WIJZE
Weer plezier in het zorgen
door frisse blik op pa of ma
In
I
Wandelen en lunchen in het centrum
t
r
t
Mantelzorgers interviewen ouder(s) over levensverhaal
1
Wijkwandelingen
'Mantelbezorgd'
DONDERDAG 27 MAART 2008 - PAGINA 17
de tilburgse koerier
Mantelzorger zijn voor je vader
Op
Petra Jansen
li
van de cursus naar het verhaal
van de mantelzorger.
over de vloer en ze
naar de dagopvang.
regeltaken over
/oorbeeld meegaan
jnhuis en medicatie
Ster
In c
is.
zieke
over
il- en
2
o
'il
sdag 29
Kosten
Informatie/aanmelden: GGZ Midden-Brabant, afdeling Pre
fatie omgedraaid is: vroeger
j de ouder voor het kind, nu
Dat
begin- De c
kind
jsitieve invloed (tel. (013)
,t Marjolein de C..
De vol gende wijkcentra doen mee:
Heyhoef (Kerkenbosplaats 1)
De Poorten (Hasseltstraat 194)
Hoogvenne (Kazernehof 76)
't Sant (Beneluxlaan 74)
De Kubus (Fatimastraat 24-02)
De Nieuwe Stede (Capucijnenstraat 156)
De Reit (Westertorenlaan 4)
De Schans (De Schans 123)
De Ypelaer (Corellistraat 10)
De Spijkerbeemden (Don Sartostraat 4)
In de Boomtak (Boomstraat 81)
Soekmekaar (Gen. Kockstraat 2A)
Zorgvlied (Schout Backstraat 33)
De Baselaer (Hoefstraat 175)
j omgaan. Alle
voor hun vader vierde bijeenkomst worden erva-
of moeder zorgen, zijn wat mij ringen uitgewisseld en knelpunten
besproken. In de vierde bijeen
komst staan de deelnemers stil bij
de betekenis van het levensver
haal van de ouder voor de mantel-
gratis rugzakje. Wethouder Jan Hamming
(o.m. Snort): "Het is miin streven heel Tilburg
in beweging te krijgen. Het is voor iedereen
Z’ijk minimaal 30 minuten per dag te
met foto’s? of opgeno- bewegen, want dan ontmoet je mensen en
1, video- of casset- ïe voelt Je fitter- lk boop dan ook dat er vol‘
‘Het vastleggen van het gende week donderdag veel senioren mee-
plaats 1).
Belangstellenden kunnen zich
ook aanmelden voor de cursus
Mantelzorg, wat bezielt me?
die bij voldoende belangstelling
weer van start gaat. Informatie:
Marjolein de Graaff, de Twern,
tel. (013) 5839999, e-mail marjo-
leindegraaff@twern.nl.
Programma
tweede deel van de cur- Tussen 12.00 en 12.30 uur is het vertrek op de
Heuvel, waar alle deelnemers het gratis rug
zakje ontvangen. Wethouder Hamming geeft
daar het officiële startschot voor de campag
ne ‘30 minuten bewegen' in Tilburg.
De lunchwandeling voert via een afgezette
Dat haar rol als mantelzorger de relatie met haar
moeder heeft veranderd, merkt ook Hedwig van
Langeveld (47). Sinds een aantal jaren zorgt zij
voor haar 78-jarige moeder, die kampt met bot-
ontkalking en een chronische longziekte. Daar
naast is ze vergeetachtig. "Ik kom nog zelden
gewoon als dochter 'op bezoek' bij moeder",
zegt Hedwig. "Ik kom eigenlijk alleen om zorg
taken uit te voeren."
Sinds vier jaar geleden haar vader overleed,
is de werkdruk voor Hedwig alleen maar gro
ter geworden. "Mijn moeder krijgt weliswaar
iemand van de thuiszorg
gaat drie dagen per week
Maar er blijven nog genoeg
die op mij neerkomen. Bijvoc
naar de huisarts of het zieker
regelen."
Wie mantelzorger voor een van beide ouders is, heeft een ander soort
relatie met vader of moeder dan daarvoor. De zorg kan zwaar zijn,
wat het niet altijd prettig maakt om de ouder te bezoeken. De cursus
Mijn verhaal als mantelzorger, die binnenkort in Tilburg van start
gaat, heeft als doel de mantelzorger wat lucht te geven. Dat gebeurt
door aandacht voor die relatie tussen ouder en kind. Mantelzorgers
leren in de cursus hun ouder te interviewen over zijn of haar leven.
Hierdoor kunnen ze een nieuwe kijk op vader of moeder krijgen.
I leuk om samen over
praten en te horen,
in kinderen geen tijd gesprekken een positieve invloed (tel. (013) 5808480,
op de relatie", zegt Marjolein de C.WildeboerSchut@gc
Graaff. "Voor de ouder is het of bij Marjolein de Graa
belangrijk dat hij zijn verhaal kan T-
doen, dat het kind interesse toont, marjoleindegraaff@twern.nl).
De mantelzorger krijgt op zijn beurt Deelname is gratis; het cursus
waardering van de ouder." boek kost €15,-. Voor belang-
op maandag-
I om 19.30 uur een
it informatiebijeenkomst in wijk-
burgse pareltjes waaraan je doorgaans voor
bijloopt. Tussen 12.30 en 13.00 uur komen de
wandelaars aan in het Stadspark Oude Dijk,
waar ze nog een broodje krijgen tegen inle
vering van een bon die ze bij de start hebben
ontvangen.
"Maar ook op afstand heb ik veel zorgen. Kan
ze het allemaal nog wel? Dat is voor mij de
zwaarste belasting: dat ik, waar ik ook ben,
altijd die verantwoordelijkheid voor haar voel.
Ik noem me zelf wel eens 'mantelbezorgd' in
plaats van mantelzorger", zo vertelt ze.
Hedwig hoopt dat ze door de cursus de balans
tussen zorgtaken en haar eigen leven weer kan
herstellen. "Toen ik van deze cursus hoorde,
dacht ik meteen: da's iets voor mij! Ik kijk vooral
uit naar het contact met lotgenoten. Hoe pak
ken zij de dingen aan?"
Ook het praten met moeder over vroeger lijkt
haar leuk. "Mijn moeder is vergeetachtig, dus
kan ze weinig over vroeger terughalen. Met
hulp van de technieken in de cursus hoop ik die
oude verhalen naar boven te krijgen. Ik ga ze op
schrift vastleggen."
empelkaart
de lunchrugzak zit ook een stempelkaart
voor het project Wandelen in de Wijk, dat
op 21 april van start gaat. Door heel Tilburg
zijn wandelroutes van 2,5 Engelse mijlen
(4 kilometer) uitgezet. De routes beginnen en
eindigen in een wijkcentrum, waar deelnemers
tijdens openingstijden de route kunnen afha
len en de kaart laten stempelen.
Door het lopen van de wijkroutes kun je trainen
voor de wandelroute van de Tilburg Ten Miles.
Bovendien levert een volle stempelkaart een
gratis deelnamebewijs op. De stempelkaart is
ook af te halen bij de wijkcentra.
Bewegen
30 minuten bewegen is de landelijke cam
pagne die sporten en bewegen stimuleert.
Iedereen zou eigenlijk vijf dagen in de week 30
minuten (matig intensief) moeten bewegen.
Bewegen betekent niet alleen sporten. Ook
vaker de trap nemen, fietsen of wandelen zijn
activiteiten die passen bij een actieve leef
stijl. Beweegt b 30 minuten per dag? Doe de
beweegtest op www.30minutenbewegen.nl.
De gemeente Tilburg organiseert donderdag
3 april een lunchwandeling van 30 minuten
door de binnenstad. Iedereen kan meedoen
aan deze leuke wandeling die begint op de
Heuvel en eindigt in het Stadspark Oude
de hand van concrete vragen met D|ïk- Bij de start ontvangen deelnemers een
hun ouder kunnen praten over gratis rugzakje. Wethouder Jan Hamming
diens levensverhaal. Het is de (°-m- Sport): "Het is mijn streven heel Tilburg
bedoeling dat het levensverhaal in beweg’""
wordt vastgelegd. Op schrift, geil- belangrijl
lustreerd met foto's,
men op dvd,
teband. "Het
levensverhaal is ook bedoeld als wandelen."
tastbaar aandenken voor als de
ouder er straks niet meer is", ver
telt De Graaff. Natuurlijk kunnen speciaal
kind en ouder daarvóór het ver-
haal samen ook nog eens terug
kijken als ze dat willen. Maar het
is primair bedoeld voor de man
telzorger."
In het
sus staan de eigen ervaringen
als zorgverlener centraal. Thema's
die aan bod komen zijn hulp en
ondersteuning, schuldgevoelens,
de positieve gevoelens die de
zorg oplevert, en bewust kiezen route door de binnenstad langs een aantal Til-
gebeurt
vekelijks Hedwi9 van Langeveld (helpend): "Met behulp van de cursus hoop ik oude verhalen van mijn moeder naar
■durende boven te krijgen.foto: peter ligtenberg
De lunchrugzak in de T-stadsstijl verschijnt
----!--il voor dit evenement en bevat een
poncho, gezonde snacks voor onderweg en
meer informatie over de beweegnorm 30
minuten per dag.
I. Mantelzorger zijn voor je vader voor de zorgverlening. De cur-
I of moeder is bijzonder, omdat de sus wordt afgesloten met een
I zorgrelatie omgedraaid is: vroeger persoonlijk plan om de verdeling
zorgde de ouder voor het kind, nu tussen zorgtaak en eigen leven
I zorgt het kind voor de ouder. Dat van de mantelzorger in evenwicht
I kan voor beiden moeilijk zijn, legt te brengen.
I Marjolein de Graaff van de Twern
I uit. Samen met GGZ Midden-Bra-
I bant organiseert zij de cursus.
J “Wie mantelzorger is voor een van
I beide ouders, ziet hem of haar
I vooral als persoon die zorg nodig techr
I heeft", aldus De Graaff. "De rela-
I tie verzorgde-verzorgende komt
I centraal te staan, terwijl de relatie
ouder-kind naar de achtergrond
l verdwijnt. De cursus wil juL.
ouder-kindrelatie weer naar voren
halen. Dat gebeurt door de man
telzorger te leren hoe hij de ouder
kan interviewen over diens leven.
Hierdoor krijgt hij een andere,
nieuwe kijk op vader of moeder.
Tegelijkertijd zorgt die frisse blik
ervoor dat de mantelzorger weer
meer plezier krijgt in het zorgen."
Een volgende depressie voorkomen
Eind april start bij GGZ Midden-Brabant de cursus Een volgende
depressie voorkomen. De cursus is bestemd voor 55-plussers die
drie of meer keren een depressieve periode hebben doorgemaakt,
maar op dit moment geen of weinig klachten hebben.
De deelnemers leren opmerkzaam te zijn op wat er in hen omgaat,
met name gedachten. Ze leren zo risicomomenten eerder te her
kennen en komen daardoor minder snel in een negatieve spiraal
terecht. Ook oefenen ze met het accepteren van gevoelens,
gedachten en gebeurtenissen. Dat gebeurt in acht bijeenkomsten
die om de week worden gehouden (met een pauze in de zomer);
daarna zijn er nog vier bijeenkomsten om de vier weken.
Er is eerst een kennismakingsgesprek. De cursus start dinsdé
april van 14 tot 16 uur. Adres: Lage Witsiebaan 4, Tilburg. Kv
€36,-. Informatie/aanmelden: GGZ Midden-Brabant, afdeling
ventie, tel. (013) 5808480.
Krant over vrijwilligers palliatieve zorg
Deze maand is een gratis krant van Vrijwilligers Palliatieve Ter
minale Zorg (VPTZ) verschenen. Ze helpen mensen in de laatste
periode van hun leven, wanneer genezing niet meer mogelijk
De vrijwilligers komen aan huis en nemen de zorg voor de zie
even over van de naasten, zodat zij op adem kunnen komen. In
Nederland verlenen meer dan 7800 vrijwilligers deze zorg. De
krant Van menschen die voorbijgaan... vertelt verhalen uit de
praktijk: van vrijwilligers, nabestaanden en huisartsen. De krant is
verkrijgbaar bij bibliotheken, boekwinkels en huisartsen.
Ook in onze regio - de gemeenten Tilburg, Oisterwijk, Hilvaren-
beek, Goirle, Gilze-Rijen, Dongen en Loon op Zand - zijn er vrijwil
ligers van VPTZ. Informatie: Contour, tel. (013) 5434572, website
www.contourtilburg.nl.
Veiligheid in en om de woning
Werkgroep 55+ De Baselaer en het Ouderenwerk de Twern orga-
niseren op dinsdag 8 april in wijkcentrum De Baselaer (Hoefstraat
175) een voorlichtingsmiddag over veiligheid in en om de woning.
Aansluitend is er een bingo met leuke prijsjes. Tijd: 14 tot 16 uur.
De entree is gratis, evenals een kopje koffie/thee.
Lezing over Thomas Mann en familie
Op vrijdag 11 april verzorgt Mieke Geertman bij de studenten
vereniging Sed Vitae van de Seniorenacademie een lezing c
de familie "Mann. Geertman, gespecialiseerd in de Duitse taal-
letterkunde, schetst niet alleen de familiegeschiedenis van Nobel
prijswinnaar Thomas Mann (1875-1955), maar ook de achtergrond
daarvan: de turbulente politieke ontwikkelingen in de tweede helft
van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw. De
lezing in café-restaurant Boerke Mutsaers (Vijverlaan 2) begint om
14 uur. Toegang €5,-, leden Sed Vitae 2,50.
Alzheimercafé
Op 8 april is er weer een Alzheimercafé, het trefpunt voor mensen
met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Marieke
Soontiens, psycholoog bij De Hazelaar, spreekt dan over demen
tie op jonge leeftijd. De inloop duurt van 19.30 tot 22.00 uur.
Adres: Nelson Mandelahof, Korvelplein 60. Vooraf aanmelden is
niet nodig. Meer informatie: tel. (013) 5449466.
Dansen
In wijkcentrum 't Sant (Beneluxlaan 74) kunnen 40-plussers
op vrijdag 28 maart vanaf 20 uur de dansvloer op. Entree €1,-.
Seniorensoos 't Hazennest (Kreverplein 27) houdt op zater
dag 29 maart van 20 tot 24 uur een dansavond.
Zondag 30 maart speelt in wijkcentrum Heyhoef (Kerken
bosplaats 1) The Old Fashion Band voor danslustigen foxtrots,
walsen, enz.). Deze middag voor 50-plussers duurt van 14 tot 17
uur. Entree €1,50. Zaal open om 13.30 uur.
Op vrijdag 4 april is er van 20 tot 24 uur een dansavond in
wijkcentrum De Ypelaer (Corellistraat 10). Entree €1-.
Andere ontspanning
KBO Goirke-Hasselt organiseert op 28 maart vm 14 uur in
wijkcentrum De Poorten (Hasseltstraat 194) een levensmidde
lenbingo. Een kaart voor tien ronden kost 3,50.
Biljartvereniging Groeseind houdt op zondag 30 maart van 10
tot 15.30 uur een rommelmarkt in wijkcentrum De Baselaer
(Hoefstraat 175). Entree €1,-.
In zorgcentrum Padua (Paus Adriaanstraat 60) wordt op de
dinsdagen 18,15 en 22 april nog het vierde Padua Rikconcours
gehouden. Tijd: 19 tot 22 uur. Kosten per avond: €1,50, incl. een
kopje koffie/thee. De deelnemers spelen 32 potjes per avond;.
de vier beste resultaten tellen. Elke avond zijn er drie prijzen. Op
de slotavond is er voor iedereen een attentie die minimaal vier
avonden heeft gespeeld. Inschrijven op de avond zelf of via tel.
(013) 5408600.
In wijkcentrum De Reit (Westertorenlaan 4) kunnen kaarters
op donderdag 3 april vanaf 14 uur rikken, jokeren of hoogjas-
sen. Er is voor ieder een prijsje en een kop koffie of thee is gratis.
Kosten: €1,20. Zaal open om 13.30 uur.
Op zondag 6 april is er van 12 tot 16 uur een vrijmarkt in wijk
centrum De Ypelaer (Corellistraat 10). Entree €0,50.
In Ouderentrefpunt t Sant (Beneluxlaan 74) is er woensdag 2
april om 10 uur een bingo. Een kaart voor tien ronden kost €3,50; een
kopje koffie/thee is gratis. Woensdag 9 april is er een kaartochtend
Vanaf 10 uur kan er gerikt en gejokerd worden; kosten €1,20.
Familiebanden
Relaties tussen vaders en zonen, moeders en dochters, mannen
en vrouwen zijn vaak aan verandering onderhevig, worden in de
loop der tijd hechter of juist afstandelijker. Ook kunnen de rollen
binnen een relatie verschuiven. Zo worden ouders die altijd voor
de kinderen gezorgd hebben soms zelf hulpbehoevend. Buiten kijf
staat dat deze veranderende relaties grote invloed kunnen hebben
op ieders leven. Voor veel auteurs is dat een bron van inspiratie;
hun pennevruchten zijn te vinden in de bibliotheek.
Zo staat in Boven is het stil van Gerbrand Bakker een vader-zoon
relatie centraal. Op een afgelegen boerderij in een veenweidege
bied verhuist de 55-jarige boerenzoon zijn doodzieke, bedlege
rige vader naar boven en neemt zelf bezit van het benedenhuis.
Voorzichtig maar vastberaden probeert hij zijn mislukte leven een
andere wending te geven, waarbij hij en vader echter ook dichter
naar elkaar komen.
In Los van de wereld verhaalt Hella de Jonge, beeldend kunste
naar en vrouw van cabaretier Freek de Jonge, over haar ouders,
de joodse schrijver Eli Asser en zijn vrouw. Zij verloren in de Twee
de Wereldoorlog bijna al hun dierbaren, een verlies dat ze nooit te
boven kwamen. Hella beschrijft de invloed hiervan op haar jeugd
en verdere leven.
Lilian Blom beschrijft in De tuinkamer haar beleving van de laatste
dagen van haar man, schrijver Louis Ferron, die in 2005 over
leed.
In de biografie Mevrouw mijn moeder schetst schrijfster Yvonne
Keuls een portret van haar Indische moeder, een koppige maar
ook fantasievolle vrouw.
En Renate Dorrestein beschrijft in Mijn zoon heeft een seksleven
en ik lees mijn moeder Roodkapje voor het leven van een bijna
vijftigjarige vrouw in de overgang. Zij heeft problemen met haar
puberende kinderen en haar moeder gaat dementeren...
Interviewtechnieken
De mantelzorgers krijgen tijdens
de eerste twee bijeenkomsten
training in luister- en interview-
inieken. Zo is het bijvoorbeeld
belangrijk onderscheid te maken
tussen horen en actief luisteren.
Actief luisteren betekent aandacht
jrgrond geven (bijvoorbeeld door oogcon-
jist die tact en kleine aanmoedigingen),
vragen stellen, in eigen bewoor
dingen herhalen en samenvatten.
Deelnemers leren ook welke effec
ten verschillende soorten vragen
op een gesprek hebben.
Na deze twee bijeenkomsten gaan
de deelnemers aan de slag met
het levensverhaal. Dat c*1-
in de vorm van een w«
gesprek met de ouder gedurende
l/oorwaarden een periode van vier weken. Elk
De cursus Mijn verhaal als mantel- gesprek krijgt vooraf een thema
zorger is niet alleen bedoeld voor mee. De onderwerpen zijn ach-
mantelzorgers die zich overbelast tereenvolgens kindertijd, tienertijd
voelen, stelt Marjolein de Graaff, en jongvolwassenheid, volwas-
"Dat is een voorwaarde waarmee senheid en de rode draad in het
we niet te streng omgaan. Alle leven van de ouder. In de derde en
mantelzorgers die
of iTiüêuêr zorgen, zijn v
betreft van harte welkom."
Er zijn een paar andere voor
waarden waaraan deelnemers wel
moeten voldoen. Zo is de cursus
bedoeld voor mantelzorgers vanaf zorger. Dan verschuift de nadruk
25 jaar van wie de ouder hulp
pf zorg nodig heeft, bijvoorbeeld
door ouderdomsklachten, een
lichamelijke aandoening, psychi
atrische problematiek of begin
nende dementie. Natuurlijk moet
de ouder in staat en bereid zijn
om zijn of haar levensverhaal te
vertellen. Verder is belangrijk dat
de relatie tussen ouder en kind
respectvol is.
Wie aan de cursus wil meedoen,
krijgt vooraf een kennismakingsge
sprek met de begeleiders. De man
telzorger kan dan iets over de zorg-
<5rtï latia X/orFrJlör» on rwiar knor zvf -riin
verwachtingen van de cursus.
Waardering
gesprekken tussen ouder en
d hebben niet alleen als doel
óm het levensverhaal vast te
leggen. Het is voor beiden ook
gewoon erg
vroeger te f
Vaak hebben kir
om echt te gaan zitten voor de
verhalen van vader of moeder. Of
ze denken dat ze alle verhalen al
-kennen. doen, dat het kind interesse toont, marjoleindegr
situatie vertellen, en over haar of zijn Het levensverhaal kan de ouder De mantelzorger krijgt op zijn beurt Deelname is
helpen dingen op een rijtje te zet- waardering van de ouder." boek kost
ten en gebeurtenissen te verwer- Aanmelden voor de cursus stellenden is er
Tastbaar aandenken ken. Het laat ouderen hun eigen Mijn verhaal als mantelzorger avond 7 april
De cursus bestaat uit zeven bij- sterke punten en levenskracht kan bij Co Wildeboer-Schut informatiebije
eenkomsten van twee uur, die om zien. "Maar bovenal hebben de van GGZ Midden-Brabant centrum Heyhoef (Kerkenbos-
de veertien dagen plaatsvinden.
Het is een compacte en relatief
korte cursus vanwege de drukke
werkdruk van mantelzorgers. De
tussenperiode van veertien dagen
is bedoeld voor het uitvoeren van
huiswerkopdrachten. De groepen
bestaan uit zes tot acht perso
nen.
In de eerste vier bijeenkomsten
leren de deelnemers hoe zij aan
5808480, e-mail
-ggzmb.nl)
Craaff van de
Twern (tel. (013) 5839999, e-mail
