'Wij leven nooit zonder oorlog
Tour en taptoe plus Veteranendag
OERIER
7
TILBURGSE KOERIER DONDERDAG 24 OKTOBER 2019
It
Holocaust beïnvloedt het leven van joden nog altijd
DOOR PETRA JANSEN
cte na
De synagoge van de Liberaal-Joodse Gemeente aan de Willem II straat.
FOTO: Joep de Beer
75 JAAR VRIJ
FOTO: Oranje Comité Tilburg
Een foto van de taptoe uit 2014.
II
ven
ling
ts te mat
van de
minder
rond 15.(
istorische
is dat bur
ier kwam
werd
issend
i door
:ert te
en zal
Inden
meerd
Mom-
te her-
len in
wordt
aurid-
t staat
e diri-
an der
tilburg- In Tilburg wordt op 27 oktober gevierd dat
de stad 75 jaar geleden werd bevrijd. Voor de huidi
ge joodse generaties blijft de oorlog nog altijd veel
invloed houden op hun leven. "Ik hoop dat de viering
van de bevrijding mensen ervan doordringt dat we
zelf iets moeten doen om onze wereld vrij van oorlog
te houden."
I Noord,
len, en
>ok heel
tilburg - Circa 150 (oude) militaire voertuigen rijden
zondag 27 oktober vergezeld van maar liefst 9 pipe
bands en 2 fanfares door het centrum van Tilburg.
Deze bevrijdingstour start om 14:30 uur vanaf het NS-
plein en gaat via de Heuvelring, Paleisring, Schouw-
burgring, Heuvelstraat en de Willem-ll straat terug
naar de Spoorzone.
Vanaf 13.45 uur staan alle voer
tuigen langs de Burgemeester
Brokxlaan opgesteld zodat deze
voor vertrek bewonderd kunnen
worden. Ook is er rond 15.00 uur
een flyby van 6 historische vlieg
les dragen vol-
I steeds het
?el jongeren
rt plichtsbe-
mensen
mijn moeder dat die omgekomen
waren bij het bombardement op
Rotterdam."
tuigen. Na afloop
deel van de voertuigen
wonderen als static sh<
Veteranendag.
hoe die geschriften in de huidige
tijd passen. Er is ook niet zo heel
veel 'moeten' hier, wij stellen voor
al vragen. Een mens kan niet meer
doen dan zijn best."
is een groot
i nog te be-
iow van de
bouw zo in het zicht lag." Ook op
andere vlakken komt er langzaam
plaats voor meer openheid. Groe-
neveld is er namelijk van overtuigd
dat contact, elkaar leren kennen,
de sleutel is tot het einde van het
geweld. "Zelf doe ik veel in het
Ronde Tafelhuis in Tilburg
waar veel moslims komt
dat gaat prima. Wat we ooi
fijn vonden, is dat burgemeester
Weterings hier kwam kennisma
ken." Ook komen er veel groepen
niet-joodse mensen op bezoek in
de synagoge.
raak je nooit meer kwijt. Wij heb
ben een gemeenschappelijk verle
den. Wij leven nooit zonder oorlog.
Ik denk dat de gemiddelde Neder
lander daar geen idee van heeft."
Geslotenheid
De afgelopen decennia stonden
voor veel joden en ook voor de Li
beraal-Joodse gemeente Brabant
in het teken van geslotenheid, van
het verbergen van de religie. Soms
zelf letterlijk. "Vroeger stonden
hier naast de synagoge veel bo
men, die beschutting boden aan
het gebouw", vertelt Groeneveld.
"Toen de Helga Deentuin werd
aangelegd in 2008, werden die
bomen gekapt. We hoorden toen
van sommige mensen dat ze niet
meer wilden komen,
nu het ge-
Gemeenschappelijk verleden
Groeneveld is al jaren 'getrouwd'
met de synagoge, zoals ze zelf zegt,
en geeft er veel rondleidingen aan
schoolklassen. "Die uitleg van de
oorlog aan kinderen is enorm be
langrijk, als er maar eentje is die
het oppikt, dan is het goed. Som
mige kinderen zeggen:'Die oorlóg,
dat is toch al zo lang geleden'. Voor
hen is dat natuurlijk ook zo. Maar
voor joodse mensen is dat anders.
Alles wat je hebt meegemaakt,
Plichtsbesef
Jongere generate
gens Groeneveld nog
juk van de oorlog. "Vee
zijn joods uit een soort pl
sef naar al die vermoorde
toe, willen om die reden de rech
ten en plichten kennen die je als
lid van de joodse gemeenschap
hebt. Dat is toch anders dan bij
het christendom of de islam." In de
synagoge van de Liberaal-Joodse
gemeente komen zo'n 75 tot 100
gezinnen. De Tilburgse synagoge
ise- is de enige Liberaal-Joodse bene-
:elfs den de rivieren en trekt gelovigen
uit Noord-Brabant, Limburg en
Vlaanderen. Elke twee weken is er
een dienst. Veel gezinnen moeten
van ver naarTilburg komen, en zijn
dus maar af en toe in de synagoge.
"Maar al komen ze een paar maan
den niet, ze zijn altijd welkom. Veel
jongeren voelen zich hier thuis,
omdat ze hier als baby al kwamen.
Het zijn echt kinderen van de ge
meente", aldus Groeneveld.
Een groep niet-joodse mensen
kwam onlangs op bezoek in de
synagoge aan de Willem II straat.
Buiten voor de deur werden ze
uitgescholden. Binnen deden ze
geschrokken hun verhaal aan Mar-
lien Groeneveld (74), voormalig
voorzitter van de Liberaal-Joodse
gemeente Brabant en gastvrouw
in de synagoge. "Het is natuur
lijk heel erg dat dit gebeurt", zegt
Groeneveld. "Maar ik dacht wel:
nu begrijpen ze meteen wat het is
om joods te zijn." Want de oorlog
mag dan 75 jaar voorbij zijn, ook
anno 2019 hebben joden nog te
maken met geweld. Het antis
mitisme lijkt de laatste jaren zelG
toe te nemen, ook in de landen om
ons heen. "Het is zelfs zo erg dat
sommige joden geen post willen
ontvangen met Hebreeuwse tekst
erop. Aan de ene kant vind ik dat
gênant, maar ik begrijp wel goed
waarom ze zo reageren." Groene
veld vindt het lastig om de oor
zaak aan te geven van de toename
van het geweld tegen joden. "Maar
misschien heeft het iets te maken
met de individualisering
samenleving, waar vaak
plaats is voor tolerantie?"
Geen 'moeten'
Voor de duidelijkheid: het libera
le jodendom verschilt nogal van
het orthodoxe jodendom. Bij die
laatste wordt de Thora, de joodse
geschriften, letterlijk geïnterpre
teerd. Groeneveld: "Wij liberalen
kijken toch
Iedereen langs de kant krijgt een
bevrijdingsvlaggetje om de stoet
mee te verwelkomen. Iedereen is
welkom om langs de route te gaan
staan of plaats te nemen op de tri
bune op de Heuvel. Daar zal ook
een officieel défilé worden afgéno-
men door de burgemeester en de
vertegenwoordigers van de land
macht en veteranenorganisaties.
Bang opgevoed
Groeneveld groeide zelf op in Den
Bosch, in een gezin dat gebukt
ging onder de verschrikkingen
van de oorlog. "Van mijn moeder
is de hele familie omgekomen, van
mijn vader bijna de hele familie.
Over de oorlog en over joods-
zijn werd bij ons niet gepraat.
Ik ben bang opgevoed, ik wist
als kind helemaal niet dat wij
joods waren. Dat werd gewoon
ontkend. Als ik vroeg waarom ik
geen ooms en tantes had, vertelde
Bevrijding
Het vieren van de 75-jarige bevrij
ding van Tilburg vindt Groeneveld
enorm belangrijk. "Mensen die de
oorlog niet hebben meegemaakt,
denken dat oorlog iets van ver
weg is, iets dat nooit meer komt.
Ik hoop dat door de aandacht voor
de bevrijding het doordringt dat
we er zelf ook veel aan moeten
doen om oorlog ver weg te
houden."
