WIJZE
Tijdig herkennen van beroerte
voorkomt veel ellende
Cursisten positief over Seniorenacademie
Hartstichting voert campagne
anotten
Arm
Time
Speech
COLOFON
Kopij volgende Seniorenwijzer
ANBO-Brabant zoekt voorzitter
Hartfalen
staan bij
eweld
Voorlichting over nieuwe busroutes
Nieuwe inlopen voor mantelzorgers
Computercursussen
Trefpunt 't Sant
Dag van de Ouderen
Wat na een hersenberoerte?
rdag
lelmarkt
•urgs<
jnwiji
quéteerden heeft een HBO- of univeritair
ff
gegevens
t door te
De tweede stap (Arm) is de patiënt te vragen de armen
horizontaal naar voren te strekken en de binnenzijde van
de handen naar boven te draaien. Let erop of een arm
wegzakt of rondzwalkt.
In verband met het hemelvaartweekend dient kopij voor de volgende
Seniorenwijzer eerder binnen te zijn: op woensdag 4 mei om 10.00 uur.
j 12.00 uur voor
[de verschijningsdatum.
kwaal en 55-plussers lopen het grootste
risico op een beroerte. Wetenschappelijk
onderzoek heeft bewezen dat het niet erfe
lijk is. Wel komen in sommige families risi
cofactoren voor hart- en vaatziekten meer
voor dan in andere. Iemand die eenmaal
een beroerte heeft gehad, heeft een ver
hoogd risico om een tweede te krijgen. Om
een beroerte te voorkomen, is het goed om
regelmatig naar de huisarts te gaan en de
Termen
Een beroerte wordt veroorzaakt door een stoornis in de bloedvoorziening van de her
senen. Herseninfarcten en hersenbloedingen zijn de belangrijkste ziektebeelden.
Herseninfarcten omvatten ongeveer 80 procent van alle beroertes en ontstaan door
een afsluiting van een bloedvat, vaak door een stolsel dat elders in het lichaam is ont
staan.
Hersenbloedingen (15 procent) zijn het gevolg van een gescheurd bloedvat.
ANBO Noord-Brabant zoekt een talentvolle voorzitter, die Luce
Paulussen met ingang van 5 oktober opvolgt. Het Brabantse
gewestbestuur behartigt de belangen van ouderen op provinciaal
niveau, organiseert de provinciale ledenvergadering, en onder
houdt contacten met de afdelingen en met externe betrekkingen,
waaronder ANBO landelijk en collega-bonden in Brabant. De
belangrijkste taken van de voorzitter zijn leiding geven aan het
gewest, samen met de secretaris de vergaderingen voorbereiden,
de externe betrekkingen onderhouden en het leiden van de Bra
bantse delegatie op de Verenigingsraad. Van de kandidaten wordt
aantoonbare visie op ouderen(beleid) verwacht, alsmede bestuur
lijke ervaring, uitstekende contactuele eigenschappen, en een
ondernemend, stimulerend en bindend karakter.
Meer informatie: Luce Paulussen, tel. 076-5652532, e-mail l.pau-
lussen@planet.nl. Schriftelijke reacties kunt u sturen aan: Secreta
ris gewestbestuur ANBO Noord-Brabant, Statenlaan 4, 5042 RX
Tilburg; gewest.brabant@anbo.nl.
Zoals in de hele medische wereld wordt ook bij beroertes vaak jargon gebruikt: ter
men en afkortingen, meestal afkomstig uit het Latijn of Engels.
CVA (cerebro vasculair accident): beroerte.
Tl A (transient ischaemic attack voorbijgaande doorbloedingsstoornis): als de ver
schijnselen van een beroerte binnen enkele minuten tot 24 uur verdwijnen, is er spra
ke van een TIA. Een TIA kan een voorteken zijn van enstiger beroerte.
Afasie: spraakstoornis, vaak het gevolg van een beroerte.
Tijd (Time) is ook erg belangrijk: probeer vast te stellen
hoe laat de klachten zijn begonnen en bel direct de huis
arts of 112.
men
sen in Nederland een beroerte. Er treedt
een stoornis op in de bloedvoorziening
van de hersenen, waardoor delen van
de hersenen geen zuurstof en voe
dingsstoffen krijgen. Dat veroorzaakt
het afsterven van hersencellen. Hoe eer
der iemand met een beroerte wordt
behandeld, des te kleiner de kans dat er
hersenweefsel afsterft en er blijvende,
ernstige gevolgen optreden. De Hart
stichting voert momenteel een campag
ne om mensen te leren hoe je een
beroerte herkent en wat je in dat geval
moet doen.
Vraag vervolgens aan de patiënt of aan familieleden of er
veranderingen zijn in het spreken, met name onduidelijk
spreken of niet meer uit de woorden kunnen komen. Als
de patiënt een van de stappen niet goed kan uitvoeren,
heeft hij waarschijnlijk een beroerte gehad.
Met als thema Dwalen in de wetenschap: weet wat je weet! hield Senioren Acade
mie Brabant (SAB) vorige maand een symposium ter gelegenheid van haar vijf
tienjarig bestaan. Tijdens de feestelijke bijeenkomst in de Universiteit van Tilburg
(UvT) presenteerde Marieke van Kempen de resultaten van het marktonderzoek dat
zij in 2004 bij de Wetenschapswinkel van de UvT in opdracht van de SAB uitvoer-
onder ruim tweehonderd (oud)cursisten. Hun belangrijkste motivering: kennis
en inzicht opdoen.
izen beelden
i kunst apart
;emaakt van was,
versterkte paarden-
i gedroogd, de was
:ge ruimte aldus ver-1
vloeibaar brons. Na
kapot slaan en het
bij veilen en patine-
le of te wel de verlo-
;n eeuwenoude tech-
de resultaten. Al vijf'
>de keer, organiseren
Idhouwen in Riel op
dit jaar willen wij als
en met een cursus
bben er twee kunste-
-aso voor over laten
te leren, alles onder
vormen tot het gie-
>p met u eigen bron-
De cursus loopt van
ni voor meer info:
>51144563
De eerste stap van de FAST-test. Contrqleer de functie van
het gezicht (Face). Vraag de patiënt om te lachen of de tan
den te laten zien. Let erop of de mond nog recht staat.
Een medewerker van de Nederlandse Hartstichting geeft op maan
dag 9 mei bij ouderenvereniging De Oude Makkers voorlichting
over hartfalen. Ook niet-leden zijn welkom. Tijd: 14.00 tot 16.30 uur.
Plaats: pand Levensbouw, Melis Stokestraat 40.
Vincentiusstraat 102, 5038 SR Tilburg
of Postbus 3078, 5003 DB Tilburg; tel
- 5839999.
I Kopij kan gestuurd worden naar het
- redactieadres of naar De Tllburgse
niet meer; van de anderen doet bijna 12
procent betaald werk, 40 procent vrijwilli
gerswerk en 15 procent allebei.
Kennis en inzicht opdoen is voor 97 pro
cent van de deelnemers een (erg) belang
rijk motief om SAB-cursussen te volgen.
Ook het ontwikkelen van de eigen geeste
lijke en creatieve mogelijkheden wordt zeer
vaak genoemd.
De kwaliteit van de docenten is volgens de
geënquêteerden in bijna 90 procent van de
gevallen goed tot zeer goed; bijna 8 pro
cent krijgt een neutrale beoordeling, min
der dan 2 procent een onvoldoende. De
kwaliteit van de lesstof wordt ook overwe
gend positief beoordeeld door de geën
quêteerden.
De BBA-bussen rijden sinds begin april volgens een nieuwe dienst
regeling. Veel vertrektijden en routes zijn veranderd en de stads
buslijnen hebben nieuwe nummers gekregen. Ook rijden er drie
wijkbussen naar gebieden waar de stadsbus niet komt, maar waar
toch veel mensen naartoe moeten, omdat er bijvoorbeeld een zor
ginstelling gevestigd is.
Informatiewinkel West van stichting de Twern organiseert hierover
op dinsdag 3 mei van 14.00 tot 16.00 uur een informatiemiddag. Tij
dens deze middag in wijkcentrum 't Sant (Beneluxlaan 74) geven
een medewerker van de BBA en Piet van Berkel van het Consu
mentennetwerk Openbaar Vervoer vooral uitleg over de veranderin
gen die voor inwoners van Tllburg-West van belang zijn. Natuurlijk
is er ook ruimte voor het stellen van vragen. Meer informatie: Infor
matiewinkel West, tel. 5900221 (werkdagen 9.00 tot 12.00 uur).
js van het museum,
tertype van de letters
:ers zelf kiezen. Ze
chone) zakdoek van
n meenemen of voor
mplaar kopen in de
Iet kan even duren
oek klaar is, maar
:n de bezoekers alle
m beter te bekijken.
Test
De gevolgen van een herseninfarct kunnen
beperkt blijven, als de patiënt snel een
trombolyse krijgt. Dat is het toedienen van
een medicijn waardoor het bloedstolsel in
de hersenen oplost. Deze hulp kan worden
verleend tot uiterlijk drie uur nadat de ver
schijnselen zijn begonnen.
Daarom is het erg belangrijk dat patiënt en
omstanders weten hoe zij een beroerte
kunnen herkennen en wat ze dan moeten
doen. Om dat te bereiken voert de Hart-
Praten met lotgenoten kan verlichtend werken voor mantelzorgers.
Samen met de Twern organiseert Stichting Mantelzorg Midden-Bra-
bant daarom verschillende maandelijkse inloopbijeenkomsten. Aan
melden is niet nodig. De toegang is gratis, evenals koffie of thee. Er
is altijd een medewerker van de stichting Mantelzorg aanwezig.
In mei starten twee nieuwe inloopbijeenkomsten. Op woensdag 11
mei is er een van 13.30 tot 16.00 uur in wijkcentrum 't Kievitslaer
(Reinevaarstraat 55). Deze wordt voortaan elke tweede woensdag
van de maand gehouden en is op de eerste plaats bedoeld voor
mantelzorgers in de Reit, het Zand en het Wandelbos.
In de Reeshof start op 31 mei de eerste inloop in de avonduren:
elke laatste dinsdag van de maand van 19.30 tot 21.30 uur in wijk
centrum De Heyhoef (Kerkenbosplaats 1Zoals bij alle inlopen zijn
ook daar mantelzorgers uit andere wijken welkom, als hun dat tijd
stip beter uitkomt dan dat van de bijeenkomst in de eigen buurt.
Meer informatie: Stichting Mantelzorg Midden-Brabant, tel.
5443343, e-mail info@mantelzorgmb.nl.
markt c
.aan c
Saterdag 301
larkt van stichting o.v.v. Seniorenwijzer.
A°P ÜeLpar?Le„rteI’ 1 Deadline: donderdag
e TOburgeZondag P3 versnhiininncdati im
.00 uur.
van cellulitis
vetrolletjes?
lub heeft de oplos-
e Slim Up afdeling
lanmelden voor de
enschappelijk onder-
ond, dat een slechte
uik, billen en boven-
k hiervoor is. De
taakt hieraan een
Training bestaat uit
n in een onderdruk
:ns een lichte vetver-
lerdrukkamer wordt,
icuüm, de doorbloe-
mde probleemzones
Jt er gericht vet ver-
al gauw een maatje
sresse in deze
:ng dan vrijblijvend
onze Health Club,
ib, Koningsplein 1 te
32249. www.arend-
xi.nl
Stichting Seniorweb Tilburg en omstreken (SSWT) wil ouderen
wegwijs maken op computer en internet. Daarvoor verzorgt
Seniorweb onder meer cursussen. Opgeven voor de cursussen die
in september beginnen, is nu al mogelijk. Er is onder meer een cur
sus voor blinden en slechtzienden, met een speciaal spraakpro-
gramma. Informatie en opgave: Jos van Korven, tel. 5703958
('s middags op werkdagen); e-mail jvkorven@home.nl.
iken wij in het hele
tze dierbaren, die in
doorlog zijn omge-
ied om even stil te
toffers van het oor-
aren 40-45. Wij zijn
rij, maar de wereld
sheerst door grotere
gen en onze eigen
rd door golven van
bedreigingen.
op het St. Wille
de Petrus Donders-
chotsestraat 124 te
id naar René Kles-
uit de wijk Loven.
:n op 4 mei na een
lering door nabe-
rtbewoners bij het
nument kransen en
m hem en de ande-
Jaarlijks volgen vijftienhonderd tot tweedui- (kunstbeschouwing, muziekgeschiedenis,
zend 50-plussers in Breda, Tilburg, Den ethiek, literatuurbeschouwing enz.). Elk
Bosch of Eindhoven een cursus van de voor- en najaar worden er ongeveer vijftig
SAB. De colleges worden verzorgd door cursussen aangeboden.
I ervaren docenten, veelal afkomstig uit het Er doen iets meer vrouwen dan mannen
hoger onderwijs in Brabant. De onderwer- mee; de mannen zijn gemiddeld 65 jaar, de
(politieke, militaire, vrouwen 68. Bijna 70 procent van de geën-
sociaai/econornisurie en juridische maat- quéteerden heeft een HBO- of univeritair
J schappelijke ontwikkelingen), deels tijdloos diploma op zak. Een derde van hen werkt
Op woensdag 4 mei is er in ouderentrefpunt 't Sant (Beneluxlaan
74) een Vlaamse kermis met oude spelen. Er zijn leuke prijsjes te
winnen; entree gratis. Aanvang 10.00 uur.
Op woensdag 11 mei is er een bingo-ochtend. Een kaart voor tien
ronden kost 3,50 euro. Een kopje koffie gratis. Aanvang 10.00 uur.
Afhankelijkheid
De aard en de ernst van de gevolgen zijn
afhankelijk van het deel van de hersenen
dat beschadigd is. Een beroerte in de rech-
terhersenhelft heeft bijvoorbeeld een links-
zijdige verlamming tot gevolg. Een beroer
te aan de linkerzijde geeft juist veel stoor
nissen in het spreken en begrijpen van taal,
omdat het spraakcentrum in de linkerher-
senhelft zit. Hoe meer weefsel beschadigd
is, hoe ernstiger de gevolgen zijn.
Deze problemen hebben grote gevolc°"
voor het dagelijks leven, werk en sociale
contacten van de patiënt en familie en
vrienden. Afhankelijkheid, verlies van werk,
verlies van sociale contacten, relatieproble
men en angsten komen dan ook veel voor.
Om alvast in de agenda of op de kalender te noteren: de Dag van
de Ouderen in de gemeente Tilburg wordt op zaterdag 1 oktober
gevierd. Net als vorig jaar is er van 10.00 tot 16.30 uur een grote
Seniorenbeurs in De Druiventros in Berkel-Enschot. Naast veel
gevarieerde informatie is er ook muziek. De toegang is weer gratis.
bloedruk en het cholesterol te laten contro
leren.
De campagne Herken een beroerte, be
FAST is gestart met commercials op radio
en televisie. Vanavond wordt in de zieken-
huisspecial van de EO ook aandacht
besteed aan beroerte (19.30 uur, Ned.1).
Collectanten delen deze week huis-aan-
huis een FAST-kaartje uit, waarop de test
staat afgebeeld. PJ
Een hersenberoerte. In een glimp wordt een heel leven op zijn kop
gezet. Na de eerste ontreddering komen de vragen. Hoe moeten -
we verder met het gezin? Waar vinden we hulp, begrip, medele
ven? Persoonlijke medische hulp? Hoe staat het met reïntegratie in
het arbeidsproces? Vragen waarmee je naar verschillende des
kundigen moet. De bibliotheek heeft talloze boeken die een hand
vat bieden op dit gebied. Een kleine greep daaruit.
Portemonnee in de diepvries is geschreven door Jenny Palm,
orthopedagoge en behandelcoördinator op een afdeling voor niet-
aangeboren hersenletsel in een Utrechtse instelling voor geestelij
ke gezondheidszorg. Ze bespreekt de ervaringen van mensen die
hersenletsel hebben opgelopen. De nadruk ligt op individuele
gevallen, waarbij vooral de eenzaamheid en het onbegrip die de
patiënten ervaren hebben, aan de orde komen. Het boek is vooral
bedoeld voor patiënten en bevat tips voor patiënten, familieleden
en vrienden. Ook staat er een lijst in met organisaties die voor pati
ënten van belang zijn.
Erik J.T. Matser, bekend van onderzoek naar hersenletsel bij voet
ballers en boksers, schreef Het beschadigde brein. Daarin
bespreekt hij op een toegankelijke manier de neuropsychologische
wijze van revalidatie bij nek- en hersenletselpatiënten. Dezelfde
auteur, als neuropsycholoog verbonden aan het St. Anna Zieken
huis te Geldrop, schreef ook De meest gestelde vragen over her
senletsel: een zeer leesbaar boek over allerlei vormen van hersen
letsel, zoals hersenschudding, hersenkneuzing, schedelbasisfrac-
tuur en coma.
Interessant is ook Niet-aangeboren hersenletsel: informatie voor
begeleiders en verzorgers van P.L. Hoenderdaal e.a., uitgegeven
op initiatief van het Nederlands Centrum Hersenletsel.
Bij de gratis sites van de OBT is een hoofdstuk over gezondheid te
vinden. Daarop heeft u gratis toegang tot onder meer Digitaal Zie
kenhuis Nederland (o.a. ziektebeelden en patiëntenorganisaties)
en 2ZW-encyclopedie (gezondheid, ziekten en handicaps).
stichting in de laatste week van april en de
eerste week van mei de campagne Herken
een beroerte, be FAST. FAST staat voor
Face (gezicht), Arm, Speech (spraak) en
Time (tijd); het zijn de onderdelen van'een
eenvoudige test, waarmee omstanders of
de patiënt zelf snel een beroerte kunnen
herkennen.
De test bestaat uit drie stappen (zie de
cia e afbeeldingen). Wie daardoor een beroerte
weet te herkennen, kan snel de hulpdien
sten inschakelen en door aan hen goede
informatie te geven de gevolgen voor de
patiënt beperken.
ené Klessensmonu-
nenlijst van circa 80
nengesteld, allen
Ie wijken Loven,
d en Hoefstraat. Zij
leven door oorlogs-
nloos geweld in de
n is het nog altijd iaar krijgen ongeveer 36.000
tenat hun dlerbaren in Nederland een beroerte. Er 1
nst in de Petrus Doft-
'oensdag 4 mei om
19.45 uur gaat men
llessensmonumentje
de Last Post'en twee
ien namens de werk-
lie kransen gelegd en
genheid om bloemen
onument.
t de kerk nog gele-
:rling contact en wil
p graag met u, de
contact komen om
nlijst mogelijk nog
:n.
'an de werkgroep is:
5014 NL Tilburg,
964. De nu bekende
bliceerd op de web-
hie: www.parochie-
u via de trefwoor-
n naar René K
Jaar staan ook
rmeld om g
p de lijst
we personen aan te
Risicofactoren
Het snel herkennen van een beroerte kan
de patiënt dus veel ellende besparen. Maar
voorkomen is nog altijd beter dan genezen.
Wie een gezonde leefstijl heeft, verkleint de
kans op een beroerte. Risicofactoren zijn
roken, verhoogde bloeddruk, diabetes, ver
hoogd cholesterol, hart- en vaatziekten,
stress, te hoog lichaamsgewicht en te wei
nig beweging. Een aanpassing in de voe
ding kan vaak een hoge bloeddruk en een
te hoog lichaamsgewicht op een beter
niveau brengen.
Suikerpatiënten, mensen met een hart-
Een beroerte kan ernstige en minder zware
gevolgen hebben: van overlijden tot licha-
™°°r- melijke en geestelijke beperkingen. Deze
ok aandoening is de belangrijkste oorzaak van
sevens invaliditeit in Nederland. 80 Procent van de
patiënten heeft direct na een beroerte
krachtsverlies of verlammingsverschijnse
len in een arm en/of been; dat kan blijvend
zijn.
Maar er zijn ook onzichtbare gevolgen.
Meer dan 70 procent van de patiënten
heeft bijvoorbeeld lichte of ernstige proble
men op het terrein van denken, emoties,
taal en gedrag. Ze ervaren dat ze trager
denken, omdat het leven zich voordoet als
een versneld afgespeelde videoband. Ook
hebben ze vaak last van een gestoorde
waarneming: ze zien bijvoorbeeld alleen
nog de helft van wat op het bord ligt. Daar
naast hebben veel patiënten concentratie-
problemen of worden ze vergeetachtig.
Een beroerte kan ook een verandering in
gedrag en emoties veroorzaken. Iemand
lacht of huilt snel, is gauw boos of depres
sief. Wanneer door de beroerte het taalge
bied in de hersenen is aangetast (afasie),
begrijpen patiënten niet meer wat er
gezegd wordt. Of ze willen iets zeggen,
maar kunnen het niet.
I De Seniorenwijzer verschijnt eenmaal in I
de twee weken in De Tilburgse Koerier.
I Redactie: André Coenen, Riek Flipse- I
1 Tiemens, Gerry Hovers, Petra Jansen,
I Karei Luiijf (eindredacteur), Loes Mer- I
tens-Vermeer, Denise van de Pas, 1
Debby Struijk-Buitelaar, Mat de Vries.
Redactieadres: Seniorenwijzer, p/a I
Vlnoantii lootroot t AO CAOQ QO TiUj(j|-g ae l
IJtel.
redactieadres of naar De Tllburgse
T Kr°°PE Koerier’ Postbus 100015000 JA
1730 april van I ^g; tel. 5368805; e-mail:
I redactie@tilburgsekoerier.nl I
pen zijn deels actueel
sociaal/economische en juridische maat-
euwe roman, houdt
ee door het land. Op
ezig bij Boekhandel
gaan met elkaar in
harts langverwachte
ondergang van de
zal Pierre Wind het
rlsoep en koriander-
i met een hapje van
