De wereld van
illegale wapenhandel
“Wij zijn hier niet
voor oplossingen”
I
Hoe ontsnap
je aan
groepsdruk?
2
3
De Achterkrant Het Zuidelijk Toneel
Onderzoeksjournalistiek naar de onderwereld:
I
sns
ms
ren
6 TIPS
dat
lies
oor
hoopt het team
isten meer in-
Neem iemand in vertrouwen
De eerste stap is vaak moeilijk maar
:een
ine weet
•dig
nt-
ave
ti
iud
Jij.
te
hoe
iigd
rje
an-
s.
sent
In juni 2019 rolde de politie in het Limburgse
Nieuw-Bergen een wietkwekerij op. Naast
verdovende middelen werden ook verschillende
vuurwapens aangetroffen. Een drugslab zonder
illegale wapens zal je niet snel aantreffen.
Vuurwapens worden ingezet om de drugs
transporten, het geld en de wietplantages
te beschermen.
als je eenmaal je verhaal hebt kun
nen delen met een ander, zal je mer
ken dat er een last van je schouders
valt. Hulp van mensen die je in ver-
i rouwen kunt nemen is fijn, je hoeft
he^OtalSmste doen!
Drugsbaronnen, wapenhandel
en xtc-labs: Het is een chaos
waar zelfs de misdaadjourna-
listiek niet kan doordringen.
Daarom is sinds januari 2019
een journalistieke taskforce
werkzaam die zich verdiept in
ondermijning in Brabant.
ONDERMIJNING
Criminelen maken gebruik van diensten van
raken zo met elkaar verweven. Door de
invloed en druk die criminelen zo op onze
nonnen vervaagd en neemt het gevoel van
veiligheid en leefbaarheid af. Dit wordt ook
wel ondermijning genoemd.
Bron: Rijksoverheid
Zoek een medestander in de groep
Zijn er meer mensen slachtoffer van
negatieve groepsdruk? Of ken je
iemand die de groepsdruk ook niet
oké vindt? Zoek elkaar op, samen sta
je sterker.
De eerste bevindingen verschenen
29 juni in een themabijlage onder
mijning. “De bedoeling is om vier
bijlages uit te brengen.” Andere
thema’s worden waarschijnlijk
drugscriminaliteit in het buiten
gebied, volkswijken waar misdaad
onderdeel van het leven is en
witwassen.
Halt richt zich al meer dan dertig jaar op h
voorkomen, bestrijden en bestraffen van
misschien meer werk, maar de kans
op slagen is vele malen groter dan bij
het vervoeren van een container vol
illegale wapens. “100 mieren met
twee pistolen is hetzelfde als een oli
fant met 200, maar die wordt veel
sneller gepakt.”
Herbestemde wapens
De wapens in het criminele circuit
noemt Jas ‘herbestemde’ wapens.
Tweedehands, of misschien wel
vijfdehands wapens. Vaak gebruikt
in oorlogen. “Een kalashnikov uit
1947 is nu nog even bruikbaar als dat
die toen was.” Er zijn ook Skorpions
en Zastava’s op de zwarte markt te
Adresjes
In Nederland worden deze wapens
verkocht op de zwarte markt. Hier
hebben (drugs)criminelen hun eigen
adresjes. Vertrouwde handelaren, die
ook hen vertrouwen. Want je komt
niet zomaar in de wereld van de ille
gale wapenhandel terecht. “Om een
vuurwapen te kopen zijn connecties
heel belangrijk. Als je de business
niet kent loop je tegen de lamp.”
Eenmaal op de zwarte markt
koop je niet wat je nodig hebt,
je koopt wat je kan krijgen. “Zo’n
gesprek ga je met kennis in. Zo ver
kennen ze wat de handelaar in huis
heeft en kiezen ze daaruit wat ze
nodig hebben.”
Verzin een smoes en loop weg
Spreek de ander aan op zijn gedrag.
Mocht je dit niet alleen djMhfërtj
probeer dan in ieder geval er een
melding van te maken.
Ant-trade
De meeste van deze illegale vuur
wapens komen uit de Balkan. “Daar
was oorlog. Toen de oorlog voorbij
was, lagen de wapens letterlijk op
straat. Plus het feit dat in Kosovo en
Albanië de maatschappij bijna in
stortte. Toen zijn daar hele arsenalen
leeggehaald. Je praat over misschien
een miljoen wapens en die duiken
nu op.”
Zo ook in Nederland. Met auto’s
en vrachtwagens trekken illegale wa-
pensmokkelaars naar het Oostblok.
De techniek die door hen wordt toe
gepast wordt ook wel ant-trade ge
noemd: mierenhandel. Verschillende
mannetjes uit de onderwereld halen
de wapens uit het Oostblok. “Meestal
neemt iemand zo’n vijf pistolen mee
in zijn auto. Verstopt tussen de deu
ren of onder een container.” Het kost
Vijf journalisten van het Brabants
Dagblad, Eindhovens Dagblad en
BN DeStem verdiepen zich een
jaar lang in de Brabantse drugs
criminaliteit. Ze worden hierbij,
ondersteund door een journalist
van onderzoeksplatform Investico.
De onderzoeksjournalisten zijn in
januari van start gegaan. Sinds
dien spraken zij meer dan honderd
mensen bij wie ondermijning op
hun pad komt. Ze zaten om de
tafel met politie, burgermeesters,
advocaten en ook criminelen.
Jaarlijks komen zo’n 17.000
jongeren van 12 tot 18 jaar bij Halt
voor delicten als winkeldiefstal,
vernieling, verstoring van de open
bare orde en spijbelen. Driekwart
van de jongeren heeft dit gedaan
onder druk van de groep. Hoe ont
snap je aan die groepsdruk?
Weinig
Berichten als die uit Nieuw-Bergen
verschijnen maandelijks in media.
Toch zijn er uiteindelijk maar weinig
vuurwapens. “Hooguit 1% van de cri
minaliteit bestaat uit vuurwapens,”
zegt wapenexpert Jas van Driel. Hij
is als gerechtelijk deskundige re
gelmatig in rechtbanken aanwezig
als er vragen zijn over vuurwapens.
“Je moet wapens niet onderschat
ten. De gevolgen van het gebruik zijn
gigantisch groot.”
Desondanks denken de journa
listen niet dat criminaliteit snel
uit het zuiden verdwijnt. Een
oplossing is nog ver weg. “Het is
niet op een namiddag op te lossen.
Criminaliteit en drugs gaan ons
helaas nog jaren bezighouden.”
Doe alleen waar je achter staat
t L>. -r je voor te doen als een ander
persoon hoop je misschien waar-
^K^^Hering of bevestiging te krijgen Toch
werkt dat meestal niet en is het nooit
lang vol te houden. Jezelf zijn kost
minder energie en levert
vinden, maar een van de favorieten
onder criminelen is toch wel de
Glock. Hetzelfde handpistool als het
Nederlandse leger gebruikt. Handig
en compact, maar daardoor ook prij
ziger. Volgens Jas heb je al voor 500
euro een mitrailleur, terwijl je voor
een Glock met gemak 2.000 euro
kwijt bent. “Elk huis heeft wel een
gaatje waar je een Glock kan verstop
pen. Maar waar laat je een mitrail
leur? Op straat kan je hem nergei
wegstoppen, je valt meteen op.”
Vraag jezelf af:
Waarom doe ik mee?
Va^M|s^M ons aan een groep
aan ejidoejifWij mee omdat we aar
dig gevonden willen worden. Denk
aan de gevolgen van je acties, is dit
het allemaal wel waard?
Darkweb
De manier van handelen bij verschil
lende adresjes, of het handelen met
de zogenoemde mannetjes klinkt in
de eenentwintigste eeuw misschien
ouderwets. Vooral nu er veel wordt
gesproken over het darkweb, een
illegale online handelsplaats. Toch
blijft voor de georganiseerde crimi
naliteit de persoonlijke connectie
het belangrijkste. “Er hangt t
veel te groot risico aan. Onlir
je niet wat je krijgt.” Dat betekent
niet dat wapens van het darkweb
geen groot, probleem zijn. Zo wer
den de aanslagen op de Thalys en
in München gepleegd met wapens
van het darkweb. “Uiteindelijk is er
niet veel verschil. Of je nu wapens
op straat of via het darkweb koopt.
Illegale wapenhandel gaat vooral
om connecties.”
“We vroegen ons al jaren af wat
er nu echt aan de hand was,” legt
René van der Lee uit. Al meer dan
dertig jaar is hij bij het Brabants
Dagblad verantwoordelijk voor
onder andere de mlsdaadverslag-
geving. Nu verdiept hij zich met
zijn vier collega’s in de achter
grond van de onderwereld. “De
cijfers zijn uitermate beroerd. Het
is wel duidelijk dat er nergens in
Nederland zoveel drugs worden
gemaakt als in Brabant. Door
ons onderzoek krijgen we nu ook
zicht op de dilemma’s waar met
name politie en bestuurders mee
te maken krijgen. Dat zijn dingen
waar je in eerste instantie niet zo
bewust van bent.”
Durf ‘nee’ te zeggen!
Je zegt waarschijnlijk ja omdat je wil
de verwachtingen van an-
erbij te horen. ‘Nee’ zeg-
^H^i^Modig is, is jezelf serieus ne-
doen wat nodig is voor jou.
Met de vier bijlages 1
onderzoeksjournalis
zicht te creëren over ondermijning.
“Wij zijn hier niet voor oplossin
gen, maar laten zien wat er gebeurt
en vooral wat er niet gebeurt als
het gaat om de aanpak van crimi
naliteit.” Wel zien de journalisten
dat hun onderzoek effect heeft.
Zo werd er in de Tweede Kamer
tijdens hét vragenuur gesproken
over de bijlage. “Dat geeft toch aan
dat je een punt raakt.”
