w
Betrokkenen leren beter
met dementie om te gaan'
Netwerk van blinde en slechtziende ouderen
I
de tilburgse koerier
Nieuw in Tilburg: ontmoetingscentrum voor dementerenden en mantelzorgers
'Blij met dit initiatief!'
i
H.
COLOFON
e waard
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 2008 - PAGINA 13
SEPTEMBER 2008 PAGINA 12
uw
nen en versterken.
Petra Jansen
lichaam te gebruiken.”
Mantelzor
in
rkgevers (BZW)
t Arjan
wel
3or het milieu
inds enige tijd
ities en belan-
kunnen doen.
:thouders van
)rten en al die
i de raad. Alle
geleiders en
men oude-
de opstartfase geen harde eis.
“Iedereen is nu welkom”. Twan
Informatie
Ontmoetingscentrum De Dennen
heuvel is geopend op maandag,
i, onderwijs en
iden en slecht-
j over hoe
jeleven. Om
>lein
a Kunt
jmlijs-
oor de raad gehoord
terecht. Daar is, in
iomie bij elkaar. Die
tanties, organisaties
rs aan de beurt. Wie
ot en met vrijdag 19
commissie gaat tij-
t inventariseren van
e-mail of brief kwijt:
55, 5000 LH Tilburg.
komsten bijwoner
met vr
een kopje
Elma Smt
van het ontmoetir
uit hoe belangrijk
voorziening juist
trum
‘□gericht
iplossin-
oblemen
ie oude-
wrdt geboden. Verder zijn
voorlichtingsbijeenkomsten
Het Tilburgse Netwerk van blinde en slechtziende ouderen viert
woensdag 17 september zijn twintigjarig bestaan met een fees
telijke open dag. Die wordt van 10.00 tot 16.00 uur gehouden in
wijkcentrum De Poorten, Hasseltstraat 194 in Tilburg.
r verschijnt
je weken in
donderdag
ronden drie
Mantelzorgers
Bijzonder is dat ook mantelzor
gers ondersteuning kunnen krij
gen in De Dennenheuvel. Zo is
er eens in de twee weken een
gespreksgroep, waar ervaringen
uitgewisseld kunnen worden en
*aar emotionele ondersteuning volgens Smulders is dat zeker in
er
en
Meer informatie: Ontmoetings
centrum De Dennenheuvel, coör
dinator Elma Smulders, Wes-
tertorenlaan 4, Tilburg; tel. (013)
4634247; e-mail: dennenheuvel®
oc-tilburg.nl.
Lakeman: “Wanneer blijkt dat er
ook in andere wijken veel belang
stelling is voor zo’n voorziening,
dan kunnen we daar aparte groe
pen gaan opstarten.”
vel een vraagbaak op het gebied
van dementie.”
15.00 uur brengt Cees Prinsen
zijn voorstelling De Meidenkof
fer, waarin hij amusante verhalen
vertelt aan de hand van voorwer
pen van vroeger. Het smartlap
penkoor Effe Anders sluit de dag
af om 15.30 uur.
De hele dag is er een infostand
van de firma World Wide Vision
uit Oisterwijk, gespecialiseerd
in hulpmiddelen voor blinden
en slechtzienden. Vanaf 11.30
uur geeft’ een stoelmasseur
ontspannende behandelingen.
Natuurlijk zijn vrijwilligers van
het Netwerk beschikbaar voor
het beantwoorden van vragen
van bezoekers.
hun belangen moet je
een andere invalshoek.
BrabantStad die de vijf
>antStad wil een econo-
1 kan meten met steden
s en wij steunen die.
igen van internationaal
te, cultuur en openbaar
jor een standpunt over
it bieden. En dat is nog
I is? Heeft de mail echt
ibliek aan dan er nu al
:t de verbinding met de
lat soort vragen hangen
mall die een doublure
gewenst is. Dan concur-
s BrabantStad een echte
van de mail niet te snel
i de presentatie de mail
j begrijpen goed dat de
wil.”
De Seniorenwijzer1
eenmaal in de twee
De Tilburgse Koerier.
Redactie: Isabella de Boer-
Verheijen, André Coenen, Riek
Blipse-Tiemens, Gerry Hovers,
Petra Jansen, Karei Luiijf (eind
redacteur), Loes Mertens-Ver-
meer> Mat de Vries.
Redactieadres: Seniorenwijzer,
Stichting de Twern,
Vjncentiusstraat 102, 5038 SR
Jlburg; tel. 013-5839999.
K°pij kan gestuurd worden
..raar. Seniorenwijzer, p/a de
Twern, Postbus 3078, 5003 DB
I Tilburg; e-mail seniorenwijzer®
pern.nl.
5°Pijsluiting: donderdag in de
even weken om 12 uur.
Huiskamer
Tegelijkertijd met De Dennenheu
vel start in wijkcentrum De Reit
ook een Huiskamer voor ouderen.
Deze voorziening is bedoeld voor
ouderen die dreigen te vereenza
men. Door middel van activiteiten
worden de deelnemers gestimu
leerd contacten te leggen en weer
dingen te ondernemen.
Het is de bedoeling dat oude
ren van de Huiskamer doorstro
men naar De Dennenheuvel als
dat nodig is. De Huiskamer is
op andere dagen open dan de
ontmoetingsruimte, maar met
dezelfde activiteitenbegeleiders,
zodat de deelnemers vertrouwde
gezichten zien.
op 22 september a.s.
wil ik daar graag die
ochtend is ingeruimd
e officiële instanties,
al maanden met de
genwoordigd. Maar de
stad ervan vinden. 01
i project met verstrek
en cruciaal moment in
pen we met de verdere
zeggen we ja tegen een
dan moet je wel weten
orwaarden je allemaal
i aan het bepalen. Daar
i soort wensenlijst op.
e de boodschap mee te
i maar je moet daar en
inwoners van Tilburg:
Ie mail vindt zodat wij
kunnen mantelzorgers meedoen
aan activiteiten in het wijkcen
trum, zoals koffie- en theedrinken
en gezellige middagen. Er zijn
daarnaast gezamenlijke activitei
ten voor dementerenden en man
telzorgers, zoals feestjes en uitjes.
Mantelzorgers zijn ook welkom bij
de activiteiten voor de demente
renden, al hoeft dat niet per se.
De twee belangrijkste voorzieningen voor thuiswonende ouderen
die kampen met vergeetachtigheid of dementie zijn de dagverzor-
ging en de dagbehandeling. Dagverzorging biedt structuur en ont
last de mantelzorger, maar sluit niet altijd aan bij de mogelijkheden
en beperkingen van de individuele dementerende. Dagbehandeling
in een verpleeghuis is bedoeld voor mensen die in een verder sta
dium van dementie zijn.
woensdag en vrijdag van 10.00
tot 16.00 uur. Voor deelname is
een indicatie nodig van het Cen-
iing trum Indicatiestelling Zorg (CIZ).
De Maaltijd en vervoer zijn gratis,
voor extraatjes wordt een kleine
bijdrage gevraagd.
Mantelzorger Annie (77) is een van de mensen die in de klank
bordgroep zitten van De Dennenheuvel. Samen met een aantal
andere ervaringsdeskundigen en beroepskrachten denkt ze na
en geeft ze advies over de opzet van het ontmoetingscentrum.
De man van Annie is ernstig dementerend. Zij en haar man kun
nen niet naar De Dennenheuvel; daarvoor is de dementie van haar
echtgenoot al te ver gevorderd. Desondanks is ze heel blij met
het initiatief. "Als dit drie jaar geleden had bestaan, hadden we er
zeker gebruik van gemaakt. Het is goed dat er meer aandacht voor
dementie komt, want het is nog altijd een taboe. Het is voor de
oudere zelf al heel moeilijk om toe te geven dat hij of zij demente-
rend is. Daar komt nog bij dat anderen zich vaak geen houding te
geven tegenover iemand met dementie. Wanneer ik met mijn man
een wandeling maak, durven mensen hem niet aan te kijken. Of ze
kijken alleen vanuit hun ooghoeken naar hem. Voor een mantelzor
ger is het heel eenzaam.
Janny Hoonakker (72) zit ook in de klankbordgroep en heeft vroe
ger als verpleegkundige veel met dementerenden gewerkt. Ze
herkent wat Annie zegt. "Als iemand dement wordt, vallen vrienden
vaak weg. Iemand die griep heeft wens je beterschap, maar wat
doe je als iemand dement raakt? Ik vind het heel goed dat er nu
iets komt waar ook mantelzorgers terecht kunnen. En voor demen
terenden is dit misschien wel een tussenstap die er nog niet was
tussen thuis wonen en opname in een instelling."
Praten
De combinatie van een demen
terende met een mantelzorger is
essentieel in De Dennenheuvel.
“Een dementerende zonder man
telzorger kan hier niet terecht”,
legt coördinator Smulders uit.
“Het doel van deze voorziening is
namelijk het ondersteunen en ver
sterken van de situatie thuis. Het
is belangrijk dat dementerende
en mantelzorger met elkaar pra
ten. Bijvoorbeeld over wat ze in
de gespreksgroep horen. Dat kan
over heel praktische dingen gaan,
zoals de vraag wat voor zorg
iemand wil als het straks minder
gaat. Of over financiële zaken. Nu
kunnen ze daar nog afspraken
over maken, straks misschien niet
meer.”
Twan Lakeman voegt daaraan toe Elma Smulders in De Dennenheuvel: "Ons doel is de situatie thuis te ondersteu-
dat mantelzorger en demente- nen en versterken.FOTO KAREL luiijf
rende ook beter in hun vel gaan
zitten, dankzij het contact met
elkaar en met anderen. “De man
telzorger voelt zich niet meer zo
alleen, doordat hij ondersteuning
krijgt. Door de activiteiten in Do
Dennenheuvel en het contact
met elkaar en anderen kunnen de
betrokkenen beter met demen
tie omgaan. Bovendien blijkt uit
onderzoek dat dementerenden
die aan dit soort projecten mee
doen, langer zelfstandig kunnen
blijven.”
Het Netwerk is in 1988 opg
om bij te dragen aan opk
gen voor praktische prob>
van blinde en slechtziende
ren en om op te komen voor hun
belangen.
Het Netwerk zette een aantal
activiteiten op die nog steeds
bestaan, zoals een wekelijks
contactmiddag. Daarnaast
geven medewerkers voorlich
ting aan individuele personen,
bedrijven en organisaties, waar
onder schoolklassen. Ook geeft
het Netwerk een nieuwsbrief uit,
die onder meer naar beroeps
krachten gaat die met blinden en
slechtzienden te maken hebben.
Daarnaast verzorgt het Netwerk
de inhoud van de tweewekelijkse
Gesproken Koerier, een selectie
op cd-rom van het belangrijkste
nieuws uit De Tilburgse Koerier.
Alle activiteiten worden verricht
door vrijwilligers, ondersteund
door een beroepskracht van de
Bij het ouder worden gaat het
geheugen achteruit. Die ver
geetachtigheid kan variëren
van onschuldig tot ernstig. In
dat laatst geval, bijvoorbeeld
als iemand geregeld meerde
re keren achtereen hetzelfde
verhaal vertelt of regelmatig
afspraken vergeet, is er vaak
sprake van beginnende demen
tie. Speciaal voor ouderen in dit
beginstadium gaat op 1 okto
ber een ontmoetingscentrum
in wijkcentrum De Reit van
start: De Dennenheuvel. Drie
dagen per week kunnen zij daar
terecht voor activiteiten en een
gespreksgroep. Bijzonder is dat
ook hun mantelzorgers er wel
kom zijn voor ondersteuning.
Het is belangrijk dat demen
terende en mantelzorger met
elkaar praten.”
Vergeten en dementie
De voorlichtingsbijeenkomst Vergeet 't maar....! op woensdag 17
september in wijkcentrum 't Kievitslaer (Reinevaarstraat 55) gaat
over gewone vergeetachtigheid, verschillende soorten dementie en
hoe die zijn te herkennen. Ook worden welke hulp en voorzieningen
belicht, zoals de dementieconsulent en het nieuwe ontmoetingscen
trum De Dennenheuvel voor dementerenden en mantelzorgers (zie
artikel hiernaast). Gastsprekers zijn Elma Smulders van De Dennen
heuvel en dementieconsulent Phil Mutsaers van De Wever. Na de
pauze kunnen de bezoekers in kleine groepjes over het onderwerp
(persoonlijk) doorpraten. Aanvang 14 uur. De organisatie is in han
den van het ouderenwerk van de Twern, KBO Wandelbos, Antaru en
de Samenwerkende Ouderenorganisaties Wandelbos.
Mantelzorger zijn en je thuis voelen
Mantelzorgers moeten vaak moeite doen om zich in hun eigen
woning weer thuis te voelen. Hoe je dat op een zo prettig mogelijke
manier doet, staat centraal op de inloopbijeenkomst voor mantel
zorgers die op vrijdag 19 september gehouden wordt in wijkcentrum
De Ypelaer (Corellistraat 10). Binnenlopen kan van 13.30 tot 15.30
uur. Ook kunnen bezoekers andere ervaringen uitwisselen. Meer
informatie: Lydia Driessen, mantelzorgconsulent van de Twern, tel.
(013) 4552928, e-mail lydiadriessen@wijkcentrumypelaer.nl.
Geheugenbeurs
Op 20 september wordt in Tilburg de eerste Geheugenbeurs gehou
den, een initiatief van de Geheugenwinkel. Bezoekers vinden van
10 tot 16 uur op de beurs in de President Mandelahof (Korvelpk
60) niet alleen veel informatie, maar ook hulpmiddelen die je ki
gebruiken als het geheugen minder wordt. Voor de muzikale or
ting zorgt Seniortainment. De toegang is gratis.
Seniorenfestival Tüburg-West
Zondag 21 september is er op het buitenterrein van zorgcentrum De
Kievitshorst (Beneiuxlaan 101) van 14.00 tot 16.30 uur een Senioren
festival. Er zijn optredens van het Tilburgs Leerlingen Orkest, zanger
Bart van Loon, de Beneluxband en smartlappenkoor Zangriela. Ook
staan er stands met informatie over activiteiten in de wijk. Toegang
gratis. Bij slecht weer is het festival in De Kievitshorst.
Verkeersregels opfrissen in Berkel- Enschot
Automobilisten, fietsers, voetgangers en gebruikers van rolstoelen
en scootmobiels hebben te maken met allerlei nieuwe verkeers
regels en -borden. Daarover geeft voorlichter W. van der Kolk van
Veilig Verkeer Nederland (WN) op dinsdag 23 september van 14 tot
16 uur uitleg in cultureel centrum De Schalm (Eikenbosch 1Berkel-
Enschot). Toegang en een kopje koffie/thee zijn gratis.
Voor belangstellenden worden daarna opfriscursussen van drie dag
delen gehouden. Aanmelden kan op of na de informatiebijeenkomst.
De cursussen zijn op 6,13 en 20 oktober en op 7,14 en 21 oktober,
steeds van 14 tot 16 uur in De Schalm. De cursus kost €5,-, inclusief
een informatieboekje. Informatie: Hans Geist, ouderenwerker van de
Twern, tel. 06-51916306 (di. en do.)
Computercursussen voor 50-plussers
Seniorweb Tilburg organiseert cursussen om 50-plussers op weg
te helpen bij het gebruik van computer en internet. Deze begin
ners- en vervolgcursussen worden gegeven in de wijkcentra De
Ypelaer (Corellistraat 10) en De Poorten (Hasseltstraat 194) en in de
bibliotheken Groenewoud (Don Sartostraat 10) en Heijhoef (Kerken
bosplaats 3). Informatie/opgave: Jos van Korven, tel. (013) 8500789
(werkdagen 13-16 uur); e-mail seniorwebtilburg@gmail.com.
Wandelen over bospaden
Wandelclub 55+ organiseert op donderdag 25 september een
wandeling van circa 10 km, die begint en eindigt bij wijkcentrum
De Reit (Westertorenlaan 4). De wandeling gaat grotendeels over
bospaden; goede schoenen zijn dus nodig. Start, alleen of in een
groepje, tussen 9.30 en 10.30 uur; iedereen kan een routebeschrij
ving meekrijgen. Deelname kost €2,50, inclusief een kopje koffie
onderweg en een herinnering. Meer informatie: mw. T. de Cock, tel.
(013) 4680548.
Ontspanning
KBO Goirke Hasselt houdt op vrijdag 12 september om 14.00 uur
een levenmiddelenbingo in MFA De Poorten (Hasseltstraat 194).
Kaarten kosten 3,50 voor tien ronden.
In ontmoetingsruimte De Driehoek (Gendringenlaan 179) is er op
maandag 15 september van 14.30 tot 16.30 uur een gezellige mid
dag met muziek, zang en dans, verzorgd door dj Nico Govaarts.
Entree gratis.
In wijkcentrum de Reit (Westertorenlaan 4) is er op
25 september een bingomiddag met in elk van de tien r
prijzen. Een kaart kost 2,50; Aanvang 14 uur.
In zorgcentrum Reyshoeve (Gendringenlaan 15) verzorgt mw.
Roelofs van Bibliotheek Midden-Brabant op vrijdag 12 september
om 15 uur een presentatie over oude kinderboeken; entree €1,-. Op
zondag 14 september brengen The Van Hall Brothers vanaf 15 uur
een mix van meezingers en popmuziek; entree €2,50. Woensdag 24
september is er vanaf 19.30 Uur een bonte avond met Ad Zwekars.
Hij treedt op voor een goed doel: Kika, dat de zeven kinderkanker-
centra in Nederland ondersteunt. Entree €2,50. Kaartjes (en con-
sumptiemunten a €1,-) zijn een week voor de activiteit te koop bij de
receptie van Reyshoeve.
In Ouderentrefpunt 't Sant (Beneluxlaan 74) kunnen liefhebbers
op woensdag 17 september om 10 uur bloemstukjes maken; infor
matie geeft Nelleke, tel. (013) 5950303. Kaart liefhebbers kunnen er
op woensdag 24 september rikken en jokeren. Meedoen kost €1,20;
er zijn leuke prijsjes. Aanvang 10 uur.
Dementie is onvoorspelbaar, de patiënt ook...
Wat eens zo voorspelbaar of gewoon was bij haar, is niet meer. Wat
zij zegt, klopt niet meer. Wie zij eens was, is niet meer. Dementie
sluipt binnen om niet meer weg te gaan. Hoe ga je ermee om? De
afdeling Midden-Brabant van Alzheimer Nederland verstrekt nog
t/m 16 september uitgebreide informatie over dementie in de biblio
theek op het Koningsplein. UvT-psycholoog Huub Buijssen geeft
daar op dinsdag 16 september om 19.30 uur een gratis lezing. Leest
u alvast wat uit de collectie?
Huub Buijssen schreef De heldere eenvoud van dementie. Wat is
dementie en hoe ga ik om met een dementerend familielid? Aan bod
komen o.a. stemmingswisselingen, communicatie, gedragsproble
men maar ook schuldgevoelens bij de verzorgenden. Eerder gaf hij
De beleving van dementie uit: een eenvoudige gids voor naasten en
dementerenden met praktische en medische informatie.
Een jaar met duizend dagen; een leven met Alzheimer is de intrige
rende titel van een boek van Berit Degnaes. Richard is pas 52 als
vastgesteld wordt dat hij aan de ziekte van Alzheimer lijdt. Dat slaat
als een bom, ook bij zijn levenspartner Berit. Het boek geeft een
beeld van de moeilijkheden waarmee zij te kampen hebben. Het is
tegelijk een ontroerend boek over de liefde.
In boeken komen dementerenden zelf nauwelijks aan het woord;
ze zouden immers niets meer beseffen. Journaliste Stella Braam en
haar vader, psycholoog René van Neer, rekenen af met dit vooroor
deel in Ik heb Alzheimer. Het verhaal van mijn vader. Het is een ont
hutsend, aangrijpend én hilarisch verslag van een strijdbare burger
met de ziekte van Alzheimer die in opstand komt tegen vooroorde
len en betutteling in zorg en samenleving.
Een bron van inspiratie voor verder lezen is ongetwijfeld Altijd
vandaag: dementie in de literatuur. Het bevat fragmenten van ver
schillende schrijvers, zoals Annie M.G. Schmidt, Lydia Rood, John
—Updike en Inez van D
tie bedoelen we mensen bij wie
recentelijk de diagnose dementie
is gesteld, bij de huisarts of de
geheugenpoli. De belangrijkste
eis is dat de betreffende oudere
nog geen zorg nodig heeft. Hij
of zij moet fysiek nog redelijk
gen uit, en krijgen ze tips hoe met gezond zijn. Het is niet de bedoe-
hun ziekte om te gaan. Ouderen ling dat iemand hulp nodig heeft
die zich mondeling niet goed kun- bij bijvoorbeeld eten of toiletbe-
een uitdrukken, leren met behulp zoek; daar hebben wij eenvou-
w een therapeut daarvoor hun digweg het personeel niet voor.
Bovendien past de persoon dan
zelf ook niet meer goed in de
groep. Ook is De Dennenheuvel
niet bedoeld voor ouderen die
ernstige gedragsproblemen heb
ben.”
Het project richt zich op oude
ren in de wijken De Reit, Het
Zand en Het Wandelbos, maar
Twern.
De officiële opening van de open
dag wordt om 10.30 uur ver
richt door Annette Willemse, een
van de oprichters van het Net
werk. Om 11.30 uur verzorgt
Bas Barendregt van de Neder
landse Vereniging van Blinden en
Slechtzienden (NVBS) een pre
sentatie van de Orion Webbox,
een eenvoudig apparaatje dat
via internet gesproken informatie
levert. Om 14.00 uur houdt een
medewerker van Sensis (orga
nisatie voor zorg,
diensten voor blinc
zienden) een lezing
slechtzienden licht be
Buurt
Andere buurtbewoners kunnen
ook terecht in De Dennenheu
vel, is nadrukkelijk de bedoeling.
Er zijn veel initiatieven voor thuis- Ze kunnen er voorlichtingsbijeen-
wonende dementerende oude- komsten bijwonen, binnenlopen
ren, onder andere dagverzorging met vragen over dementie of er
en dagbehandeling, vertélt Twan een kopje koffie drinken.
lakeman, als ouderenwerker van Elma Smulders, de coördinator
de Twern betrokken bij de voor- van het ontmoetingscentrum, legt
bereiding van De Dennenheuvel, uit hoe belangrijk het is dat deze
Maar een voorziening speciaal voorziening juist in een wijkcen-
i mor beginnend dementerenden trum is gevestigd. “Een buurthuis
^ertot op heden nog niet in is minder stigmatiserend dan een
Tilburg. verpleeg- of verzorgingshuis; je
Ontmoetingscentrum De Den- loopt er makkelijker binnen. Man
nenheuvel - een initiatief van de telzorgers die het wijkcentrum
Wever, het Ouderenwerk van de bezoeken, willen misschien bij-
Twern, de gemeente Tilburg en voorbeeld wel lid worden van het
zorgkantoor VGZ - gaat daar ver- koor dat daar repeteert. En er zijn
andering in brengen. natuurlijk legio andere activiteiten
‘Bij De Dennenheuvel, in wijkcen- die daar plaatsvinden, waaraan
trum De Reit, kunnen mensen met iedereen kan deelnemen. Voor
beginnende dementie drie dagen buurtbewoners is De Dennenheu-
per week terecht”, vertelt Lake
man. “Op maandag, woensdag
en vrijdag is er een dagsociëteit,
gerund door de programmacoör- Andere wijken
dinator, activiteiten begeleiders en Welke ouderen kunnen er nu wel
vrijwilligers. Daar kunnen oude- of niet bij het ontmoetingscentrum
ren meedoen aan activiteiten als terecht? Elma Smulders: “Met
muziek luisteren, wandelen, bood- ouderen met beginnende demen-
schappen doen en het klaarma
ken van de lunch. Verder is er een
gespreksgroep in combinatie met
een bewegingsactiviteit. Tijdens
de gesprekken praten de aanwe
zigen over dementie, zolang dat
nog kan. Ook wisselen ze ervarin-
