WIJZE
OP
De Hasseltse kapel: een warm
plekje in het hart van velen
BWeg
Aanvullende ziektekostenverzekering voor lage inkomens
COLOFON
ld bv
Dag van de Ouderen
Groepswonen met veel privacy
Computercursussen
Fietstocht trejpunt 't Sant
Maria in de bibliotheek
-
T opi
Bron van eeuwige Jeugd
Playback-show in Frater Mattheushof
Cursussen voor mantelzorgers
F
DONDERDAG 12 MEI 2005 - PAGINA 13
DE TILBURGSE KOERIER
Palet, de Twern en
van het jaar. "In mei kun je hier niet trouwen
I
r al oogsten!
Wat vergoedt de CAV?
/chok
I - 535 I9 48
Wie een andere zorgverzekeraar heeft,
talig
mei
NG
ERS
en I
dat
mensen meedoen, worden ze niet afgewe
zen.
J-MELIS
28, TILBURG
Hest (73) heeft de Mariavere-
loog
i voor bij-
cunnen ze
Om alvast in de agenda of op de kalender te noteren: de Dag van
de Ouderen in de gemeente Tilburg wordt op zaterdag 1 oktober
gevierd. Net als vorig jaar is er van 10.00 tot 16.30 uur een grote
Seniorenbeurs in De Druiventros in Berkel-Enschot. Naast veel
gevarieerde informatie is er ook muziek. De toegang is weer gratis.
Zelfstandig wonen, met veel privacy, samen met andere ouderen,
en daarbij naar eigen wensen gebruik maken van diensten. Dat wil
Domus Sapientiae gaan bieden in Midden-Brabant. Dit kleinschali
ge project groepswonen (in ontwikkeling) is bedoeld voor ouderen,
voor wie zelfstandig/alleen wonen moeilijker wordt, maar die niet
zorgbehoeftig zijn. Onder de diensten die verleend kunnen worden,
vallen onder meer maaltijden (in de eigen kamer of in de gemeen
schappelijke woon/eetkamer), boodschappen doen, schoon hou
den van woon-, slaap- en badkamer, het bed opmaken, de was
doen en begeleiding buitenshuis. Voor gasten van de bewoners
komt er een logeerkamer. Door het betalen van een vast bedrag
per maand vervallen de aparte rekeningen voor allerlei woonlasten.
Schriftelijk informatie: Domus Sapientiae, Langeboomstraat 8,
5051 BG Goirle. Telefonisch: 06-40325855.
kapel om er te bidden en een kaars aan te in de jaren veertig van de 19e eeuw, toen
steken, in mei elke ochtend. Ze vindt er ook
troost sinds haar man een jaar geleden
overleden is. "Maria luistert; hier bidden
geeft je rust."
Stichting Seniorweb Tilburg en omstreken (SSWT) wil ouderen
wegwijs maken op computer en internet. Daarvoor verzorgt Seni
orweb onder meer cursussen. Opgeven voor de cursussen die in
september beginnen, is nu al mogelijk. Er is onder meer een cur
sus voor blinden en slechtzienden, met een speciaal spraakpro-
gramma. Informatie en opgave: Jos van Korven, tel. 5703958 ('s
middags op werkdagen); e-mail jvkorven@home.nl.
men niet hoger is dan 110 procent van
het minimumloon €1390 bruto per
maand) en dat ze weinig of geen vermo
gen hebben. Ook moeten ze aangesloten
zijn bij de zorgverzekeraars CZ of VGZ,
en daar zelf een individuele aanvullende
verzekering hebben of nemen.
Ouderentrefpunt 't Sant (Beneluxlaan 74) organiseert op woensdag
25 mei de eerste fietstocht van het seizoen. Vertrek om 10.00 uur.
Wie niet wil of kan fietsen, kan diezelfde ochtend in het trefpunt rik
ken of jokeren. Prijs: 1 euro p.p.; leuke prijsjes Aanvang: 10.00 uur;
zaal open 9.30 uur.
Diverse boeken uit de bibliotheek wijzen de weg naar (Mariakapel
len in de omgeving en vertellen over het ontstaan ervan. Rijk
Rooms Brabant - Lezend en fietsend door Mystiek Brabant is een
rijk geïllustreerd boek met schitterende mystieke verhalen, vooral
van de gerenommeerde Brabantse schrijvers Gerard Rooijakkers,
Paul Spapens en Eric Kooien. De foto's zijn gemaakt door Andrea
Röell. De fietsroutes zijn zoveel mogelijk gekoppeld zijn aan de
fietsknooppunten van Brabant.
In Heilige Boontjes, volksdevotie in Tilburg schetst Paul Spapens
een beeld van de volksdevotie die nu aan het begin van de eenen
twintigste eeuw nog steeds bloeit in Tilburg en omgeving.
In Eeuwen en Uren in de Hasseltse Kapel beschrijft F.J.M van
Puijenbroek de historische achtergrond, de bouwstijl, de restaura
tie, en de inrichting van de kapel.
Anders dan in de rest van Nederland bleven in Noord-Brabant tus
sen 1648 en1800 niet alleen middeleeuwse culten floreren, maar
werden er ook vele nieuwe ingevoerd. Aan de hand van de 221
plaatsbeschrijvingen in het boek Bedevaartplaatsen in Nederland;
Deel 2: Provincie Noord Brabant krijgt de lezer allerlei achter
grondinformatie over de historische ontwikkeling van de bede-
vaartcultuur in Noord-Brabant.
Het fotoboek Rijk roomsch leven van Gaston Remery geeft met
circa vijftig schitterende zwartwitfoto's een beeld van het kerkelijk
leven in Oost-Brabant tussen 1957 en 1989.
Pieter de Coninck geeft in het boek Roomsch in alles een beeld van
het katholieke volksdeel in Nederland tussen 1900 en 1950. Deze
periode wordt gekenmerkt door een sterk groepsbewustzijn waar
binnen men zich afsloot van de (vijandig geachte) buitenwacht en
zich op vrijwel elk terrein liet leiden door richtlijnen van Rome. Het
grootste deel van dit boek is gewijd aan gebruiken in en rond het
gezin.
De hoofdbibliotheek van de OBT aan het Koningsplein sluit op dins
dag 31 mei de maand in stijl af met een lezing door mgr. Jan
Bluyssen over Aurelius Augustinus (354 - 430). Tijd: 19.30 tot 21.30
uur. Entree 2,50 euro voor niet-leden; 1,50 voor OBT-leden. Kaar
tjes zijn verkrijgbaar bij de klantenservice, tel. 4648510.
0038999.
I Kopij kan gestuurd worden naar het
redactieadres of naar De Tilburgse
I Koerier, Postbus 100015000 JA
I Tilburg; tel. 5368805; e-mail:
I redactie@tilburgsekoerier.nl
I o.v.v. Seniorenwijzer.
I Deadline: donderdag 12.00 uur voor
de verschijningsdatum.
Gemeenschap Emmanuel, een katholieke vereniging, organiseert
van 30 mei tot 2 juni een midweek over 'eeuwige jeugd'. De bij
eenkomst is bedoeld voor voor 50-plussers, al dan niet gelovig. De
midweek vindt plaats in het conferentieoord Emmaus in Helvoirt.
Op het programma staan vieringen, inleidingen op het thema
(onder meer door de nog steeds jeugdige monseigneur Lescrau-
waet), uitwisseling in kleine groepen en ontspanning. In het confe
rentieoord is een kapel, waar bezoekers echt tot rust kunnen
komen. Informatie/opgave: tel. 040-2219274 (fam. Janssen). Meer
informatie ook op www.emmanuelnederland.nl
gaat zo door tot 's avonds 20.30 uur."
Jansen geeft aan dat de bedevaartgangers
naar de Hasseltse kapel vroeger ook ande
re doelen hadden dan alleen Mariavere
ring. "Ik herinner me nog wel dat we hier
niet in eerste plaats heen gingen om te bid
den, maar om leuke meisjes te ontmoeten.
De Hasseltse kapel heeft een warm plekje
in het hart van oudere mensen, spreekt
hun tot de verbeelding. Vroeger was er niet
zoveel gelegenheid om een ander te ont
moeten en de kapel was voor hen een
uitje, ook een beetje een vrijershoek. Veel
ouderen hebben elkaar hier leren kennen''
en komen daarom uit nostalgie hier terug."
Op uitnodiging van het Open Bejaardenwerk St. Anna brengt de
groep Sportief 55+ uit Dongen op dinsdag 24 mei een wervelende
show met voordrachten en bekende liedjes van vroeger. Bewo
ners, kennissen en wijkbewoners zijn welkom in de zaal van Frater
Mattheushof 1 (aan de Capucijnenstraat). Aanvang 14.00 uur.
Entree en een kopje koffie of thee zijn gratis.
Steeds meer mensen hebben door ziekte of een handicap hulp
nodig van hun partner, kinderen of andere familieleden, of van
vrienden en kennissen. Zonder de hulp van deze mantelzorgers
zouden ze niet zelfstandig kunnen wonen.
Die zorg kan zwaar zijn. De Stichting Mantelzorg Midden-Brabant
organiseert daarom, vaak samen met andere organisaties, cursus
sen die goed van pas kunnen komen. Informatie en aanmelden
(tenzij anders vermeld): stichting Mantelzorg Midden-Brabant, tel.
5443343.
In een ondersteuningsgroep leren mantelzorgers hoe ze zelf over
eind kunnen blijven. In een andere ondersteuningsgroep van de
stichting samen met de GGZ en thuiszorgorganisatie Thebe leren
mantelzorgers van dementerenden wat dementie is en hoe ze er
mee om kunnen gaan.
Voor migrantenvrouwen is er een basiscursus Familiezorg. Daar
naast bestaat het project Ondersteuning allochtone familiezorgers
in Tilburg, opgezet in samenwerking met
Thebe.
Samen met Thebe organiseert de stichting de cursus Ziekenver
zorging thuis. Informatie/aanmelden: tel. 5443343 of 0900-8806
(Thebe). Dat geldt ook voor de Tilcursus voor mantelzorgers en
Bewegen na een beroerte.
Verder na een beroerte is een cursus voor mantelzorgers van CVA-
getroffenen, opgezet i.s.m. de vereniging Samen Verder. Informa
tie/aanmelden: E. van Gorp, tel. 013-5331035.
doen op de bijzondere bijstand. CZ- en
VGZ-verzekerden kunnen dat niet meer
voor de zaken die vergoed worden door de Mensen die geen bijstandsuitkering heb-
CAV. De gemeente verwacht dat de CAV ben, zoals ouderen met AOW en een klein
daardoor juist positief uitpakt. Voor een pensioen, kunnen ook aan de CAV deelne-
grote groep mensen is de drempel te hoog men. Hun inkomen wordt jaarlijks getoetst,
om naar de gemeente te stappen voor bij- vermogens worden op basis van steek-
zondere bijstand. Na 1 juli kunnen ze proeven bekeken.
gewoon bij hun zorgverzekeraar aanklop- Voor niet-uitkeringsgerechtigden gaat de
gemeente pas na augustus een publici
teitscampagne over de CAV voeren. Maar
De gemeente vermoedt dat van de 6700 belangstellenden kunnen wel eerder van
uitkeringsgerechtigden en hun partners er de regeling gebruik maken. In juni komen
Aonn _..n,-r'Ai/ er aanvraagformulieren beschikbaar. De
Seniorenwijzer zal daaraan aandacht
besteden.
Vrijershoekje
De snoepkramen stammen nog uit de tijd
van de kermis, legt koster Jansen uit. "Veel
grootmoeders komen hier met hun kleinkin
deren. Eerst steken ze een lichtje aan bij
het beeld. Daarna kopen ze ouderwets
snoepgoed zoals kattespouw, stroopsol-
daatjes, zuur- en kaneelstokken. En op
zondag in mei staat er ook een viskraam."
Jansen maakt in mei samen met zijn vrouw
werkweken van meer dan 100 uur. "Het
begint al 's nachts om 4.00 uur. Dan ga ik de
overblijfselen van de vorige dag opruimen.
Als de kapel om 6.00 uur open gaat, komen
er al mensen voor de mis van 6.30 uur. Dat
Ondanks dreigende wolken zit op de eerste maandag van mei om 9.30 uur een vijf
tiental mensen in de Hasseltse kapel. Vooral ouderen, maar ook een jonge vrouw
met kinderen. Om de paar minuten komt er wel iemand binnen; de een blijft langer
dan de ander. Het schijnsel van tientallen waxinelichtjes weerspiegelt in het zilver
van de ex voto's, de afbeeldingen van lichaamsdelen die als dank voor genezing
die aan beide zijden van het altaar hangen. Het is stil, op het harde getik van de klok
en de geluiden van wind en regen na.
De meimaand vormt het hoogtepunt van de berg. In 1796 kwam de kapel weer in bezit
Mariaverering. Voor koster Johan Jansen van de katholieke kerk en werd er ter vere
en zijn vrouw Leni is dit de drukste maand ring aan Maria een beeld geplaatst."
van het jaar. "In mei kun je hier niet trouwen "Sindsdien is er sprake van een Tl!':
of huwelijks-en andere jubilea vieren; deze Maria-heiligdom, met name in mei.
maand is geheel gewijd aan de Mariavere- komen mensen uit de wijde ome0''"
ring", vertelt hij. Uit de wijde omgeving voet naar de kapel om de bedevaartsmis in
komen duizenden mensen naar de Has
seltse kapel om er een weesgegroetje of bidden. Die sloffen midden in de nacht we
een hele rozenkrans te bidden of op een
andere manier uiting te geven aan hun
devotie. Daaraan ligt vaak een wens om
genezing ten grondslag. Anderen roepen
volgens Jansen de hulp van Maria in bij
een examen of bijzondere prestatie. "Zelfs
de Tilburg Trappers komen hier lichtjes
aansteken op een goede wedstrijd."
Met de Collectieve Aanvullende Verzeke- per glas als maximum voor dubbelfocus
ring (CAV) krijgen verzekerden tot de glazen en maximaal €91 per lens bij CZ
bestaande maximumbedragen 100 pro- (€90 bij VGZ).
cent uitgekeerd bij tandheelkundige hulp. Een eerstelijns psycholoog en de eigen
Kronen worden voor de helft vergoed. bijdrage psychotherapie worden voor
Hulpmiddelen om te zien worden ook tot maximaal €410 per jaar vergoed. Alleen
100 procent vergoed, met €70 als maxi- CZ vergoedt de eigen bijdrage voor hoor-
mum voor een montuur, €90 per glas als toestellen tot een maximum van €300.
maximum voor enkelfocus glazen, €140
Bij CZ heet die individuele aanvullende ver
zekering BasisTand; deze kost €16 per
maand. Bij VGZ gaat het om de Uitgebrei
de Aanvullende Verzekering (€18 per
I maand). Wie zich aanmeldt voor de extra
1 verzekering (CAV) betaalt voortaan bij bei-
I den €16 per maand. Daar bovenop legt de
gemeente €7,90 per maand per volwasse-
ne bij voor de CAV.
Bijzondere bijstand
- Wie een andere zorgverzekeraar heeft,
J kan voor dit soort zaken een beroep blijven
Normaal gonst het in mei van de activiteiten rond de Hasseltse kapel. Maar in 1954
brachten 25.000 pelgrims er op een zondag in september ook een stedelijke Maria-
hulde. Die werd gehouden als herdenking van het feit dat het beeld van de Zoete
Moeder van Den Bosch honderd jaar eerder teruggegeven was aan de kathedraal
van St. Jan. Dat jubileum werd in het hele bisdom met festiviteiten herdacht.
FOTO: REGIONAAL ARCHIEF TILBURG
van Tilburg. Op de achtergrond is voortdu
rend een monotoon getik te horen. "Dat is
de klok in de kapel", verduidelijkt de koster, vroege ochtend de kapel vol.
Jansen, van oorsprong vrachtwagenchauf
feur, beschrijft nu met gemak de geschie
denis van de kapel die volgens de eerste
vermeldingen omstreeks 1536 moet zijn
gebouwd. "In de Middeleeuwen waren er
talloze van deze kapellen in Brabant. Na de
Vrede van Munster in 1648, toen kerken en
kapellen aan de katholieke eredienst ont
trokken werden, heeft de Hasseltse kapel
dienst gedaèn als weverswoning en her-
"Sindsdien is er sprake van een Tilburgs
■---i. Dan
komen mensen uit de wijde omgeving te
aartsmis in
de vroege ochtend bij te wonen en om te
gaan ook weer te voet terug. Ik schat
t er in mei tienduizenden mensen naar
de Hasseltse kapel komen, onder wie vrou
wenverenigingen, jeugd, mensen met een
verstandelijke beperking en veel ouderen
die vanuit verzorgingshuizen met de bus
hier naartoe vervoerd worden."
Inwoners van de gemeente Tilburg met
een laag inkomen, zoals AOW'ers (even
tueel met een klein pensioen), kunnen
met ingang van 1 juli een gratis collectie
ve aanvullende ziektekostenverzekering
(CAV) krijgen. Daardoor hebben ze recht
op een hogere vergoeding voor onder
meer brillen, lenzen en kosten voor de
I De Seniorenwijzer verschijnt eenmaal in I tandarts^ Voorwaarden zijn^dat hun jnko-
de twee weken in De Tilburgse Koerier.
I Redactie: André Coenen, Riek Flipse- I
1 Tiemens, Gerry Hovers, Petra Jansen,
I Karei Luiijf (eindredacteur), Loes Mer- I
1 tens-Vermeer, Denise van de Pas, 1
Debby Struijk-Buitelaar, Mat de Vries.
Redactieadres Seniorenwijzer, p/a
Vincentiusstraat 102, 5038 SR Tilburg,
of Postbus 3078, 5003 DB Tilburg; tel. I
5839999.
El 2005-PAGINA 12
ONTSTOPPEN,
rioolinspectie.
sn van vet- of slik
el voor meer info:
ght Rioleringen
lundersestraat 45
13-4551569
Oorsprong
Paplepel Volgens een overlevering zou er op deze
"Ik kwam hier al voor de oorlog in mei mini- plek al omstreeks 1500 Mariaverering heb-
maal een keer per dag", zegt de 78-jarige ben plaatsgevonden. Een 'vroom man' zou
J. Swolfs. Dat was voor hem "de gewoon- er de kapel gesticht hebben, nadat hij een
ste zaak van de wereld", want hij is gebo- Mariabeeld had gevonden.
ren en getogen aan het Hasseltplein. Daar- Een ander oorsprongsverhaal luidt dat er in
naging hij elders in het land wonen. Hij her- 1576 iets soortgelijks plaatsvond: de geu-
innert zich levendig dat omwonenden ook zen hielden huis in de Heikese kerk en
in de kapel gingen bidden als er een buurt- mogelijk is een van de buitgemaakte beel-
bewoner ziek was. "En als er van hieruit den meegenomen en op de Hasselt in een
iemand begraven werd, luidde eerst het put geworpen. Het vinden van dat beeld
klokje van de kapel en werd dat overgeno- zou een aanwijzing van den hemel geweest
men door de klokken van de Hasseltse zijn om daar een kapel of noodkerk te bou-
kerk waar de uitvaartmis was." wen. Deze bouw zou hebben plaatsgevon-
De Mariadevotie kan diep zitten, vertelt hij. den tussen 1629 (de val van 's-Hertogen-
"Mijn zus uit Dongen kon op 2 mei ver- bosch) en 1648 (de Vrede van Munster).
schrikt zeggen: 'Ik ben nog niet in de kapel Volgens weer een ander verhaal zou een
geweest!'" Sinds hij weer in Tilburg woont, edelman, die op het punt stond vermoord
komen meneer Swolfs en zijn vrouw regel- te worden in de moerassen bij Hasselt,
matig naar de kapel om te bidden. Maria aangeroepen hebben. Prompt kwam
Brunetta van Hest (73) heeft de Mariavere- hulp opdagen en werd hij gered. Uit dank
ring met de paplepel ingegoten gekregen: baarheid liet hij de kapel bouwen. Het Mari-
"Ikben namelijk Italiaanse van geboorte." abeeld kwam in 1796 naar de Hasseltse
Ze groeide op in het Gooi en leerde daar kapel.
haar man - "een echte Tllburger" - kennen. Bovendien werd na dat jaar Onze Lieve
In 1957 verhuisden ze hierheen en sinds- Vrouw Visitatie (2 juli) als feest gevierd in
dien bezoekt ze regelmatig de Hasseltse de kapel. Een echte toeloop ontstond pas
----"ocdig van de 19e eeuw, toen
er een soort 'kermis' werd gehouden. De
processiebedevaart op 2 juli 1860 trok
massale deelname, omdat er gebeden
werd voor de zouaven, de pauselijke sol
daten die vertrokken om de Kerkelijke
Staat te verdedigen.
Later in de 19e eeuw kwam het accent van
de Mariaverering en bedevaart steeds
meer op de meimaand te liggen. Vanaf het
pen voor vergoedingen waarop ze door de
CAV recht hebben.
gemeente vermoedt dat van de 6700
:erin J
4800 zullen deelnemen aan de extra CAV.
Van de 11.000 andere minima doen er zo'n
2000 mee, is de verwachting. Als er meer
Midden in de nacht
Sinds de restauratie in 1972 ontfermt het
echtpaar Jansen zich over de Hasseltse
kapel. Vanuit het raam hebben ze een --
prachtig uitzicht op het oudste monument begin van de 20e eeuw werden in Tilburg
processies georganiseerd naar de kapel.
Elke dag van deze maand zat vanaf de
Mariaverering
