De speurneuzen van het zuiden
E
“Een vader in detentie
voelt alsof iemand dood is”
o
E
V
B
P
4
DeAcbterioant Het Zuidelijk Toneel
dan
Criminaliteit gaat niet enkel om lone
wolves die afgezonderd een geheim leven
leiden. Duizenden kinderen zien hun ouder
achter de tralies verdwijnen.
beetje alsof iemand dood is, omdat
je geen contact hebt. Tot je een brief
binnen krijgt. Plots komt hij tevoor
schijn, en dan is hij weerweg.”
;nis.”
tl met
Toch blijft het voor de kinderen
moeilijk om de band met hun ouder
De naam Sophie is vanwege privacy
redenen gefingeerd.
;zo’n
ide-
ICE,
8 jaar
Duitse Herder
LAND VAN HERKOMST
Tsjechië
Dit
vro
Din
pol
was
wei
stel
voc
Das
ror
Het
Tocl
liteil
Pag-
in h<
zijn
liesi
defi
daac
vrot
den
wel
spel
Het
Nee
gen
poli
stra
wat
ben
ont
ma
Ond<
Alsv
weR
Horn
crim
ten.1
jaarli
Well
Van i
2018
vrou
opai
in de
verte
genii
ties]
zitte
Bijm
Just
drie
.lelpen daarbij. --
netwerk naar wie de kinderen en vol
wassenen het beste kunnen helpen.”
25.000 kinderen
Niet alleen Sophie, maar duizenden
anderen kinderen merken dit gebrek
aan hulp. Ze weten vaak niet waar ze
kunnen aanklopi
schreef de kindei
t Sophie
Hen.
steeds een
zich. “Een va-
Het worden ‘de achterblijvers’
genoemd. Mensen die een gezinslid
zien verdwijnen in de gevangenis.
Zo ook kinderen. Volgens Expertise
centrum KIND zijn er elke dag
25.000 kinderen wiens ouder in i
tentie zit. Sophie (23) was een van
deze kinderen. Op
landde haarvader!
Het duurde drie jaar voordat I
de waarheid durfde te vertelk
Haar leugen heeft nog s
kern van waarheid in zi
der in detentie voelt ook soms een
lolitie krijgen deze
ipline toegewezen.
aricht om zijn eigen
ligt tussen
an, is inmiddels
jdens trainin'’'
espot door de polit
t bepaalde bloedlij!
i drift. De hond moet
Wekelijks maken honderden kinde
ren mee dat hun ouder in de boeien
wordt geslagen. “Sommige ouders
m dag of een week vast,
ijks andere kinderen,
;zijni
n detentie zit.” Al geeft
Ad werkte 12 jaa
Nederland als ir
□3ZI3ZS3
Brieven waren voor Sof
i haar dertiende be- vorm van contact met 1
in de gevangenis.
In Nederland zijn er momenteel zo’n
300 speurhonden actief bij de politie.
Elk met hun eigen discipline. Zo zijn
er speurhonden die zoeken naar
geld, zeden, verdovende middelen
en vele andere geurgroepen. Maar
wie zijn die speurhonden? Wij stellen
aan je voor: speurhond ICE.
DIENSTJAREN BU DE POLITIE
Sinds pup, dus ook 8 jaar
JAAR IN OPLEIDING GEWEEST
EXPERTISE
Geld speuren
WORDT INGEZET BIJ
Onderzoeken naar verdovende
middelen en andere recherche
onderzoeken
BIJZONDERE VONDST
ICE heeft ooit een verborgen kluis
gevonden met daarin een grote
hoeveelheid geld
i. il-a
kanr
taskfi
verdi
lang:
“Ind
eent
gelop
verse
Sopt
éénl
gevanger
ductie kr
taar vader gearresteerd. “Hetleel
“Vaak denken mensen dat kinderen
automatisch hulp krijgen,” vertelt
Winie Hanekamp-Haisma van
KIN D. De werkelijkheid is dat er
geen standaard proces voor hulp is.
Eenmaal bij de po
honden een discif
Elke hond is afger
geurgroep te herkennen. Zo lopen er
honden rond die zoeken naar verdo
vende middelen, geld, bloed, explo-
sieven, maar ook lijken. “Lijkhonden
worden weleens verward met red
dingshonden, terwijl ze totaal andere
geuren zoeken. Een reddingshond
zoekt enkel naar levende mensen.”
Dat betekent niet dat een hond nooit
op een andere discipline stuit. “Ik
heb weleens meegemaakt dat een
verdovende middelenhond geld
vond. Dat geld was na het dealen
aangenomen, waardoor er nog spo
ren van drugs aan zaten. Zo weinig
geur heeft een hond dus nodig.”
Kindvriendelijke bezoekuren
Ook het contact met de ouder kan
een groot probleem zijn. “Je kan bij
voorbeeld niet bellen naar de gevan
genis, zij kunnen enkel naar buiten
bellen,” vertelt Winie. Even een kort
appje naar hun ouder sturen gaat ook pedagogen en
niet. Mailen kan wel, maar daar han
gen kosten aan vast. Emates levert
voor 40 cent een mail van maximaal
2.500 tekens bij een gedetineerde.
Het is een warme zaterdagochtend
wanneer wij Speurhondenvereniging
De Trouwe Helper in Eerde bezoe
ken. De weg naar de vereniging loopt
langs een zandpad, waar de autoban
den door de droogte bijna in wegzak
ken. Ook het gras van het trainings
veld, dat verscholen ligt tussen de
bossen en maïsvelder
wat verdord.
ingenis is
rhies vader in de
ie gevangenissen
ijke bezoekuren
enspelle-
aenhuizen
akomen waar
ind met hun
jaar bij Politie
o instructeur speur-
Hij was verantwoor-
lining van de hon-
rieiders in het zuiden van
Zoveel honden, dat hij in-
organiseert jaarlijks meerdere wed
strijden. De wedstrijden zorgen
ervoor dat het niveau van de
Nederlandse speurhonden hoog
blijft. “De Nederlandse speurhonden
zijn wereldwijd erg populair,” ver
telt Ad. “Een paar van onze honden
zitten nu bijvoorbeeld in Amerika,
Zweden en Noorwegen.”
Vele van deze honden zijn ooit be
gonnen bij een speurhondenvereni
ging. Daar leren de honden speuren
op menselijke geuren. Talentvqlle
honden worden tijdens trainingen e;
wedstrijden gespot door de politie.
“Vaak zijn dat bepaalde bloedlijnen
met een hoge i
bijvoorbeeld g
zal hij voor jou gaan speuren, om
daarna zijn beloning te krijgen.” Als
de politie een hond op het oog heeft
begint het onderhandelen. “Ik moest
voor de laatste honden die ik voor de aangesloter
politie aankocht 6000 euro betalen.
Als wij dat als politie niet betalen
hebben we geen politiehonden. Dan
zijn ze naar het buitenland.”
zitten maar een
Het zijn dagelijL
maar elke dag t
wiens ouder in u
Winie toe dat het aantal slechts een
schatting is. Een schatting aan de
ondergrens, die de ernst van het
probleem uitdrukt.
In 2018 werden in het zuiden van
Nederland 47 drugslabs ontman
teld. Bij de opsporing hiervan
spelen niet alleen mensen, maar
vooral speurhonden een grote rol.
Met hun scherpe neus vinden de
honden alle verborgen wapens
en drugs. Hun training begint bij
de speurhondenvereniging. Een
sport die van oudsher uit Brabant
komt. “Hier komen de meeste
honden vandaan.”
Wanneer haar nieuwe klasgenoten
vroegen naar haar ouders, vertelde
zij dat haar vader dood was. “Ik was
bang veroordeeld te worden voor iets
waar ik zelf niks mee te maken had.
Als kind ben je namelijk al snel ook
een boef. Terwijl je een kind bent,
natuurlijk bén je geen boef.” In het
gesprek met Sophie valt even een
stilte, waarna ze begint te lachen. “Ik denk ik een uur
durf niet eens een snoepje te stelen uur
bij de Albert Heijn.” hoe 1
Ook het bezoek aan de gevat
veranderd sinds Soph
gevangenis zat. In de i
zijn er kindvriendelijk
gecreëerd, met frisdrank et
tjes. In Leeuwarden en Vee
zijn er vadervleugels gel
de vaders een betere bar
kind kunnen opbouwen. Exodus
Nederland, een christelijke organi
satie die hulp geeft aan (ex-)gede-
tineerden en hun familie, zorgt
daarnaast dat er altijd vrijwilligers
aanwezig zijn voor de kinderen.
horrorfilm. Ik kreeg de i
zien waar de gevat
een cel. Ik vond het allemaal zo eng. kunnen aankloppen. Om die reden
Steeds vroeg ik me af van: Jeetje, zit schreef de kinderombudsvrouw in
mijn vader hier ook?” 2017 een aanbeveling: de vindbaar-
Daarna werd Sophie met haar held van hulp en instanties moet be-
vader in èen kleine ruimte gezet. “Ik ter. Als reactie is in november 2018
had hem al een jaar niet gezien. Mijn het Expertisecentrum KIN D ge
vader vroeg niks aan me. Ik heb er start. Zij richten zich op de kinderen
z~~ ”ur gezeten en heb een van gedetineerden, het herstel van
gehuild, terwijl hij sprak over de band met de gedetineerde ouder
kut de gevangenis was.” en hun sociaal netwerk.
Niemand begrijpt je
Sindsdien durfde Sophie haar vader
niet meer te bezoeken. “Ik voel me
nog steeds niet op mijn gemak als
ik langs een gevangenis rijd. Ik krijg
Attractiepark in een horrorfilm
iphie de enige
haarvader.
Twee keer per jaar viel er een op de
mat: op haar verjaardag en tijdens
Een kind, geen boef kerst. Vanwege een contactverbod
De overgang van de basisschool naar had Sophie geen telefonisch contact
het middelbaar onderwijs is een grote met haar vader.
stap. Na acht jaar beginnen kinderen
op een grote school, met nieuwe le
raren en nieuwe vakken. Voor Sophie
was deze stap nog groter. De zomer
voordat zij op de middelbare school
begon, werd ha
de verkoop, terwijl anderen de hond
zelf willen houden als hobby.
Want speuren gaat niet alleen over
politiewerk. De Koninklijke
Politiehonden Vereniging (KNPV)
Het contact mag dan verdwenen
zijn, de herinneringen en gevol
gen draagt Sophie nog dagelijks met
zich mee. Haar gehele middelbare
schooltijd was Sophie zwaar depres
sief en nog steeds kampt zij met een
posttraumatische-stressstoornis.
“Niemand kan je helpen, want nie
mand begrijpt je. Ik ging naar ver
trouwenspersonen en psychologen
die allen geen idee hadden wat ze
met me moesten. Ik miste mijn vader
namelijk niet, maar was er wel ver
drietig over.”
Op de vereniging zijn Dorie Meijer
en Ad Verstijnen aanwezig. Beiden
zijn fanatiek, zowel binnen de ver
eniging als de sport. De vereniging
heeft twintig leden, die drie keer per
week langs kunnen komen om met
hun honden te trainen. Sommigen
fokken de honden en trainen ze voor hondengeleider. I
delijkvoordetrai
den en geit
het land. Zi
middels de tel kwijt is. “Maar het zijn
er in ieder geval minimaal 25.”
Pijnpunten
Expertisecentrum KIND hoopt
daarom dat er steeds meer kennis
ontstaat over deze kinderen. Geen
enkel kind zou zich zo eenzaam
moeten voelen als Sophie toenter
tijd. Deze kennis verspreidt KIND
door presentaties aan onder andere
[gevangenisbewaar
ders. Het doel is om zo bij te dragen
aan een betere begeleiding voor kin-
- deren wiens ouder in detentie zit.
Zo is Sophie nu vrijwilliger als
jongerenambassadeur bij Exodus.
“Toen ik de jongerenambassadeurs
ontmoette begon ik spontaan te hui
len. Eindelijk wist ik zeker dat ik niet
gek was. Je staat er niet meer alleen
voor. Ik leerde daarna dat je soms
je pijnpunten moét zoeken en daar
iets positiefs uit halen. Dat heb ik op
deze manier gedaan.”
www.expertisecentrumkind.nl
“Wij helpen daarbij. Wij zoeken in ons te behouden. Bellen wanneër je ge
slaagd bent gaat bijvoorbeeld niet.
Slechts in enkele gevangenissen is
het meenemen van een tekening
naaj.het bezoek toegestaan. “Laatst
stuurde een moeder mij een foto,”
vertelt Winie. “Ze bracht samen met
haar kinderen een Vaderdag cadeau
aan hun vader in detentie. Het ca-
i het er weer 25.000 deau mocht niet worden gegeven en
belandde in de brievenbus. De kin
deren waren verdrietig. Dat moet
toch anders kunnen?”
i plots steken in mijn maag.”
Het was ook niet, nodig voor
Sophie. Op haar zestiende nam
ze voor het laatst contact op met
haar vader. “Hij vertelde me dat hij
geen spijt had, omdat hij zijn straf
al had gekregen in de gevangen
Sindsdien heeft zij alle banden
haar vader verbroken.
ihie bezocht haar vader slechts
i keer in de zes jaar die hij in de
snis doorbracht. Ter intro-
creeg ze een rondleiding,
ak wel een rondleiding door
een attractiepark, maar dan in een
gangen te
angenen liepen en
iet allemaal zo eng.
ik me af van: Jeetje, zit
ier ook?”
I Sophie met haar
ie ruimte gezet. “Ik
gezie.
~3. Ik heb er
azeten en heb een
1 hij sprak over
Dorie reageert daar knikkend op.
Haar Duitse herdershond Chuck
kan sporen van meer dan 24 uur oud
m en herkennen. Voor Dorie is het speu
ren puur hobby. Dagelijks traint ze
even met Chuck in de bossen. “Het is
voor hem een spelletje.” Toch wordt
l gek zijn op zijn bal. Dan ook het talent van Chuck maande-
-lijks door de politie benut. Dorie is
lid van vrijwillig burgerteam SIN die
helpt bij vermissingen. In het totaal
zijn er landelijk 25 speurhonden bij
an. “Afgelopen maand heb
ik al drie oproepen gehad. Het is fijn
te merken dat ik dankzij de training
nu ook iets kan betekenen voor
anderen.”
o_speure..,
a zijn beloning te krijger.,
itie een hond op het oog 1
idelen. “Ik i
