Kankerpatiënt Maria: ‘Vrienden kwijtgeraakt’
f
Transgender Evelien:
‘Goede hoop op acceptatie’
SENIORENWIJZER
8
De kunst vanhc
Evelien Snel
Mensen nemen elkaar al gauw de maat.
Ook ouderen doen dat. Maar wat is
normaal? Waarom reageer je negatief op
keuzes die iemand anders maakt, hoe die
zich voelt, eruitziet, zich gedraagt?
Die keuzes kunnen namelijk erg goed
uitpakken. Op donderdag 11 april is er
in wijkcentrum De Poorten een speciale
dag over dit thema (zie rechtsonder)
In deze Seniorenwijzer drie persoonlijke
verhalen. “Zeg dan gewoon dat je het
moeilijk vindt om erover te praten!”
ene kant heb je transseksuelen
en aan de andere kant traves
tieten. Daartussen zit ook een
groot, grijs gebied.”
ik p
een
tig opgemae
malen voed:
Uitgave: ContourdeTwern
E seniorenwijzer@tontourdetwern.nl
T (013)5839999
in-
irna
Blender mee
Door heel hard werken kan Ma
ria nu weer praten en vloeibaar
voedsel eten. Al is het met moei
te. De getransplanteerde helft
van haar tong vormt een ballast
sprekken me
artsen moes
ken hoe seri<
na volgden
hormonen v
erecties me
mige manne
transger
verhaal i
Ik voelde
nog veer-
gelukkige
>n eraan
Geluksvogi
Na deze ‘pr
Evelien een
Zoveel begel
operatie is,
“Daar had ik
want ik ben
gen, omdat il
Eigenlijk het
werkvloer g<
Mijn moeder
ze hoorde d
ben, maar ai
net als mijn
heb het getn
en heb altijd
den gehad. II
van kerels m
lenschoppen
rok lopen. D;
geluksvogel,
rooskleurig 1
,._jp
enders
I maar
W’
X:;’
«Sri
Halve tong weg
“Ik had geen keus”, legt Maria
uit. “Als je kanker hebt, wil je er
contourdetwern
DONDERDAG 7 MAART 2013 DE TILBURGSE KOERIER^ DE TILBURGSE I
SP* ik was juist
1ten‘ kreeg ik vroL
en begon de
anderhalf jae
leven. Dan ki
mand meer
Ook daarbij t
af. Ik heb we
bij de voort
vervolgens tc
buiten te ga
scholden vo
opvalt, ben je
lerslachtoffe
Zeven jaar geleden
ging ze nog als Evert door
het leven, nu is ze op en top
vrouw. Evelien Snel is een
transgender.
in haar mond waardoor ze niet zitten er nog
alle klanken goed kan uitspre- en krijg ik he
ken. Samen met haar kleinkin-i bii het sche
deren oefent ze veel woorden, snappen ze t
“Kletskoppen is nog altijd lastig. bet voor elke
En alles met ong en str. Ik kan
het woord tongkanker dus niet -
echt duidelijk zeggen.” En dat zond
Voor de operatie hadden Maria naast je den
en haar man een druk sociaal nu?’ Fantasti
leven met regelmatig uitstap-
jes. Een dagje weg vergt nu -er>ieten
veel voorbereiding; het is geen “Brood en kr
kwestie van boterhammen lk echt naar,
smeren en wegwezen. Er moet ten. Ik wil b
van alles mee, zoals speciale Meer stukjes
flesjes voeding. En de'meeste geniet ik van
keren gaat de blender ook mee Een ontbijt
op reis, in de hoop dat ze een Weinkinderer
restaurant vinden waar het eten koken voor e
gepureerd kan worden. Daar kan ik
“We krijgen vaak te horen: de °°k al eet ik
soep is al gezeefd. Maar dan de dag plukk
In vertrouwen nemen
Ze zucht. “Het leven van een
transgender speelt zich vaak
achter de gordijnen af. Er is
schaamte, geheimzinnigheid,
want je wilt niet dat mensen zien
dat je stiekem vrouwenkleding
draagt. Mijn vrouw Julia vond
uiteindelijk mijn vrouwenkle
ren. Natuurlijk was ze boos en
verdrietig. Maar het ergst vond
ze dat ik haar niet eerder in ver
trouwen had durven nemen.
Het was een vreselijk moment.”
Drie keergingen Julia en Evelien uit
elkaar, en steeds vonden ze elkaar
ondanks alles weer."De meeste hu
welijken overleven dit niet. De part-
Maria Pulskens (67)
praat wat moeizaam en
onduidelijk, vooral als ze moe
is. Dat is het gevolg van een
operatie aan kanker.
Uitgescholden rooskleurig
Na de speciale dansavond goede hoof
duurde het nog vijf jaar voor
Evert echt Evelien werd. Ge-
zo snel mogelijk vanaf. Op wel
ke plaats het ook zit. Het moet
eruit.” Kort na de diagnose
sneed een chirurg tijdens een
elf uur durende operatie haar
halve tong weg en haalde uit
haar arm een stuk weefsel om
de tong te reconstrueren. Ook
werden in de hals preventief
klieren weggehaald.
Een week lang lag Maria op
tensive care. De weken daar
kreeg ze eten via een sonde in
haar neus. Communiceren ging
met pen en papier.
Daarna begon het langzame
herstel: ze moest opnieuw le
ren eten en praten, dingen
waarbij je je tong nodig hebt.
Elke letter, elke klank oefende
ze urenlang. “Ik wilde zo graag
weer een beetje normaal zijn,
gewoon bij de mensen horen.
ner heeft altijd een achterstand. Ik
was al jaren bezig om een vrouw te
worden, maar Julia wist van niks.
Voor mij viel er veel te winnen,
namelijk het leven als vrouw. Voor
Julia was er eerst vooral verlies: ze
TEKST: ANITA VAN HASSEL FOTO’S: PETER LIGTENBERG
Met een sonderugzak ging ik
boodschappen doen voor het
gezin. Hoewel ik van die bood
schappen niks zelf kon eten.”
Maar mensen reageerden niet
altijd ‘normaal’ op haar. “Ze
gingen me uit de weg. Ze liepen
zelfs een blokje om, om maar
niet met me te hoeven praten.
Ik ben vrienden kwijtgeraakt,
ja. Die wisten niet wat ze ermee
aan moesten. Ik heb hetzelfde
ook van andere patiënten ge
hoord. Vreselijk. Zeg dan ge
woon dat je het moeilijk vindt
om erover te praten.”
velien zet zich in voor
de emancipatie van
de transgender: voor
WK het zich vrij voelen van
de mensen zelf, én
voor acceptatie door de maat
schappij. Zelf houdt ze niet van
hokjes: “Wanneer ben je een
vrouw? Als je borsten hebt?
Veel vrouwen zijn plat. Als je
een kind hebt gekregen? Veel
vrouwen kunnen geen kinderen
krijgen. En wanneer ben je een
man? Als je bier drinkt en naar
voetballers brult? Daar zit nog
van alles tussen. Met trans
genders is dat ook zo: aan de
Poppen
De nu 52-jarige Evelien was op
de lagere school een buiten
beetje. “Ik speelde liever met
meisjes dan met jongens. En
dan vooral in de poppenhoek.
Dan moest ik altijd vader s
len. Maar goed... ik zat dan
minste in de poppenhoek. Ook
op de middelbare school was ik
de pispaal. Ze hebben het nooit
geroepen, maar ze dachten
vast dat ik homo was. Ik heb
veel moeten slikken. Kinderen
kunnen heel gemeen zijn en ik
was een goed slachtoffer.”
Toen had ze nog geen flauw
idee wat er ‘mis’ was. “Ik had
die informatie niet. We hadden
nog geen internet. En toen ik
bijna 40 was en de informatie
wel had, was ik bang. Ik
mij vrouw. Ik kon óf nc
tig jaar de rol van onge
man spelen, óf ik kor
toegeven en verder als geluk
kige vrouw leven. Er was een
feest waar mannen als vrouw
verkleed moesten gaan. Toen
ik daar kwam, wist ik: ‘Dit is
het!’ Ik was nog nooit zo geluk
kig geweest. Daarna ben ik me
steeds vaker gaan verkleden.”
“Achteraf bezien had ik mijn
eerste ‘heldere moment’ toen
negen jaar was. Er kwam
n nieuw meisje in de klas,
Evelien. Ineens dacht ik: als ik
een meisje geweest was, had
ik daar gezeten en had ik dat
jurkje aangehad.”
verloor haar partner, haar liefdes
leven. Maar dat ik nu wél gelukkig
ben, is ook voor haar fijn; vroeger
zat ze met een ongelukkige part
ner. Onze relatie is er in dat opzicht
op vooruitgegaan."
nkele jaren geleden
kwam Maria’s leven in
korte tijd op zijn kop
te staan. “Ik had geen
pijn, ik beet alleen vaak
op mijn tong. Mijn tandarts kon
niks vinden. Twee weken later
at ik een stuk meloen en sprong
ik in de lucht van de pijn. Ik
wist meteen dat het goed mis
was. De huisarts voelde een
gezwel zo groot als een erwt:
tongkanker.”
