I
3
Het verhaal van
de achterkant
4
6
66
De pindakaasmoord
2
NAJAAR 2019
iOERIER
DE ACHTERKRANT IS EEN UITGAVE VAN HET ZUIDELIJK TONEEL
LEES ER ALLES OVER OP HZT.NL
Acteurs Björn van der Doelen (links) en Mike Weerts. De Achterkant van... speelt van 28 augustus t/m 27 oktober in de theaters. FOTO e bart grietens
I
vies
DE ACHTERKANT VAN HEERLEN/TILBURG/EINDHOVEN/ROOSENDAAL/’S-HERTOGENBOSCH/ZEELAND/BREDA* IS EEN THEATERVOORSTELLING, TE ZIEN VAN 28 AUG T/M 27 OKT2O19
Een Achterkrant over de achterkant.
Welke achterkant is dat? De achterkant
van Zuid-Nederland. Een verborgen
wereld achter de drugscriminaliteit.
Van crimineel
naar hulpverlener
wereld, voor en achterkant zijn met
elkaar vermengd.
-jendruk
ioor is die i
inetwerkende
en en Rotterdam
Een mannenwereld,
of toch niet?
zijn dichtbij. De landsgrenzen, die
ooit gesel
smokkel,
“Oude factorer
een rol, maar c
betekenis.”
de sociale druk die daarbij kwam
kijken niet meer aan. De moord op
zijn partner zag hij als enige uitweg.
chikt waren voor de illegale
1, komen ook nu van pas.
en spelen zo ook nu
dan met een nieuwe
In 2004 veroordeelde de recht
bank in Maastricht Bart S. uit
Heerlen voor de moord op zijn
partner. Het moordwapen? Een
broodje pindakaas met hagelslag.
De speurneuzen
van het zuiden
Nieuwe betekenis
Het Zuid-Nederlandse gebied heeft
dan ook vele voordelen als het gaat
om de handel van verdovende mid
delen. “Het Is niet voor niks dat de
meeste transportbedrijven in het
zuiden zitten.” Want een goede om
geving voor legale handel is ook
geschikt voor illegale handel. Er is
een groot snelwegenn
havens van Vlissingei
Het klinkt misschien geestig, maar
er gaat een dramatische gebeurte
nis achter deze naam schuil.
Dader Bart S. leed aan persoonlijk
heidsstoornissen en autisme. Door
die combinatie kon S. moeilijk
communiceren en vroe~ -
hulp als hij die nodig L
een (online) dubbelleven en kon
sen lijn
de ben-
Tott
lijks
Belgi
zout en vuurwapens gesmokkeld.
Het volk onder de rivieren zou anders
zijn dan daarboven: crimineler en
losbandiger. Maar heeft het echt alle
maal verband? Volgens historicus en
crlminaliteitsdeskundige H~r.c Meer;
niet. “Het criminele verleden en he
den hebben geen oorzakelijk ver
band. Er zit niet automatisch een
tussen de bendes van toen en de b
des van nu.”
.De.
Achterkrant
^WONOENVERENIGING
DE TROUWE HELPER
De anonimiteit van
iet platteland trekt
de criminaliteit aan”
De Bokkenrijders
“In het midden van de 18de eeuw,
overspoelden golven van geweld
onze Brabantse Kempen en het
Limburgse platteland. Horden van
gewetenloos boevenpak trokken
plunderend en brandstichtend door
onze vredige dreven. Zij noemden
zich 'De Bokkenrijders'.” Het zijn de
welbekende eerste drie zinnen van
de Eftelingattractie Villa Volta.
Het zuiden lijkt soms gedoemd
te zijn door eeuwige criminaliteit.
begin jaren zestig werd er dage-
s langs de zuidelijke grenzen met
Igië en Duitsland boter, sigaretten, leven geroepen waarbij het Ministerie
van Justitie Veiligheid met 79 ge
meenten samenwerkt. “Maar wat je
in 30 jaar laat gebeuren, krijg je niet
zomaar weggepoetst.”
k
sl valt niet te voor-
jssing is nog ver weg.
jeeld geven van
Drugsschuur van Europa
“Midden jaren 70 kwamen in het
zuiden een aantal factoren samen
waardoor drugscriminaliteit plots
ging groeien.” Het zuiden werd om
gedoopt tot de zogenoemde ‘drugs
schuur van Europa’. Zo werden
volgens BrabantKennis in politie
regio's Zeeland-West-Brabant en
Oost-Brabant in 2015 ruim 1100
hennepplantages opgerold. Ter ver
gelijking: in de regio Amsterdam
werden er 512 plantages gevonden.
De invloed van de zuidelijke drugs
criminelen dringt door tot aan het
openbaar bestuur. Boven en onder-
Weinig teg<
Maar waardoor is die groeiende cri
minaliteit dan ontstaan? “Misschien
wel de belangrijkste factor was dat
de overheid eigenlijk helemaal niks
deed. Als je het vergelijkt met stede
lijke regio's was er amper recherche-
capaclteit. De overheid gaf weinig
tegendruk.” Pas sinds een jaar of tien
ziet ook de overheid de ernst van
het probleem in. Zo werd in 2010 de
Taskforce Brabant Zeeland in het
De dader was chemicus van
beroep. Hij smeerde naar eigen
zeggen een mengsel van de zeer
giftige stoffen natriumazide en
theobromide op het broodje.
Zeven weken na zijn daad bekende
hij, omdat zijn geweten opspeelde.
Zijn straf bestond uit zes jaar
oeg hij geen gevangenisstraf en tbs met dwang-
had. Hij leed verpleging. De officier van justitie
had twaalf jaar geëist.
De achterkant
De problematiek houdt nog lang aan.
Handhaving en criminaliteit spelen
een kat en muis spel. “De boeven zijn
niet gek. Het zijn criminele onder
nemers.” Het spel
spellen. Een oplos
Wat wel kan is een be
deze wereld.
Hoe ziet de wereld van crimina
liteit en handhaving eruit? Met deze
Achterkrant geven we een klein in
kijkje in zowel de voor- als achterkant.
Een goede omgeving
voor legale handel is
ook geschikt voor
illegale handel.
meehelpen aan de drugsproductie.
“De handel internationaliseert. Er is
goede kwaliteit en een goed distri-
selde drugs- butienetwerk. Er komen kartels, ook
Brabantse kartels die internationaal
samenwerken om die pillen over de
diept hij zich in de zuidelijke crimina- wereld verspreid te krijgen.”
liteit. Zo deed hij onder andere samen
met hoogleraar criminologie Toine
Spapens onderzoek naar criminele
families in Noord-Brabant.
Produceren en verhandelen
Ook nu zijn er tientallen bendes in
het zuiden actief. Ze produceren en
verhandelen wiet, maar ook synthe
tische drugs: verdovende middelen
die in een laboratorium worden
gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan XTC aangetrouwde familie en buren:
en heroïne. De verkoop van deze drugs iedereen die te vertrouwen is kan
vindt meer in de randstad plaats.
“Daar is de afzetmarkt groter.”
Deze criminaliteit is pas 25 tot
30 jaar oud. “Daarvoor spee
criminaliteit eigenlijk helemaal geen
rol," vertelt Hans. Al jarenlang ver-
I zich in de zuidel1”
- deed hij onder anc
i Hans Moors Synthetische drugs
In de tussentijd bouwde de Zuid-
Nederlandse drugscriminaliteit een
steeds steviger netwerk op. “In de
jaren 80 en 90 gaan de criminelen
niet enkel drugs verhandelen, maar
ook synthetische drugs produceren.”
Verlaten boerderijen in vergeten
Brabantse bossen en dorpen zijn een
prima plek om ongemerkt de drugs
te fabriceren. Werknemers komen
van dichtbij. Er ontstaan vele clans
zoals Hans het noemt. Kennissen,
Dan speelt
de voorstelling
De achterkant
van... Kijk even
op pagina 8
