IV
t
►E
r
Expositie over Mariaverering
en bevrijding in Tilburg
I
Havenratten
O]
Stadsnatuur
u
MA
016
Monuta W
“Ik help
graag bij een
goed afscheid.”
LBURGSE KOER
P.Kk'J.' 'ïcV'J'rZ.y.GG
TILBURGSE KOERIER DONDERDAG 27 OKTOBER 2016
31
verleden
urg.com
Bruine ratten kunnen ook bonte kleuren hebben foto: henk kuiper
Telefoon: 013 - 463 22 30 (24 uur per dag, ook in het weekend)
57
Ook als u niet bij ons verzekerd bent.
T 013 592 00 48
www.harrietvandervleuten.nl
Wij zijn ervoor u.
Voor, tijdens en
na de uitvaart.
Iedere uitvaart
bijzonder
jen melden?
7687 (24 uur per dag).
j 7, Tilburg
tilburg
persoonlijk,
betrokken, integer
ematorium
3
gratis
62 04
ntilburg.nl
ninklij
evenU
deKNNV-E
se
ie
'g 23-10
smunt
23-10
>uw
AG
;inderen
ratis
143 06 565
itis
468 62 04
umtilburg.nl
ter-van Gulik
jrg 22-10
gedekt
huim.
De steun bij iedere uitvaart.
;rk PalLiatieve
>5; Over ster
teuntezijn
:ken over
Jaar op dat
Yarden Uitvaartzorg Tilburg.
Wilt u een overlijde
Bel dan 013468 76
www.yarden.nl
js tientallen
geslachts-
boel wordt.
j, door de bekende Tilburgse
ios geschilderde Maria van de
Monuta Tilburg
Karei Boddenweg
www.monuta.nl/ti
Familiebericht plaatsen?
Bel: 013-5368805 of mail naar advertentie@tilburgsekoerier.nl
en vraag naar de mogelijkheden.
tilburg In het Peerke Donders Muse
um wordt op donderdag 27 oktober
om 16.00 uur een tentoonstelling
geopend over Maria. De expositie
gaat in zijn algemeenheid over de
verering van Maria in Tilburg en
de betekenis van Maria tijdens de
bevrijding in het bijzonder. Ook is
er veel aandacht voor Onze Lieve
Vrouw Altijd Durende Bijstand.
op de ex-
>nder
.at 19,013-5920048
n 013-5721822
>urg 013-4553379
013-5299670
de gangen
staand op zijn ac
na twee minuter
dier en diverse volgers veilig f
Voor de uitbreiding van de gr
orden, lijk wel voldoende eten zijn, z
rijgt. gras. Verder lusten ze ook vle;
Met gemiddeld zeven jongen per worp kan zij dus
jongen grootbrengen. Na vier maanden zijn die ook i
rijp en het is wel duidelijk dat het dan een gezellige i
Een uitgebreide kolonie bestaat wel uit 200 ratten.
Terwijl de zwarte rat vrijwel alleen binnen woont in boerderijen
en schuren, heeft de bruine rat ook buiten levende groepen. In
de nabijheid van water maken ze een heel gangenstelsel. Een
gang kan 50 meter lang zijn. Het is een hele rattenstad. Er zijn
voorraadkamers met verzameld voedsel, diverse woonruimten
gangen om in te schuilen. Een bruine
t veel ouder dan een jaar, maar de onder
blijft jarenlang in gebruik. Er worden voldoen-
i geboren om het huis bewoond te houden,
ak vijanden. Naast de mens zijn dat vaak
n reigers. Je moet dus voorzichtig zijn als je
t een verkenner naar buiten, die
i goed in het rond snuffelt. Is er
nraad opgemerkt, dan verlaat het
Rob Vereijken
1
vereniging
voorveldbiologie
ijd Durende Bijstand
taanden. Het Peerke
geopend op
rur. Het muse-
rden bezocht,
lil sturen naar
Uitvaartbegeleiding
J Harriet van der Vleuten
&A Iedere uitvaart ’TTr
hiiynndpr
Max Lewis
75 jaar, Tilburg 18-10
Tiny van Gog-Claessen
87 jaar, Udenhout 21-10
Henk van der Linden
62 jaar, Tilburg 20-10
Ton Broers
80 jaar, Tilburg 21-10
Joke Maasen
91 jaar, Tilburg 24-12
Frank Lemmens
60 jaar, Tilburg 17-10
Arno Maas
57 jaar, Tilbi
Thiny NelL
86 jaar, Tilbu
Hans Koene
Deze artikelreeks is een gezamenlijk initiatief van de KNNV-afdeling Tilburg (Ko-
dijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging) en de gemeente Tilburg. Voor
ituele vragen of opmerkingen kunt u reageren via "Natuurvraag" op de site van
LNNV-afdeling Tilburg (www5.knnv.nl/knnv-afdeling-tilburg/natuurvraag), ,^0
Uitvaartbegeleiding
Harriet van der VleutenHenriette Ronnerstraat
Uitvaartbegeleiding In Harmonie Oude Lind 35,Tilburg G
Bijnen UitvaartondernemingBrucknerlaan 20,Tilbur
Dela Uitvaartverzorging Karei Boddenweg 3, Gi.
Uitvaartonderneming Oisterwijk
Dela UitvaartverzorgingMoergestelseweg 28,0'wijk 013-5216482
Monuta Benelux Karei Boddenweg 7, Tilburg 013-4632230
Monuta /Tom van DijkSpoorlaan 361,Tilburg 013-8226527
Monuta Els AlessieZeddamerf 1 Tilburg 013-8503952
Uitvaartverzorging Arie VrijhofMingersbergstr. 48, Tilburg 06-30185968
Yarden Uitvaartzorg TilburgHenr. de Keijserstraat 79Tilburg, 013-4687687
Iburg 17-10
lissen-van Doleweerd
>urg 18-10
idjbiharie
73 jaar, Tilburg 18-10
Ad van Beers
94 jaar, Tilburg 19-10
Wim Spierings
77 jaar, Tilburg 19-10
Riet van Lieshout-Vermeer
77 jaar, Tilburg 20-10
De uitvaart van bovenstaande overledenen wordt verzorgd door:
i boten en in andere vervoers-
ais natuu
rond de Piushaven wonen ze al vele jaren.
dat woonboten en de Stadstuinderij tiert;
krijgen. Op die laatste plek vingen ze de laatste drie maanden
zestig bruine ratten. Ze zijn veel groter dan een huismuis, want
een volwassen mannetje kan met lichaam en staart wel een
halve meter lang worden. De staart is altijd korter dan het
lichaam; bij een zwarte rat is die juist langer. Uitgezonderd de
mensen die tamme ratten houden, vindt verder bijna iedereen
ratten maar vieze beesten. En ze hebben nog wel van die don
kere oogjes en snoezige snuitjes met snorharen.
Heb je een paar ratten, dan heb je er zo een heleboel. Een
bevrucht vrouwtje werpt na iets meer dan drie weken haar jon
gen. Na anderhalve maand kan ze opnieuw bevrucht wor1--
zelfs als haar eerder geboren kroost nog moedermelk krijg_
Hij woonde al een hele poos bij de Piushaven, maar nu het goed
met hem ging, was hij ineens niet meer welkom. Als hij niet
goed oplet dan wordt hij gewoon op klaarlichte dag vermoord.
De bruine rat is zijn leven in onze stad niet meer zeker.
Zo'n 300 jaar geleden heeft de bruine rat vanuit Oost-Azië
Nederland bereikt. Hij deed dit op eigen kracht en met hulp
van de mens. De rat liftte mee op boten en in andere vervoers
middelen en daarmee schoot de reis natuurlijk lekker op. In en
rond de Piushaven wonen ze al vele jaren. Nu zitten er zo veel
dat woonboten en de Stadstuinderij tientallen ratten op bezoek en korte doodlopende i
rat wordt meestal niet
grondse woning blij** !-
de nakomelingen g.
Ratten hebben ook v:;-
vossen, marters en reigers. Je moet dus voorzichtig
i verlaat. Eerst gaat e -1
achterste poten
na twee minuten nog geen onr
--1-^t huis.
groep bruine ratten moet er natuur-
zoals zaden, vruchten, groenten en
gras. Verder lusten ze ook vlees, slakken, jonge vogeltjes en al
het voedzaams dat wij mensen overal achterlaten. De Piushaven
is meegegaan in de vooruitgang. Tot een paar jaar terug werd
het gebied weinig door de mens bezocht en bewoond. Nu is er
in deze natte omgeving heel wat te eten. We hebben zelfs een
Stadstuinderij aangelegd om ons zelf te verwennen. Maar de
bruine rat profiteert daar als cuftuurvolger ook flink van.
Na een goed voortplantingsjaar zijn de rattengroepen flink
gegroeid. Nu het najaar aanbreekt, gaan ze ook andere plekken
doorzoeken. Zo zag een havenbewoner vorige week een stuk
verrekijker met stroopwafel In een rat verdwijnen. Hij riep nog:
"Ben je nou helemaal van de ratten besnuffeld?”. Maar de die
ren zwommen gewoon op klaarlichte dag door de Piushaven,
zonder zich ook maar iets van de menselijke ergernis aan te
trekken. Als ze zo doorgaan, krijgt dit probleem vast nog wel
een staartje.
Riet van Breda-de Rooij
82 jaar, Tilburg 21-10
Tinus van der Meijs
79 jaar, Tilburg 21-10
Jo Dekker
80 jaar, Tilburg
Frans van Rem
89 jaar,Tilburg
Jan van de Woi
62 jaar, Tilburg 23-10
GustTooten
74 jaar, Tilburg 24-10
Ed Smulders
85 jaar, Tilburg 22-10
Harrie Oldenkotte
72 jaar, Tilburg 18-10
Fien Wagene
96 jaar,Tilbur
Joop Dennemans
74 jaar, Tilburg 23-10
Coby Dievenbach-Groen
81 jaar, Tilburg 20-10
eindigt met een unieke,
kunstschilder Kees Mande
Vrede.
De tentoonstelling met als titel 'Altijc
van Maria' duurt in ieder geval 3 ma
Donders Museum is vanaf 1 november o*
woensdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur
urn kan op andere dagen op aanvraag word<
Geïnteresseerden kunnen hiervoor een mail
info@peerkedonders.nl
Op de expositie worden vooral veel mooie en
grote foto's getoond van zeer uiteenlopende vor
men van Mariaverering in Tilburg. De foto's zijn
gemaakt door leden van de Tilburgse Amateur
Fotografen Vereniging (TAFV). Deze foto's zijn
oorspronkelijk gemaakt voor het boek'Heel veel
Maria's'van Paul Spapens. Op dit boek is de ten
toonstelling voor een deel gebaseerd.
Behalve foto's worden op de tentoonstelling
voorwerpen getoond die te maken hebben met
de verering van Onze LieveVrouw Altijd Durende
Bijstand. Het is nu anderhalve eeuw geleden dat
de paus aan de redemptoristen opdroeg om de
verering van dit eeuwenoude icoon te propage
ren. Peerke Donders was een Redemptorist. Dat
deze paters zich goed van deze taak hebben ge
kweten blijkt uit het feit dat Maria Altijd Durende
Bijstand de meest voorkomende Maria-afbeel-
ding is in Tilburg en in Brabant. De expositie laat
verschillende Tilburgse voorbeelden zien.
De tentoonstelling wordt op 27 oktober (Maria
maand) geopend, omdat dat de geboortedag is
van Peerke Donders en omdat op 27 oktober Til
burg is bevrijd. In de volksdevotie rond de bevrij-
ding speelden Peerke Donders en
I Maria een zeer grote rol. Daar wordt
I positie volop aandacht aan besteed, onder meer
I door middel van afbeeldingen van devotietegels
I die langs de Tilburgse voordeuren werden ge-
I plaatst. Dit deel van de tentoonstelling
Schapendonk
