s
en
Baarle s Nieuws- en Advertentieblad
ZUID-AFRIKA
Land
en
DAM PO
PUROL GENEEST
ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen
Tuinbouw’
Nederlandse Emigranten in
KOU. GRIEP,
zware hoofd- en borscverkoudheid, diep
vastzittend slijm,snuift en wrijft U weg met
SLECHTE GEWOONTEN
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
de
slechts
deze oude opzet
de moderne vee-
zeer populair ge-
Zuid-Afrika heeft anderhalve eeuw, waarin
Nederland zich niet bovenmate vcor het lot
der Zuid-Afrikaanders interesseerde, een
eigen ontwikkeling gehad. Onder geheel
algemeen weerstandsvermogen in de oorlo
jaren een knak hadden gekregen. Millioenen
en millioenen Europeanen en Amerikanen
kwamen er toe om te snel naar allerle' ver
dovende, kalmerende of opwekkende midde
len te grijpen. Millioenen anderen^ nemen ie
dere avond een slaapmiddeltje en honderd
duizenden denken niet meer te kunnen werken
zonder een stimulerend vergif te hebben in
genomen. Het innemen werd een slechte ge
woonte. De oorzaken van hoofdpijn, de sla
peloosheid of lusteloosheid liet men onaange
tast.
Een onderzoek van de Oostenrijkse profes
sor dr Tuchman heeft uitgewezen dat de be
volking van Denemarken (vier millioen) on
geveer 300 millioen aspirines gebruikt, 90C0
kilo slaapmiddelen en 4000 kg vitamine C De
52 millioen inwoners van Engeland gebruiken
per jaar 3650 millioen aspirines Ook de Oos
tenrijkers slikken bar vlot: 200 millioen aspri-
ries of dergelijke tabletten (incl slaapmiddelen)
per jaar voor een bevolking van 6,5 millioen.
Voor Nederland is het misschien iets minder:
ongeveer 200 millioen voor elf millioen inwo
ners. De Britten en de Amerikanen zitten aan
de kop. Frankrijk, Italië en Spanje gebruiken
relatief maar weinig van dergelijke middeltjes.
Een groot deel der Amerikaanse en Euro
pese bevolking lijdt aan chronische storingen,
veroorzaakt door te ingespannen werk, wei
nig rust, te zware voeding of onjuist dieet. In
plaats van medische bijstand in te roepen en
de oorzaken te bestrijden grijpen ze naar kal
merende middelen. Zestig .percent der Ameri
kanen sljkt steeds spijsverteringsmiddeltjes.
Het gevolg is onder meer een gevaarlijke stij
ging van het aantal maaglijders. Ook het
overdreven innemen van vitaminetabletten
Moderne vorm van een oude vinding
In de twintiger jaren dook voor het eerst de
gedachte op om een combinatie van borstel-
machinerie'en stofzuiger te gebruiken voor
reiniging van melkkoeien en ander vee-
De tijd bleek toen niet rijp en de vinding
raakte over het algemeen in het vergeetboek.
De geweldige ontwikkeling van het gebruik
van electriciteit op de agrarische bedrijven
heeft de verwerkelijking van
overal mogelijk gemaakt en
reiniger zal ongetwijfeld een
bruiksvoorwerp worden in de stal.
Dit niet in het minst, omdat het apparaat
volledig past in de stal-hygiënische idealen
van onze tijd. Het reinigen van het vee met
de befaamde borstels en roskammen is 'n zeer
onaangenaam karwei door de inspanning van
het werk, het rondvliegend stof en de warmte
van de stal, omstandigheden, die deze arbeid
tot een onfrisse, onaangename en voor de ge
zondheid schadelijke bezigheid maken-
De moderne veereiniger bestaat uit een
stofketel met motorkap, waaraan door een be-
vestigings-drukknopinrichting slang en riemen
solide zijn bevestigd. Het lichtmetaal is on
aantastbaar voor vocht en dampen en is
tevens roestvrij. Men draagt de reiniger aan
een draagriem. Drie verschillende rubber-
borstels schenken het apparaat ’n ruime bruik
baarheid voor elke vorm van reiniging.
Demonstraties hebben aangetoond, dat van
een ogenschijnlijke schone koe een zak vol stof
huidschilfers en losse haren werd gezogen.
Deze nieuwe uitwerking van een oud idee zal
de veehouder van onze tijd veroveren.
Er zijn nog diverse andere aspecten aan de
moderne veereiniging, waarover later kan
worden gesproken
Volgens de medische specialisten van de
Verenigde Staten dreigt het slikken van
pillen en tabletjes een gevaar te worden voor
de volksgezondheid. De moderne mens, aldus
de rapporteurs, slikt te pas en te onpasallerlei
verdovende middelen en vitaminen. Er is zelfs
sprake van een misbruik van medicamenten.
Op de duur kan dit even schadelijke gevolgen
hebben als bet alcoholmisbruik. De rappor
teurs komen tot de conclusie, dat een speciale
voorlichting dringend noodzakelijk is.
De geweldige ontwikkeling van de che-
misch pharmaceutische wetenschap heeft de
mensheid de laatste jaren een enorm aantal
uitstekende geneesmiddelen verschaft, die in
de eeuwige strijd tegen verschillende ziektes
waardevolle hulpmiddelen kunnen zijn.
Terzelfder tijd begon het jachtende, vaak
zorgvolle leven van de na oorlogse tijd bij
zondere eisen te stellen, terwijl zenuwen en
voor de emigratie
granten zeer goed verdiend, veel gespaard en
zij zijn, zoals gezegd, over het algemeen zeer
bevredigend gehuisvest in woningen, die op
den duur in vele gevallen eigendom zullen
worden. Velen zeidenmij.dat zij dit alles in
Nederland nimmer bereikt zouden hebben.
Naar hun nieuwe omgeving te oordelen, kon
ik mij dat best indenken.
Wat ik zojuist gezegd heb, geldt niet alleen
voor de nieuwe industrie- en mijngebieden,
al mogen de nieuwe goudmijnen wel eens af
zonderlijk genoemd worden, want het bestaan
daarvan is in Nederland vrijwel onbekend. Ik
trof er bovengronds - ondanks de uitstekende
werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden -
nog geen Nederlanders aan, behalve in het
bouwvak. Enkele Nederlandse aannemers,
met verscheidene Nederlandse arbeiders ne
men volop deel aan de huizen- en steden
bouw-
O veral in de Unie ligt werk te wachten-
Men kan er aan de slag, mits men een vak
goed kent Want de Zuid-Afrikaanders zelf
zijn goede vakmensen en de vakorganisaties
leggen hoge eisen aan. Ik had een uitvoerige
bespreking met 15 leiders van verschillende
vakorganisaties. Deze zetten mij uiteen dat
deze eisen van vakbekwaamheid gesteld wor
den om te voorkomen dat blanken in de ge
mengde maatschappij in armoede geraken.
Voldoen de Nederlanders aan deze eisen dan
worden zij door de vakorganisatie als vrien
den begroet.
Weliswaar trof ik Nederlanders op eigen
agrarische bedrijven aan, soms ter waarde
van meer dan een half millioen gulden ver
worven door 15, 20 jaar lange harde arbeid,
doch over het algemeen lijkt mij de tijd voor
agrarische emigratie nog niet rijp. Ik besprak
met Minister Dönges wel de mogelijkheid van
een zeer beperkt plan, doch dit zal nog veel
tijd aan overleg, en als het goed gaat,, aan
voorbereiding vragen.
Zuid-Afrika heeft de naam, dat wie er als
emigrant heengaat zijn vak goed moet ken
nen. Dit is juist Doch ook zal er waarschijn
lijk dit jaar voor vele honderden jongeren, die
hier te lande geen vakopleiding genoten, ge
legenheid tot emigratie zijn. De Zuidameri-
kaanse Spoorwegen zullen gedadigden, zo zij
geschikt bevonden worden, in Zuid-Afrika
een opleiding geven. Een zeldzame kans
voor jonge ongeschoolde arbeiders om naar
dit land te emigreren en zich daar een toe-
komstop te bouwen.
De welvaart onder onze emigranten is
groot. Doch bij brood alleen kan men niet
leven.
De vraag, die mij dikwijls gesteld wordt is:
voelen onze mensen zich in Zuid-Afrika thuis?
In het algemeen beantwoord, kan ik vol
mondig „ja" zeggen, doch ik moet hier aan
toevoegen, dat‘t, weer-in het algemeen, ook
in Zuid Afrika een paar jaar vergt om aan
de levenswijze en het geestelijk klimaat te
wennen. In dit opzicht heeft Zuid Afrika, wat
de taal betreft, een voorsprong op andere
immigratielanden,doch in de gemeenschappe
lijke taalwortel kan voor de emigranfen naast
een groot gemak ook een gevaar schuilen.
Land met eigen karakter.
Velen menen dat het Afrikaans een soort
dialect is, dat enkele eeuwen geleden hier te
lande gesproken zou zijn. Evenzo menen zij,
dat de Zuid-Afrikaanders zo gelijk zijn aan
Nederlanders dat emigratie eigenlijk betekent
verhuizing van Nederland I naar Nederland II
Niets is minder waar dan dit. Het is een
sprookje gebaseerd op valse traditie en senti
ment dat onze emigratie veel kwaad doet en
het onze emigranten moeilijker maakt dan
Door MR. IR. B. W. HAVEMAN, Commissaris
Zelden ben ik in een land geweest, dat zo
rijk is als Zuid-Afrika. Rijk in menig op
zicht. Het land is zéér rijkaan natuurschoon.
Om het even, of men van de Oranje Vrij
staat door de Karroo een uitloper van de
woestijn door de Blauwe Bergen en de du
Toitskloof naar de Kaapse vlakten reist, het
Kaapse schiereiland, wereldberoemd om
zijn wilde bloemen en zijn baaien, tot Kaap
de Goede Hoop doorkruist; of langs de kus
ten van de Indische Oceaan de „garden
route dan wel de stilte en de bergen van
het Zululand opzoekt; of door Noord-Oost
Transvaal naar het Nationale Park trekt,
overal ligt de schoonheid van het land voor
iedereen toegankelijk en bereikbaar.
Want vrijwel iedereen heeft een auto. Het
land geniet, wat de blanke bevolking be
treft, een zeer hoog welvaartspeil en is ont
zaglijk rijk aan economische mogelijkheden.
De grote verbindingswegen zijn over het
algemeen voortreffelijk. Van Pretoria naar
Kaapstad, meer dan 1500 km, 'n prachtige
asfaltweg, langs de kust van Kaapstad oost
waarts tot Port Elizabeth en vandaar noor
delijk naar Durban evenzo. Zulk n wegen
stelsel op een geringe bevolking kan alleen
een land zich veroorloven waarvan de eco
nomie op goud rust.
Dit is in Zuid-Afrika het geval. Men ziet
het ook aan de huizen. Op een enkele uitzon
dering - Bloemfontein - na, is er in Zuid-
Afrika geen woningnood. Ik trof onze emi
granten, wat dit betreft, nergens ter wereld
onder gunstiger omstandigheden aan. Zij be
wezen mij nog eens temeer hoe belangrijk het
huisvestingsvraagstuk voor onze emigranten
is. Heeft een Nederlands gezin de beschikking
over een goede behuizing, dan zijn alle moei
lijkheden, die anders torenhoog gemeten wor
den, plotseling voor drie kwart overwonnen.
In Zuid-Afrika heeft men deze goede behui
zing.
In Zuid-Transvaal, vlak bij de Vaalrivier,
ontwikkelt zich een groot en nieuw industrieel
gebied. Ik bezocht er de staal- en machinefa
brieken van Iscor en Vecor; aan de overkant
van de rivier in Oranje Vrijstaat verrijst een
grote fabriek waarin uit steenkool olie gewon
nen zal worden; enkele uren per auto verder
de Vrijstaat in worden nieuwe goudmijnen
gebouwd. In deze streken, waar in 1946 nog
slechts enkele koeien en schapen graasden,
schieten thans zeer goed en fraai aangelegde
steden de grond uit. De huizenbouw houdt
volkomen gelijke tred met de fabrieks- en mij-
nenbouw, zodat iedere werker soms na een
zeer korte wachttijd - een huis heeft. Het
normale type huis voor de arbeider bestaat uit
drie slaapkamers, een badkamer, keuken en
grote zitjeetkamer, en een eigen tuin - die men
zelf aanlegt en verzorgt - meestal met garage.
Nu kan men wellicht vragen, of deze huizen
slechts voor uitverkorenen bestemd zijn, of
wellicht onbetaalbaar duur. Noch het één,
noch het ander is het geval. De mijnen in Vir
ginia en Welkom hebben een groot tekort
aan bovengenoemde arbeiders, die bij het on
derhoud der mijnen werkzaam kunnen zijn:
lassers, draaiers, bankwerkers, timmerlieden
enz. Aan vakmensen wordt een loon van 700
800 gulden per maand betaald, voor huisves
ting wordt door de mijndirectie gezorgd, die
de huizen - welk normaal een huur van 180
gulden per maand zouden doen - voor onge
veer 50 gulden per maand ter beschikking
stellen. Er blijft van het loon dus nog genoeg
over, zelfs al zou men de volle huur moeten
betalen, want de belastingen in Zuid-Afrika
zijn veel lager en de overige levenskosten niet
veel hoger dan in ons land-
Emigranten verdienen goed
Er wordt in Zuid-Afrika door onze emi-
andere economische, politieke, sociale en
klimatologische omstandigheden heeft zich
een eigen volksaard ontwikkeld, die verschilt
van óns volkskarakter, dat gevormd werd
onder invloed van zeevaarten handel, strijd
tegen het water en een slaperige periode
gedurende een groot deel van de 19e eeuw,
waaruit wij misschien met een al te groot ge
voel van zelfvoldaanheid ontwaakt zijn.
De Nederlander die naar Zuid-Afrika gaat,
moet zich bewust zijn, dat hij naar een ander
land en naar een ander volk gaat, dat hij
respect zal moeten opbrengen voor de levens
wijze van dat volk en zich daarbij aanpassen,
Dat de glimlach over de Zuid-Afrikaanse
taal een kostbaar zelf gevormd bezit van
de Zuid-Afrikaander achterwege moet
blijven. De Zuid-Afrikaander vindt zijn zange
rige, vloeiend lopende en expressieve taal,
veel mooier dan het Nederlands, dat hij on
melodieus en woordarm vindt.
Men kwetst niet alleen de Zuid-Afrikaan
der, maar ondervindt ook zelf een groot aan
tal tegenvallers als men met een verkeerde in
stelling naar Zuid Afrika reist. Wie meent,
dat men de Zuid-Afrikaander en Zuid-Afrika
aan zich verbindt, door een beroep op tradi
tionele verbondenheid, stamverwantschap,
cultuurgemeenschap, waarbij Nederland de
rol toebedacht wordt van het oude brave
Moederland en Zuid-Afrika het jonge land,
dat nog wel heel wat kan lerenis met de voe
ten los van de bodem der werkelijkheid. De
Zuid-Afrikaander is wel zoveel Nederlander,
dat hij zich losrukt, indien men hem op deze
wijze tracht vast te houden. Het moderne,
industrieel hoog ontwikkelde en welvarende
Zuid-Afrika gaat hieraan schouderophalend
zijns weegs, evenals tegenover hen, die menen
dat het indruk maakt als men voorgeeft zijn
eigen Moedertaal vergeten te zijn en
gebroken Engels spreekt
Indien men bet Amerikaanse volk in zijn
eigen wezen en karakter en zijn volkomen
zelfstandigheid respecteert, irdien men er
komt om wat op te steken in plaats van te
zedemeesteren en eigen voortreffelijkheid te
etaleren, dan vindt men in geheel Zuid-Afrika
een uitgestoken hand, een luisterend oor en
een gastvrijheid, die beschaamt. Dan kan een
werkelijk gevoel van verbondenheid bestaan.
Natuurlijk is Zuid-Afrika geen feilloos land.
Het worstelt met vele grote problemen, zoals
de gehele wereld dat doet. En natuurlijk
worden er foutengemaakt, want ook de Zuid-
Afrikaanders zijn mensen.
Doch wat de Zuid Afrikaander in het alge
meen ergert, is, dat er met stenen geworpen
wordt van zijden, waar men soms zelf een
allesbehalve en fraaie staat van dienst heeft,
en geen of zeer beperkte kennis van de vraag
stukken waarom het gaat.
49e Jaargang
Zaterdag 6 Febr. 1954
No. 6
ONS WEEKBLAD
