n.
Nieuws-
Advertentieblad
en
Baarles
I
•s
Noord-Brabant in de geschiedenis
Mariahulde te Chaam
PADVINDERIJ
49e Jaargang
Zaterdag 3 Juli 1954 No. 27
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
ziel
dank
hen op het spel
S.
tijd zijn werk,
velen zijn bezield door
hun gewest: het edele
De Burgemeester
F. M. A. de Grauw
14.30 tot 17 00 u
19.00 tot 20.30 u.
9 00 tot 12.00 uur
14.00 tot 17.00 uur
r
ROZENKRANS-INTENTIE
De intentie voor deze Juli maand
luidt: Hart van Jezus, verleen goede ziel
zorg aan de emigranten.
Wat is „Diaspora”?
Dat is verstrooiing, d.w z- de zielen-
nood onzer kath. medemensen, die met
millioenen zijn verjaagd van hof en
haard en gedreven naar goddeloze stre
ken, waar geen hoger beginsel meer be
staat. Na geld en goed verloren te heb
ben, ontneemt men hun nog de moge
lijkheid godsdienstig en zedelijk te leven.
Onpeilbaar diep is hun ellende naar
en lichaam.
Nu zal kath. Nederland en Vlaande
ren in die streken bouwen, kath. inrich
tingen (kerk, school, ziekenhuis, zieken
verpleging enz. enz in één woord al
wat strikt nodig is, om nog als mens en
christen te kunnen ademen.
Beseffen wij, katholieken, wel vol
doende wat dat zeggen wil? Al wat wij
hier leden sinds Hitlers inval, is maar n
druppel in een emmer tegenover dat on
beschrijfelijk lijden naar ziel en geest
en lichaam, dat thans heerst in die ver
strooide kudde.
Daarom zal kath. Nederland en kath.
Vlaanderen hun best doen om op die
grens van Rusland enige haarden te
bouwen voor verkwikking en genezing
van die millioenen, die thans durven
hopen op Uw hulp Daarom vandaag
de open schaal voor die allerellendigste
medemensen. Uw gift is tevens
voor uwe redding sinds 1944.
geografische ligging en door zijn politiek werd
het waarlijk het hart der Nederlanden.
In die tijd (12e en 13e eeuw) valt er in die
Middeleeuwse samenleving een enorme acti
viteit waar te nemen. Persoonlijke vrijwor
ding, opkomst der steden, invloed der gilden,
deelneming van het volk aan de regering, dat
alles is nodig om de innerlijke bloei van het
hertogdom te kunnen begrijpen De krachtige
ontwikkeling van Brabant in deze eeuwen
werd gevolgd door een grote uitbreiding van
handel en nijverheid. De politiek der hertogen
was hierop doelbewust gericht- Handel
plaatsen als ‘s Hertogenbosch, gesticht in
1185, en Bergen op Zoom met internationale
handel waren de grote concurrenten van Ant
werpen Tilburg en omgeving hadden laken
industrie. Eindhoven linnenweverijen, de
Langstraat leerlooierijen, al bleef ‘t agrarische
element onder de bevolking zeer groot. Men
een staatkundige indeling jn de Baronie
Breda, het Markiezaat van Bergen op
Zoom en de Meijerij van ‘s Hertogenbosch
Een slagzin kreeg vleugels
en vloog door de aether,
hij klonk door de steden
en waarlijk, hij deed er
de belknoppen blinken
van talrijke huizen,
de stoepen bevrijden
van stof en van pluizen.
Een leger van knapen
trok uit om te dienen,
en voor een goed doel zo
wat geld te verdienen.
Ze zeemden de ruiten,
ze poetsten de schoenen,
ze waren bereid om
de vloeren te boenen-
De padvindersgeest was
bijzonderlijk vaardig,
en ieder die 't zag vond
die geestdrift menswaardig
Dus zochten de burgers
heel graag een karweitje,
en stonden na afloop
gereed met hun heitje.
De straatschenderij is
nog wel menigvuldig,
maar maakt zich daaraan ooit
een padvinder schuldig?
Dat is haast niet denkbaar
want tucht, zin voor orde,
zijn padvinders zeker
deelachtig geworden.
i kende
van
Alle parochies van het Gilzese Deka-
naat gaan 11 Juli, Zondag, naar Chaam.
Alle parochiale verenigingen in officieel
costuum en met hun vlaggen. We gaan
ter bedevaart! Maria ter ere!
We gaan het wonderdadige Chaamse
beeldje van Onze Lieve Vrouw verwel
kommen en feestelijk inhalen.
Om twee uur komt het uit het Belgi
sche Werbeek bij Rethy.
De verenigingen stellen zich op bij de
hoeve van Jan v. d. Heyning-de Roy op
de UHcotenseweg om half twee.
Zo zal de opstelling zijn:
Voorop alle rijverenigingen der ver
schillende dorpen. Alphen, de twee Baar-
les, Bavel, Gilze, Hulten, Molenschot,
Riel, Rijen, Ulicoten en Ulvenhout.
Dan komen de verschillende vereni
gingen dorpsgewijze in dezelfde opstel
ling. Biddend en zingend gaan we dan
naar de Chaamse Kerk. Bij het binnen
trekken jubelen de Chaamse zangver
enigingen het groteske Halleluja van
Handel. De beroemde Chaamse Mechel-
se organist van den Broek bespeelt het
prachtige orgel.
Na het lof trekt de processie naar het
Maria kapelletje, waar de Zegen wordt
gegeven. Ten slotte is er gelegenheid tot
brwoning van een paar Mariaspelen in
het prachtige openlucht theater.
En nu de laatste aansporing tot alle
verenigingen en tot alle deelnemers en
deelneemsters:
Enige duizenden deelnemers onzer
parochies zullen met hun vlaggen aan
wezig zijn, b.v. Alphen komt zeker met
500 tot 600 deelnemers.
Mogen we de plaatselijke harmonies
vriendelijk en dringend uitnodigen? Zul
len hun dorpsgenoten vergezellen in de
grootse stoet. Wanneer we later in onze
dorpen weer enige grote plechtigheid or
ganiseren, dan zal de Chaamse harmonie
zeker haar dankbaarheidspücht weder
kerig gaarne betuigen. We zorgen allen
onder de processies devoot te bidden en
te zingen. Er wordt gegaan in rijen van
vier of zes. Zorgt dus voor goede voor
bidders en ordebewaarders.
De plaatselijke geestelijkheid gaat in
superplis met de dorpsgenoten mee.
Dus: heel het Gilzese Dekanaat met al
zijn verenigingen van jong en oud gaan
nu op voorbeeldige wijze Maria eren en
huldigen. Geen enkele vereniging blijve
achter. Heel de Chaamse parochie ver
wacht ons blijde, omdat het Chaamse
wonderdadige beeld in Chaam terug
komt.
Zijn we allen Maria kinderen? Ja?
Dan getrouw uw kinderplicht vol
bracht.
jan de Jager.
Gelegenheid voor Borstonderzoek
op T. B. C.
voor inwoners der gemeente Baarle-Hertog.
Om tot een zeer intensieve bestrijding van
de tuberculose te geraken is het vanzelfspre
kend noodzakelijk dat ook de inwoners der
gemeente Baarle-Hertog aan het borstonder
zoek deelnemen. Reeds een behoorlijk aantal
ingezetenen gaven zich bereids op tot deelna
me
Gedurende de onderstaande uren zijn in
verhouding tot de werkzaamheden verbonden
aan het onderzoek een kleiner aantal personen
uit de gemeente Baarle Nassau opgeroepen.
Noord-Brabant is slechts een deel van het
vroegere hertogdom Brabant met zijn roem
rijke geschiedenis, dat thans nog de namen
van zijn landsheren, schilders en bouwmees
ters, dichters en mystici tot de verbeelding van
ons nuchtere 20 eeuwers spreken, aldus J. H.
van Mosseveld in de Gids voor Midden Bra
bant.
Een historisch overzicht van dit gewest is
niet mogelijk zonder terug te grijpen op de ge
schiedenis van het oude hertogdom, waarmee
Noord-Brabant tot 1629 is verbonden geble
ven en dat in de 15e eeuw politiek, economisch
en cultureel een centrale positie innam onder
de 17 provincies der Nederlanden en zo een
„gouden eeuw" doormaakte.
Dit Brabant nu kreeg zijn eerste bewoners
reeds vele tienduizenden jaren voor het begin
van onze jaartelling. Sporen van nederzettin
gen uit het „Nieuw-stenentijdperk" werden er
o a. gevonden in de Drunense duinen.
Tijdens de overheersing der Romeinen, die
ruim 1,5 eeuw duurde, vestigde zich hier
Germaanse volksstam, dat Taxandri, naar wie
een de Meijerij
met zijn 4 kwartieren.
de landstreek nu werd genoemd (pagus) Tax-
andriae. Nog later kwamen de Franken, die
zich vermengden met de inheemse bevolking.
Tijdens de regering der Merovingers be
keerden de bewoners zich tot ‘t Christendom.
Enkele plaatsen, bewaren nog herinneringen
aan Sint Willibrord, die kerstenend door deze
streken trok. Noord Brabant deelde toen
en later onder Karei de Grote in de voor
spoed, die er in dat machtige Frankische rijk
heerste Na Karel’s dood verviel zijn rijk ech
ter snel, ook door de voortdurende invallen
der Noormannen.
Het hertogdom nu is ontstaan wat het
grondgebied betreft uit ‘t Graafschap Leu
ven en Brussel. Achtereenvolgens werd het
uitgebreid door schenking met Antwerpen en
door vererving met Taxandrië, ons huidig ge
west. Dit was rond 1100. Door zijn gunstige
vindt
waarin
olk eeuwenlang heeft geleefd.
worden in ere gehouden,
j maar overigens doet nieuwe
j Er wordt gearbeid en
j een innige liefde voor
I Brabant.
Deze bloei en grote welvaart, die in de 15e
eeuw hun hoogtepunt bereikten, vinden we
gesymboliseerd o.a. in de heerlijke St Janskerk
van Den Bosch en de Onze Lieve Vrouwe-
kerk te Breda. De dorpen en stadjes bouwden
de indrukwekkende en schilderachtige torens,
de landheren hun kastelen. De schilderkunst
bloeide (Jeroen Bosch, Breughel). De letter
kunde had een Ruusbroec, een Van Maerlant.
De naam Keldermans was een begrip in de
bouwkunst.
Leuven kreeg de eerste Nederlandse uni-
versiteit (1425) en bovenal bloeide het gods
dienstig leven, waarvan zowel de talrijke
kloosters als de kapelletjes langs de wegen ge
tuigden.
Na eeuwen van welvaart en voorspoed
(ook nog onder de Bourgondiër Karel V) volgt
een eeuw van rampspoed en ellende. De
economische toestand werd slechter. De her
vorming kwam op. Veel schoons viel ten offer
aan de beeldenstorm In de 80-jarige oorlog
kreeg Brabant als grensgebied aanzienlijk te
gebied aanzienlijk te lijden en deze oorlog is
uiteindelijk beslissend geweest voor de ver-
deling in Noord- en Zuid-Brabant met als
j grens de zuidelijke begrenzing van Markie
j zaat, Baronieën Meijerij. Voor Noord-Bra
bant brak een tijdperk aan van stelselmatige
verdrukking en verarming. Een periode ook
van heldhaftig verweer van zijn bevolking,
die ondanks alle vervolging is trouw gebleven
aan het voorvaderlijk geloof.
De komst der Fransen in 1793 betekende
voor Brabant een keerpunt.
Langzaam herstelde het zich. Het kreeg
weer zeggingsschap in regering van gewest en
land. Langzaam hervond het de weg naar zijn
glorierijk verleden. Koning Willem II, die veel
in Tilburg vertoefde en er zich een paleis
bouwde, deed veel voor de ontwikkeling van
dit gewest. Er werden veel ontginningen uit
gevoerd, nieuwe wegen werden aangelegd en
kanalen gegraven. De industrie ging door de
stoommachine met sprongen vooruit Eind
hoven, Tilburg, Helmond en Waalwijk waren
of werden bekende industriesteden
Veel van de tegenwoordige toestand
zijn verklaring in de omstandigheden,
het Brabantse vc.
Goede gebruiken
waarom alsnog aan de inwoners van Baarle
Hertog de gelegenheid wordt geboden zich
op t.b.c. te laten onderzoeken. De kosten zijn
het zelfde als voor de ingezetenen van Baarle-
Nassau, zijnde f 1,— per persoon, met een
maximum van f 5.— per gezin. In speciale
gevallen kan vrijstelling tot betaling worden
verleend.
Bij aanmelding dient de identiteitskaart of
trouwboekje te worden meegebracht en kan
geschieden:
Woensdag 7 Juli 1954 van
en van
Donderdag 8 Juli 1954 van
en van
Het gemeentebestuu
van Baarle-Nassau.
Bevolkingsonderzoek op T.B.C-
De huisbezoeksters en bezoekers hebben
hun werk in deze gemeente verricht Ondanks
dit zijn er nog verschillende die afzijdig blijven
en weigeren deel te nemen aan het borstonder
zoek. ‘t Is onze plicht deze nalatigen te wijzen
op het grote belang dat voor hen op het spel
staat
Daarom sporen wij bij deze iedereen aan ge
hoor te geven aan de oproepingen welke thans
verzonden zijn.
De gebrekkigen en ouden van dagen zullen
per auto worden opgehaald en thuisgebracht.
Degenen die zulks verzuimden op te geven bij
het huisbezoek kunnen alsnog ten gemeente-
huize opgeven dat wordt gebruik gemaakt
van vrij vervoer. Dit geldt voor de gehele ge
meente, Castelré vanzelfsprekend meegere
kend. Spoedige opgave is ten zeerste gewenst.
Baarle-Nassau, 30 Juni 1954.
Het Gemeentebestuur van B.-Nassau,
De Secretaris,
H. v. Gompel
rZ.'
WEEKBLAD
D
/AL
J I
l
