w
'Belangrijk om je lichamelijke
gezondheid te onderhouden'
s
h
rt
Volop betaalbare sport- en beweegactiviteiten voor Tilburgse senioren
sl
Encyclopedie Tilburg eerste stadsencyclopedie in Nederland
o-
COLOFON
mans
DONDERDAG 8 JANUARI 2009 - PAGINA 9
DE TILBURGSE KOERIER
I JANUARI 2009 - PAGINA
ing
>nd
in Eastborn bij:
Ook Bewegen is goed voor jong en oud, hier op de startbijeenkomst van het project Wandelen in de Wijk.
FOTO: SPORTBEDRUF GEMEENTE TILBURG
Warandeloop."
voor je sociale contacten."
/an het
januari 2009
icht naar
Ja, ik doe mee aan de prijsvraag en maak kans op een
J
Encyclopedie van Tilburg.
Udenhout
sterhout
ird
iroomstijl
it van 20 december
an Eastborn. Vraag
35 - Oisterwijk
115
ians.nl
0 - Udenhout
ZO.NL
t u contact
076 564 11 82.
ASTER
L L E CT I O N
apcentrum
tradities,
De oplossing per e-mail inzenden kan ook:
info@uitgeverijnieuwland.nl (vergeet niet uw naam
ig beroep
htspraak van
•t instellen van
waarop de
bij de voorzitter
n verzoek om
racht voordat op
moet worden
ran de Raad van
erkdag van
;e op een ander
076 564 11 82.
0 tot 18.00 uur,
ionderdag van
erweterugeen
‘rpbesluit.
ijzigingen
chte van het
illustere namen uit de textiel in,
zoals van AaBe, een fabriek die het schrijvers hebben vaak
lang volhield. Maar ook de metaal
nijverheid, die veel te danken had jaar over Tilburg zijn
aan de opkomst van de textielindu-
er eveneens legio mogelijkheden. Bij zowel mensen die recreatief willen
diverse fitnesscentra, sportscholen schaatsen als ouderen die graag
en -clubs is er speciaal aanbod schaatsles willen. Alle sportactivi
teiten binnen de gemeente Tilburg
igen ver
te Oude-
t een vergunning
ateren aan
inning is
telsels gelegen
hof en Tilburg
Iwater op
Kerken en textiel
In de encyclopedie is natuurlijk van
alles te vinden, bijvoorbeeld over
de Heikese kerk en over gesloopte
kerken als die van St. Anna en de
Noordhoek. Ook staan er allerlei
Stuur deze bon vóór 15 januari naar: Uitgeverij Nieuwland,
Antwoordnummer 60517, 5000 WB Tilburg (postzegel niet nodig)
In deze eerste encyclopedie van een
Nederlandse stad vindt de oudere
lezer bij lemma’s over schoenenza
ken, rijwielzaken, stoffenzaken e.d.
namen van winkels die al lang ver
dwenen zijn, maar ook van familie
zaken die nog steeds bestaan. Maar
echt ‘op naam’ wordt natuurlijk het
leeuwendeel van de onderwerpen
behandeld, bijvoorbeeld - een wil
lekeurige greep - pianohandel Jos.
W. Simons.
De schrijvers Berry van Oudheus-
den, Ronald Peeters en Paul Spa
pens werkten meer dan twee jaar
aan de encyclopedie. Jan Stads
maakte honderden actuele foto’s,
die naast honderden historische
foto’s de encyclopedie verleven
digen.
Kopij voor Seniorenwijzer
Deze pagina verschijnt in 2009 in de even weken. De kopijsluiting is
steeds een week eerder: op donderdag om 12.00 uur in de oneven
weken.
het verleden meer dan twintig.
Ook de andere schrijvers zijn geen
onbekenden in het Tilburgse boe-
.cs'zijdige Berry
van Oudheusden beschreef Tilburg
in verhalen, documentaires en reis-
isen. Paul Spapens is voorma-
de Encyclopedie van Tilburg. De
ïtcïh" geput uit
de vele boeken die de laatste 25
gepubliceerd.
Ronald Peeters, hoofd van Stads-
strie, blijft niet onvermeld. Evenmin museum Tilburg, schreef er zelf in
als de textielstakingen en arbei-
dersvoormannen als Jan van Rijze-
wijk en Bart van Pelt.
De Encyclopedie van Tilburg is
te koop in de boekhandel voor
45,- of te bestellen bij Uitgeve
rij Nieuwland, Antwoordnummer
60517, 5000 WB Tilburg (postze
gel niet nodig)
e-mail info@uitgeverijnieuwland.nl
website
www.uitgeverijnieuwland.nl
De Seniorenwijzer verschijnt
eenmaal in de twee weken in
De Tilburgse Koerier.
Redactie: Isabella de Boer-
Verheijen, André Coenen, Riek
Flipse-Tiemens, Gerry Hovers,
Petra Jansen, Karei Luiijf (eind
redacteur), Loes Mertens-Ver-
meer, Mat de Vries.
Redactieadres: Seniorenwijzer,
Stichting de Twern,
Vincentiusstraat 102, 5038 SR
Tilburg; tel. 013-5839999.
Kopij kan gestuurd worden
naar: Seniorenwijzer, p/a de
Twern, Postbus 3078, 5003 DB
Tilburg; e-mail seniorenwijzer®
twern.nl.
Kopijsluiting: donderdag in de
oneven weken om 12 uur.
Bij veel onderwerpen wordt ook kenwereldje. De veelzijdi
verwezen naar andere lemma’s
in de encyclopedie die ermee te
maken hebben. Zo ‘spring’ je in het gids
boekwerk door de geschiedenis lig verslaggever van het Brabants
van allang vervlogen eeuwen tot in Dagblad, schrijver, en organisator
de huidige tijd en beland je ook in van Tilburgse evenementen. Hij
bijna vergeten dwarsstraatjes. Hoe schreef meer dan dertig boeken en
ontstonden de tramlijn naar Waal
wijk en de Piushaven? Wat was de
betekenis van D’n Atelier? En van
Metropole? Waarom werden de
Koning Willem II Rijks-HBS en St.
Jozefzorg opgericht? Wie waé/is
het Mosterdmanneke?
Ook de recente geschiedenis
komt voorbij, bijvoorbeeld met de
Vlak voor het jaar 2009, waarin
Tilburg zijn tweehonderdjarig
bestaan viert, is de Encyclopedie
van Tilburg verschenen. Het boek
van zeshonderd pagina’s biedt
een beeld van Tilburg in twee
duizend onderwerpen en zeven-
honderdvijftig foto’s. Er gingen al
ruim vijfduizend exemplaren van
over de toonbank. Lezers van de
Seniorenwijzer maken kans op
drie gratis exemplaren.
stond onder meer aan de wieg van
de Stichting Tilburgse Taol en Til
burg Zingt. Jan Stads maakte ruim
twintig jaar foto’s voor het Brabants
Dagblad. Hij verzorgde de foto’s
voor tientallen boeken én culturele
uitgaven over Tilburg.
Het begin van het jaar is traditi
oneel de periode van de goede
voornemens. Bij veel mensen
staat meer bewegen hoog op het
lijstje. En daar is niks mis mee,
integendeel: sporten en bewe-
gen zijn niet alleen goed om de
kilo's van de voorbije feestdagen
er weer af te krijgen, maar ook
om je lichamelijke conditie te
verbeteren. Speciaal voor oude
ren zijn er in Tilburg en omgevir
I vele mogelijkheden om gezor
en betaalbaar te bewegen.
Verloren Tijd, Guus Meeuwis, MC
‘t Motorrijerke, het Milieucafé, Til- i
burgs Japanse zusterstad Minami- 1
ashigara, het Noorderbos, de Aru-
baanse vereniging Nos Baranca, en I
La Poubelle, ‘teTg’ uit de organisatie
voor dak- en thuislozen van Gerrit
Poels (uiteraard ook vermeld).
Carnaval, de kermis, pop
013, scholen, boeren,
sport, architectuur, religie, histo
rische gebeurtenissen en perso
nen: van alles is terug te vinden in
Trap
Wie wel wil bewegen, maar liever
niet in georganiseerd verband, kan
natuurlijk altijd op eigen houtje gaan
fietsen, wandelen of bijvoorbeeld
hardlopen. Goedmakers: "Maar
meer bewegen is niet alleen sporten;
iets simpels als vaker de fiets pak
ken in plaats van de auto, of de trap
in plaats van de lift, levert ook een
goede bijdrage aan je gezondheid."
Zowel de Beweegwijzer als de
Sportwijzer zijn onder meer gra
tis verkrijgbaar bij wijkcentra,
gezondheidscentra, bibliotheken
en het Sportbedrijf Tilburg. Ook
zijn de folders te raadplegen via
de website www.tilburg.nl. Daar
is ook meer informatie te vinden
over Wandelen in de Wijk.
Petra Jansen
Fït na de vijftig...
Beweging is nooit verkeerd. De Bibliotheek Midden-Brabant heeft
volop leesvoer voor de vijftiger, zestiger, zeventiger, tachtiger en
negentiger die fit(ter) wil worden of blijven.
Kari Noten schreef erover in zijn boek Fitness voor senioren: fit en
gezond door sport en beweging. Hij geeft informatie over trainen en
sporten thuis of in een fitnesscentrum. Ook belicht hij aangepast trai
nen, bijvoorbeeld voor hartpatiënten, en rollatorfitness voor mensen
die slecht ter been zijn.
Gezond ouder worden voor dummies van Brent Agin en Sharon
Perkins staat vol strategieën om je 'echte leeftijd' zo laag mogelijk te
houden en dat ook uit te stralen. Van goede voeding tot lichaamsbe
weging, van de zorg voor je huid en vermindering van stress tot het
scherp houden van je geest.
Een leven lang jong: hoe je jong kunt blijven denken en doen laat
zien hoe je gelukkiger en gezonder kunt leven: veel bewegen, soci
ale contacten onderhouden en jezelf geestelijk verrijken. Ook gaat
auteur Miriam Stoppard uitgebreid in op liefde op latere leeftijd en
goede voeding.
Beweging is veel meer dan ontspanning; het kan eraan bijdragen
kwalen te voorkomen en in een aantal gevallen te genezen. Het boek
Bewegen is een topgeneesmiddel van Tony Swinnen gaat o.m. over
hart- en bloedvatenziekten, luchtwegenaandoeningen, artrose van
de gewrichten, osteoporose, suikerziekte, stress en depressie.
Zo wordt u 100: tips voor een gezond, vitaal en lang leven van
Maoshing Mi is een boek vol adviezen voor een langer, gezonder
en gelukkiger leven. Dokter Mao (zoals zijn patiënten hem kennen)
stamt uit een artsengeslacht dat al eeuwen bestudeert hoe de mens
gezond oud kan worden. Zo kan een klein beetje honing in de thee
een inwendig genezingsproces ondersteunen. En kan een avond
wandeling na het eten het risico op een beroerte en hartproblemen
verminderen.
Cofhmunities in Beweging (CiB) van Mieke Vroom is bedoeld voor
mensen met te weinig beweging en/of overgewicht die zich niet thuis
voelen bij het bestaande sportaanbod. CiB kan hen helpen plezier
te krijgen in bewegen en zelf groepen te vormen. Het boek richt zich
ook op allochtonen en bevat veel relevante foto's.
J sport gaat het om activiteiten die
met het trainingspak aan beoefend
worden. Maar alle activiteiten zijn
laagdrempelig; vele vinden plaats in
j wijk- en buurtcentra. Ze zijn boven
dien betaalbaar."
In de categorie bewegen valt het
programma Meer Bewegen voor
Ouderen (MBvO). Dit is een verza
melnaam voor bewegingsactivitei-
ten voor 65-plussers. Activiteiten als
gymnastiek, (volks)dansen en sport
en spel zijn aangepast aan de wen
sen en mogelijkheden van ouderen.
Er zijn ook speciale groepen voor
allochtone ouderen. Deze activitei
ten vinden vaak plaats in wijk- of
buurtcentra. Daarnaast zijn er ook
steeds meer (sportverenigingen die
beweegactiviteiten voor ouderen
-nü-1ij bewegen
watergymnastiek, aquajogging, vrij haakt bij
zwemmen en zwemles. In dat kader minuten L
past ook het plan van de gemeente
om 55-plussers in elk geval voor een
jaar gratis te laten zwemmen. Goed-
lopen, roeien en bowlen. Onder het
Daarbij kopje Fifty Fit kunnen senioren ook Wandelen in de Wijk
meedoen aan zwemactiviteiten in de Om zijn burgers aan te zetten tot
verschil Tilburgse zwembaden. Bijvoorbeeld bewegen, heeft Tilburg ook aange-
legt watergymnastiek, aquajogging, vrij haakt bij de landelijke campagne 30
acti- zwemmen en zwemles. In dat kader minuten beweging per dag. Iedereen,
I viteiten zijn vooral gericht op de past ook het plan van de gemeente ook ouderen, zou eigenlijk vijf dagen
i 'oudere oudere' vanaf 65 jaar. Bij om 55-plussers in elk geval voor een per week dertig minuten (matig
I „rv, iaar nrafic to la+an -n»/arr>man intensief) ITIOeten bewegen. "AfgelO"
De talloze onderzoeken van de afge-
I bpen jaren liegen er niet om: we
I bewegen steeds minder. Dat geldt
I helaas ook voor ouderen. Terwijl het
I bijvoorbeeld bewezen is dat seni-
I oren die actief zijn en voldoende
I bewegen, minder kans hebben op
chronische aandoeningen. Zij zijn
I daarnaast zelfredzamer. "Tilburg
I wijkt niet af van het landelijke beeld.
I Toch denk ik dat we hier al een groot
deel van de achterstand hebben
ingelopen dankzij de bewegingsac-
tiviteiten die de gemeente sinds een
aantal jaren speciaal voor ouderen
organiseert", zegt Mieke Goedma
kers. Als consulente van de afdeling
Sportontwikkeling van de gemeente
Tilburg houdt zij zich bezig met sport
en beweging voor ouderen. Cw
zij benadrukt het belang van een
actieve levensstijl. "Ouderdom komt aanbieden, zoals fietsclubs, en zelfs makers: "Die activiteit is nog in ont-
met gebreken, zeggen ze wel eens. biljartclubs en schaak- en damver- wikkeling. Het zal in elk geval gaan
Maar die gebreken kun je deels juist enigingen. Een overzicht van alle om vaste dagen en tijden waarop
zelf voorkomen door in beweging te activiteiten, gerangschikt naar wijk, ouderen van het zwembad kunnen
blijven. Het is heel belangrijk je licha- is te vinden in een speciale folder: de gebruikmaken.
^r,riQrkr>i RAM//v>nu/ii7Ar De gemeente probeert daarnaast
senioren aan het schaatsen te krij
gen met het programma Schaats-
I Naam:
Straat en huisnummer:
Postcode en plaats:
I Vier onderwerpen in de Encyclopedie van Tilburg die dateren van
info@uitgeverijnieuwland.nl (vergeet niet uw naam en postadres te vermelden).
De kracht van mantelzorgers
Bezoekers van de eerste inloopbijeenkomsten voor mantelzorgers
in Tilburg gaan op een creatieve manier het nieuwe jaar in. Samen
praten ze over het (her)vinden van hun kracht en energie.
De inloopbijeenkomsten zijn op woensdag 14 januari van 13.30 tot
16.00 uur in wijkcentrum 't Kievitslaar (Reinevaarstraat 55), vrijdag 16
januari van 13.30 tot 15.30 uur in wijkcentrum De Ypelaer (Corelliy-
traat 10), maandag 26 januari van 19.30 tot 21.30 uur in wijkcentrum
Heyhoef (Kerkenbosplaats 1), en op woensdag 28 januari van 10.00
tot 12.00 uur in wijkcentrum De Poorten (Hasseltstraat 194). De
organisatie is in handen van mantelzorgconsulenten van de Twern
en GGZ Midden-Brabant; de toegang is gratis.
Mantelzorgers en Persoonsgebonden Budget (PGB)
Betaling van professionele zorg of hulp voor een zieke of gehandi
capte thuis kan op twee manieren: direct naar de hulpverlenende
instelling, meestal een thuiszorgorganisatie (zorg in natura), of via de
de cliënt die zelf een of meer zorgverleners inhuurt (het Persoonsge
bonden Budget, PGB). Over de voor- en nadelen van zorg in natura
en PGB organiseert de Twern op donderdag 15 januari van 19.30
tot 21.30 uur een inloopbijeenkomst voor mantelzorgers in cultureel
centrum De Schalm (Eikenbosch 1Berkel-Enschot).
Balans tussen geest en lichaam
Op woensdag 21 januari houden diverse organisaties van en vpor
ouderen in wijkcentrum 't Kievitslaer (Reinevaarstraat 55) de gratis
themamiddag Een goede balans tussen geest en lichaam. Co Wil-
deboer Schut, preventiemedewerker van GGZ Midden-Brabant, legt
onder meer uit hoe je die balans mede kunt vinden door te voorko
men dat spanningen in je lijf gaan 'vast zitten'. Bezoekers kunnen
daarna meedoen aan workshops over het uiten van aandacht en
genegenheid, de Chinese bewegingsleer tai chi, voetreflexmassage,
ontspanningsmassage en yoga. De middag duurt van 14.00 tot
16.00 uur; de halte Paletplein van de buslijnen 2 en 3 is dichtbij.
Nieuwjaarsbijeenkomst voor alle veteranen
De afdeling Midden-Brabant van de Bond van Wapenbroeders houdt
op dinsdag 13 januari vanaf 14.00 uur een nieuwjaarsbijeenkomst in
wijkcentrum 't Kievitslaer (Reinevaarstraat 55, bij winkelcentrum
Paletplein). Op deze bijeenkomst zijn alle veteranen en oud-militairen
uit de regio Tilburg welkom! Er is ruim gelegenheid om ervaringen uit
te wisselen en er wordt een gratis loterij gehouden.
Brabants dialecten en meer op Seniorenacademie
Komend voorjaar biedt de Seniorenacademie Brabant van Hoger
Onderwijs Voor Ouderen (HOVO) cjjrsussen met uiteenlopende
onderwerpen. In Tilburg onder meer over Brabantse dialecten, duur
zame ontwikkeling en filosofie.
In de cursus De dialecten van Noord-Brabant toont streektaalfunc-
tionaris Jos Swanenberg de verscheidenheid en ontwikkeling van
dialecten in deze provincie. Ook gaat hij in op de vraag of ze een
toekomst hebben.
In de cursus Duurzame ontwikkeling en bevolkingsgroei als mondiaal
probleem, komen acht gezaghebbende gastdocenten aan het woord
over de noodzaak van duurzaamheid. Dit vraagstuk is direct gekop
peld aan het probleem van de armoede, de bevolkingsgroei, en een
eerlijke verdeling van ruimte, lucht, water en aardse rijkdommen.
De filosoof dr. Paul Juffermans verzorgt de cursus Menselijk lijden
in filosofisch perspectief. Waar ligt de oorsprong van het lijden? In
welke mate is lijden te voorkomen of te verhelpen? Het lezen en
bespreken van filosofische, literaire en religieuze teksten vormen de
basis van de cursus.
Meer informatie gratis brochure: e-mail info@hovobrabant.nl, tel.
(013) 4668119, website www.hovobrabant.nl.
Ouderenkamer Twern zoekt voorzitter (m/v)
Cliëntenadvies hoort bij de interne structuur van de Twern, de orga
nisatie die in de gemeente Tilburg onder meer het ouderenwerk
verzorgt. De mensen die dit advies geven vertegenwoordic
schillende doelgroepen in daarbij horende Kamers (zoals df
renkamer) die samen de Cliëntenadviesraad (CAR) kiezen.
De leden van de Kamers zijn niet alleen afkomstig uit Tilburg, maar
ook uit de regio. Belangrijk is dat ze voelsprieten hebben voor V/at
er leeft in hun wijk, stad of dorp. Zo kennen de leden van de Oude-
r^n kamer senioren die cliënt zijn bij de Twern en hun belevingswe
reld. Ook zelf zijn de leden van de Ouderenkamer cliënt of afnemer
(geweest) van het ouderenwerk.
De Ouderenkamer is op zoek naar een nieuwe, onafhankelijke voor
zitter (m/v). De voorzitter leidt de vergaderingen en is afgevaardigde
in de CAR. Het gaat om een vrijwillige functie, die circa 70 uur op
jaarbasis vraagt. De Twern heeft een onkostenregeling voor leden
van de CAR en de Kamers.
De selectiegesprekken vinden plaats in de tweede helft van januari
2009. Belangstellenden kunnen tot 15 januari contact opnemen met
Marjolein de Graaff (stafmedewerker Ouderenwerk), Vincentiusstraat
102, 5038 SR Tilburg; tel. (013) 5839999; e-mail marjoleindegraaff@
twern.nl.
pen jaar was er extra aandacht voor
senioren", vertelt Goedmakers. "Zo
was er in april een lunchwandeling
waar zo'n twaalfhonderd Tilburgers
aan deelnamen. Daaruit is het pro
ject Wandelen in de Wijk voortge
komen, opgezet door de gemeente
Tilburg, de Twern, Thebe en Wan-
delvereniging 55+Door heel Tilburg
zijn zestien wandelroutes van onge
veer vier kilometer uitgezet. Dat wor
den er overigens meer. Ze beginnen
en eindigen in een wijkcentrum. Bij
aanmelding ontvangen deelnemers
een stempelkaart. Aan het eind van
elke route kunnen de wandelaars
een stempel halen. Bij vijf stempels
ontvangen ze een bewaarmap voor
de routes. Hebben ze tien stempels,
dan kunnen ze de kaart opsturen
voor gratis deelname aan een wan
delevenement: de wandelroute van
de Tilburg Ten Miles of die van de
s en schaak- en damver-
jingen. Een overzicht van alle
^aviteiten, gerangschikt naar wijk,
is te vinden in een speciale folder: de
melijke gezondheid te onderhouden Beweegwijzer.
en ja, daar moet je hard aan werken.
Preventie is dus van groot belang. Sporten
En natuurlijk is bewegen ook goed Voor wie echt wil gaan sporten zijn varia. Er zijn mogelijkheden voor
non+nn+nn 11 Pr QUOnOOHC lonin mnnoli ikhoHön Rii XAfill^n
sportscholen
Laagdrempelig en -clubs is er speciaal aanbod
Om senioren te stimuleren om te voor ouderen. Te denken valt aan
bewegen, heeft de gemeente Tilburg aerobics, fitness, tafeltennis, hard- staan in de Sportwijzer.
een aantal projecten speciaal voor
deze doelgroep ontwikkeld.
I wordt onderscheid gemaakt tussen
beweging en sport. "Het
I zit dan vooral in de intensiteit", l<
1 Goedmakers uit. "De beweegacti-
