Advertentieblad
en
GELD
Baarles Nieuws-
Industrialisatie blijft actueel
s
T uinbouw
en
l
Land-
a
I
RODE KRUIS
helpt U wel...
maar wat doet UP
Wrijf Kou en Pijn
weg met DAMPO
Roekeloosheid
frA
Zaterdag 29 Mei 1954 No. 22
49e Jaargang
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
Het
Chesterfield
de cipier te lezen:
van Eem-
gebruiker van
in. Men
de vrijheid en
de menselijke
van het beginsel der maat
schappelijke zelfordening za^ ejhaNe
cultuurpolitiek,
industrialisatle-
houdcn. In
IVAL I
I
l/UT I
S11 I
I
Houd nooit iemand vast aan n knoop
of aan zijn hand, om aangehoord
te worden; want als mensen niet
genegen zijn naar U te luisteren,
doet gij beter uw tong vast te houden
dan hen
De industrialisatie is geen mode-verschijnsel. Het is geen kwestie, waar geduren
de een bepaalde tijd veelvuldig over gesproken wordt en dan weer uit het middel
punt der belangstelling verdwijnt. Neen, het verschaffen van werkgelegenheid door
middel van industrie blijft een klemmend probleem, die waard is voortdurende be
keken, overwogen en bestudeerd te worden.
Daarom geven we hieronder enkele gedachten weer over een tweetal der vele
aspecten der industrialisatie, zoals deze door Mr. Sassen werden ontwikkeld op het
Congres van Brabantia Nostra.
DE VERKEERSL1GG1NC
Brabant ligt met zijn ruim 1,2 millioen
inwoners, midden tussen zeer volkrijke
centra: vooreerst wat men noemt de
randstad Holland, 4,8 milloen inwoners;
Oost-Nederland, met rond 3 millioen
inwoners; Limburg 740.000; West
België 2,25 miilioen; Centraal-Belgie
3,1 millioen; de mijngebieden van de
Kempen en Luik bijna 1,5 millioen in
woners; om het Roergebied slechts pro
memorie te noemen. Helaas echter laten
de verkeersverbindingen nog steeds veel
te wensen over. Het is op dit terrein,
maar niet hier alleen, dat de rijksover
heid tone te verstaan in welke belangrijke
mate het Nederlandse industrialisatie-
vraagstuk in dit gewest ligt.
Verbindingen van de Baronie met het
Noorden via ‘n vaste brug bij Gorinchem
een goede wegverbinding vanTilbuig en
Waalwijk via het land van Heusden en
Altena met het noorden; betere spoor
verbindingen met de Belgische centra
dan alleen via Roosendaal en Maastricht
idem met Duitsland; en goede verbinding
van Oost Nederland door Oost Brabant
naar Antwerpen en Brussel; het warervrij
maken van de Langstraat, samenhan
gende met de Biesbosch-werken en met
het beter bevaarbaar maken van de Maas;
spoedige oplossing van de al meer dan
125 jaar hangende vraagstukken op
zich brengt, met betrekking tot een
verkeers en waterstaatkundig gebied in
West-Brabant, opgehouden door het
SPAAR DE AARDAPPEL
Van de aardappel kan gezegd worden, dat
deze een massa- zowel als een kwaliteits
product is, althans behoort te zijn.
Het zal duidelijk zijn, dat het hierdoor nodig
is de aardappel de grootst mogelijke zorg te
geven.
Helaas is men in ons land nog lang niet ten
volle overtuigd van deze dringende eis-
De reden die het noodzakelijk maakt deze
eis ter sprake te brengen schuilt o.a. in het
mechanisch rooien. Het zal immers niemand
verbazen, dat deze werkwijze, behalve vlug,
dikwijls ook vrij ruw geschiedt-
De beschadigingen en kneuzingen die aard
appelen op kunnen lopen zijn helaas niet
steeds direct zichtbaar.
Veelal is dit eerst het geval, als ze de consu-
en dan is het onheil
slepende probleem der Schelde Rijn
verbinding; een goede wegverbinding
door de Langstaat tussen Tilburg en
Eindhoven, tussen Oisterwijk en Boxtel
aanleg van behoorlijke uitvalswegen
vanuit de reeds nu bestaande industrie
centra in onze provincie; de ontsluiting
van Brabant voor de burgerluchtvaart
het zijn een aantal concrete, doch
geenszins onredelijke, noch onbeschei
den eis waarvan de vervulling zeker niet
buiten het bereik van het mogelijke ligt,
doch waarvan de verwerkelijking de
verkeersligging van Brabant, die thans
bepaald, zoals gezegd veel te wensen
overlaat, aanzienhjk te verbeteren.
VRIJE-TIJDSBESTED1NG
De veelheid van economische, tech
nische, organisatorische en admini
stratieve vraagstukken, die rond de in
dustrialisatie lijzen, mag ons geen ogen
blik uit het oog doen verliezen.dat het
allereerst gaat om het welzijn zo geeste-
lijk als stoffelijk van de werkende mens.
Immers de industrialisatie is erniet voor
de productie alleen, omdat de productie
Het water en het vuur
heten geen goede maats;
ze brengen elk voor zich
helaas voldoende kwaads-
Het vuur stuurt ieder jaar
een fikse rekening;
de schade wordt gedekt
door de verzekering.
Maar als de hei en 't bos
verteerd worden door t vuur,
verliest ons kleine land
al weer een stuk natuur
De oorzaak van zo’n brand
wordt niet altijd bekend,
en als geen mensenhand
de schone heide schendt,
dan past berusting ons
ook bij dit goed-verlies,
zoals verleden jaar,
toen t water schadend wies.
Edoch, er moet gevreesd,
dat bos- en heidebrand
somwijlen wordt gesticht
door ruwe mensenhand
En t is toch wel heel triest,
dat onvoorzichtigheid,
ook weer in dit geval,
tot grote rampen leidt.
De mens, vaak roekeloos
®et het gevaarlijk vuur,
ontneemt ons hele volk
iets moois voor lange duur.
S.
er is voor de mens en niet omgekeerd.
i Daarom vereist de industrialisatie niet
i enkel cent, maar evenzeer voor de ver-
hooqde en verzwaarde eisen, die zij met
i ver-
I antwoorde vrije-tijdsbestedingDit is niet
synoniem met.Ontspanning
Weliswaar zal de ontspanning een be
langrijke plaats in de vrije tijdsbesteding
innemen, maar niet de enige.
De techniek der moderne industriële
productie-methodeneist des te klemmen-
i der dat haar depersonaliserende invloe-
den in een verantwoorde vrije tijdsbe-
i steding worden gecompenseerd. Op dit
terrein zie ik uit overtuiging geen directe
taak voor de overheid. Des te belang-
rijker en gewichtiger acht ik hier de ro
en de betekenis van de standsorganisa-
ties en de helpende en subsidiërende rol
van de overheid.
Met eerbiediging van
de zelfstandigheid van
persoon en v—.. - -
schappelijke zelfordening zal derhalve
de overheid van rijk, provincie en. ge
meente ook bij haar
doelbewust met de
politiek rekening moeten
deze conceptie zijn de standsorganisaties
wel verre van instituten te zijn met
een verdienstelijk verleden, bezig zie
te overleven ^juiste instellingen, voor
wie een grootse, schone, moe'!^ke en
ten dele nog niet ontgonnen taak schtj
te zijn weggelegd. Het is vurig te hopen
dat óp dtuerreln een vruchtbare samen-
werking tussen overheid, maatschapp-
lijke groepen en particulier initiatief zich
met strikte inachtneming van de gienzen
en richtlijnen ener Christelijke maa
schappijleer zal kunnen ontwikkelen.
I
I ment of gebruiker bereikt
gebeurd.
In Amerika had dit verstrekkende gevolgen
de aardappel liep er grote kans impopulair te
worden. Toen vond en zocht men middelen
om hem bij het rooien, sorteren en vervoeren
te sparen.
Ook wij moeten hiervan kennis nemen,
omdat er aanzienlijke exportbelangen mee zijn
gemoeid.
Een Amerikaanse autoriteit op het gebied
van aardappelrooien geeft enkele punten aan,
die in acht moeten worden genomen om tot
goede resultaten te komen-
Samengevat houden zij voor
een rooimachine goed raadgevingen
moet niet sneller rijden dan 1,6 tot 2,4 km. per
uur en de snelheid van het staafrooster mag
niet uitkomen boven 45 cm. per minuut. De
staven van het rooster moeten naar beneden
buigen en met rubber zijn afgewerkt en be
kleed. Deze bescherming met rubber is ook
van betekenis voor sorteermachines, terwijl
de valhoogte voor de aardappels in al deze
gevallen niet boven 15 cm. mag uitkomen.
Zo kunnen goed materiaal en goed gebruik
samenwerken om de aardappel, het zeer be
langrijke massa-product, te sparen voor con
sument en poter.
de familiekastjes worden bewaard. Gekeurde
munten werden in een muntbus opgeborgen
met drie sleutels, ter vergelijking met nieuwe
munten.
Een gevaarlijk vak, muntmeester. Lamber-
tus Fleming, in 1425 geboren, is 92 jaar ge
worden maar eindigde als „gezodene De
muntmeester Antonis van Eembrugge had
evenmin‘n voor die tijd eentonig leven Hij
kreeg enkele malen zesduizend gulden boete
(ofschoon hij de ketelstraf had verdiend), werd
gebrandmerkt en verbannen, maar hield niet
temin kantoor in Antwerpen Nijmegen en
Amsterdam. Hij voerde vier jaar lang proces
sen, maar de advocaat-fiscaal verduisterde de
stukken, hetgeen ten laatste allemaal met
mocht baten, want in de Haagse Gevangen
poort staat de rekening van
„in Februari 1591 stief Antonis
brugge aan de galg."
De firma Enschede in Haarlem zal het vak
met geruster gemoed uitoefen dan de oude
muntmeesters van toen-
Geld was in de zestiende eeuw iets bijzon
der ingewikkelds. Juist omdat het niet schaars
was Veel mensen konden er geen wijs uit en
dat viel hun niet te verwijten. Er waren drie
soorten geld, niet alleen gangbaar in onze
eigen gewesten, maar ook daarbuiten.
Zo mocht in Nederland vreemd geld uit alle
landen van Europa gebruikt worden: een
merkwaardige „Europese eenheid". In Polen,
Oostenrijk en de Balkan is herhaaldelijk Ne
derlands geld opgegraven, zoals Bergs, Baten-
burgs, Nijmeegs en Deventers geld. Zo zijn
in de lage landen zeer lang „Maria Theresia
Thalers” als pasmunt in gebruik gebleven
in België tot 1914 toe en in Holland werd
een eigen editie van Nederlandse „Maria
Theresia Thalers” geslagen, die in Oostenrijk
niet werden geweigerd De overheid, die orde
wilde brengen in deze warwinkel, vond de
belangen van de muntmeesters-families tegen
over zich-
Wie de levensloop van de prominentste
muntmeesters nagaat (zoals drs. F Tangelder
uit Schalkhaar, die hierover sprak voor de
Nederlandse Genealogische Vereniging) ont
dekt, dat de begrippen „officiële muntslagerij"
en „valsmunterij" moeilijk te scheiden waren.
Toch stond op valsmunterij de doodstraf;
meestal de „ketelstraf" waarbij de boosdoener
gezoden” werd in de ketel, zoals er nog een
hangt aan de Waag in Deventer. Dikwijlswas
het echter in het belang van de vorst om de
valsmunter te koken, want in de practijk werd
aan beide kanten aan de „namaak" verdiend
toen reeds een dwingende aangelegenheid
voor vorst en burger, n Chaotische toestand
Toen er orde in moest worden geschapen,
werden volwaardige munten met gerust hart
omgesmolten tot minderwaardige de winst
was voor de staat ten behoeve van de oorlog
voering. Een waardijn, al of niet corrupt, was
toezichthouder voor de regering bij het munt-
slaan, waarvan de vakgeheimen met zorg in
I
ONS WEEKBLAD
60 belangrijke vredestaken...
Kent U ze
Denk eens aan hulp bij rampen,
bloedtransfusie,
hoornvliesoverbrenging voor blinden,
moedermelk voor zwakke baby’s
beentransplantatie,
boottochten voor invaliden,
welfare-werk in ziekenhuizen
en thuis, lectuur voor patiënten,
hulpposten langs de wegen...
Dit zijn slechts enkele van de
meer dan 60 manieren
waarop Uw Rode Kruis helpt.
U hebt die hulp nog nooit
nodig gehad Wees blij
Maar dan reden te meer
Uw Rode Kruis bij te staan;
te geven! Zoveel U missen kunt...
