WIJZE
Yngst en onwetendheid rond
hersenziekte verminderen
RDE
IS
fjementiedag op woensdag 25 oktober in wijkcentrum De Poorten
Wat is dementie?
nent in
tangzhou
1 doet mee
tiedag
Sport en bewegen
Lezing over licht in de kunst
taat30jaar
Vergeten woerden...
Prijs voor inzet voor gehandicapten
,"S)ntdek fifty fit in Sportcentrum Reeshof
rplaats van Font) X
Ontspanning
Lezing over dementie
Veiligheid en weerbaarheid
--1 Mevrouw r
DONDERDAG 12 OKTOBER 2006 - PAGINA 15
Excuus voor gebruik foto
Benjamin de Anderen
en ondersteuning bieden. Deze
batsvindt. Met dit festival wil GGZ
Zij hoopte zo
lxMK.SEKOERIER -
ten ouderen."
'e demonstraties gegeven
foto: bart van Hm i Dementiedc
bij informatiestands van
instanties. Een daarvan is
- Midden-
j van
I, woensdag 25
jntrum De Poor-
Zij hoopte zo zij hoopte zo
dat hij als het beginnen zou
het vreselijk vergeten
zou komen zou fluisteren
hoe iedereen ook weer heette.
in café-restaurant Boerke Mutsae
16.00 uur. Toegangsprijs: 5,-; S
emen-
I naar de bibliotheek om daar uit
halen. Bijvoorbeeld uit dit korte
Fysiotherapeute M Couwenberg laat donderdag 26 oktober in wijkcentrum
De Poorten (Hasseltstraat 194) met praktijkvoorbeelden zien hoe belang
rijk sport en bewegen zijn voor ouderen. Aanvang 14.00 uur. Entree en kof
fie/thee zijn gratis.
Benjamin, een ji
aangrijpende wijs
naar een onbeke
-.„..it op voor de
-t met dementie
hun familie. Alzheimer Nederland
de week te fifty fitten ben ik niet de hele tijd alleen. Na afloop
gaan we gezellig koffie drinken; die sociale contacten vind ik
gewoon heel belangrijk."
Mevrouw Haneveer is begonnen in verband met haar gez<
heid: "Ik was te zwaar en had last van longemfyseem. Ond<
Sed Vitae, de studentenvereniging van de Seniorenacademie, organiseert
op vrijdag 13 oktober een lezing door dr. Laetitia van den Heuvel. Onder de
titel Lichtkunstenaars van Rembrandt tot nu bespreekt ze het gebruik van
licht in de beeldende kunst, te beginnen met de meester Rembrandt van
Rijn. De lezing in café-restaurant Boerke Mutsaers, (Vijverlaan 2) duurt van
14.00 tot plm. 16.00 uur. Toegangsprijs: 5,-; Sed Vitaeleden 2,50.
Na het fifty fit zwemmen gezellig samen koffie drinken.
FOTO: FOTOGRAFIE BEELDVELD
gezorgd. Het is voor haar een hele
zorg minder dat haar moeder nu
professionele zorg krijgt. "Ze zit nu in
een huiskamerproject waar ze gesti
muleerd worden in de dagelijkse din
gen, zoals het smeren van een
boterham, het lezen van de krant,
uitstapjes maken en het vieren van
feestdagen zoals Koninginnedag."
Toch maakt ze zich af en toe nog
zorgen. "Eigenlijk hebben deze
mensen één-op-één zorg nodig; er
moet voortdurend iemand bijblijven,
maar dat kan nu eenmaal niet. Ze
willen niet alleen zijn; ze willen altijd
anderen om zich heen hebben."
dag op ww
een aantal organisaties onwetendheid over en
m.
dsgroep zijn er speciale uurtjes aquajogging, water-
Wastiek en zaalgymnastiek in Sportcentrum Rees-
zellig met leeftijdsgenoten sportief bezig zijn,
ty fit!
-- Gezet!;-
A fisfiftyfit!
'euterhofje £2
Vergeten woorden. Vergeten worden. Met een beetje hulp vinden der
tiepatiënten en hun naasten ook hun weg v
gevonden woorden troost of inspiratie te I
gedicht van Judith Herzberg.
in
leente, I
WB,de'
uis, het
i Halt, Be
ndonk en-
taat.
litie adviseert c
•.rvoer te komen --
t>ij de parkeerplaats van Font)
al of het zwembad aan de Sa
weg. Er zal een pendelbus/ Uy fit is de verzamelnaam voor sportieve activiteiten
n de bezoekers naar het ten e gericht zijn op actieve 50-plussers. Voor deze leef-
Landelijke Politiedag aa -
ian-Zuid te brengen.
Koninginnedag
De laatste maanden dat haar moe
der nog zelfstandig woonde, heeft
mevrouw Munnik samen met haar
broer en zussen intensief voor haar
Sportcentrum Reeshof heeft voor 50-plussers een speciale aan
bieding in petto: twee voor de prijs van één! Knip de bon die hier
naast staat uit en lever deze in bij de receptie. Ga bijvoorbeeld
jzond- fifty fitten met de buurvrouw, baantjes zwemmen met uw zoon of
idanks dochter of recreatief zwemmen met uw kleinkind!
dat mijn specialist zei dat het met bewegen niet beter zou wor- Meer informatie: Sportcentrum Reeshof, tel. 013-5710074 of
den, ben ik toch gaan fifty fitten. Een goede keuze, want mijn www.sportintilburg.nl.
De 80-jarige Bart (foto) is een van de geportretteerden in de documentaire Benjamin de Anderen, die tijdens
de Dementiedag enkele keren wordt vertoond. Deze film toont drie mensen die de diagnose Alzheimer hebben
gekregen, onder wie ook een vrouw van 53 jaar. De drie geïnterviewden hebben gemeen dat ze niet bij de pak
ken neer gaan zitten. De documentaire laat zien dat de diagnose dementie niet het einde van een plezierig
leven hoeft te betekenen. De rode draad in de film wordt gevormd door gevisualiseerde dagboeknotities van
Benjamin, een jonge, dementerende man die vóór de opnamen overleden is. In zijn dagboek beschrijft hij op
wijze het verliezen van de regie over zijn leven, het besef van vervreemding, de eenzame weg
<ende toekomst, en zijn uiteindelijke acceptatie van de ziekte.
sche achtergro
tenten te tont
ubliek" naaste omgevir
i zijn tijdens het Kwartiermakers- den. Indeeer^
staal allerlei activiteiten in Tilburg, J**‘
Joule, Waalwijk, Dongen en Oister-
«jk,zoals theater, lezingen, muziek, wijze
Nortöhops en beeldende kunst. Zo teke
i bS Dementiedag op woensdag
{SM^^r in wijkcentrum De Poor-
voormalige Hasseltse kerk.
frnentie is dit jaar ook het thema
n het Kwartiermakersfestival",
lis Van Hooft. "We hebben hier-
r gekozen, omdat 2006 het the- De film Benjamin de Anderen laat
ir 100 jaar Alzheimer is. Daar- zien hoe een aantal mensen leeft na
is dementie een aandoening de diagnose dementie,
geen taboe op I
oorbeeld wel het
ressiviteit. En iedereen kan met
Sociale contacten
Mevrouw van Riel vindt het "onbegrijpelijk" dat niet meer men
sen van haar leeftijd aan fifty fit doen. "Ze moeten het gewoon
eens proberen, het is goed voor de spieren en je blijft fit. Boven
dien zijn we een heel leuk team." Mevrouw Snijders kan dit bea
men: "Ik vind het geweldig, het is zo'n leuke, hechte groep. We
gaan zelfs een paar keer per jaar samen fietsen of uit eten."
Hoewel de groep fifty fitters voornamelijk uit vrouwen bestaat,
zijn er ook enkele heren in het water te vinden. Meneer Hermens longinhoud is echt verbeterd!"
doet al mee sinds hij in 1996 met de VUT ging. "Een aantal
maanden geleden heb ik mijn vrouw verloren. Door twee keer in Cadeautje
Het Tilburgs Overleg Gehandicaptenorganisaties (TOG) reikt op 30
november voor de zevende keer de tweejaarlijkse TOG-prijs uit aan een
persoon of organisatie die die zich bijzonder inzet voor gehandicapten
en/of chronisch zieken. Bij die inzet kan het gaan om goed beleid, (een) bij
zondere activiteit(en), al jaren bezig zijn voor deze zaak, of de goede kant
op gaan, maar nog net een extra stimulans kunnen gebruiken. De nomi
naties worden beoordeeld door een jury met wethouder Els Aarts, Jan Jon-
gerius (voorzitter TOG) en Servaas Dirkx, de winnaar in 2004. Wie een per
soon of organisatie wil nomineren, kan een formulier aanvragen bij het
TOG, Postbus 1443, 5004 BK Tilburg; tel. 013-4686165; e-mail
bureau@togtilburg.nl. De inzendtermijn sluit op 19 november.
open dag werken ook veel*"uen eiKaar Kunnen ontmoeten,
m de Tilburgse politie mee® verzorgt Alzheimer Nederland
leente, bergingsbedrijf Gijsbt Dgen en voorlichtingsavonden.
;,-B, de GGD, de brandweer, amaast is de afdeling Midden-
nauw betrokken geweest bij
ijke Politie Diensten, het°Pzet en start van het project
uis, het Openbaar Mimste Mieconsulent. In Tilburg zijn
Belgische politieman
en de Inspectie Verkeen
•eman FOTO: GEMEENTE TILBURG
id handel drijven of anders-
esteren. Daarvoor heeft de
e Jiangsu, waar Changzhou
en is, een handelskantoorin
opgericht aan de Ringbaan
?kk HTngsma bak roept het woord dementie een angstbeeld op van iemand op hoge
Jongmeipark in Changzhou teftijd die door een hersenziekte niets meer kan, en slecht of helemaal
deze gemeente de vriend- jet meer kan communiceren met andere mensen. Veel mensen staan
and met de zustersteden vanf njet bij stil dat aan deze laatste fase van dementie een flinke perio-
m^e^stëenme^inscïi evoorafgaat, waarin patiënten nog actief bezig zijn en een druk soci-
ke stad Tilburg zal ini iH«ven hebben Bovendien worden niet alleen ouderen getroffen
in zijn steen een monumem bor dementie. Met de Dementiedag op woensdag 25 oktober in wijk-
om ook in China iets te gntrum De Poorten wil i L
unsn^Tübm^'VaT^ë "9s,voor dementie verminderer
irm gewaardeerd", beween
n. De omvang van het kunst- ledag wordt geh(
khedPark gaat sieren:is no8«i het Kwartiern
ksel’
Emotioneel is ook de bloemlezing Het sneeuwt in mijn hoofd van Tine en
Johan van Oers Slosse (2005). Die bevat Nederlandstalige verhalen,
gedichten en interviews met bekende Nederlanders als ervaringsdeskun
digen. Hierin zitten alle gevoelens samengebald die de ziekte oproept: twij
fel, angst, ontroering, moeheid, verdriet, bitterheid, hilariteit....
Ik heb Alzheimer; het verhaal van mijn vader (2005) van Stella Braam is
tevens geschreven door haar vader die zelf dementie heeft. De journaliste
en haar vader, psycholoog René van Neer, zijn hierin uniek omdat er wei-
i nig boeken zijn van dementerende schrijvers. Het is een onthutsend, aan
grijpend én hilarisch verslag van een strijdbare burger met de ziekte van
Alzheimer die in opstand komt tegen de vooroordelen en betutteling in zorg
en samenleving.
J.J. Voskuil maakte met De moeder van Nicolien (1999) een beschrijving
van de dementering van een oude vrouw, de moeder van de echtgenote
van de hoofdfiguur van de romancyclus Het bureau. Dit is in de bibliotheek
ook aanwezig in Grote Letter en als Luisterhoek (geluidscassettes). Het
bekende Hersenschimmen van J. Bernlef, waarin een dementerende man
zijn groter wordend isolement beschrijft, is eveneens als Grote Letterboek
en Luisterboek (cd's) te leen.
Bondige informatie staat in De ziekte van Alzheimer (2005) van Jim Mac-
Guigan.
Binnenkort is in de bibliotheek ook te leen de uitgave De taal van Alzhei
mer leren spreken: een handreiking in de verzorging van mensen met de
ziekte van Alzheimer. J. Koening Coste geeft in dit boek vele praktische
tips die het leven van Alzheimerpatiënten en hun verzorgenden kunnen
verlichten en veraangenamen.
speelzaal 't Peut^
eel van Kinderstad inTilb
dit jaar 30 jaar. 't Peuterhofje
estigd in wijkcentrum Zoï
aan de Schout Backstraat E
ijdag 13 oktober wordt het
m gevierd door alle peuters
speelzaal momenteel bezoe-
imen met hun ouders, de let-
n belangstellenden. Om W
tan de festiviteiten van st®
n optocht door de wijk op ver-
fietsjes en bolderkarre»,
;d door een ballonnenwed-
De rest van de ochtend is
nheid om bij 't Pe«
te lopen om samen te fes
iet genot van een kopje koffie
Ie kleintjes is er volop amma-
spel.
De lessen worden verzorgd door enthousiaste en deskundige
instructeurs. Met gezellige muziek op de achtergrond verbeteren
de deelnemers hun conditie en versterken ze hun spieren. Een
groot voordeel van bewegen in water is dat het lichaamsgewicht
veel minder meetelt. Hierdoor is er geen sprake van schokbe-
lasting voor spieren en gewrichten. Daarom is fifty fit ook voor
mensen met gezondheidsklachten aan te raden.
r- SPECIALE ACTIE VOOR 50-PLUSSERS!
Hom samen sporten bij Sportcentrum Reeshof
en betaal slechts voor 1 persoon!
Ukunt kiezen uit één van de activiteiten:
0 Fifty fit
0 Baantjeszwemmen
0 Recreatief zwemmen
Op vrijdag 13 oktober starten in wijkcentrum 't Sant (Beneluxlaan 74)
tweemaandelijkse dansavonden voor 40-plussers. Alle dansstijlen worden
beoefend. Aanvang 20.00 uur; entree 1,-.
In Ouderentrefpunt 't Sant (Beneluxlaan 74) kunnen creatievelingen
op woensdag 18 oktober vanaf 10.00 uur bloemschikken. Kosten: de dag
prijs van de bloemen. Op woensdag 25 oktober kunnen kaartliefhebbers er
rikken en jokeren. Kosten 1,-. Aanvang 10 uur.
In wijkcentrum Heyhoef (Kerkenbosplaats 1T-bus 3 en 4) gaat op
zondag 22 oktober het dansseizoen van start. Ouderen uit de Reeshof
kunnen er dan dansen op gezellige muziek uit de jaren '40 en '50,
gespeeld door de Old Fashion Band. Tijd: 14 tot 17 uur. Entree 1,-.
Donderdag 26 oktober is er in wijkcentrum de Reit (Westertorenlaan
4) een bingomiddag met drie prijzen in elke van de tien rondes. Een kaart
koste 2,50; een kop koffie/thee gratis. Aanvang 14.00 uur.
De Salon, ontmoetingsplek voor lesbische en homoseksuele 50-plus-
sers, start op donderdag 26 oktober in buurthuis In de Boomtak
(Boomstraat 81) weer met maandelijkse bijeenkomsten. Tijd: 20 tot 23 uur.
Vrije inloop. Meer informatie: Gerrie (013-5435793) of Cobie (013-4561686).
IGDe^lieSriWbeS MkerS kunnen de hele da9
i samenwerken bij
■songeval. De dag wordt mu ^$6 instantiöS. Eon ducu vcu
ilijst door de Mid West Band, Alzheimervereniging Midc
ld van de Politie Midden en« tent, een regionale afdeling
m het bureau zijn
ingericht, onder andere over organisatie komt
erk Veilig Wonen, de langen van mensen r.
s en Munitie, Milieu, hetl hun familie. Alzheim^ .KVCOM
‘«e ve^orgt acMei-
ms Alert). Verder kunnen organiseert de vereniging
stellenden verschillende pol «meer in Tlburg regelmatig een
gen zoals een arrestantenbus, theimer Café waar mensen met
bus, ME-auto's en moto ^fife, hun familieleden en belang-
open dag werken ook veelp elkaar kunnen ontmoeten.
Naam
'Adres:
woonplaats:
Geldig t/m 31 oktober 2006
I bo« per persoon SportMriJf Tilburg
Dementie is een ziekte waarbij het geestelijk functioneren geleidelijk
achteruitgaat. Het begint meestal met geheugenverlies. In een later sta
dium worden dagelijkse handelingen en praten moeilijker en raakt het
besef van tijd en plaats gestoord. Gedrag en karakter kunnen ook ver
anderen. De problemen worden zo ernstig dat ze het dagelijks functio
neren belemmeren.
Vergeetachtigheid of verstrooidheid is niet hetzelfde als dementie. Men
sen met dementie vergeten vooral dingen die kort geleden zijn gebeurd
of gezegd. Er moeten meer problemen tegelijk aanwezig zijn om te spre
ken van dementie.
Bij 60 tot 70 procent van de dementerenden is de ziekte van Alzheimer de
oorzaak van de problemen. Bij een andere 15 procent zijn de verschijnse
len het gevolg van stoornissen in de doorbloeding van de hersenen.
Na het tachtigste levensjaar is de kans om dementie te krijgen 40 procent.
Nu al hebben ruim 30.000 mensen in Brabant een ernstige vorm van
dementie en door de vergrijzing loopt dat aantal sterk op. Ongeveer 70
procent van de dementiepatiënten woont nog thuis. De zorg voor deze
groep komt voor een belangrijk deel terecht op mantelzorg door naasten.
In de Seniorenwijzer van 28 september is bij het artikel over palliatieve
zorg een foto gebruikt die dit artikel ondersteunde. Helaas is dat door een
misverstand gebeurd zonder medeweten en instemming van de familie
van de afgebeelde personen. De redactie betreurt dit en biedt de betrok
ken familie haar welgemeende excuses aan.
Mw. Seijsener van de afdeling Midden-Brabant van Alzheimer Nederland
verzorgt op maandag 16 oktober een lezing over dementie in het trefpunt
voor senioren aan de Vredeman de Vriesstraat 38. Entree en koffie/thee
zijn gratis. Zaal open om 13.30 uur.
gaten dat het om dementie ging. Wij de ziekte van Alzheimer."
dachten dat moeder gewoon depres- Toen in september 2005 haar vader
Munnik-Goyaers (51) uit sief was; ze nam geen initiatief tot wat overleed, bleek dat moeder niet
^me"*gringspro- dan ook; ze had geen eetlust, wilde alleen kon blijven wonen. Inmiddels
ces van haar moeder (83) van dichtbij niks in het huishouden doen. Achteraf woont ze in een verzorgingshuis. Als
bleek dus dat juist dat gebrek aan ini- mevrouw Munnik bij haar moeder op
tiatief een van de kenmerken is van bezoek gaat, merkt ze aan verschil
lende dingen dat haar geheugen
verslechtert. "Ze weet bijvoorbeeld
absoluut niet wat voor dag het is.
Soms zegt ze ineens dat ze naar
huis moet of dat ze vindt dat pa nu
wel erg lang wegblijft. Ik vind het
lastig met haar te praten, want het
gaat altijd over het verleden en nooit
over het heden. Natuurlijk is het voor
haar zelf ook heel pijnlijk om bepaal
de vragen niet meer te kunnen
beantwoorden, gewoon omdat ze
die informatie kwijt is. De laatste tijd
heeft ze daar ook een uitvlucht voor.
Zodra ze voelt dat haar het vuur aan
de schenen wordt gelegd, begint ze
Oud-Hollandse liedjes te zingen."
touden in het kader drie dementieconsulenten actief, die
^xt individuele dementerende cliënten
d evenmin op welke van 21 tot en met 29 oktober en hun mantelzorgers begeleiding
atsv^nden. Dat woT£ ^tsvindt Met dit festival wil GGZ en ondersteuning bieden. Deze
ielegatie terug is in Neder- idden-Brabant de vooroordelen dementieconsulenten zijn ook op de
■strijden die aan veel psychiatri- Dementiedag aanwezig. Eveneens
- jie aandoeningen kleven. Angela zijn er stands te vinden van Boek-
ïi Hooft, medewerkster van de handel Gianotten, GGZ Midden-Bra-
teling Preventie van deze instel- bant, vrijwilligersorganisatie Contour
■g voor geestelijke gezondheids- en thuiszorgorganisatie Thebe.
ig: "Over mensen met een psychi
sche achtergrond bestaan veel Workshops
«verstanden en vooroordelen. GGZ Midden-Brabant verzorgt op de
I Me daarom werken tijdens het Dementiedag twee workshops met
Ifirtermakersfestival kunstenaars de titel Werken met levensverhalen.
I «artiesten met én zonder psychia- Er is een workshop voor mensen
I $che achtergrond samen om hun met beginnende dementie die nog
I tenten te tonen aan het grote thuis wonen en eentje voor de
eving van dementeren-
irste workshop gaan de
deelnemers samen leuke herinne
ringen ophalen en die op creatieve
■•■"ze vormgeven, met name door te
<enen. De tweede workshop geeft
mantelzorgers informatie over het
werken met levensverhalen.
Verder kunnen bezoekers kijken
naar het theaterstuk Smeltend ijs,
dat het verhaal vertelt van een
dementerende vader en zijn zoon.
kheimervereniging
^.cr.tiadag biedt informatie,
n film, workshops en theater.
De Dementiedag,
oktober in wijkeer
ten, Hasseltstraat 194, Tilburg.
Tijd: van 10.00 tot 18.00 uur. Aan
melden voor de workshops Wer
ken met levensverhalen kan door
te bellen naar GGZ Midden-Bra
bant, afdeling Preventie, tel. 013-
5808480. Het complete program
ma van het Kwartiermakersfesti
val is te vinden op www.kwartier-
makersfestival-mb.nl.
Petra Jansen
Op dinsdagmiddag 17 oktober is er in de Goede Herderzaal (Isido-
riusstraat 6) een voorlichtingsmiddag over veiligheid in en om huis. Een
lid van politieteam Tilburg-West geeft tips hoe je zelf je veiligheid kunt ver
beteren. Aanvang 14.00 uur; entree gratis.
Het Ouderenwerk van de Twern organiseert binnenkort voor ouderen in
Loven-Besterd/Theresia de cursus Op een andere manier sterk Deze
gratis cursus over veiligheid en weerbaarheid is op de donderdagen 16, 23
en 30 november van 13.30 tot 16.00 uur in wijkcentrum Loven-Besterd
(Koestraat 164). Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij ouderen
werker Pablo van der Horst, tel. 5435909.
Verzekeringsbedrijf Univé organiseert samen met Stichting Consument
en Veiligheid een prijsvraag voor ideeën om brand, diefstal of onge
lukken in en om huis te voorkomen. De ideeën moeten vernieuwend en
dupliceerbaar zijn, een concreet resultaat opleveren en financieel haalbaar
zijn. Het kan om een voorwerp gaan, maar ook om een methode. Er zijn
prijzen van 15.000, 10.000 en 5.000 mee te winnen om het idee te
realiseren; de winnaar van de hoofdprijs krijgt ook de Univé Gouden Keu
kentrap. Deelname staat open voor oud en jong, en voor (vrijwilligers)orga-
nisaties, clubs, buurtcentra e.d. De ideeën moeten voor 1 november wor
den aangemeld via www.univeveiligheidsprijs.nl.
gaat sieren, is nog j, het Kwartiermakersfestival, dat
enmin op welke (Mrvan 21 tot en met 29 oktober
instenaar
ilt bezien
ligt, zoals dat
i geval is bij Depressief
tie te maken krijgen, niet Dongen heeft het dementerings
-u-
meegemaakt. "Eerst hadden mijn
broer en zussen en ik niet eens in de