en
de
Baarle's Nieuws- en Advertentieblad
EERSTE ATOOMBOM
Twee
Hiroshima vertellen
Land-
van
over
en
Tuinbouw
TONGE BOERENDAG
Te weinig woningen
Het oog van de meester,..»
Uitgave: Drukkerij de Jong, Baarle-Nassau - Tel. 231
o
Q
Zondag 1.1. werd in Chaam op het terrein
van de heer J Ansems aan de Gilzerweg de
enige tijd geleden afgelaste jonge Boerendag
gehouden.
Naast de verschillende genodigden, waaron
der de Edelachtbare Heer Burgemeester A. J.
M. Schram en zijn echtgenote, was er op deze
Mijnhardtjes: sterke
pijn-, kou- en griepbestrijdecs
Dooi 41 cent Koker 80 cent
groeit hun haar weer gewoon. Er werd
volgens de dokters ook geen daling ver
oorzaakt in het geboortecijfer en geen
toename in de geboorte van abnormale
babies. De overlevende van Hiroshima
staan er vandaag aan de dag lichamelijk
nauwelijks slechter voor dan voor de
atoomaanval. Geestelijk zijn zij er veel
en veel beter op geworden.
Onlangs wendde zich een commissie
van vooraanstaande burgers, voor het
grootste deel Boeddhisten, tot onze mis
sionarissen. Voor de oorlog was deze
stad overwegend Boeddhistisch. Deze
mensen kwamen nu naar onze rector en
vroegen, of wij een „gebedspaleis" voor
de vrede wilden bouwen op de plaats
waar de atoombom viel! Verder stijgt
het aantal bekeringen tot het Christen
dom nog steeds en met de bouw van het
„gebedspaleis" een Maria-heiligdom, is
al een begin gemaakt."
Wilt U nog eens naar Hiroshima te
rugvliegen, als onze kerk ingewijd wordt
captain?", vroeg de priester vriendelijk.
„En zoudt U dan een B 29 willen lenen
en dan landen op de plaats, die U vroe
ger in rook zag opgaan?"
„Of ik wil?", zei captain Lewis, „Of ik
wil? Wanneer ik dat kon doen en mis
schien nog een vliegtuiglading snoep uit
Amerika kon meenemen voor de kinde
ren daar, dan zou ik nooit meer nacht
merries hebben over de verwoesting, die
wij die dag hebben moeten aanrichten."
Onlangs ontmoetten in een New York-
se hotelkamer twee mensen elkaar voor
het eerst van hun leven. Op de vraag
echter: „Waar was U op de morgen van
6 Augustus 1945”, moesten beiden het
zelfde antwoord geven.
„Hiroshima! In het vliegtuig, dat de
atoombom gooide”, zei captain Robert
A. Lewis, tweede piloot van de histori
sche B 29 „Enola Gay”.
„Hiroshima! Aan het ontbijt in de
pastorie", zei pater Hubert F. Schiffer
S. J. een van de weinige Europese
slachtoffers van de bom.
„Vijf jaar lang heb ik er naar uit ge
zien iemand te ontmoeten, die het vanaf
de grond gezien heeft," zei captain Le
wis.
„En ik verlangde vijf jaar lang iemand
tegen te komen, die in het vliegtuig zat",
zei pater Scniffer, een Duitse Jezuïet, die
bij de ontploffing zo ernstig gewond
werd, dat hij pas na een lange tijd het
ziekbed kon verlaten.
En U bent nu weer helemaal in orde?
vroeg de Amerikaan. „Oh, er zitten nog
10 of 15 radio-actieve glassplinters in
mijn rug. Maar bewegen doen ze niet",
zei de jonge priester, schouderophalend.
„Maakt U zich daar niet ongerust over".
De twee mannen zijn nu beiden pas
in de dertig. Pater Schiffer studeert so
ciologie aan de universiteit te Fordham
en bereidt zich voor om naar zijn mis
siewerk in Japan terug te keren. Robert
Lewis is personeelchei van een New
Yorkse snoepgoedhandel. Beiden bewe
gen zich dus op het gebied van de ar
beid en wat daarmede samenhangt. Bei
den hebben ook vaste ideëen omtrent
de noodzakelijkheid van de vrede, en
beiden hopen, dat de atoombom de
staatslieden zo bevreesd zal maken voor
oorlog, dat de vrede verzekerd zal zijn.
Maar de twee overlevenden van Hiros
hima delen ook minder grote, en meer
intieme herinneringen. Dat vreemde ge
voel b. v. dat zij hadden, toen de bom
ontplofte. Geen van beiden kon het be
schrijven; geen van beiden had tot nu
toe iemand anders gevonden, die deze
herinnering met hem deelde. En zij had
den ook nog andere dingen om over te
praten.
Captain Lewis had zich maandenlang
op de atoomaanval op Hiroshima voor
bereid; en wel van September 1944 af,
toen hij in diep geheim opgeroepen werd
voor de „grootste onderneming, die ook
door de Air Force zal moeten worden
uitgevoerd". Op een geheime conferen
tie te Utah kreeg hij instructies over het
afwerpen van een bom, die volgens de
verwachting van de legerautoriteiten
een eind zou maken aan de oorlog. De
voorbereiding tot de historische vlucht
begonnen te Wendover in de staat Utah,
op een vliegveld, waar de veiligheids
maatregelen bijna op je zenuwen werk
ten. Wanneer er geheime vluchten naar
Los Alamos in Nieuw Mexico gemaakt
werden, droegen de Air Force Officieren
valse onderscheidingstekens; dikwijls
werd er ook nog langs een omweg ge
vlogen.
De „509 Composite Group" was de
uiteindelijke naam voor de gezamenlijke
manschappen, wier namen strikt ge
heim werden gehouden; na getraind te
zijn op Cuba en in Californie, begonnen
zijhun werk in December 1944. Het Het was een stad van 400.000 inwoners;
In Brabant heeft de ontwikkeling van
de werkloosheid ‘n grotere omvang aan
genomen, dan in Nederland als geheel
het geval is geweest. In de laatste maan
den van 1951 vooral was het verschil
aanmerkelijk groter geworden. Eender
oorzaken van dit verschil schuilt in het
feit, dat er in onze provincie aanmerke
lijk minder woningen werden gebouwd
dan het Nederlandse gemiddelde. In
Januari was bijv, de verhouding Neder
landBrabant 139127, in Mei 119—
106 en in Augustus 8666. Dit moest
des te sterker zijn weerslag hebben op
de werkloosheid in onze provincie om
dat hier ongeveer 11 pCt. van de Neder
landse bouwvakarbeiders woont. Sinds
Juli ’51 concentreerde zich dan ook
20 pCt. van de nationale werkloosheids-
toeneming in deze provincie. De bouw
van meer woningen snijdt hier dus wel
dubbel. Niet alleen ter leniging van de
nog steeds afschuwelijke woningnood,
maar ook ter verruiming van de werk
gelegenheid.
hiervan kwamen er minstens 200.000
om. „God in de hemel, riep captain Le
wis, zoveel?" „Ja, antwoordde de pries
ter. „De Japanse autoriteiten verkleinden
het aantal doden tot het belachelijke
aantal van 80.000. Wij wisten wel beter.
De piloot knikte. „Ik kon zien, hoe trams
en bruggen werden weggevaagd. Ik weet
niet hoeveel wel. „Er werden 42 brug
gen vernietigd", zei pater Schiffer.
„Hoorde U de bom omlaag komen?"
„Ik hoorde niets, geen vliegtuig en ook
geen ontploffing. Dit vooral maakte me
bang, toen ik weer bij bewustzijn kwam.
Ik bleef liggen wachten op de volgende
bommen, zoals dat bij vorige aanvallen
altijd gebeurd was. De doodse stilte was
het verschrikkelijkste van alles; geen
geschreeuw, geen luchtalarm, geen
brandspuiten, die voorbij raceden.”
„Voelde U ook enige hitte?”
„Voor zover ik mij herinner, niet bij
zonder. De dag was zelf al zeer warm.
Er was trouwens te veel om mij heen,
dat mijn aandacht opeiste; bloed in de
straten en verwoeste huizen, maarom-
heen geen loven meerte bespeuren was.
Het zag er niet opwekkend uit.
„Na de oorlog ging ik nog eens naar
Japan”, zei captein Lewis, „en in Tokio
merkte ik, dat de japanners er heel an
ders op reageerden dan ik had verwacht.
Zij schenen er dankbaar voor te zijn. Zij
noemden het de „Adem Gods” en zeiden
dat het vele levens gered had door een
einde aan de oorlog te maken.”
Pater Schiffer knikte langzaam. „Dat
weet ik", zei hij. „Wij dachten de Japan
se ziel na 15 jaar wel te kennen, maar
hun reactie op de atoomontploffing ver
baasde zelfs ons, De overlevende daar
meenden, dat hun stad een uitzonderlijke
eer was bewezen, de eer n.l. van te lijden
om aan de wereld vrede te brengen. Zij
beschouwen hun 200.000 doden als vrij
willige slachtoffers, die zich als helden
geofferd hebben voor de vrede.”
„Waren er onder de overlevenden ook
die door radio-actieve stralen verlamd
waren?" „Nee, dat niet. Wel liepen
sommigen eigenaardige kwalen op. Ve
le inwoners van Hiroshima werden kaal,
sommige bleven het jaren lang, maar nu
Juist de boer beseft ten volle, dat zijn toe
ziend oog de gezondheid van zijn paard garan
deert. Dat dit oog alziend is, nu voor het
trekpaard de drukste tijd aanbreekt, behoeft
geen betoog. Iedere eigenaar kent de last,
die het paard krijgt van de oneffenheden en
harde knobbels, veroorzaakt door de vaak
met stro en hooi opgevulde garelen. Doorge
werkte paarden veroorzaken stagnatie in de
najaarswerkzaamheden van de kleine bedrij
ven.
Een nieuwe gareelconstructie, die de le
vendige belangstelling heeft van de Neder
landse Vereniging tot Bescherming van Die
ren, voorkomt, naar gebleken is, niet alleen
oponthoud, maar zorgt er bovendien voor dat
de dieren in betere conditie blijven.
Sinds enige tijd zijn namelijk ook in ons
land garelen in de handel die, doordat ze zijn
opgevuld met sponsrubber en voorzien zijn
van stalen spanen, de hals van het paard be
waren voor verwondingen en knobbels en
daarnaast het voordeel bieden, dat de dieren
zich niet kunnen doorwerken.
Garelen van rubberbandjes voorzien zorgen
ervoor, dat de hinder van het gareel zo klein
mogelijk gehouden wordt-
De meester, die het welzijn van zijn paard
ter harte gaat, zal ongetwijfeld oog hebben
voor het belang van deze nieuwe gareelcon
structie; het paard (en dus ook de gang van
zaken op zijn bedrijf) waaraan in de komende
tijd hoge eisen worden gesteld, zal er wel bij
varen!
vliegtuig zelf droeg het fabrieksnummer
6292, maar kreeg voor zijn hoogst
gewichtige zending de mooiere naam j
„Enola Gay".
Zes Augustus 1945 had president
Truman juist Postdam verlaten, waar hij
geconfereerd had met Stalin, Churchill
en later Atlee. Truman wilde de waar- I
schuwing van Potsdam aan Japan kracht
bijzetten, door de a-bom op 2 Augustus
af te werpen. Weersomstandigheden
veroorzaakten vier dagen uitstel. Op de
morgen van 6 Augustus echter was de
lucht helder. De officieren, die de opera
tie leidden, rapporteerden goed vlieg
weer. De grote vlucht kon beginnen.
DE PRIESTER IN DE STAD
De voorbereiding van pater Schiffer
was heel wat minder uitgebreid. Hij
verwachtte een gewone dag. Hij had van
1935 af in Tokio gestudeerd en was pas
kort geleden tot priester gewijd, en was
verbonden aan de O. L Vrouw Hemel
vaart kerk van de paters Jezuïeten te
Hiroshima.
Op de morgen van 6 Augustus zat
pater Schiffer rustig bij zijn ontbijt een
Japanse krant te lezen, toen alles om
hem heen wit werd. „Dat gebeurde
daar boven inhet vliegtuig ook”,zei cap
tain Lewis. Toen de bom ontplofte, was
de gloed zo fel, dat de zon er maar bleek
bij leek. „Ik weet nu wel voldoende",
voegde de priester er ernstig aan toe,
„hoe de hel er wel moetuitzien,om mijn
meditatie over dat onderwerp te kunnen
houden zonder de hulp van geestelijke
boeken.”
Captain Lewis herinnert zich nog
levendig al wat er in de lucht gebeurde,
na het bereiken van het doel en na het
„Bombs away" (Bommen uit
„Toen maakten wij" zo vertelde hij,
„een scherpe bocht naar rechts, zoals de
geleerden ons hadden aangeraden. De
instrumenten wezen een hoogte aan van
9000 meter. Precies 43 seconden, nadat
wij de atoombom hadden afgeworpen,
ontplofte hij op 550 meter boven de
grond. Ik voelde een schok door heel
mijn lichaam gaan. Later konden wij
achterom kijken en toen zagen wij de
rook-paddestoel. Het zag er uit, alsof
heel de stad bedekt was met ziedende
rook, die in drie minuten tijds tot een
hoogte van 9 kilometer opsteeg. In de
diepte zagen wij de vlammen de bergen
opkruipen en bruggen en rivieren bedek
ken. Het leek onbegrijpelijk. Ik dacht:
„Mijn God! Wat hebben we gedaan?"
Het was afschuwelijk. Terug op de
basis sliep ik 20 uur lang. Maar later
sliep ik niet veel meer. Het verlies aan
doden in de stad was natuurlijk ver
schrikkelijk. Wij hadden Hiroshima ge
kozen, omdat er een belangrijk Japans
hoofdkwartier was. Het Tweede Keizer
lijk Commando was er gevestigd."
„Ja, zei pater Schiffer, op papier was dat
waar.”
Hiroshima was een debarcatie-haven
voor China, met ongeveer 100.000 Ja
panse soldaten in garnizoen. Maar er
waren geen grote militaire installaties.
47 Jaargang
Zaterdag 11 Oct. 1952 No. 41
ONS WEEKBLAD
IJ
TTI
Gods Adem.
De start voor het experiment
Helft der bevolking dood.
