HET GILDE:
5
“BA"
II
«fnr.J
I
Filmtip:
fietw
Kennismaken met
het gilde tijdens
Kleintje Landjuweel
•UI
M4
a
ré
Waarom zijn er kastelen?
een vereniging van echte
vakmensen
Leuke dingen doen bij
Scouting Celtica
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 2008-PAGINA 13
de tilburgse KOERIER
1 AUGUSTUS 2008 - PAGINA Ij
MEGEN
d-ZUID
HEKSEN-
KRUIDEN EN
BIJGELOOF
naar
□ven
aghel (21)
lan.
Maak je eigen toverdrank met kruiden.
Tiun moet vechten voor zijn leven.
september
tingen:
elsgestel/
36.00 uur
periode in
irt-stondig
A2 bij 's-
(Fr
)uwd. Sten«
sterker en i
- donjc
als watermi
gebruik van
eeuwen
een were
geneeski
bij drukte
n langs de
eens van om ridder te
/it paard, misschien wel
luwe erbij. Maar hoe word
Dit ronde kasteel staat aan de Engelse kust. De bewoners zagen de vijand
zo goed aankomen overzee.
Stel je voor dat jouw huis werd aangevallen. Hoe zou je het dan
verdedigen? Vroeger, in de middeleeuwen, dachten de mensen hier
goed over na. Ze bouwden hun 'huis1 zelfs zo dat een vijand het erg
moeilijk kon aanvallen en veroveren. Zo'n huis heet een kasteel.
Er is zelfs
il computer-
het va-
g 30 en
foordelig
ast kunt
iber tus-
is voor
stations
stempe-
g geldig.
«^wilden,
n omheinir
erpe punten. He
het kasteel beste
ize werd de i
genoemd. Hier woonden t
teelbewoners. Na een tijd werd_.
in Europa de eerste stenen kas-
ADRESSEN:
Kinderboerderij Het Echo-
waaike Griegstraat 475
Tilburg
Poppentheater De Bonte
Engel Enschotsestraat 136a
Tilburg - reserveren: 06-55
39 85 03
Poppentheater De Dwerg
Afrikalaan 96 Drunen
- reserveren: 0416-38 39
55/0416-38 39 13
Poppentheater 't Groene
Land Gemullehoekenweg
147 Oisterwijk - reserveren:
013-528 40 08
Ook jij droomt er vast wel
zijn. Rijdend op een mooi wi
met een schone jonkvroi
je eigenlijk ridder?
igen dar
iden de page een
het hof. Er
hoop rage
aan moei
nen die hetze
fenden in deze
ook vaak
aars, maar eens na.
bak- keetsgracht,
jn vanaf Looiersgracht,
iind 18e Huidenstraat
Op Kleintje Landjuweel leren kinderen alles over het gilde.
Misschien heb je nog nooit van
een gilde gehoord. Toch bestaan
gilden al sinds de middeleeuwen, game ger
Een gilde was vroeger een belan- Vrijdag 5
genorganisatie van personen met uur kunm
hetzelfde beroep. Zo had je het Oisterwijk,
gilde van timmerlieden, het gilde kelor
van metselaars, het gilde van zil- het s
versmeden enzovoort. Er wr
ook schuttersgilde,ov,
tersgilde verded';-1*
handhaafde de orde als er
letjes waren. Er waren handboog
gilden, voetbooggilden en gilden
die het geweer gebruikten.
Tegenwoordig zijn schuttersgil
den er niet meer om de stad te
verdedigen. Ze houden nog wel
optochten, schietwedstrijden en
feesten, zoals bijvoorbeeld het
Landjuweel. Dit gildefeest wordt
gehouden van 4 tot en met 7
september in Moergestel. Er is
«Se dagen van alles te doen, zoals
wedstrijden schieten, paardrijden
en trommelen, optochten en
optredens van bekende artiesten
wik~--
bij de baas. Loon kreeg hij
Hij moest zelf de kost en inwo
ning betalen. Na een tijdje mocht
hij een soort examen doen. Hij
moest een meesterstuk maken
dat werd beoordeeld door de
andere gildeleden. Was het werk- Van het schuttersgilde mocht je
stuk goed dan werd hij lid van alleen lid worden als je rijk was.
het gilde. De gildeleden hielpen Het schuttersgilde verdedigde
elkaar. de stad en handhaafde de orde
als er relletjes waren. Handboog
schutters pefenden in de Hand-
boogsteeg en Voetboogschutters
in de Voetboogsteeg. Je moest je
eigen harnas en wapenuitrusting
betalen en dat kon niet iedereen.
Burgers vonden het een hele eer
om lid te worden van de schut
terij. Ze voelden zich in de 16e
u-'“grijk dat ze
dracht gaven om een
van hen te maken. In het
Amsterdams Historisch Museum
zijn die schilderijen nog steeds te
[ZONDAG 31 AUGUSTUS
i Kinderboerderij Het Echo-
Iwaaike
110.00 - Rommelmarkt
[WOENSDAG 3 SEPTEM
BER
Kinderboerderij Het Echo-
waaike
[14.00 - Dierenknuffeluurtje
Poppentheater De Bonte
Engel
[15.00 - Voorstelling (mini
maal 12 personen, reserve-
ren uiterlijk maandag)
Poppentheater De Dwerg
[15.00 - De drie beren, 4 tot
19 jaar
Poppentheater 't Groene
Land (in Theater Het Idee)
[14.30 - Konijntje Zilver, 4 tot
[en met 8 jaar
Zo'n 900 basisschoolkinderen uit Oisterwijk, Moergestel en Heu-
kelom zijn op vrijdag 5 september uitgenodigd voor Kleintje Land
juweel. Deze dag heeft de Stichting WieKenKunst speciaal geor
ganiseerd om kinderen kennis te laten maken met de gewoonten
en gebruiken van het gilde. Kleintje Landjuweel is een onderdeel
van het evenement Landjuweel, dat van 4 tot en met 7 september
in Moergestel wordt gehouden.
In de eerste plaats moest goed te leren hoe
je daarvoor een jongen dames om te gaan,
Jan konden de page een vriendin aan
—en ridder het hof. Er waren een
.gens leerden hoop regels waar hij zich
g hoe ze zich aan moest houden. Zo
ider moesten mocht hij niet zuchten,
Ze maakten krabben op zijn hoofd, te
om elkaar ver spugen, boeren laten
en speel- en hijgen. Verder leerde
ofriddertje. de jongen tafelmanieren.
Ben jij tussen de 7 en 10 jaar oud
en vind je het leuk om samen
met andere kinderen elke zater
dag leuke dingen te doen zoals
in het bos spelen, vuur maken, revel
koken, lopen of fietsen en hou 57, i
je ook van kamperen? Scouting-
groep Celtica heeft plaats voor
sen nieuwe groep kinderen die
net als jij samen willen spelen.
Die groep heet de Esta's. Dat zijn
allemaal meisjes en jongens van
7 tot 10 jaar oud. Lijkt het je leuk?
Dan is scouting iets voor jou. De
tstas beginnen op zaterdagmid
dag 30 augustus en de eerste
een avontuurlijke en gevaarlijke
tocht maken door bossen, ber
gen en dalen. Hij wordt geholpen
door de jongen Piak. Je kunt
ook gewoon het boek
voor de koning lezen,
ireven door Tonke Dragt,
boek heeft ook een span-
J-olger: Geheimen van
voud.
Lang geleden waren er mannen
die de kusten van Europa behoor
lijk onveilig maakten. Hierdoor
werden de mens
beerden hun wco
men. Sommie-J
toen een muur of wal om hu
te beschermen. Eigenlijk war
dit de eerste kastelen al. te
later werden eenvoudige kastelu,
gebouwd die uit een houten toren
met daaromheen een wal en een
gracht bestonden. Hieromheen
stond een omheining van palen
met scherpe punten. Het mid-
den van het kasteel bestond uit ronde mi
een toren; deze werd de donjon den niet
loemd. Hier woonden de kas- vijand tegen te
slbewoners. Na een tijd werden den ook gebot
pa de- -
beeld met het inschenken
van de wijn. De hoogste
schildknaap mocht de
helm van de kasteelheer
dragen en zijn paard aan
de teugel houden. Werd
met een schildknaap 21, dan
had had hij een uitrusting
- nodig. Als hij die had,
werd hij tot ridder gesla
gen. Had je geen geld
voor een uitrusting, tja
dan bleef je gewoon je
hele leven schildknaap.
Had de schildknaap
eenmaal een uitrusting,
dan moest hij eerst nog
een hele nacht wakker
blijven. Viel hij toch in
een page schildknaap, slaap, dan was hij nog
Hij kreeg dan zijn eigen niet helemaal klaar om
zwaard en gordel. Zeven ridder te worden. Als je
schildknaap. Aan het hof jaar lang oefende de de zoon was van een
leerde hij vechten met schildknaap om een rijke edelman, dan had je
verschillende wapens, snelle, handige en ster- geluk. Dan hoefde je niet
paardrijden, jagen met ke ridder te worden. Hij jarenlang te leren, maar
-‘haken, muziek mocht de kasteelheer kon je op je twaalfde al
dansen. Om helpen aan tafel, bijvoor- ridder worden.
Wil je een echte stoere ridderfilm
zien? In de Tilburgse biosco
pen draait op dit moment de
Nederlandse film De brief voor
de koning. Het verhaal: de zes- natuurlijk
tienjarige schildknaap Tiuri krijgt De brief
van een stervende ridder de geschr~ -
opdracht een mysterieuze brief Dit bo
te bezorgen bij voor de koning nende opvoh
van Unauwen. Daarvoor moet hij het wilde wot
zoals Jeckyll&Hyde. E
een heuse Landjuweel
qemaakt!
5 september vanaf 9.00
!'._nnen 900 kinderen uit
_._terwijk, Moergestel en Heu-
-'om alles te weten komen over
.ei schuttersgilde. Zo leren ze bij-
enzovoort. Er waren voorbeeld hoe ze een gildetrom,
srsgilden. Het schut- een gildevlag, een pijl en boog
„•dedigde de stad en en een 'vogel' (waarop door de
de orde als er rel- gilden wordt geschoten) kunnen
.5“ varen handboog- maken. Daarna mogen de leer-
voetbooggilden en gilden lingen, onder leiding van leden
-van gjidg, ze|f Op een echte
originele gildetrom slaan, een gil
devlag vasthouden en een poging
wagen op de vogel te schieten.
Wie dat allemaal het beste doet
wint een mooie prijs: het Landju
weel! Wil je meer informatie over
het Landjuweel, houd dan de
Tilburgse Koerier van volgende
week in de gaten. Daarin vind je
een speciale bijlage waar pre-
cies instaat wat er allemaal gaat jfl
gebeuren.
bijeenkomsten kun je kijken of
en je het leuk vindt. Als dat zo is,
sr- ben je elke zaterdag welkom in
het schoolgebouw van de Hee-
slden aan de Giekerkstraat
naast het zwembad in de
Reeshof. Bel voor informatie en
aanmelding naar Arianne Otte,
tel. 013-570 21 73 of e-mail: cel
tica.scouts@gmail.com; Maikel
Brouwers, tel. 06-41 30 99 31 (na
19.00 uur) of Rebecca Otte, tel.
06-16 20 16 80 (na 17.00 uur).
Je kunt haar mailen op r.e.otte@
gmail.com. Kijk ook eens op de
website: www.celtica.nl.
Op zondag 31 augustus heeft het Historisch OpenluchtMuseum
Eindhoven het thema kruiden en bijgeloof. Ook kunnen je deze
dag beleven hoe het is om een jager te zijn in de prehistorie.
Het broodbakkersgilde zorgde
ervoor dat een baas niet meer
dan drie knechten in dienst had.
Ook mocht de bakker een brood
niet onder een bepaalde, vast
gestelde prijs verkopen. De prijs
van een brood werd door het
bakkersgilde zelf vastgesteld.
Concurrentie was dus niet moge- en 17e eeuw zo belangrijk
lijk. Bij moeilijke tijden hielpen de schilders opdracht gaven
leden van het gilde elkaar. Stierf schilderij van hen te maken. I
een bakker, dan zorgde het gilde Amsterdams Historisch Mus
voor de vrouw en de kinderen zijn die schilderijen nog steeds te
zodat die geen armoede hoefden bewonderen in de schuttersgal-
te lijden. Vaak woonden de man- lerij.
Een gilde was een organisatie van nen die hetzelfde beroep uitoe-
personen met hetzelfde beroep, fenden in dezelfde straat, die dan
Er waren bijvoorbeeld gilden ook vaak hun naam droeg. Kijk
van timmerlieden, metselaars, maar eens naar namen als Zout-
zilversmeden, slagers en bak- keetsgracht, Brouwersgracht,
kers. Deze gilden hebben vanaf Looiersgracht, Bakkersstraat,
de middeleeuwen tot eind 18e Huidenstraat ...enz. Bepaalde
eeuw bestaan. Nieuwe gildeleden bevolkingsgroepen mochten
werden opgeleid in 'het vak'. Een geen lid van een gilde worden,
jongen die bijvoorbeeld bakker Bijvoorbeeld onechte kinderen en
wilde worden, werd eerst leerling Joden. Voor Joden betekende dit
bij de baas. Loon kreeg hij niet, dat veel beroepen in de midden
stand voor hen uitgesloten waren,
en dat zij zich moesten bezighou
den met eenvoudiger werk, of
met geldhandel.
Heksenkruiden als monnikskap gaan. Er is een kruidenspeurtocht
en dolle kervel, heilige kruiden voor jong en oud. Dus waan je
lunt en maretak. Het voor even een oud kruidenvrouw-
i kruiden in de middel- tje of een Keltische druïde en
n en lang daarvoor toont maak je eigen toverdrank. Verder
sreld waar bijgeloof, volks- kun je in dit museum ook alles te
skunde en religie samen weten komen over de prehistorie.
Je kunt dingen doen die een
prehistorische jager ook gedaan
zou hebben in de ijzertijd. Denk
maar aan graan malen, koek bak
ken en kruidenthee drinken, maar
ook kano varen, deeg kneden en
speerwerpen horen erbij. Al het
werk gedurende de dag vonden
prehistorische mensen heel nor
maal en ook de kinderen van toen
hielpen een handje mee. Je gaaf
aan de slag met het slaan van
pennen, het schillen van hout en
het maken van een geluksamulet,
want een beetje geluk kan ieder
een wel gebruiken. Of je nu in de
ijzertijd leefde of in 2008. Je bent
welkom tussen 10.00 en 17.00
uur aan de Boutenslaan 161b in
Eindhoven.
je daarvoor
zijn, meider
absoluut geer
worden. Jongen
al heel vroeg hc
later als riddr-
gedragen. z__
stokpaadjes om
te bestormen er
den samen roofriaaenje.
Als de zoon van een rid
der zeven jaar oud was, Op zijn veertiende werd
werd hij page aan het hof een page schildknap
en een andere edelman,
aar werd hij opgeleid tot
ihildknaap. Aan het hof
_.de hij vechten met
chillende -
...jden, jagt
i, schaken,
n en i
mannen telen gebouwd. Stenen kastelen
i behoor- zijn veel sterker en niet brand-
laaiuen. Hierdoor baar. Zeker de donjon werd van
nsen bang en pro- steen gebouwd, omdat dit het
zoning te bescher- belangrijkste verdedigingswerk
lige mensen bouwden was en ook het woonverblijf in
jur of wal om hun huis het kasteel was. De eerste kas
aren telen waren meestal rond. Vanaf
Iets ongeveer 1400 ging men vier-
slen kante kastelen bouwen. Deze
waren beter bewoonbaar en ook
beter te verdedigen. De verde
digers hadden vanaf een rechte
muur namelijk een beter uitzicht
over de omgeving dan vanaf een
-_nuur Maar kaste|en wer_
_t alleen gebouwd om de
i -te hOucjen ze wer.
_,__ouwd om het land
eromheen te overheersen.
van
[Voor alle kinderfilms, zie de
i uitagenda elders in deze
krant.