Groenten van vroeger
1ECK
senioren
wijzer
'Q REE
9
DE TILBURGSE Kt TILBURGSE KOERIER DONDERDAG 7 JUNI 2012
12
Meer op www.ouderenactief.nl
TEKST: KAREL LUIIJF FOTO: PETER LIGTENBERG
raap kan rauw gegeten worden.
>t oogonderzoek
maken.”
tarissen.nl
|sekoerier.i
VOUCHER
rSpecsaversj
Informatie
bewoontes veranderen voortdurend. De afgelopen eeuw
porbeeld brachten Chinezen, Amerikanen, Turken en
bkkanen hun eetcultuur mee hierheen. Door vakanties en
jrootgrutter uit Zaandam raakten gerechten van rond de
jdellandse Zee - meestal wat aangepast - ingeburgerd in
derlandse keukens. Nu worden ‘vergeten groenten’ popu-
Vaak uit de jonge jaren van wie nu 65 tot 80 is. En soms
inog verder terug.
fflail: seniorenwijzer@twern.nl
i redactie:
anwijzer
öiö unie, 11 iui u ei i uji 11
w nt op. Ook vruchten als
- herstofferi
en meubel!
’stinaak (ook pinsternakel):
We - naast raap, wortels
jn
lei
>ene zo-
t meest
-imic
- polyether in* erjngen
soorten en mata
- ruime sortering; ecerijen. Langzaam maar ze-
meubelstoffen [gjn,
aider
Raap: iets anders dan de koolraap:
lagere voedingswaarde, vrucht
vlees is minder stevig. Varianten:
meiraap (wit met paars kopje),
herfstraap en dwergraap. Jonge
eus
zie je steeds meer ‘vergeten
enten’. Helemaal verdwenen
ren ze nooit. Sommige ge
ssen bleven bestaan in be
ide streken, zoals de aard-
pelsoort Opperdoezer Ronde,
k liefhebbers zorgden dat
teame groente- en fruitrassen
kleefden.
Italië en Frankrijk ontstond als
rste vrij brede interesse voor
te gewassen. Bij ons liepen
logische winkels en markten
xop. En nu is er aardig wat
is. Hieronder een selectie ver
ten groenten.
water; kookvocht wat binden.
Rauw in salades of soep kan ook,
op het laatste moment fijngehakt
om smaakverlies te voorkomen.
Snijbiet (warmoes): donker-, licht
groene, of rode bladeren. Blads-
nijbiet heeft smalle bladstelen en
veel blad: alternatief voor spinazie
(minder zurig). Ribsnijbiet heeft
dikke bladstelen en sterkere blad-
nerven: blad weghalen en de ste
len koken, stoven, gratineren.
n de oertijd gingen steeds
meer nomaden - jagers en
verzamelaars - zich set-
I telen; ze gingen zelf die-
I ren houden en groenten
r verbouwen. Tarwe, spelt,
wten, linzen en lijnzaad (uit
bs) werden in de Steentijd ge
ld door boeren in het gebied
itwenu Limburg noemen.
en grote stap in de geschiede-
k de Romeinen brachten krui-
m als dille, munt en tijm deze
?rinJ I pruimen, appels en peren
>elstof f®11 hier voordien onbekend.
ontdekkingsreizen naar Ame-
capitonneert ’brachten Europa onder meer
aardappel en de tomaat. Ver-
- - ooivether itt^Barinnari jn het oosten droeger
aan onze rijkdom door allerle
Koolraap: voor de komst van de
aardappel en daarna bij schaars
te belangrijk als basisvoedsel.
Bevat suikers, vitamine B en O.
In de smaak wat kool en raap.
Witte soorten, paarsrood met
wit vruchtvlees en geel met geel
vruchtvlees. Oogsten in de zomer
en april; lang te bewaren.
meubelstoffen [gingen we deze groenten en
iden steeds meer gebruiken;
eren kweekten hiermee ook
•—“"«'o soorten.
welige oude soorten verdwe-
n langzaam uit het zicht, maar
I gold ook voor een aantal
r' euwe’. Dat gebeurde de laatste
Hallen jaren met name doordat
k ermarkten ze niet interessant
orde verkoop vonden.
Koolrabi (knolrabi): ronde vorm
met uitsteeksels. Is geen knol
maar een dikke koolstengel.
Kleuren: lichtgroen, soms paars,
onder de schil wit. In de smaak
radijs en bloemkool, maar wat
zoeter. Het hele jaar verkrijgbaar.
Kan rauw (geschaafd), gekookt,
gestoofd, gefrituurd, geroerbakt
en geroosterd worden.
NetvliesCheck
Gezelligheid Reyshoeve
In zorgcentrum Reyshoeve
(Gendringenlaan 15) is op
vrijdag 15 juni om 15 uur
een presentatie met uitleg
over Hollandse Meesters in
de schilderkunst, muziek,
architectuur en vormgeving;
entree €1,-. Op maandag 18
juni is er om 15 uur een video
van een Tilburgse Revue te
zien; entree €1,-. Woensdag
20 juni treedt vanaf 19.30
uur smartlappenkoor Effe
Aanders op; entree €2,50.
Kaartjes zijn een week voor
af te koop, ook voor oudere
wijkbewoners.
Seniorenacademie
In enkele dagen veel leren
kan bij de Zomeracademie
van HOVO Brabant: acht
zomercursussen in Tilburg
in juli en augustus. Komend
najaar biedt de Seniorenaca
demie drieënveertig cursus
sen: van kunstgeschiedenis
tot filosofie, van natuurwe
tenschappen tot psycholo
gie. Voor wie meer wil weten
over één thema biedt de Se
niorenacademie leergangen
aan, bijvoorbeeld over archi
tectuur; die staat dit najaar
in het teken van de klassieke
oudheid. Inschrijven voor de
Zomeracademie kan tot en
met 10 juni, voor de najaars-
cursussen tot en met 2 sep
tember. Meer informatie: tel.
(013) 4668119, e-mail info@
hovobrabant.nl. Alle infor
matie staat ook op www.
hovobrabant.nl
Peterseliewortel: dik, wit, lijkt
uiterlijk op pastinaak. Smaak
tikje zoetig. In bouillons, soepen,
sausen, stoofpotjes, als puree.
Oogst in najaar; blad de hele zo
mer te gebruiken.
Waar te koop?
Vergeten groenten die hier te koop zijn, komen vooral uit Neder
land en België, vaak uit de directe omgeving. Meestal zijn het
echte seizoensgroenten. Zo is het nu (bijna) tijd om te genieten
van verse peulvruchten: tuinbonen, kapucijners en doperwten.
Winkels. Dit is geen volledig overzicht. Deze groenten zijn on
der meer te koop bij de biologische winkels Ekoplaza (Schouw-
burgring 563) en Solidare (Molenbochtstraat 66). Jumbo aan de
Broekhovenseweg 74 heeft sommige soorten, andere super
markten en groentenzaken ook. Zo niet, vraag ernaar!
Markten. In elk geval bij diverse kramen op de vrijdag- en zater-
dagmarkt op het Koningsplein. Op zaterdag onder meer bij de
biologische kramen, en bij de aardappelen- en kruidenkraam en
de buren daarvan.
Schorseneren: oogst oktober
t/m april. Schillen lastig door
kleverig melksap (vandaar de
bijnaam keukenmeidenverdrief).
Onder water schoonmaken met
keukenhandschoenen en dun
schiller. Daarna in water met azijn
of citroensap om witte kleur te
behouden. Koken. Veel koolhy
draten, smaak aards en romig,
een beetje aspergeachtig.
Website. Meer weten over deze en andere verge
ten groenten en fluitsoorten? De Belgische website
www.vergetengroenten.be biedt veel informatie,
mede over exotische groenten en kruiden, ziekten en
belagers, etc. Ook recepten, ingedeeld naar seizoen.
Bezoek rondleiding. Tien jaar geleden begon
Jac Nijskens, pionier op dit terrein, in het Midden-
Limburgse Beesel de Historische Groentenhof.
Inmiddels is dit kenniscentrum uitgegroeid tot een
tuinderij met 350 rassen, zoals Brave Hendrik, Luie-
wijvenbonen, Tripmadam, Amsterdamse Bak en
Rettich (rammenas): de witte
versie lijkt ook op pastinaak,
maar smaakt totaal anders: fris,
radijsachtig, peperig. Witte ret
tich wordt vooral in zomer en
herfst geoogst; zwarte ramme
nas in de winter. Rauw eten, als
salade. Hoge voedingswaarde,
vitamine B en C.
Drentse Weekschil. Op afspraak zijn rondleidingen
mogelijk, evenals kookdemonstraties en proeverij-
en. Ook zijn er zaden en receptenboeken te koop.
Website: www.vergeteneten.nl; tel. 077-4762916.
Boeken met informatie en recepten.
Keda Black: Vergeten groenten- 201116,95.
Jean-Baptiste en Nicole Prades: Vergeten groen
ten opnieuw ontdekken; 201122,50.
Beide boeken zijn ook te leen in bibliotheek Ko
ningsplein, het laatste onder de titel Het grote boek
van de vergeten groenten.
dpeer (ook topinamboer):
I l verwant aan de aardappel,
ar aan de zonnebloem. Oogst
te winter. Koop harde, zachte
'niet lekker. Licht verteerbaar,
fcoete, nootachtige smaak,
ten, blancheren en dan bak
hof frituren, (mee)stoven, ook
puree of in soepen.
Raapstelen: jonge blaadjes van de
gewone raap of koolsoorten (voor
jaar). Pittige smaak. Rauw in de
stamppot, als groente of in salade.
In een natte theedoek een dagje in
de koelkast bewaren, maar liever
eten op de dag van aankoop.
aanmerking voor de
'ZeenTaanmer- t9^ Ouderenwerkjie Twern
vice, maar omdat de ^ai s
lar op gecontroleerd s re
oorkomen op latere '°rer
we met name mensen 8 us 3078
ieze check te laten DB Tilburg
sl- (013) 5839999
Postelein: gele en groei
merpostelein komen het
voor; gele is malser. Daarnaast
winterpostelein. Je eet de stelen
en de blaadjes. Moet wel bin
nen een dag na de oogst. Aparte
zuurzoute smaak; rijk aan vita
mines, ijzer, magnesium, kalium
en calcium. Bereiding: een paar
minuten stoven met aanhangend
Voetbalcafé Reeshof
In ontmoetingsruimte De
Driehoek (Gendringenlaan
179) zijn de wedstrijden van
het Nederlandse elftal op een
groot scherm te zien. Het
voetbalcafé is open op za
terdag 9 juni vanaf 17.30 uur
(NL-Denemarken), woens
dag 13 juni om 20.15 uur
(NL-Duitsland) en zondag
17 juni om 20.15 uur (Por-
tugal-NL). Als Oranje verder
komt, zijn er voetbalcafés
op donderdag 21 of vrijdag
22 juni (kwartfinale), woens
dag 27 of donderdag 28 juni
(halve finale) en zondag 1 juli
(finale), steeds vanaf 20.15
uur. Toegang gratis, drank
jes voor eigen rekening.
Alzheimercafé
Het Alzheimercafé is een
trefpunt voor mensen met
dementie, hun partners,
familieleden en vrienden.
Iedere maand staat een on
derwerp centraal: op dins
dag 12 juni geeft psychiater
Willy Garenfeldt van GGz
Breburg uitleg over psychi
atrische problemen bij de
mentie. Tijd: 19.30 tot 22.00
uur. Adres: Nelson Mande-
lahof, Korvelplein 60. Vooraf
aanmelden is niet nodig.
Meer informatie: tel. (013)
5449466.
en brood - bij ons basisvoedsel
voordat de aardappel populair
werd. Wortel met crème kleur,
lichtzoet aroma, anijsachtig,
soms een tikje bitter. Veel licht-
verteerbare eiwitten en vitamine
C. Als warme groente, of in soe
pen, sauzen en salades. Oogst
vooral in het late najaar; kan goed
bewaard worden.
jlk van Tuijl
Notarissen
