden bewaard, dan i
wordt het voeder gemakkelijk ranzig en dan.
Nummer 6
5 Februari 1955
V
III
ONS WEEKBLAD
