v&
W I
Light is niet hetzelfde als gezond'
Jill’
meen |i
Hl
AAA
Gezonde variatie
COLOFON
Energie
goed lezen is
belangrijk
>rgt dj Helr
De schappen van supermarkten puilen tegenwoordig uit van de lightproducten.
FOTO: PETER LIGTENBERG
Petra Jansen
>mdat er niet zo veel
;onderhoud in de
>rdt zichtbaar
matie op:
zonder,
irinken,
vet
i is
wordt uit-
(kJ) en/of
o vrij-
1,50.
periode is. Een keertje
i is niet slecht, wel als
je dat dagelijks doet. Bewegen is
1. “Ze bevatten
inder calorieën.
‘Ik Kies Bewust’-logo
--rïterte
Variatie t
Consumenten mogen dan weinig zie ik geregeld ondervoeding
j een pot kennis hebben over keurmerk- en vochtgebrek door te weinig d
lat je het lightproducten, ook sommige pro-
sn verzadigd ten. Ook een te
hebben en kan in dat opzicht c
Verder neemt met dt
de botmassa af, wat kan leiden tot
Kies Bewust’-logo voo.
Europese Unie willen.”
“Verder wil een aanduiding als
‘minder verzadigd vet’ op
de klavertjes mayonaise niet zeggen ds
onbeperkt kunt gebruiken. Helaas ducten zonder deze aanduidingen
111^ Senioren wijzer verschijnt
1 h niTlaa' 'n C*e tWee weken in
OeTilburgse Koerier.
‘Redactie: Isabella de Boer-
*ertieijen, André Coenen, Riek
nipse-Tiemens, Gerry Hovers,
Petra Jansen, Karei Luiijf (eind-
redacteur), Loes Mertens-Ver
ger, Mat de Vries.
Redactieadres: Seniorenwijzer,
Stichting de Twern,
wcentiusstraat 102, 5038 SR
Jlburg;tel. 013-5839999.
KoPij kan gestuurd worden
eaan Seniorenwijzer, p/a de
wem, Postbus 3078, 5003 DB
jlburg; e-mail seniorenwijzer®
twem.nl.
koPijsluiting: donderdag in de
even weken om 12 uur.
Groente, fruit, brood, en aardappelen of rijst of pasta: die zijn het
belangrijkst als je gezond wilt eten. Er zitten niet al te veel calorieën
in, maar wel veel nuttige voedingsstoffen, zoals eiwit, koolhydraten,
vitamines, mineralen en vezels.
De vakken van de moderne Schijf van Vijf zijn verschillend van
grootte. Groente en fruit zijn het eerste grote deel. Brood, granen,
aardappelen, pasta, rijst en peulvruchten vormen het tweede grote
onderdeel. Voldoende drinken (met zo min mogelijk suiker en/of
alcohol) is ook belangrijk: tenminste anderhalve liter per dag, met
warm weer twee liter.
Met het vierde vak (zuivel (waaronder kaas), vlees(waren) of vlees-
vervangers, eieren en vis) kunnen we het vaak wat zuiniger aandoen,
maar ze zijn wel nodig als bronnen van eiwit, (gezonde!) visvetzuren
en bepaalde mineralen en vitamines.
Ook olie en vetten bevatten vitamines en vetzuren die het lichaam
nodig heeft. Maar met dit vijfde vak ‘zondigen’ veel mensen het
meest, vaak zonder het te weten. Lees dus de verpakking of er veel
verzadigd vet en/of transvet in een product zit; die zijn ongezond.
Onverzadigde vetzuren zijn wel nodig, maar met mate.
Het is zomer en dan letten we
wat beter op hoe we eruit-
aen. Wie vandaag de dag de
supermarkt binnenstapt, lijkt
terechtgekomen in een wal
halla van ‘verantwoorde’ pro
ducten: lightchips, lightcola,
Bghtboter, lightkaas en zelfs
jghtmayonaise en -friet. Diver
se keurmerken en logo’s op
producten moeten de consu
ment aanzetten tot gez<
caloriearmer eten en dri
met name minder suiker, v
en zout. Maar hoe gezond
gezond' eigenlijk? Zijn deze
producten echt een wonder
middel tegen problemen als
overgewicht en te hoge cho
lesterol, of wordt de consu
ment alleen maar voor de gek
gehouden met handige marke-
Üngtrucs? “Met alleen lightpro
ducten kom je er niet.”
Een jaar of vijftien geleden was het
assortiment lightproducten in de
supermarkt zo ongeveer beperkt
tot de halfvolle melk, 20+kaas en
cola light. De laatste jaren struikel
je als consument over de ‘gezon
de'producten. En dat leidt bij veel
mensen tot verwarring. Want waar
moet je nou precies op letten bij
het boodschappen doen?
Voedsel levert energie aan het
lichaam. Die energie wordt uit
gedrukt in kilojoules (kJ) en/of
kilocalorieën (kcal), bijvoor
beeld op verpakkingen van
voedingsmiddelen.
Volgens het Voedingscentrum
heeft een vrouw tussen 51 en
70 jaar per dag ongeveer 8000
kJ ofwel 1900 kcal nodig, een
70-plus vrouw 6700 kJ (=1600
kcal). Voor de eerste groep
mannen is dat 9700 kJ (2300
kcal), voor 70-plus mannen
8000 kJ (1900 kcal).
Het Voedingscentrum geeft
ook advies over de hoeveel
heden eiwit, koolhydraten
en vet die de verschillende
leeftijdscategorieën minimaal
of maximaal mogen/moeten
eten. Ze staan op www.voe-
dingscentrum.nl (klik op ‘Eten
gezondheid’, ‘Keuzetabel’,
‘Hoeveelheden per dag’) en
in het boekje Eettabel, dat bij
het Voedingscentrum a €6,95
te koop is. De folder Schijf van
Vijf is gratis.
kunt eten, or
calorieën in 2
staat gelijk aan ‘gezond’, denken
ze. De aanduiding ‘light’ wil ech- is ji
ter zeggen dat een product 30
procent minder vet, suiker of alco
hol bevat. Maar minder vet is niet
,ons Hems kunnen keurmerk-
lightproducten een meerwaar-
hebben, maar moet je er
“Dat
I op in
rmarkt en kijken wat de
- van zowel light als
gt. Daar staat veel en
si te veel informatie
trum, tel. (070) 3068888 (ma. t/m
vr. 9-17 uur). Bij het Voedings-
gratis en
"*J,(ope folders, brochures en
jboeken verkrijgbaar.
persoonlijk advies of
begeleiding? De huisarts of
tandarts kan een verwijzing
geven voor een diëtist(e). De
basisverzekering vergoedt per
leeftijd ook jaar vier uur dieetadvies; elk
:n leiden tot uur wordt vaak verdeeld over
botontkalking. Bij hoogbejaarden twee of drie afspraken. Sommi-
zie ik geregeld ondervoeding en ge aanvullende verzekeringen
vochtgebrek door te weinig drin- vergoeden extra behandeluren
ken.”
gemakkelijker. Wat betreft de AH
Klavertjes: dit is geen echt keur
merk, omdat de keuring niet door
een onafhankelijke commissie
gebeurt, maar door Albert Heijn
zelf. Bovendien zitten de klaver
tjes alleen op eigen producten
van Albert Heijn. Wel is het zo dat
de producten-met-klavertje een
gezondere keuze zijn dan Albert
Heijn-prc
Let wel:
maal niets over
andere merken.
tijdsgroep overgewicht een groot voeligheid is te vinden op de
probleem is. “Veel mensen weten website van het Voedingscen-
niet dat je op latere leeftijd min- trum; www.voedingscentrum.nl.
der energie nodig hebt. Vanaf je Met vragen daarover kun je ook
veertigste verandert namelijk de bellen naar het Voedingscen-
samenstelling van je lichaam: de •-
vetmassa neemt toe en de spier
massa neemt af. Nogal wat oude- centrum zijn diverse
ren gaan minder bewegen, terwijl goedkop
meer bewegen juist goed is voor de (kook)boeken verkrijgbi
door koolhydraten; en dat zijn toch opbouw van spierweefsel. Boven- Een persoonlijk a<
leijn-producten zonder klavertje, ook calorieën. Daarnaast bevat- dien leidt een grotere buikomvang
dit logo zegt dus hele- ten de lightproducten vaak minder tot meer kans op hart- en vaatziek-
xoducten van energie. Ze geven geen verzadigd ten. Ook een te hoog cholesterol
zelf het gevoel; zo blijf je trek hebben en kan in dat opzicht gevaarlijk zijn.
<il. -‘dele
'oETILBURGSE KOERIER DONDERDAG 9 JULI 2009
Keurmerken
Yvonne Hems, diëtiste bij thuis
zorgorganisatie Thebe, schept
licht in de duisternis. Te begin
nen bij de diverse keurmerken
die je op producten vindt. “De
te belangrijkste keurmerken
zjnWIk Kies Bewust’-logo en
olsfltonde/Bewuste Keuze-kla-
vert/es van Albert Heijn. Het ‘Ik Bij het
ten zich eerst aanmelden bij de
stichting en krijgen het keurmerk
ais aan alle criteria wordt vol- maal niets over pr
ta. Dat besluit wordt aan de andere merken. Ik zou o---
hand van internationale richtlijnen liefst één keurmerk a la het ‘Ik naar tussendoortjes grijpen.”
janomen door een onafhanke- Kies Bewust’-logo voor de hele
lijke wetenschappelijke commis
sie, met daarin onder andere het
■ngscentrum.”
Dan zijn er dus nog
»an Albert Heijn. Hems: “Daarvan
ap er twee: het Gezonde Keuze
Klavertje, te herkennen aan de
Joene ring, staat voor gezonde
I basisproducten. Die bevatten wei-
nig verzadigd vet, weinig suiker,
J *wig zout en/of veel vezels. Het
Bewuste Keuze Klavertje, pas
sinds enkele weken ingevoerd, is
denbaar aan een oranje ring. Die
J producten passen in een gezond
M voedingspatroon, maar zijn minder
I ?al dan het Groene Klavertje.
i Cf ;,L. zitten er - vergeleken met
gewone producten - minder ver
zadigd vet, minder suiker, minder
|zout en/of meer vezels in.”
l groot voeligheid
,o. mensen weten
je op latere leeftijd min-
nie nodig heK+ lö
verandert
Denkfout lightchips blijft dus een ongezond vezels. Maar te veel fruit is dat plaatje; hoe je voedingspatroon
Hems plaatst bij deze keurmer- tussendoortje! In lightproducten bij overgewicht niet. Dan krijg je over een periode is. Een keertje
ken kanttekeningen. “Ze bevatten zitten bovendien niet per se min- namelijk te veel vruchtensuikers frites eten
zeker niet altijd minder calorieën, der calorieën. In die zak lightchips en dus calorieën binnen. En wie jr J‘x
«»i in. D:j k“t‘Ik Kies Bewust’-logo moet zit bijvoorbeeld wel minder vet, zich vooral tot fruit beperkt, krijgt minstens zo belangrijk als wat en
KiesBewust^logo legt^de 'n'adruk Je ie realiseren dat de criteria niet maar dat vet wordt vaak vervangen te weinig andere voedingsstoffen; hoeveel je eet. Met alleen light kom
I op het terugdringen van suiker voor alle productgroepen gelijk variatie is ook heel belangrijk! je er dus niet.”
zout en verzadigd vet. Dit keur- ziin: er is dus verschil tussen de
merk komt van de Stichting Ik eisen voor zuivel en die voor bij- Overgewicht bij ouderen Meer informatie over keur-
Kies Bewust. Producenten moe- voorbeeld brood. Maar binnen Hems ziet in haar werk veel oude- merken, gezonde voeding, voed
de productgroep maakt dit logo (tjP ren’ Z'j signaleert dat bij die leef- selveiligheid, diëten en overge-
- de keus voor de consument wel tijdsgroep overgewicht een groot voeligheid is te vinden op de
Verpakking
Bridgen in Tilburg-Noord
Bridgeclub Tilburg-Noord is op zoek naar nieuwe leden. Deze gezel
ligheidsclub speelt op woensdagen om 19.30 uur in de recreatiezaal
van zorgcentrum De Heikant (Schubertstraat 700). De club speelt
met 72 leden in 3 lijnen in onderling competitieverband en kent een
opkomstplicht. Plaatsing op de invallerslijst is ook mogelijk. Het
nieuwe seizoen start in september.
Informatie/aanmelden (tot 1 augustus): I. Dingelstad, tel. (013)-
4550139, via e-mail irenedingelstad@versatel.nl.
Herderkoor zoekt zangers en zangeressen
Het gemengd Tilburgs Herderkoor heeft versterking nodig van
mannen en vrouwen in alle toonaarden. Het repertoire bevat
Nederlands-, Duits- en Engelstalige liederen. Het koor, circa twintig
personen tussen 50 en 90 jaar, verzorgt vijf keer per jaar concerten
en luistert een enkele keer een kerkdienst op. De repetities zijn op
donderdag van 14.15 tot 16.00 uur in de Goede Herderzaal (Isido-
russtraat 6, in het Zand).
Inlichtingen: Will van Grinsven, tel. (013) 4671073.
Lezen over light
Weten we wat we eten? Wat betekenen die E-nummers? Als je een
aandoening hebt, mag je dan bepaalde kunstmatige zoet-, geur- en
smaakstoffen in je voedsel? De bibliotheek heeft handige boekwer
ken om deze dagelijkse hulpstoffen op te zoeken.
Hulpstoffen zitten in bijna al ons eten en drinken. Dat mag, want
ze zijn goedgekeurd om in ons eten te worden verwerkt. Maar het
wil niet zeggen dat deze stoffen voor iedereen onschadelijk zijn!
E eetbaar? Alle E-nummers, kunstmatige zoetstoffen en andere
geur- en smaakstoffen is de titel van het boekwerk van J. Kamsteeg.
Sommige zijn zeer gevaarlijk voor bijvoorbeeld mensen met astma
tische aandoeningen of allergieën. Daarom zijn etiketten belangrijk,
die geven informatie over zulke hulpstoffen. Hierop staat echter niet
wat de effecten zijn van al die stoffen; in dit boek wel...
De Nederlandse Voedingsmiddelentabel is bedoeld voor iedereen
die de gehalten van voedingstoffen van de in Nederland verkrijgbare
voedingsmiddelen wil weten. Ook staan er maten en gewichten,
energiebehoefte en aanbevelingen voor voedingsstoffen, energiebe-
steding bij verschillende vormen van lichamelijke activiteit, en analy
ses van alcoholische dranken in. Op basis van die gegevens is het
mogelijk de voedingswaarde van maaltijden en/of (dag)voedingen
uit te rekenen. Om te beoordelen of je te veel of te weinig eet, zijn
ook de energiebehoefte en aanbevelingen voor voedingsstoffen
voor verschillende leeftijdsgroepen opgenomen..
Gezond eten voor senioren van Georgie Dom is een uitgave met
vraag en antwoord. Hoor je anders te eten als je ouder wordt? Zo
ja, waarom? Kun je via je voeding de kans op bepaalde ziektes ver
kleinen? Heb ik nu wel of geen extra zuiveldrankje voor mijn darmen
nodig? Een boek dat iedere senior zou moeten lezen. Bovendien
staan er lekkere, vrij makkelijke recepten in.
Catalaanse mosselen, verrassende kipschotels, bladerdeegtaartjes
met prei en warme pruimenkruimeltaart; deze gerechten - en tien
tallen andere - worden stap voor stap beschreven in Light koken.
Een boek voor iedereen die graag geniet van smakelijke, vetarme
maaltijden.
Vitaminen om van te genieten is de leuke titel van het boek van
Carin Eggenkamp. In dit informatieve en toegankelijke boek voert zij
de lezer mee door de wereld van vitaminen, mineralen, aminozuren
en andere stoffen die lichaam en geest echt nodig hebben. Tips,
recepten en vooral voedingssupplementen in de meest moderne
vormen komen in dit boek uitvoerig aan bod.
Zowel voor diegene die wil afvallen of een dieet volgt, als voor de
actieve sporter of mensen met diabetes heeft Nicoline Duinker-
Joustra het boek Kijk op koolhydraten geschreven: een overzicht
van alles wat met koolhydraten in eten en drinken te maken heeft.
ge aanvullende
vergoeden extra
bij de diëtist(e).
Thebe heeft een gratis vra-
Niet slecht genuurtje over voeding, op
De diëtiste adviseert haar patiën- werkdagen van 15.30 tot 16.30
ten af en toe ook keurmerk- en uur. Bel 0900-8122 (€0,10 per
lightproducten, ondanks nadelen minuut) en vraag naar de dië-
die er aan kleven. “Die produc- tiste.
ten zijn niet per definitie slecht.
Het ligt er maar net aan waar
voor iemand hier komt. Iemand
die wil afvallen moet vooral op de
calorieën letten. Mensen met een
te hoog cholesterol kunnen juist
beter kiezen voor producten waar
weinig verzadigd vet in zit. Vezels
zijn voor hen ook heel goed. En
iemand die ondervoed is, moet
extra calorieën hebben. Dus een
bepaald lightproduct kan voor de
een prima zijn en voor de ander
weer niet.”
Dogverzorging voor hoger opgeleiden
Zingeving, maatschappij en kunstzinnigheid zijn de thema's van de
nieuwe dagverzorging voor hoger opgeleiden van Thebe. De dag-
verzorging op de locatie Diamantkruising (Ringbaan Noord 50) is
open op dinsdag en donderdag. Ze is bedoeld voor thuiswonende
mensen die zich vanuit opleiding, werkervaring en/of interesses
aangesproken voelen door bovengenoemde onderwerpen.
In aanmerking voor dagverzorging komen mensen met beperkingen
op het gebied van sociale redzaamheid, en/of bewegen en verplaat
sen, gedrag, psychisch functioneren, geheugen en oriëntatie. Dat
wordt beoordeeld door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).
Interesse? Neem contact op met Thebe: tel. 0900-8122 (24 uur per
dag, 7 dagen per week, €0,10 per minuut).
Ontspanning
In zorgcentrum De Kievitshorst (Beneluxlaan 101) is er op
dag 10 juli van 14.15 tot 16.30 uur een spelmiddag; entree €1,5
KBO-afdeling Goirke-Hasselt houdt op vrijdag 10 juli om 14.00
uur een levensmiddelenbingo in wijkcentrum De Poorten (Has-
seltstraat 194). Een kaart voor tien ronden kost 4,-.
In wijkcentrum Heyhoef (Kerkenbosplaats 1) verzorgt dj Helma
op 12 juli de muziek tijdens Dansen op Zondag. De middag (ook
stijldansen) duurt van 14 tot 17 uur. Luisteren en een praatje maken
mogen ook! Entree €1,50, inclusief een kopje koffie/thee. Zaal open
om 13.30 uur.
De Salon, een gezellige, maandelijkse ontmoeting van lesbische
en homoseksuele 50-plussers uit Tilburg en omgeving, is op zondag
12 juli van 16 tot 19 uur bij een van de leden thuis. Informatie: Gerrie
èn Cobie, tel. (013) 8507930 of Jan, tel. 5350029.
In zorgcentrum Reyshoeve (Gendringenlaan 15) verzorgt mul-
derszoon Ad van Gooi uit Hilvarenbeek vrijdag 10 juli om 15.00 uur
een presentatie over windmolens met mooie foto's, die worden
geprojecteerd op een groot scherm; Van Gooi geeft antwoord op
vragen als: waarom vier wieken, waar en wanneer zijn molens uitge
vonden, en welke soorten zijn er; entree €1,-. Woensdag 14 juli om
15.00 geeft Annie Kuijpers uitleg over rozenkransen; ze toont een
aantal van haar ruim 1600 rozenkransen en laat met dia's zien welke
soorten en gebruiken er zijn rondom dit religieuze accessoire; entree
€1,-. Op woensdag 15 juli brengt duo 2 Enjoy om 19.30 uur liedjes
in het Nederlands en Engels; entree €2,50. Zaterdag 18 juli start
de jaarlijkse feestweek van Reyshoeve met een gezellige, gratis
toegankelijke markt; van 14.00 tot 16.30 uur zijn kaas, fruit, koeken,
snoep en haring te koop, en kunnen de bezoekers leuke spelle
tjes doen. Woensdag 22 juli vertonen de kinderen van naschoolse
opvang Kionki van 15.15 tot 16.15 uur hun zang en danskunsten;
entree gratis. Kaartjes en consumptiemunten a €1,- zijn te koop bij
de receptie van Reyshoeve.
Wandelingen met stadsgidsen
De Stadsgidserij organiseert zomeravondwandelingen, elke
dinsdag in juli en augustus. Vooraf aanmelden is niet verplicht,
maar voor de organisatie wel gemakkelijk. Wandeltijd: 19 tot 21 uur.
Kosten: 3,-; kinderen tot 12 jaar gratis.
Op 14 juli is de Centrum-Westwandeling in de omgeving van het
station, het Pollethoekje, De Noordhoek (met speciale aandacht
voor Marietje Kessels) en St. Anna. Vertrek: Centraal Station. Aan
melden: Ad Cools, tel. (013) 4680805 of e-mail a.cools@hetnet.nl.
Dinsdag 21 juli staat de nieuwe Theresiawandeling op het pro
gramma. Deze voert vanaf het wijkgebouw aan de Nijverstraat 42
onder meer langs de plek van de vroegere gas-en elektriciteitsfa
brieken, het voormalige Clarissenklooster en de plaats waar eens
de ijsbaan lag. Aanmelden kan bij Kees Vissers, tel. (013) 4680429,
e-mail c.vissers@curizm.com.
Extra calorieën misvatting is dat aarde
Dan de lightproducten. Hems: makers zijn; dat geldt e..,w
“Daarvan denken veel consumen- je ze bakt, of er veel vette
ten ten onrechte dat je er veel van doet. Verder zijn er mensen die op te letten. Kijk, als er sprake is
n gee
op brood. Maé
Jvarine smeren
omdat daar onder bij elk product op te letten. Je kunt
D in zit, die botont- de ene keer eens kritisch naar het
-toetje kijken, dan weer eens naar
‘Fruit eten is natuurlijk gezond, het vlees. Uiteindelijk gaat het bij de
hetzelfde als weinig vet. Een zak vanwege de vitamine C en de gezondheid vooral om het totaal-
Leesbril
Volgens
en light
de hebben, maar moet
maken veel mensen deze denkfout op de verpakking worden door wel bewust mee omgaan,
wel; daardoor blijven ze dus onge- mensen onterecht als gezond of betekent dus de leesbril
zond eten.” juist ongezond beschouwd. Hems de superr.
noemt enkele vooroordelen. “Een verpakking
misvatting is dat aardappels dik- niet-light - zegt
makers zijn; dat geldt alleen als misschien wel
je ze bakt, of er veel vette jus bij op. Daar hoef je echt niet allemaal
denken dat het beter is om geen van overgewicht, vooral naar calo-
zouden zitten. ‘Light’ boter te gebruiken op brood. Maar rieën, verzadigd vet en zout.”
margarine of halvarine smeren “Je hoeft verder ook niet steeds
juist prima,
meer vitamine
kalking helpt voorkomen.”
“Fruit aton ie nati irliik g(
C en
