WAD wordt WIA
Somalische afkomst, Nederlandse toekomst
J K
G
II
R
I
L
B
I
I
Scmalisci
Deels arbeidsongeschikt en toch aan het werk
Turks
Somalisci
ice in
Vida
NOVEMBER 2005 - PAGINA 12
DONDERDAG 24 NOVEMBER 2005 - PAGINA 13
ÈTILBURGSE KOERIER
fr* J1
j^dl
Kleurrijk Tilburg is een uitgave van Palet, Midden Brabant in opdracht van de gemeente Tilburg en wordt eenmaaal per maand opgenomen in De Tilburgse Koerier
INSDAG 29 NOVEMBER
waxa
JENSDAG 30 NOVEMBER
3NDERDAG 1 DECEMBER
Somalische jongeren steeds positiever over hun toekomst.
FOTO: ZAKIA AADMI PALET
ama i
durumlarda
<ibiniz 80
$ansimz
maajiniz
in aad sh;
dheer oo
u shac
aad sl
10 december
oren - Thomas Anonymus
j .WAO jju J! uMül ó- >4 jjc.
J J-udl jjjJJc. JU aJLJI
JU.) .j-ili ^L-ll
fuai jA v jüi <JJ
._11,0isterwijk-19.00
met dj Corne
dat u als werknemer zelf als
eerste zorgt voor uw werk,
gezondheid en inkomen. Die
verantwoordelijkheid deelt u
met uw werkgever. Gezond aan
het werk zijn en blijven begint
met een gezonde werkomge
ving en werksituatie. Hiervoor
bestaan al wetten en regels.
Kunt u door omstandigheden
uw werk niet meer helemaal
doen en gaat dat langer dan een
paar dagen of weken duren, dan
marktstraat 44 - The Choice
Muur
mtura
DEMO
enstraat 1
hop met
Muur
Is only
NWE VORST
em II straat 49-20.00 uur
ibantbalie
EEMOED
>rte Heuvel 12
131 december
:ht fotografen
maar zijn er veel kansen
■eschikt herstel? In die gevallen woi
januari uw loon aangevuld als u werkt.
dadka waxa
faamilku u n<
uu
Nedelandska
ay dadka
waxa ay u
hadlayno
ardayda;
iclb J-li J! *4
Ji. ^113 j
Jjc <1LJI .3*
IC
uwv 4
'AL
cesvolle eerste editie tij.
afgelopen Amsterdan
nt verhuist het dance-
tra Ordinary z'n line-up
rg. Muziek- en theater
la aan de Veldhovenrin,
de zaterdag, 26 novem
ar nieuwe maandelijks*!
V-Dance de gastheer.
IRYPTION
oorlaan434
20 maart
jziek opschrift
JCIETEIT NIEUWE
3NINKLIJKE HARMONIE
ationsstraat
11 januari
TELS&ZO
ilrkestraat 125
30 november
iny de Bont-foto's
iCKTOOTEN
nldspad 44
to's en artwork
gen vooroordelen in de weg
staan. Docenten zouden er
meer bij stil moeten staan dat
zij iedere leerling individueel
beoordelen, ongeacht hun
afkomst.
Het onderzoek levert voldoen
de suggesties en aanknopings
punten voor Palet om samen
met betrokkenen in het onder
wijsveld te werken aan verbe
tering van de positie en toe
komst van Somalische jongeren
in Brabant.
riens van de dj-/dancepro
e Le Grand uit Tilburg a
uit Arnhem. Ook is er ee
n Amos del Ritmo. Dez
crossover-danceformati
>en september nog op i
het populaire Bacardi Bat
ingeren en samenleving
maatschappelijke positie
pi jongeren wordt met name
Individuele benadering
Sommige leerkrachten hebben
negatieve ervaringen met all
ochtone leerlingen. Dit kan lei
den tot negatieve beeldvor
ming van de hele groep,
waardoor de kans bestaat dat
bij de beoordeling van leerlin-
De verandering komt tot stand
vanwege het grote aantal men
sen dat een beroep doet op de
WAO. Bij ongewijzigd beleid zal
het aantal arbeidsongeschikten
op termijn weer stijgen en
onbetaalbaar worden. Bij de
WAO wordt vooral gekeken naar
wat een werknemer niet meer
kan. In de toekomst wordt
vooral gekeken naar wat een
werknemer .nog wel kan doen.
De WIA gaat er daarbij vanuit
‘marktstraat 44 The Choice
OOuur
Cave- 20.301
ried Inside
DEMO
lenstraat 1Oisterwijk - 18.45u
ico Aloha
NWE VORST
lem II straat 49 - 20.30 uur
owroom survival
“marktstraat44-TheChoice- I
30 uur
t Cave-20.30 uur
eJaiAlai SavantThe Flesh
iFE BET KOLEN
jekhovenseweg 111 -14.00 uur
1GO
Per 1 januari 2006 gaat de wet WIA de WAO vervangen. WIA
is de nieuwe wet die het inkomen regelt als u door ziekte niet
kunt werken; de afkorting betekent Wet werk en inkomen
naar arbeidsvermogen. De nieuwe wet legt het accent op wat
mensen nog wel kunnen in plaats van op wat zij niet meer
kunnen. De WIA is bedoeld voor werknemers die nieuw zou
den instromen in de WAO. Als u dus op dit moment een WAO,
WAZ of Wajong uitkering ontvangt, verandert er niets voor u.
a: 19.15 uur
ie Constant Gardener
>t/m za, dl, wo: 21.30 uur
1:11.00-21.00 uur
a:21.45 uur
roken Lowers
>t/m za: 18.45-22.15 uur
11.00-21.00 uur
a,wo:21.30uur
.19.30 uur
a Temps QuiReste
it/mza: 20.45 uur
o: 11.00-19.00 uur
ia: 19.45 uur
wo: 19.30 uur
Apollo Theater Kaatsheuvel
et Schnitzel paradijs
3, ma: 20.15 uur
■,za,zo,wo:21.15uur
hicken Little (Ned)
r: 18.45 uur
a, zo, wo: 15.00-18.45 uur
larry Potter 4 (Orig versie)
o, ma:20.15uur
r, za, zo, wo: 21.45 uur
larry Potter 4 Ned)
r: 18.30 uur
a, zo. wo: 15.00-18.30 uur
Ouderbetrokkenheid
Het voortgezet onderwijs
levert een positieve bijdrage
aan de integratie van jongeren.
Door het onderwijs worden
Somalische jongeren zich
bewust van hun positie in de
samenleving én leren zij een
bijdrage te leveren aan de
maatschappij.
dadka waxa
faamilku u noolyahay,
uu ka taaganyahay,
Nedelandska qofku ku want
ay dadka kale la leeyihih
waxa ay u eegtchny xubin r_
hadlayno si ay waxbarshadoodu iskuulka tahay
ardayda; caawimadda iyo idi-diilo galinta
walaalohooda waaweyn wiilal iyo gabdhaba waa si
wanaagsan. Waxa kale oo wax aad loo fiirso ah in
uw werkgever niet 1 jaar, maar u daarmee kunt verdienen,
zo nodig 2 jaar lang uw loon Waarschijnlijk zult u een
doorbetaalt (voor tenminste bepaald percentage minder
70%). kunnen verdienen dan voor-
Lukt het ondanks alle inspan- heen. Dit percentage heet het
ningen in twee jaar niet om 'loonverlies'.
weer helemaal aan de slag te Is uw loonverlies tenminste
gaan? In de 'oude' WAO zou u na 35% maar minder dan 80%? Of
één jaar al een uitkering krij- is het loonverlies 80% of meer
gen, afhankelijk van de mate maar zijn er veel kansen op
waarin u arbeidsongeschikt herstel? In die gevallen wordt
bent. Maar wie na 1 j<
Maar zijn er ook problemen.
Ouders geven aan dat zij het
onderwijssysteem in Nederland
moeilijk begrijpen. Een hier
mee samenhangend probleem
is de lage ouderbetrokkenheid
van Somalische ouders. Deze
twee problemen zien docenten
als een groot knelpunt in de
schoolloopbanen van Somali
sche leerlingen. Een ander pro
bleem is dat ouders en leerlin
gen hoge verwachtingen heb
ben van het onderwijs in
jUóJI" CLülS Ijl
ij) jl <80% J!
jSJ j J£i ji 80%
131 dL3lj
Somaliërs zijn slecht geïntegreerd. Ze werken niet, ze zijn grootte van het gezin blijkt
li, ze kauwen gat en ze veroorzaken overlast. Somaliërs een belangrijke factor als het
preken geen Nederlands, ze willen terug naar Somalië of gaat om de schoolprestaties
luchten naar Engeland". De beeldvorming over Somaliërs is van leerlingen; hulp en moti-
niet bepaald positief te noemen. Niet alleen in de media, vatie van oudere broers en zus
mar ook in de literatuur worden zij beschreven als een moei- sen pakken positief uit. Opval-
ijke groep. Het onderzoek dat Rosa Eversteijn, stagiaire bij lend is ook dat alle jongeren
Wet en studente Culturele Antropologie aan de Universiteit thuis Nederlands praten, of in
trecht in opdracht van Palet uitvoerde, laat een ander beeld ieder geval een mix van Neder-
en. lands en Somatisch.
beert krampachtig aan de F
■n passagiers te bewijzen
gek is. Terwijl ze ookr
aet dat ze misschien ecwL--.
id aan het verliezen is.
il aan de diepbedroefdi
ijfelen, maar is er geet
dat Julia ooit aan boort
Dit resulteert in paranoi;
ider de passagiers en de
van het vliegtuig. Kylt
eselijk in de steek gelatei
n nog op haar eigen ver
rwen om het mysterie q
haar dochter te redden.
zijn er echter in geslaagd hun
cultuur en achtergrond een
plek te geven in hun leven,
zonder dat dit het integratie
proces belemmert. Dit blijkt
onder andere uit het feit dat
de clanverbanden,verwant
schapsrelaties, nauwelijks
meer betekenis hebben voor
Somalische jongeren.
Meesha ay dhalinyadu kaga jiraan shacabka ama
qayb weynka ciyaara kolba sida
sida waxbarashadda meesha
«ganyahay, ilaa xad inta uu luqadda
ka qofku ku wanaagsanyahay iyo xiriirka
kale la leeyihiinba. Cadadka faamilku
eegtahay xubin muhiim ah, marka aan ka
si ay
caawit
lary vertegenwoordigt eet
Uoze muzikale invloedet
rouse en wav<* "mn"
rwepende c -
en kwaliteitspop. Energi
ting dus, en down to earth
van het 'ouderwetse' uit
daarbij centraal: opniew
hebben op de dansvloe
of eenheidsworst hoeve
:rs aan de Veldhoven™
t te verwachten.
>r V-Dance Extra Ordinal
de voorverkoop, vi
point.nl, 10 euro en aan d
ro.
Qayb ahaan shaqo gab adoo waliba hadana shaqayna
WAO waxa ay noqotay WIA
Laga bilaabo 1 janaayo 2006 waxa uu xeerka WIA badalayaa WAO. WIA waa
xeerka cusub oo xalinaya dhaqalaha ku soo gala haddii aanad jiro ama xanuun
daradeed shaqayn karaynin; kalmadahan la soo koobay waxa uu macneheedu yahay
xeerka shaqada iyo dhaqalaha kaa soo gala dhanka awood shaqada. Xeerka cusubi
waxa uu dhigayaa waxa uu dadku awoodayo, halka ay iyagu ka fiirinayaan waxa
aanay awoodi Karin. Xeerka WIA waxa loola jedaa dadka shaqeeya oo u socda in
ay noqodaan kuwa ku cusbonaan doona WAO da. Haddii markaa aad hadda
qaadato WAO,WAZ ama Wajong lacagta shaqo gabka, wax iska kaa isbadalayaa
ma jiro. Isbadalkaa waxa keenay ama go-aankan lagu gaadhay, waxa weeye
madaama uu batay dadka codsanaya WAO.haddii aan xeerkaas wax laga badalin
waxa markaas kordhi doona dadka shaqo gabka ah ama shaqada ka soo fadgiista
xanuun ama jiro darted iyaga oo wax lacag ahna aan helaynin. Xeerka WAO da
waxa kaliya oo la fiiriyaa qof shaqalaha ahi waxa uusan karaynin oo kaliya. Lakiin
wakhtiyada soo socda waxa laga fiirsanayaa waxa uu qofka shaqalaha ahi karayo
ama uu samayn karo.xeerka WIA gu waxa uu mar walba ku xisaabtamayaa in aad
aduu marka kowaad shaqadda ilaashato ama daryeesho, caafimaadkaaga iyo
dhaqalahaaga. Masuuliyadaas waxa kula qaba ama qaybsanaya qofka aad u
shaqayso.in aad caafimaad shaqada ku tagto ama aad ku joogto oo ku bilowdo meel
shaqo oo cafimaadqabta iyo xaalad shaqo oo wanaagsan. Arrintan waxa ka jira ama
laga sameeyay xeerar iyo qodabo. Haddii xaalad ama duruufi kuu saamixi waj J~
haqayso ama shaqada sii wado, oo ay waliba shaqadu sii soconayso wakhti
i dhawr maalmood ama dhawr wig ah, markaas oo kale adiga iyo qofka aad
iqaysaa waa in aad xal isla raadisaan. Haddii aad ado aan filanaynin haddana
shaqayn kari waydo oo waliba taasi ay sii soconayso dhawr maalmood ama
het onderwijsniveau, de mate Achtergrond en religie
waarin jongeren het Neder- Religie en cultuur zijn voor
lands beheersen en de sociale Somaliërs altijd belangrijk
spaald door de gezinssituatie, contacten die zij hebben. De geweest. Somalische jongeren
- yil
WIA’da dej
falisabilirsn
WGA
saglayacal
zaman sia
ödeneginizi
Eger 1 Ocal
hastaliktan ve
sonra UWV tart
muayenede hastaliktan veya
kisitlamalannizia neler yapabih
kazanabileceginize bakacaktir.
kazandiginizdan bir ka$ yüzde
Bu yüzdeye ‘maa§ kayibi’ denil
35 ama 80’den azmt? V
veya daha fazlanu
yüksekmi? Bu
tamamlanacaktir.
J-2 <4Jj ê- J WU» J-dl je JA®
aJIaC.1 WAO "J-Jl
WIA ">dl Js. »j4UI JiJh j J-xJi
WAO JI4A-I 2006 jóti »l^l
JijJI ÜjJUJI 3* 411 WIA
IjU-5i.l WIA j .^^Jl J-JI
I3L. Jc. Jj4aJI Jjjlill jSjj J .J—dl Jc- SjJÜI Ji-JI J _U*1I
'6^ V IjL» jAjSlI Ü4J J«*JI J ^Ull (ji-j
jjb Jjii^ll Jjjll ^Ull WIA jjili 3
aJL. ÜUd JVI CAS I3U .WAO
JX.ÜI jjjti) WAZ J-JI >-JI j^Lill j>U) WAO
WAJONG jl (s>kJI Ó4-JI J«ll jc >*ll Jo
(ó-JI jl(jj5L*>dl A tb J^*JI (jc- jjjIjj Ó3^)
.<411 AjdLj
C.UJI (J lij
£USjVI JjÏCJI
Jil; <jlS WAO
,^1 »U2;Sll ^jlc. _^ijll Jji'unall ^3 L>i .Ljj
A1U. 311c WIA JI Aitcyu 3 ,t« (.uu J.UU
aSjUu aj!35-^11 3 .<LCj j aj jl J»l*ll
JjSj (jL qjc. Jildl J SAja. Jaall ULaai Jaall <_1 j Ljjj
11U* jkll Ij^l 3 LCjI Jaall (JLSa Ó3^a 3 cU«JI 1*J~*
tiC i4,lin) jfeljl j
i V ficéJLiA 131
-- ji flJ AaxaJs
13) .Jjk. Jfr eH.LUI
^LjI 3II o3a j
céL JaxJI c_1 j tLiajj J
31. I4J J J-uJl
31 j (XSJl J-UMJ «dj
jIX 13) Ui) J
jdl ^P) 31U «11
- "U WAO ójAi jU.)
.JamII je. c-UAX
Nederland. Deze hoge verwach
tingen kunnen op teleurstellin
gen uitlopen, als het niet zo
loopt als een leerling zou wil
len.
2004 ziek wordt, krijgt te
maken met de WIA. In de WIA
kijken de verzekeringsartsen
van UWV na twee jaar ziekte
vooral naar wat u nog wél kunt.
Er zijn in de WIA na de beoor
deling twee mogelijkheden: U
kunt deels nog werken dan
zorgt de regeling WGA ervoor
dat u meer inkomen heeft
naarmate u inderdaad meer
werkt. Of u kunt écht niet
meer werken. Dan geldt voor u
gaat u samen met uw werkgever de regeling IVA. Daardoor bent
op zoek naar oplossingen. Kunt u verzekerd van een uitkering,
u onverhoopt door ziekte uw Als u op of na 1 januari 2004
werk niet meer (helemaal) doen ziek bent geworden, wordt u
en gaat dat langer duren dan na twee jaar ziekte en de
een paar dagen of weken? Dan 'poortwachtertoets' gekeurd
gaat u samen met uw werkgever door UWV. UWV kijkt bij de
zoeken naar oplossingen om keuring naar wat u, met uw
terug aan het werk te gaan, beperkingen door ziekte of
Vanaf 1 januari 2004 geldt dat handicap, nog wél kunt en wat
dhawr wig? Markaas oo kale waxa aad xal isla raadinaysaan qofka aad u shaqayso
sidii aad shaqadda ugu soo laaban lahayd. Laga bilaabo Ida janaayo 2004 waxa
weeye in aanu 1 sano oo kaliya qofka aad u shaqaysaa mushaharkaaga sii wadin in
uu kuu soo shubo ee waa in uu ilaa 2 sano kuu sii wado (marka ay ugu yartahay
70%). Haddii ay dhib kasto oo jirta ay ku surtoobi waydo in aad 2 sano kadib
shaqadda ku soo noqoto? Sida uu xeerkii hore ee WAO gu dhigayo hal sano ayaad
lacagta shaqo gabka qaadan lahayd, iyada oo mar walba ay ku xirantahay inta uu
leegyahay shaqo gabkaagu. Lakiin qofka laga bilaabo 1 janaayo 2004 xanuunsada,
waxa quseeya xeerka WIA da. Xeerka WIA da waxa ay dhakhtirta caymisku UWV
du fiiriyaan bacda jiradda laba sano siiba waxa aad karayso.
Waxa jira xeerka WIA da marka go-aanka laga gaadho kabacdi laba fursadood:
qayb ahaan waad shaqayni kartaa, ka bacda waxa xalinaysa WGA da in aad
dhaqaale badan hesho, kolba sidii aad u shaqayso ama shaqada u badiso.Ama in
aanad dhab ahaan shaqaynba Karin. Markaas oo kale waxa adiga ku qusaysa
qodobka IVA. Taas daradeed waxa dhab ahaan laguu balanqaadayaa in aad lacag
hesho (cayr ah). Haddii aad ka hor yo kadib 1 janaayo 2004 aad xanuunsatay, ma
waxa aad xanuunsatay 2 sano kadib oo waxa ku baadhay ama ku fiirshay UWV da.
UWV gu waxa ay fiiriyaan marka ay ku baadhayaan waxa aad aduu, ayadoo lagu
xisabtamayo xanuunkaaga ama curyaanimadaada wixii aad kolba karayso iyo wixii
aad ka helayso. Waxa laga yabaa in aan woxogaa in ka yar aad hesho intii aad hore
tydo u qaadan jirtay ama u heli jirtay. Qaybtaas kaa go-day waxa lag magacabaa
ikhti ‘loonverlies’ ama mushahar lumis. Haddii ay mushahar lumisku ugu yaraa 35%
ama ay ka yartahuay 80%? Ama waxa weeye mushahar lumisku 80% ama ay
badantahay fursadaha dib u soo noqoshadu ama roonaashuhu? Tan oo kale waxa
laguugu buuxinayaa mushaharkaaga sidii waxa aad shaqaysay.
Kismen i$ görememek ama yinede (ali$mak
WAO ödenegi WIA olacaktir
lOcak 2006’dan itibaren WIA yasasi WAO ödeneginin
yerine gelecektir. WIA hastalik nedeniyle
{ali$amadiginizda alacagimz geliri ayarhyacaktir ve
WIA’nin anlarm fali^ma gücüne gore i§ ve gelir yasasidir.
Yeni yasa, insanlann ne yapamiyacaklan ile degil daha 90k
ne yapabilecekleri ile ilgilenen yasadir. WIA yasasi
WAÓ’ya dü$ecek yeni ^ali^anlar ifindir. Eger §u anda
WAO, WAZ veya Wajong ödenegi aliyorsamz sizin ifin
degi^en bir§ey olmayacaktir.
Bu degi^ikligin sebebi bir 90k insamn WAO i9in
ba$vurmalanyla ilgilidir. Farkli bir yönetim uygulanmassa
eger zamanla i§ göremeyenler artacaktir ve ödenmesi 90k
zor olacaktir. WAO ödeneginde bir 9ali$anin neleri
yapamadigma bakilyor. ïleride bir 9ah§anin neleri
yapabildigine bakilacaktir. WIA yasasinda öncelikle bir
?ali?anin kendinisinin i§, saglik ve bir gelir i9in gayret
göstermesini bekleyecektir. Bu sorumlulugu siz i§
vereninizle payla$acaksimz. Saglikli 9ali§mak ve
9ah$abilmek saglikli bir i§ ortamiyla ve düzeniyle ba§lar.
Bunun i^in yasalar ve kurallar vardir. Qe^itli sebeplerden
dolayi bir ka9 gün veya hafta i^inizi yapamiyacaksaniz o
zaman i§ vereninizle beraber 9özüm yollarr arayacaksiniz.
Hastaliktan dolayi bir ka9 gün veya hafta i^inizi (tam)
yapatmyacakmisiniz? O zaman i§ vereninizle beraber
tekrar i§e ba^hyabilmek i9in 9özümler bulacaksmiz. 1
Ocak 2004’den itibaren i§ vereni 1 yil degil, gerektiginde 2
yil maa§mizi ödemek zorundadir (en az %70).
Turn 9abalara ragmen iki yil i9erisinde i§e tam
bajhyamiyormusunuz? ‘Eski’ WAO’da ne derecede i§
göremez oldugunuza bakihp size bir yil sonra ödenek
verilirdi. Ama 1 Ocak 2004’den Sonra hasta olanlar WIA
yasasi ile kar$ila?iyor. WIA’da UWV’nin sigorta doktorlan
iki yil hastaliktan sonra ne yapabildiginize bakiyorlar.
degerlendirmeden sonra iki olanak vardir: Kismen
rsiniz ve o zaman daha fazla i$iniz oldugunda
anla§masi sizin i9in gelirinizin artmasim
caktir. Veya ger9ekten hi9 9ah$amayacaksiniz. O
oizin i9in IVA anla§masi ge9erlidir. Bu da sizin
i garantiler.
ik 2004’de veya sonra hastalandiysamz, iki yil
i ‘ge9i§ bek9isi testi’den (poortwachtertoets)
tarafindan muayene ediliyorsunuz. UWV bu
hastaliktan veya handikaplannizla ilgili
lileceginizi ve bununla ne
Bir ihtimal önceden
daha az geliriniz olacaktir.
liliyor. Maa$ kayibimz en az
Veya maa§ kayibi
iyile§meniz i9in
1 9ah$tigmizda
,3a jaIuI <414» j <41
qI I .-rijf»4
(^-<^) ‘4U».l A41I J-l
jl
UjJl J3K
W J 2004 (^lül
ÜJ (jiSli ck. 70%)
JS Jdü 4 131 .Luj^- -413
Ajti
Jij AC jjja <JL. UU) Jo (Clll WAO .Al
yb jCi Cü 13M (>411 k-' .U“1’ CSX. Je-
(.3Ï4 ^411 3 WIA 2004 (c^5!l ojltS)
vave, van groovi uwv CL4.ÜI ^..11" j^Uli »LJJ
v u>3-ll ÜHU
UI WIA >34 eicl' Xu j ,L$j fbill (■jk-i-ri
c^l Aki) WGA JÜy Uk j JiA J~JI
Jx4 ^llj^ J-JI Óij4lill
J J-JI c> UU3 >li Jjt (jjS3 J L.I J
.(cJ-ll <jo LJ£ JijxUll JxJI (.Uil) IVA <41>
jC, cii 3C L-y. CCx-l 131 ÜUI ck- J3—II =2
Ji Jïic xu UWV 4^ x> c> (C 2004 (cA1211
(.3X c^Uli l4A c&U. j .’’Poortwachter” jLxi.1 xu
ilJ3 c>“ ‘.lo'ST (jl <4'413L. 3 L^Cc. (jjll elxiSlI cP! ^kilL
cjSn cA- 3 .*4uyi jl c>>ji <^50= jjc jLcyi ixl.1
J-d CIS C. <J51 (jjSrt JiJI c> J-xC
"<_ül Jl c#3C. cA- 5jUUj" <c4I «Xk (jxC 3
y j J'Yi Jc. 35% <>3^4 "<ciji cs>i— c>
"<_>3l Jl cS3C. Jo SjUdl" AjC
JU&J (C cVLxll .Xk (Ji ,»IÜU kjkx J»3 C
Soomaaliya ka yimid Nederland mustaqbal
“soomaalidu si wanaagsan wadanka ulama ay
qabsan”. Ma shaqeyaan, waad ad caajis ah, waxa ay
cunaanuun qaadka waxayna sababaan buuq iyo
qaylo. Soomaalidu kuma hadlaan luqada
Nederlandska, waxa ay rabaan in ay ku laabtaan
Soomaaliya of waxa ay u baxsadaan ama qaxaan
wadanka ingiriiska”. Markaa sawika guud ee
Soomaalida laga haystaa maaha mid wanaagsan ama
fïicni lagu sheegi karo. Baadhitaanka gabadha la
yidhaahdo Rosa Everstein, 00 stagiaire ama tababar
shaqo uga baxday (palet en studente culturele
antropologie) jaamacadda Utrecht ayaa iyaga 00
amarka ka haysata iskuulkaas Palet fulisay
baaritaankan, kaas ay inaga tustay sawika kii hore ka
duwan.
Dhalinyaradda iyo wadda nolaashaha
Meesha ay dhalinyadu kaga jiraan shacabka ama
qayb weynka ciyaara kolba sida
loolyahay, sida waxbarashadda meesha
ka taaganyahay, ilaa xad inta uu luqadda
ka qofku ku wanaagsanyahay iyo xiriirka
kale la leeyihiinba. Cadadka faamilku
eegtahay xubin muhiim ah, marka aan ka
si ay waxbarshadoodu iskuulka tahay
caawimadda iyo idi-diilo galinta
walaalohooda waaweyn wiilal iyo gabdhaba waa si
wanaagsan. Waxa kale 00 wax aad loo fiirso ah in
dhalinyaradu dhamaantooda guriga luqadda
Nederlandska uga hadlaan, ama siwalba ha noqoteen
ay isku daraan Nederlandska iyo luqada Soomaaliga.
Noloshii hore iyo diinta
Diinta iyo dhaqanku Soomaalida marwalba muhiim
ayuu u ahaan jirey. Dhalinyarada Soomaalida waxa
u suurto gashay in ay dhaqankooda iyo noloshodii
hore marwalba noloshooda meel ka siiyaan, iyada 00
aanay taasina iska qortageynin dhexgalka iyo la
qabsiga nolosha wadankan. Waxyaabaha arrintaas
cadeynayaa waxa ay yihiin sida xiriirka qabiilka,
xiriirinta dadka faamilka ay yihiin, inta badan wax
qiima ah 00 badan dhalinyaradda soomaaliyeed uma
laha.
Xiriirka waalidka
Waxbarshadda dugsiga sare waxa ay siisey ama
keen in ay si wanaagsan dhalinyaradda
soomaaliyeed u dhexgalaan 00 ay ula qabsadaan
waddankan. Waxbarashadu waxa ay u suurto galisay
dhalinyaradda soomaaliyeed in ay iyaga 00 u soo
jeeda ogadaan meesha ay kaga jiraan wadda
nolaashaha wadankan iyo in ay bartaan in ay wax ku
taraan ama ku soo biirshaan shacabka ama wadda
nolaashaha.
Lakiin dhibaatooyina waa jiraan. Waalidku waxa ay
shegeen in ay siistemka warbarasho ee waddanka ay
ku adagtahay in ay fahmaan. Taas 00 sababtay in ay
Soomaaliya ka yimid Nederland mustaqbal
“soomaalidu si wanaagsan wadanka ulama ay
qabsan”. Ma shaqeyaan, waad ad caajis ah, waxa ay
cunaanuun qaadka waxayna sababaan buuq iyo
qaylo. Soomaalidu kuma hadlaan luqada
Nederlandska, waxa ay rabaan in ay ku laabtaan
Soomaaliya of waxa ay u baxsadaan ama qaxaan
wadanka ingiriiska”. Markaa sawika guud ee
Soomaalida laga haystaa maaha mid wanaagsan ama
fiicni lagu sheegi karo. Baadhitaanka gabadha la
yidhaahdo Rosa Everstein, 00 stagiaire ama tababar
shaqo uga baxday (palet en studente culturele
antropologie) jaamacadda Utrecht ayaa iyaga 00
amarka ka haysata iskuulkaas Palet fulisay
baaritaankan. kaas ay inaga tustay sawika kii hore ka
duwan.
Dhalinyaradda iyo wadda nolaashaha
liyacaktir
jelir j
Jegil
1 yasadir. WU
r i9indir. Eger §u
;gi aliyorsamz sizii
