8Ö
WIJZE
65
Of je nu 20 of 80 bent, de
liefde dooft nooit uit in je hoofd'
Bezuinigingen gemeente
treffen ouderenwerk Twem
113
Onderzoeksproject over erotiek en begeerte bij ouderen
COLOFON
TILBURGSE KOERIER DONDERDAG 10 DECEMBER 2009
FOTO: PETER LIGTENBERG
wordt verwerkt in nieuwe projec-
Begeerte. Voor het woord
De voorstelling 'Niet ver van je
5038 SR
Karei Luiijf
Köesluit
°»nrechtt
stuurs-
eda. NB.
atie: www.tilburg.nl
iningen.
Ze hebben een drukke
wond voor de boeg,
"■‘t Lucas de Man
Stain vorige week "We dB
Bezoeken vanavond de E
ing in zorg- Bijl
lazelaar. Ik
als Sinterklaas, Oscar is
je 80e nog verliefd worden? Met die vraag begonnen
eer Lucas De Man (27) en schrijver Oscar Koeken (26)
w onderzoeksproject Bejaarden Begeerte. Belangrijkste ingre-
iberen in de fantasie
jgen van mensen te
zekere hoogte,
)k niet te extreem
is c
slui'
LH 1
geeft aan de
jze gemeente
^subsidieerde
zorg aan klop
nigen op
hard nodi
Twem: "In moeilijke tijden zou je
welzijnswerk eigenlijk moeten int
siveren.
"De gemeente laat ons volgend jaar 2 procent inleveren en kan ons ook
geen compensatie geven voor de stijging van lonen en prijzen", legt
Twerndirecteur Jos van Balveren uit. "Voor het budget van onze organi
satie in Tilburg heeft dat samen een inkrimping van circa 900.000 euro
tot gevolg, waarvan ruim 130.000 euro op het ouderenwerk."
ümvertoningen, muziekprogramma's en literaire middagen. Deze
jetiviteiten worden altijd uitgevoerd door een jongere generatie
kunstenaars. Binnenkort vinden in Theaters Tilburg bijvoorbeeld de
iy-outs plaats van de voorstelling Koeken De Man: Niet ver van
f bed-show, over begeerte en erotiek op hogere leeftijd. Toegang
Neen voor 65-plussers.
Halvering budget Seniorenwijzer; individueel advies blijft
Doordat het rijk volgend jaar aanmerkelijk minder geld ge
gemeenten, moet ook Tilburg de broekriem aanhalen. Deze
kiest daarbij onder meer voor een bezuiniging op alle gesv
instellingen. Ook de Twern moet inleveren. De gemeente heeft keu-
met geli
gend p
weinig tijd om met ouderen te pra
ten." De theatermakers conclude
ren ook dat ouderen in veel instel- ken ze ouderen c
lingen te weinig privacy hebben huis of een zorgir
en daardoor weinig of nooit alleen Tilburgse stichting
kunnen zijn met een geliefde.
scommissie brengt advies uit tónt: gesprekken met ouderen over hun liefdesleven van vroeger
:riijkvan gebouwen, o.m. bij en nu. Hoe versierde je toen een meisje? En welke muziek doet je
®roo7dlcembV^nb9toti;tenken aan eerste kus? Maar ook: is er in het verzorgingshuis
kantoor 3, kamer 201. De iijst gelegenheid om je af te zonderen met je geliefde? De informatie uit
n»ai^T^enkdfo:^gje gesprekken gebruiken de makers voor workshops, exposities,
op de adressen die elders in i.*~—rv~._.
jbriek staan. Meer informatie
n, tel. 542 86 33.
steeds kunnen loog laten aanc
ren, onze opa'
dialoog
ele maatschappij, van dit f
in Theaters Tilburg,
dat de voorstelling
gankelijk is voor wie
voor 1945. Zij mogen wel een
'jongere' als introdu**-
men. Zo hopen
er naderhand flink
over het thema.
De Man (links) en Oscar Koeken
FOTO: WILLEM POPEUER
Eindsestraat 125, 143 en 14S,
aat 14 en 16, Langendijk 188
rste Stuiver 7 en 40 en Voldijk vertelt
;e van burgemeester en wethou
ngen heeft op grond van^"n
Wet geluidhinder een ho
Tilburg; e
twem.nl.
Kopijsluiting: donderdag in de
oneven weken om 12 uur.
f;®
seks, liefde. Precies al die aspec-
lendie wij willen onderzoeken."
idee voor het project is toeval
lig ontstaan tijdens een gesprek
tussen de twee makers. De Man:
De bezuiniging treft de hele
Twern, dus ook het ouderenwerk.
"Erg jammer", vindt de direc
teur, "want dat staat goed op de
rails. Het is een afgewogen, goed
samengesteld pakket waaraan de Jos van Balveren, directeur van de
ouderen in Tilburg - individueel Twem.- "/n moeilijke tijden zou je het
en groepsgewijs - veel hebben." ^nswer/c eigenlijk moeten inten-
wiens belang rechtstreeks I
luit is getroffen, binnen zes
dag waarop dit besluit aan de I
verzonden tegen dit besluit
en gemotiveerd bezwaarschrift
t bezwaarschrift dient gericht
n het college van burgemees-
ers van Tilburg, Postbus
I Tilburg. Tevens kan een
j de voorzieningenrechter van i
Breda, sector bestuursrecht
06, 4800 PA Breda. Een derge-
kan pas worden gedaan als een
ift is ingediend. In afwijking
lande alinea geldt voor bouw-
n waarvoor gelijktijdig onthef
bestemmingsplan is verleende
ikel 3.22 of 3.23 Wet ruimtel
volgende: Tegen deze beslu..
nghebbenden die zienswijze
diend over het ontwerpbesluit
Hen bij de voorzieningenrttm,
bank Breda, sector bestuurs-
1S 90006, 4800 PA Breda. NB.
i deze besluiten geen bezwaar
het college van burgemeester
rrs. Status informatie over deze L ia nn j
te vinden via www.tilburg.ni W H J
t burgers, zoeken op status. Ijieatermakf
Gemeentelijke attentie voor mantelzorgers
Tilburgse mantelzorgers krijgen, als blijk van waardering, een
waardebon van de gemeente. Voor hulp van een klussendienst,
een grote schoonmaak, de Senioren Oppascentrale, een bloeme
tje, een bezoek aan de bioscoop of een lekkere lunch. De waar
debonnen worden verstrekt via Loket Z. Mantelzorgers kunnen
zich melden bij één van de acht Loketten Z. Er zijn in totaal 2500
waardebonnen beschikbaar tot het eind van 2010: sinds begin
september heeft Loket Z al een paar honderd waardebonnen uit
gedeeld aan klanten. Meer informatie: Loket Z, tel. 0900-1231313,
website www.loketz.nl
Informatiebehoefte
Het ouderenwerk moet het dus met ruim 130.000 euro minder doen.
Van Balveren: "De inhoud van de bezuinigingen is een beslissing
van de gemeente. Wij hebben aangedrongen op het zoveel mogelijk
handhaven van individuele dienstverlening, bijvoorbeeld de oude
renadviseurs; dat heeft de gemeente overgenomen."
Dat heeft onder meer tot gevolg dat het ouderenblad Oudfit van vijf
naar vier edities per jaar gaat, stelt de Twerndirecteur. "En het geld
voor de Seniorenwijzer wordt gehalveerd. Ik betreur dat, want ik
denk dat de behoefte aan informatie enorm groot is, zeker nu er veel
veranderingen op komst zijn die hun weerslag hebben op het leven
van ouderen: op het gebied van wonen, inkomen, zorg, en sociale
contacten."
Jos van Balveren hoopt dat de zware bezuinigingen van nu en de
komende jaren de gemeente aan het denken zetten over het opvan
gen van toekomstige financiële tegenvallers. "Ik pleit ervoor dat de
gemeente in economisch betere tijden een fonds vormt om dit soort
gaten te vullen. Dat kan bijvoorbeeld uit de rente van de opbrengst
van de verkoop van Essent of de rente van het Herstructurerings-
fonds."
Seniorenwijzer verschijnt
imaal in de twee weken in
Tilburgse Koerier.
ïtie: Isabella de Boer-
ijen, André Coenen, Riek
-Tiemens, Gerry Hovers,
Jansen, Karei Luiijf (eind-
teur), Loes Mertens-Ver-
Mat de Vries.
saactieadres: Seniorenwijzer,
•chting de Twern,
«icentiusstraat 102, 5038 SR
Tilburg; tel. 013-5839999.
Kopij kan gestuurd worden
"aan Seniorenwijzer, p/a de
[wem, Postbus 3078, 5003 DB
e-mail seniorenwijzer®
Opgesloten
Wie dacht dat De Man en Koe- P*-*-■«--
ken veel moeite moeten doen om bed-show' is te zien op maan-
senioren te laten vertellen over hun dag 28 december (20.00 uur),
liefdesleven, heeft het mis. Koe- dinsdag 29 december (14.00
ken: "We beginnen zo'n bezoek uur) en woensdag 30 decem-
altijd heel voorzichtig, maar na ber (20.00 uur). Kaarten zijn voor
een kwartier beginnen de oude- 7,25 verkrijgbaar via tel. (013)
ren vaak zelf over seks te praten. 5432220 of www.theaterstil-
Het zijn gevoelens en gedachten burg.nl. Kijk voor meer infor-
die pas na al die tijd naar buiten matie over het onderzoekspro-
komen. Dan horen we wel eens: ject Bejaarden Begeerte op
'Ik ben al 83, maar dit heb ik nog www.bejaarden-en-begeerte.nl.
nooit aan iemand verteld!"'
De Man benadrukt dat het geen Petra Jansen
therapeutische gesprekken zijn.
zitten om oud te worden,
ir begon toen over zijn opa,
op zijn 85e nog verliefd werd,
verliefd dat alle liedjes die hij
de auto op de radio hoorde,
er hem leken te gaan. Toen ver
te ik over mijn opa, die op zijn
e ook nog opnieuw een relatie
>n. Die hij vervolgens dumpte
hij 93 was met de woorden:
gevoel was een beetje weg',
bedachten we dat wij dat als
itigers heel goed herkennen. wi> ow
maakt dus geen donder uit of zes gemaakt: de individuele ondersteuning van mensen met vragen
en problemen moet overeind blijven; dat heeft tot gevolg dat er op
andere plekken dieper gesneden wordt. Het budget voor deze pagina
bijvoorbeeld gaat in 2010 met de helft omlaag.
Afgewogen pakket
Hoe hard kwam de bezuiniging aan bij Van Balveren? "Ik ben vooral
erg teleurgesteld. In de tien jaar dat ik bij de Twern werk, hebben we
het welzijnswerk hier als vaste waarde op de kaart proberen te zet
ten. We helpen mensen die met vragen komen, individuele problemen
hebben, of juist opkomen voor anderen, van jong tot oud. Het gaat
daarbij niet om luxeproblemen, maar om vraagstukken die directe
invloed hebben op hun geluk en leefomstandigheden. We helpen
mensen op weg, helpen hen zich bewust te worden van hun eigen
kracht. Nu het economisch minder gaat, zijn het vaak deze groepen
die te maken krijgen met minder geld, werkloosheid, schulden, of
eenzaamheid. Het welzijnswerk helpt te voorkomen dat mensen bij de
kloppen; in dat geval is de maatschappij duurder uit. Bezui-
welzijn is dus fout. Juist in moeilijke tijden is ons werk extra
lig; je zou het welzijnswerk eigenlijk moeten intensiveren!"
..burg houdt weer persoonlijke
libre, waaraan in de voorronden 110 perso-
finale is in café Van den Brekel (Hoefstraat
11 december vanaf 13.30 uur.
op vrijdag 11 december om 14.00
in wijkcentrum De Poorten (Has-
seltstraat 194). Een kaart voor tien ronden kost €4,-.
Zondag 13 december verzorgt dj Helma tijdens Dansen op
Zondag de muziek (ook voor stijldansen) in wijkcentrum Heyhoef
(Kerkenbosplaats 1). Tijd: 14.00 tot 17.00 uur. Entree €1,50, inclu
sief een kopje koffie.
De Salon is een gezellige, maandelijkse ontmoeting van lesbi
sche en homoseksuele 50-plussers uit Tilburg en omgeving. De
laatste Salon van dit jaar is op donderdag 17 december van 20 tot
23 uur in buurthuis In de Boomtak (Boomstraat 81). Meer informa
tie: Gerrie en Cobie, tel. (013) 8507930 of Jan, tel. 5350029.
Op zondag 20 december is in wijkcentrum De Ypelaer (Corel-
listraat 10) tijdens een filmmiddag voor ouderen Driving Miss Daisy
te zien. Kaartverkoop start om 13.00 uur, de film om 14.00 uur;
Entree €3,-, inclusief iets lekkers.
In zorgcentrum Reyshoeve (Gendringenlaan 15) is er vrijdag
11 december om 15.00 uur een Danscafé. Op zondag 20 decem
ber verzorgt muziekgezelschap Koel Serveren om 15.00 uur een
kerstconcert. Kaartjes (en consumptiemunten a €1,-) zijn vanaf
een week voor een activiteit te koop bij de receptie van Reys
hoeve.
In ouderentrefpunt ‘t Sant (Beneluxlaan 74) is er op maandag 21
december om 10 uur gelegenheid om kerststukjes te maken. Zelf
een bakje, mandje of potje en een mesje meenemen; de prijs van de
bloemen zijn de enige kosten. Op woensdag 23 december kunnen
kaartliefhebbers vanaf 10 uur rikken en jokeren; kosten €1,20.
Een bfrjoekje open...
Verlangen, verlangen naar liefde, een intieme relatie die meer
inhoudt dan alleen maar handje vasthouden... Dat verlangen
wordt niet minder naarmate de leeftijd vordert. De Bibliotheek
Midden-Brabant dan doet een b(r)oekje open over, jawel, seks.
Zo schreef Tanja de Wit een prikkelend en praktisch boek voor
vrouwen én mannen om een nieuwe liefde te vinden. Van ex naar
next; daten na je vijftigste geeft antwoorden op vragen als: hoe
pak je het aan? Waar vind je nog een vrije, leuke man/vrouw op
die leeftijd? Waarnaar verlangen mannen en wat vinden ze van
vrouwen? En andersom natuurlijk.
Ook Verkering na je zestigste van Sophie de Wijn is een 'gebruiks
aanwijzing' die 60-plussers informatie en inspiratie biedt bij hun
zoektocht naar een nieuwe levenspartner.
Liever een verhaal hierover? Lees de roman Bingo van de Spaan
se schrijfster Esther Tusquets. Een succesvolle 60-jarige notaris
op zoek naar de zin van het leven. Tijdens een bingo-avond
uit hij vriendschap met Rosa. Elke avond ontstaat een boeiend
gesprek over liefde en verlangen, ouderdom, dood en het vrouw
zijn. Langzamerhand keert het tij voor de notaris.
Carla van Raay geeft een beeld van een 65-jarige vrijgezel-dame
in Lust: het tweede leven van Gods callgiri. Zij wordt gebeld door
Aaron, met wie ze dertig jaar geleden een korte verhouding had.
De seksuele aantrekkingskracht is niet verdwenen en ze storten
zich in een heftige affaire. Maar de twee hoofdpersonen zijn nu
wel anders dan toen...
Oudere, alleenstaande mensen hebben net zoveel behoefte aan
seks en intimiteit als de jongere generatie. Jane Juska maakt dit
duidelijk in haar openhartige boek met gewaagde avonturen Een
dame op vrijersvoeten. Ze zet een contactadvertentie in haar
favoriete krant, The New York Review of Books. De reacties zijn
overweldigend, en ze besluit een paar mannen te ontmoeten...
Senioren op vrijersvoeten van Hannie van Rijsingen geeft 50-
plussers op een prettig leesbare wijze informatie, suggesties en
tips over alles wat met seksualiteit, intimiteit en relaties te maken
heeft. Het boek steekt senioren een hart onder de riem met het
motto 'Wees nu jong, je kunt altijd nog oud worden!'
Aan de hand van getuigenissen geeft het boek Seks en intimiteit
na je 50ste van Isabella Demets tips en trucs rond intimiteit, pas
sie en seks op latere leeftijd.
wordt verwerkt in nieuwe projec- "Maar we prat
ten, zoals workshops, exposities, en het geheuc
filmvertoningen, muziekprogram- komen. Tot op
ma's en literaire middagen. want het moet ooi
Een van de hoofdonderdelen van worden."
Bejaarden Begeerte is de voor
stelling Koeken De Man: Niet Onzekerheden
ver van je bedshow van Het Volgens Koeken is de beginvraag
Zuidelijk Toneel. Van 28 tot en van hun onderzoek eigenlijk vrij
met 30 december zijn de try-outs naïef gekozen. Want ja, verliefd
Bijzonder is worden na je 80e kan dus nog
alleen toe- prima. "Het bloed kruipt toch
geboren is waar het niet gaan kan. En of je
ia/aI oah r»i I OD QD on iö
je op je 20e of 80e ver
liefd bent. Het verschil
is alleen dat de nieuwe
relatie van die tachtig
jarige gepaard gaat met
schuldgevoelens en
taboe. Bijvoorbeeld van
de oudere naar de over
leden partner toe. Want
mag je nog wel een
nieuwe relatie beginnen of jongvolwassene tijdens de
daarna, of ben je dan seksuele revolutie. "Zij hebben
ineens ontrouw? Vaak vaak moeite met het feit dat pa
accepteren de kinderen of ma op hoge leeftijd nog aan
en de buurt het ook niet een nieuwe relatie begint", zegt
als een oudere weer De Man. "Terwijl ze zelf na hun
------ - gaat daten. Bovendien scheiding misschien wel een kind
’told vïïiestMebuMehtaJ lezelfde beginletters lek- hebben we het hier hebben met hun tweede partner,
er klinken. "En begeerte over een generatie, die ontzeggen ze hun ouders een
gen'. Dat - onder invloed van de kerk - over nieuwe liefde. Sowieso doen die
igen: intimiteit, erotiek en seks nooit mocht praten, babyboomers hun eigen dingen;
s al die aspec- Het is de laatste generatie waarin zo voelen ze zich bijvoorbeeld
niet over gevoelens werd gepraat, te jong voor een ouderenbond.
Daarom wilden we iets doen met Door deze veranderingen raakt
liefde op latere leeftijd." de generatie erboven onderge
sneeuwd. Daarom wilden wij die
Blinde vlek 'tweede generatie' overslaan en
De invloed van de kerk is nu juist jongeren zoals wij de dia-
'Ik had het erover dat ik het niet minder, maar nog steeds kunnen loog laten aangaan met de oude-
ouderen met niemand praten over ren, onze opa's en oma's. Want
liefde en begeerte. Koeken: "Dat dialoog is wel het sleutelwoord
taboe zit in de hele maatschappij, van dit project."
bijvoorbeeld ook bij het verzor
gend personeel van een instelling. Voorstelling
Het is een blinde vlek die we heb- Om informatie te verkrijgen
ben ten opzichte van ouderen. En kozen de makers er nadrukkelijk
ja, voor een deel heeft het ook wel voor om uit hun ivoren toren te
'sldgebrek te maken; verzor- komen. Zo hebben ze in Eind-
personeel heeft daardoor hoven een ouderenadviespanel
J waar ze met al hun liefdesvragen
terechtkunnen. Daarnaast zoe-
op in hun eigen
^instelling van de
ng Dé Wever.
Ze gaan binnenkort ook naar
een congres over seksualiteit
Babyboomers bij ouderen. "Om eens te horen
De kinderen praten ook niet met hoe daar over dit thema wordt
hun ouders over seks. Terwijl dat gesproken", legt Koeken uit. De
toch de babyboomers zijn, puber informatie die ze overal opdoen,
Kracht putten uit je herinneringen
De toekomst positief en met zelfvertrouwen tegemoet zien: soms
valt dat niet mee, zeker niet bij tegenslagen. Een steuntje in de rug
kan dan welkom zijn, bijvoorbeeld door een GGz-cursus waar
mee je als 55-plusser je eigen kracht en ervaringen (beter) leert
gebruiken. In de cursus Op zoek naar zin denken de deelnemers
met behulp van creatieve werkvormen terug aan hun verleden.
Doel is je (opnieuw) bewust te worden van je eigen levenskunst
en -kracht. Deze cursus van twaalf donderdagochtenden start in
januari. Kosten: €25. Informatie/aanmelden: secretariaat afdeling
Preventie van de GGz Breburg Groep, regio Midden-Brabant, tel.
(013) 5808480.
nu 20 of 80 bent en verliefd, je
iwducé meene- hebt dezelfde onzekerheden en
de makers dat angsten. Dat is wel een van de
gepraat wordt conclusies van ons onderzoek: de
Ze realiseren liefde dooft nooit uit in je hoofd."
zich wel dat ze deze voorstelling Zoals een mevrouw van 96 die ze
over tien jaar niet meer kunnen onlangs spraken, zei: "Mijn man is
maken. Koeken: "Want de vol- al drie jaar dood. Ik heb een prima
gende generatie ouderen heeft huwelijk gehad, toch was hij niet
daar geen behoefte meer aan." de liefde van mijn leven. Maar die
hoop ik nog te vinden!"
HefMaasviering in zo,
behoeve vap het bestemmings- fentrum De Hê
vesttangent; gedeelte Dalem
nberg West. Dit besluit heeft
>p de woningen Uiterste Stuiver ^arte Piet. Vrijdag doen
maar dan
aai. Tegen de bovengenoemde J zorgcentrum Padua."
,p dezelfde adressen ais het inderdeel van hun onder-
nzPage>egag>nggvdoor Wang» wksproject Bejaarden
tijdig hun zienswijze ten aan- fc“rtO. het ”“27^
is over|9ens
er en wethouders, rechtstreeks BkOZen, Omdat twee
i bij d- --
de Raad van-
len de beroepstermijn een
k^Sbüd^^1 'hevi9 vërlange
htspraak van de Raad van State, pat OVer ZOVeel dingen: iï
>19, 2500 EA te Den Haag -
openingstijden: zie colofon,
matie staat op internet'.
Nieuwe activiteitenruimte senioren De Reit
Bij de aanleunwoningen van woonzorgcentrum Zonnehof is in
appartement 58 een nieuwe, tijdelijke activiteitenruimte geopend.
Van deze ontmoetingsplaats kunnen alle ouderen in De Reit
gebruikmaken gedurende de bouw van het nieuwe woonzorg
centrum. Ze kunnen er terecht voor diverse activiteiten of een
kopje koffie. Op donderdag 17 december om 10.30 uur is de
officiële opening door wethouder Gon Mevis. Ook dan zijn oudere
wijkbewoners welkom in de ruimte op de eerste etage van het
aanleuncomplex aan de Academielaan.
Duitse naweeën van Tweede Wereldoorlog
Voormalig legerofficier Jan Hijna, die o.m. strafrecht en internatio
naal publiekrecht studeerde, verzorgt op vrijdag 11 december een
lezing bij Sed Vitae, de studentenvereniging van Seniorenacademie
Brabant. Het onderwerp is de vlucht en verdrijving van Duitsers en
Polen vanaf 1944. Hij bespreekt ook de situatie sinds de val van de
Muur. De lezing in café-restaurant Boerke Mutsaers (Vijverlaan 2)
begint om 14.00 uur. Toegang €5,-, leden Sed Vitae €2,50.
Kerstviering KB0 De Goede Herder
KBO De Goede Herder organiseert dinsdag 15 december een
openbare kerstviering in de grote zaal van hotel-restaurant De
Postelse Hoeve. Deze begint om 14.00 uur met een dienst met
zang door Dameskoor De Reit; zaal open om 13.30 uur. Daarna
is er koffie en thee, gevolgd door de nostalgische disco Zo waar
't vruuger. De kerstviering wordt afgesloten met een koffietafel.
Kosten: leden €15,00, niet-leden en introducés €18,50. Opgave:
het bedrag met naam en adres in een gesloten envelop voor 14
december inleveren bij secretaris Ria van Bebber (Westerpark 47,
5042MG Tilburg). Informatie: tel. (013) 4675529.
Ontspanning in de wijken
De biljartcommissie van KBO Tilbi
kampioenschappen
nen deelnamen. De
166), op vrijdag
KBO Goirke-Hasselt houdt
uur een levensmiddelenbingo
