Sportpsychologie als basis
50% KQRTING
l’BANj
Van topsporter
naar
sportpsycholoog
TWEEWIELERS
5ENSAT
IS
IUR!
D
WEG ERMEE!
ETILBURGSE KOERIER
DE SPORTKRANT DONDERDAG 31 MAART 2011 PAGINA 5
MAART 2011
het oordeel.Terwijl toppers als de waterpolo- en
xkeyvrouwen hebben aangetoond dat mentale
“geleiding werkt en gouden medailles oplevert.
Tilburgse sportpsychologe Joyce Jansen (29)
(ageert op een zevental stellingen.
>or
Joyce Jansen(29)deed
aan twirlen op het aller
hoogste niveau, nu is ze
bondscoach twirlen en
:ze
<BRUIN
ELEN MEI
VELDHOVENRING 77 TILBURG TEL. 5426356
pkenner Jansen
r«za.10-17u
De sportpsycholoog zit nog een beetje in het ver-
amhoekje. Een sportpsycholoog is voor zwakken,
sportpsycholoog. Haar
verhaal.
JOHN KUYSTERS
Zo’n fiets laat je toch niet staan!
Splinternieuw, alleen model 2010
(dat ziet alleen een kenner)
niet zoma.
ik coaches
ik me af of ze wel k
achter de sporter."
tpsycholoog is nog niet hele-
de taboe sfeer.
Al is er wel een positieve
ande. Vroeger hield
als hij met een psy-
Nu is het, met name in
er één
sportman. Dat is
aal een winnaar
j met een
atte. Nu is het, met r
meer de vraag of je i
hebt, maar bij wie je zit.
Al is het wel sportspecifiek. Hockeyers
en golfers bijvoorbeeld hebben de
r als een hoopje sportpsycholoog omarmt, voetballers
alles lastig von- willen er nog niet aan. In de voetbal
wereld lopen schijnbaar geen spelers
rond die mentaal minder sterk zijn. Vaak
heeft het te maken met de coach. Hij is
degene die bepaalt of er een sportpsy
choloog bijkomt of niet. Voor individu
ele sporters ligt het net iets anders dan
voor teamsporters. De eersten kunnen
de stap iets gemakkelijker maken, om
dat ze alles zelf bepalen."
Spelers moetje behandelen als indi
viduen, niet als team.
„Bij teamsport is het enen. In een
teamsport moet aandacht zijn voor het
teamproces, daar binnen moetje kijken
naar de persoonlijke ontwikkeling van
het individu. Wat voor benadering heeft
welke sporter nodig. De één houdt van
structuur, de ander heeft behoefte aan
vrijheid. Bij de één werkt een peptalk
vlak voor de wedstrijd uitstekend, de an
dere slaat daarjuist dicht van. Als coach
moet je daarop inspelen."
mentaal gebied: Rico Schuijers. Hij specialisatie sportpsychologie gedaan,
is de sportpsycholoog die bij het Wat ik in die zes jaar geleerd hebt, leer je
gouden, Olympische waterpoloteam niet zomaar in een trainersopleiding. Als
betrokken was. Hij gaat mee naar de ik coaches soms tekeer hoor gaan, vraag
Olympische Spelen in Londen. Een ik me af of ze wel kijken naar de persoon
goede ontwikkeling. Overigens ligt
de focus niet op winnen. Dat neemt
te veel druk met zich mee. De focus
ligt op het goed uitvoeren van je
taak. Winst is daar een gevolg van.
In de breedtesport moet meedoen
belangrijker blijven dan winnen. Daar tear
staat plezier voorop."
Iedere club die wil presteren moet
een psycholoog in de staf opnemen.
„Dat zou ik mooi vinden, maar het
gaat wel een beetje ver. Waar ik vooral
voor pleit, is dat in de talentenoplei
ding aandacht is voor het mentale
aspect, zodat kinderen worden op-
/ia onder gevoed met het idee dat het normaal
ia Hol- is om met een sportpsycholoog te
praten. Nu zie ik vaak sporters als het
te laat is. Als ze van de ene blessure
naar de andere hobbelen, zonder dat
er fysiek daadwerkelijk wat te vinden
is. Of als het (wedstrijd)gedrag van
een sporter tot problemen gaat leiden
en zij/haar prestaties negatief beïn
vloed worden door spanning/druk.
Dan worden ze naar mij doorgestuurd
i soort laatste redmiddel. Maar
entale aspect hoort juist bij de
We moeten in Nederland af van de
instelling 'meedoen is belangrijker
dan winnen'.
„Als we aan de doelstelling van het
NOC*NSF willen voldoen - structu
reel bij de tien beste sportlanden ter
wereld behoren - moet die instelling
verdwijnen. Sinds vorig jaar heeft het
NOC*NSF een prestatiemanager op
„Eigenlijk had ik zelf een sportpsy
choloog kunnen gebruiken in mijn
tijd als topsporter. Wedstrijden
twirlen, en met name de kwalifica
ties voor Europees en Wereldkam
pioenschappen, was voor mij te
stressvol. Ik werd letterlijk ziek van
de zenuwen. Heel mijn leven stond
in het teken van sporten en school.
Na drie jaar studeren in Tilburg,
had ik opeens het idee dat er meer
moest zijn. Midden in het seizoen
ben gestopt met mijn sport.
Ik tennis nu voor de fun, loop een
beetje hard en geef acht uur per
week twirltraining bij Rizado in Waal
wijk. Daarnaast ben ik bondscoach.
In april, met Pasen, gaan we met een
equipe van 102 man naar Tsjechië.
Als bondscoach besteed ik veel
aandacht aan het mentale aspect.
Iedere training komt dat aan bod.
Het is niet optimaal om zowel de
'gewone' als de mentale training te
moeten leiden, maar de twirlbondïs
een kleine bond. Praktisch is er niet
meer haalbaar.
•De atleten die ik in mijn praktijk
begeleid, komen uit alle takken van
sport. En lopen uiteen van amateur
tot deelnemer aan de Olympische
Spelen. Daarnaast help ik kinde
ren met examenvrees. Faalangst.
Die twee aspecten zijn goed met
elkaar te vergelijken. Het woord
psycholoog heeft voor veel mensen
overigens een negatieve lading.
Die hebben zo iets van: 'Ik ben toch
niet gek'. Vandaar dat ik hèt liever
mentale begeleiding noem."
Veel trainers gaan er vanuit dat z
de mentale begeleiding wel zelf
kunnen.
„Ja. Er is, in de trainersopleidingen
van onder meer NL Coach, steeds
meer aandacht voor het mentale as- als een
peet. Ik heb vier jaar psychologie ge- het mer
studeerd en daarna nog twee jaar de basis."
Het vrouwenwaterpoloteam heeft
bij de Olympische Spelen van 2008
laten zien dat sportpsychologie
wezenlijk verschil kan maken doe
goud te winnen.
„Het waterpoloteam is het school
voorbeeld dat mentale begeleiding
kan bijdragen aan het behalen van
succes. Robin van Galen is een coach
die goed weet wat zijn sterke en
zwakke punten zijn. Voor zaken die
hij niet zelf kan, schakelt hij specialis-
ten in. In dit geval Rico Schuijers voor
de mentale begeleiding. Het verhaal
van die begeleiding is later vi;-
meer het televisieprogramma I ivi-
land Sport naar buiten gekomen, wat
een boost gaf aan het vak sportpsy
chologie."
nnaarskun je maken.
lentaal ja. Als je tenminste bereid
nt om veel uren te maken. Ik heb
orters gezien die hier i
ende binnenstapten,
nen er nu staan als sp
t bewijs datje mentae
nt worden.
ar iemand moet wel talent hebben
or de sport die hij of zij doet en dan
g de juiste trainer en dejuiste om-
mdigheden treffen. En dejuiste drive
bben. Want er is vooral doorzettings-
rmogen nodig om de top te bereiken,
et de grootste talenten, maar dege-
n met de meeste drive halen het."
aal uil
Wee een
htwikkelinr
dereenhe
holoog pr.
e top, niet
De laatste
RESTANTEN
