Tilburgse affiches h 5.49 Honderdste sterfdag pater Rutten rg :n7ij< MlVib IN HET NIEUW M ■LF CDA www. cda-tilburg. nl ^/T Tilburg verzamelt! Tilburgse missionaris in 1904 vermoord op Nieuw-Guinea .360 Scryption toont: Wolken van woorden Vertelling in Textielmuseum O nnP 89. inkel HEMA Tilburg ondersteunt partnergemeente Tanzania met computers en printers Boek over Tilburgs textielbedrijf Spandon Expositie Franse glas- en Nederlandse schilderkunst FOTO BALIE ÉmpidEj asosr-’* JSTUS 2004 - PAGINA 2 DE TILBURGSE KOERIER DONDERDAG 12 AUGUSTUS 2004 - PAGINA 3 n een affiche?", meling, die eindigt in de loop van de Godfrey, "Een jaren zestig van de vorige eeuw. Niet Frans Godfroy. FOTO: JAN STADS ■MM» ledikant -Paul Ray- DeTifewye Koerier De Tilburgse pater Henri Rutten. B04553 BON Van 8.95 voor X'JV) TERREIN Aanbieding is geldig tot 1 week na verschijning in deze krant of zolang de voorraad strekt. HEMA Tilburg-Heyhoef, Heyhoefpromenade 23-25 Tilburg. .e STADS af Indag gesloten Stappegoorweg 229 Fax. 0I3 - 535 I9 48 openingstijden: ma. 10.00 -18.00 l uur of 2 dagen kun je jouw foto's met het bonnetje ophalen. Makkelijk én snel. De mooiste digitale afdrukken regel je voortaan helemaal zelf. Met onze nieuwe geef aantal afdrukken aan. Na augustus. Keuze uit wit of lila bloeiend. sief houten vloer lts €29,95 per m2 Inschrijven Tilburg Ten Miles MUSEUM TILBURG Nieuwe collectie Tinkebell e lattenbodem tras jk Tilburg eltlaan 39 I3 455 08 60 telt tot en met 5 septem- gse verzamelingen ten- - ELEKTRA EEDSCHAP TAIR - TUIN DIRECTIE J.A.J.M. de Beer REDACTIE Karei Luiijf Peter van Oirschot Susan Hermens op jonge leeftijd ging Henri Rutten (op de foto staand in het midden) naar het seminarie bij het toen nieuwe klooster aan bredaseweg. FOTOGRAFIE Peter Ligtenberg jranderin- k teken- 1.18 cm loer. DIGITALE Klachten over de bezorging? Bel tijdens kantooruren (013) 582 11 08 van Baining het bisdom OGTE itstappen, door middel stelling ter ge een verte. dat een j overgedt Mooie nieuwe soort hibiscus Chiffon met gevulde bloemen. Hibiscus IN HET NIEUW Deze rijkbloeiende heester bloeit vanaf gema.„. ke affic momen gaan gingt Godf; zich echter dat ur een beperking KOPIJSLUITING Vrijdag 12.00 uur, voorafgaand aan ver Uitgezonderd spc maandag 12.001 wijze levert ve den op, v’' Wolken augustus t Scryption i Glaskunstobject van Jean-Pau mond. Titel: 'Etreinte' (2003). Tel. 013 - 535 69 91 enrijk.nl Voor Godfroy is die tijd dan ook het logische begin van zijn afficheverza- VRIJDAG KOOPAVOND TOT 20.00 UUR -:jj,j van ggH handelstentoon- internationale Jing ter gelegenheid van het feit dat en de handelstf i eeuw eerder stadsrechten waren leend. Een schitterend tijdsbeeld, i paar jaar later nog eens werd laan ter gelegenheid van de Het Stadsmuseum Tilburg ste ber vijftien typisch Tilburgs toon in het Nederlands Textielmuseum. In samen werking met het Stadsmuseum besteedt De Tilburg se Koerier tot eind augustus elke week aandacht aan het verhaal van een van de verzamelaars. Deze week: 'Tilburgse affiches. Inta burgse i van dez een van de collega's. sende standpunten o| borgen verhak Rob Berkel, directeur van het Scryp tion, vertelt zondag 15 augustus om 14.00 uur in het Nederlands Textiel museum (Goirkestraat 96). ADVERTENTIES Sluitingstijd voor advertenties dinsdagavond 18.00 uur. E-mail: advertentie@tilburgsekoerier.nl OPENINGSTIJDEN KANTOOR Maandag 9.00 -18.00 uur. Dinsdag 9.00 - 22.00 uur. Woensdag, Donderdag 9.00 -17.00 u. Vrijdag 9.00 -12.00 en 13.30 -17.00 u. e tentoonstelling in 1913 ui de handelstentoonstelling van 1924, waarvan hij drie affiches in zijn bezit heeft. Ook dit is een prachtig tijds beeld, écht Belle Époque. Daarmee vergeleken is een ander pronkstuk uit Het is rond deze tijd 34 jaar geleden, dat André van Spaendonck Zonen de poorten sloot. Een opmerkelijke gebeurtenis in de dramatische reeks van bedrijfssluitingen, die vele Tilburgers voor grote problemen stelde en het aanzien van de stad veranderde. Onder de titel Het laatste bedrijf. Van André van Spaendonck Zonen naar Spandon; de geschiedenis van een familiebe drijf wijdt de Tilburgse Historische Reeks nummer 12 aan dit bedrijf. over de overval op een dominee deling), waarbij diens vrouw en kind vertrouwen aar gedood worden. Henri probeert in zijn nen had uitgek brief tegelijkertijd zijn ouders gerust te Veel andere p stellen. Met hem is er niets aan de hand: hij is gezond van lijf en leden en stelt het prima. Hij heeft, zo schrijft hij, een goede band met de meeste van zijn parochianen, kan rekenen op hun hulp en omgekeerd helpt hij hen. U kunt voor uw exemplaar van De Til burgse Koerier ook terecht bij ons kan toor aan het NS-Plein 14 in Tilburg. Bovendien kunt u de Koerier in Tilburg afhalen bij de stadskantoren aan het Brucknerlaan (noord) en de Kerkenbos plaats (Heyhoef) en Berkel-Enschot. In Udenhout bij het Inlooppunt. In Oister- wijk is de Koerier af te halen bij Tiliander digitale FotoKiosk. Voer je cd-rom of geheugenkaart in, kies je foto's en het formaat en 1 tussen Tilburg en al sinds 1986. De richtte zich tot nu toe p het terrein van iwerk, gezond- ziening en herbe- De Tilburgse Koe rier is lid van organisatie van lokale nieuwsmedia DE TILBURGSE KOERIER BV NS plein 14/5014 DA Tilburg Postbus 1000,1, 5000 JA Tilburg Telefoon 013-5368805 Fax 013-5359985 E-mail: redactie@tilburgsekoerier.nl Site: www.tilburgsekoerier.nl echter in het beschrijven van elemen ten met wit tekenmateriaal. Een nieu we werkwijze -lichtgekleurde tekenin gen op een donkerder ondergrond- paste Horvers toe bij tekeningen op grijze bouwwanden in de Medische Faculteit van het Erasmus MC te Rot- 'lam. nvivers realiseerde zit iedere ondeigrondkleur i Zes weken duurde de bootreis van werken ii Antwerpen naar Nieuw-Pommeren, gen van klein vee. het eiland waar de jonge pater missio- gebruikelijk dat de vele g naris zou worden. Dat was kort na zijn meestal een flinke moes priesterwijding en zijn Eerste Heilige Het gezin Rutten bijvoor! Mis in de Heikese Kerk in Tilburg, de totaal zestien kinderen, waarvt parochiekerk van zijn ouders Jan en al op jonge leeftijd zijn overlet Marie Rutten. Henri’s ouders woonden bij zijn Er waren toen in Nieuw-Pommeren al geboorte in 1873 in de Oude Kerk- meer - voornamelijk Duitse - paters en straat, vlakbij de Heikesekerk. Later zusters werkzaam, omdat het lange tijd verhuisde het gezin naar de Piusstraat. Al vroeg ging oudste zoon Henri, die --j .noemcg naar toen op de Wilhelmina- Horvers exposeerde in 1999 in het Kunstkabinet van hét Scryption zwar- twit-tekeningen die geheel uit geschre ven teksten waren opgebouwd. Sinds dien heeft zijn werk grote veran'1""" gen doorgemaakt. Aanvankelijk de hij op een witte ondergrond, eerst met donker materiaal en later ook met terdan kleur. Deze techniek, die in de teken- Horve historie de traditie is, beperkte Horvers Door een donatie van Océ is er ook bossing. Een prominente plaats in de een kopieerapparaat naar het district vriendschap tussen Tilburg en Same gegaan. Het materiaal (twaalf pc's en wordt ingenomen door de vier scho- laptops) zijn in juli verscheept. In sep-lenbanden en de band tussen het tember gaan de ambtenaren van de TweeSteden ziekenhuis en Same betrokken afdeling een trainingspro gramma volgen. Aangezien de omslag naar geautoma tiseerd werken natuurlijk niet binnen een paar maanden te realiseren is, zul len er met het district Same afspraken worden gemaakt over structurele ondersteuning. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan het bieden van stagemogelijkheden voor Tanza- niaanse ambtenaren bij de gemeente Tilburg. De stedenband Same bestaat samenwerking vooral op projecten op onderwijs, vrouwenw heidszorg, watervoorzi LAY-OUT Peter Ligtenberg Ruud Verploegen Maarten de Laat Brieven Regelmatig schreef de jonge missiona ris brieven aan zijn familie in Tilbuig. Daarin verhaalde hij over de lange bootreis, zijn ervaringen onderweg en het dagelijkse leven op de missiestatie. Weinig vertelde hij over zijn eigenlijke jrger begon werk: de zielzorg en armenzorg onder i missiepost: de Papoea's. Misschien viel dat onder zichzelf, zijn beroepsgeheim, misschie" jltje. Ook seerde het de thuisblijvers nie Raymond geldt als pionier in de Fran se glaskunst. Zijn inspiratie vond hij onder meer in de grotten van Lascaux, in oude mythes over góden en in zijn fascinatie voor de werken van meesters als Giacometti, Matisse, Coc teau en Picasso. De tekeningen en gra veringen in het glas zijn voorstellingen van mensen in dans of gesprek. De ongekende kwaliteit van zijn stukken wordt bepaald door gebruik van supe rieur glas in combinatie met vaardig heid en fantasie. srschijningsdatum. □ortberichten, uur. (zen- zijn eigen jachtgeweer, dat hij in goed New i kind vertrouwen aan een van zijn parochia- Guine leend. ,w. parochianen waren ont steld en hebben hem met veel eer begraven in de nabijheid van zijn kerk je. Voor de tien .vermoorde missiona rissen is later een gedachteniskapel opgericht, die nu nog steeds bestaat en druk bezocht wordt door gelovigen "it de omgeving. de collectie de eenvoud zelve. Godfroy vm het Tlburgs Dierenpark. Wasgete- Paul Spapens Etienne Van Loon ook de komen de maanden een reeks boeiende exposities op het programma. Steeds is er de combinatie tussen een gere nommeerd glaskunstenaar en een beeldend kunstenaar of schilder. Tot en met 22 augustus is het de beurt aan de beroemde Franse glaskunste naar Jean-Paul Raymond en de Nederlandse schilder Kees Salentijn. "Wat is de definitie van vragen we aan Frans Godfroy, affiche is een papieren communicatie middel waarmee een boodschap wordt uitgedragen en waarin meestal beeld en tekst samengaan.'' Is dat hetzelfde als een poster? "Nee, een poster is een ding voor de heb." Journalist Frans Godfroy is een auto riteit op het gebied van de historie en van de kunsthistorie van het affiche. In de hal van zijn monumentale herenhuis in de binnenstad van Tilburg hangt een schitterend affiche uit het Parijs van het Fin de Siècle dat heel veel zegt over de geschiedenis van dit communicatie middel. Dit affiche is van 1890, ont staan tien jaar na de revolutionaire ver volmaking van de kieurenlithogr.f Deze Franse techniek gaf een enorme stimulans aan het affiche. In en om het centrum van Tilburg vindt zondag 5 september de Brabants Dagblad Tilburg Ten Miles plaats. Zowel internationale toppers, nationa le en regionale wedstrijdlopers als duizenden recreatieve deelnemers doen mee aan deze hardloopwedstrijd. Inschrijven voor een van de onderde len kan tot woensdag 18 augustus via de website Alle informatie over het evenement is te vinden in de TTM- brochure die bij sportcentra, sportwin- kels, openbare bibliotheek,' infocentra van de gemeente en het kantoor van het Brabants Dagblad te vinden is. Het inschrijfformulier en de meest actuele informatie staat op www.tilburgtenmi- potlood, elementen uit de werkelijkheid op een foto-afdruk benoemt en kleuren van het onderwerp, zoals die beschrijft. De geschreven teksten vormen wollige vlekken, die -samen met weergegeven zijn op een foto-afdruk. de foto-afdrukken- uitwaaierende structuren opleveren. kleurpotloodbeschrijvingen van die werkelijkheid gaan op die manier de confrontatie aan met de beeldafdruk ervan. Op grote foto-afdrukken pro jecteert horvers dia's en schrijft vervol gens teksten en woorden in lagen over de afdruk. Deze gecompliceerde werk- ert verrassend poëtische beel- waarin veel valt te ontdekken. van woorden' is van 15 t/m 15 oktober te zien in het i (Spoorlaan 434a). een Duitse kolonie is geweest. De 26- jarige idealistische Tilburger met het bouwen van een missiepost: de Papoea's. Misschien viel dat onder een eenvoudig huisje voor zichzelf, zijn beroepsgeheim, misschien interes- een klein kerkje, een schooltje. Ook seerde het de thuisblijvers niet zo veel, legde hij- een moestuin aan voor eigen Over dat soort onderwerpen, zoals pro- Complot gebruik en er liepen wat kippen op zijn blemen met zijn collega's, schreef hij Enkele maander 'erf, omdat hij zo veel mogelijk zelf- wel aan zijn overste in het Missiehuis het noodlottige voorzienend moest zijn. Voor de jacht in Tilburg. plot van enkele op kleine dieren en vogels had hij een In een van zijn brieven aan zijn ouders jachtgeweer. vertelt hij over onrust die er in het uit- Waarschijnlijk had hij ervaring met gestrekte missiegebied heerst, zoals Training Rechtstreekse samenwerking tussen beide overheden heeft tot nu toe niet plaatsgevonden. De gemeente Tilburg wil binnen haar stedenbanden naast projecten vanuit het particulier initia tief de partneigemeenten ondersteu nen bij het verbeteren van het lokale bestuur. De partners kunnen zelf the ma's selecteren die ze nodig vinden; dat kan variëren van trainingen van de brandweer tot financiële planning tot burgerparticipatie. Ook kunnen ze een kijkje in de Tilburgse 'keuken' nemen of advies of training krijgen die toege spitst is op hun lokale situatie. ling, Vrijdag 6 augustus presenteerde de tijd Tilburgse kunstenares Tinkebell haar vijfde prêt a porter collectie: Autumn 2004, "I always wanted to be a real artist". Een aantal jaren bewoog Tinkebell zich binnen kunstkringen om een n, beeld te krijgen hoe je een échte kunstenaar wordt. Hoe gedraag je je, L::J je je en wat maakt dat ene stuk kunstig genoeg om Kunst te heten. In de nieuwe collectie zocht Tinkebell naar de manier om Kunst te maken. De collectie is on-line te bezichtigen en te koop op www.pre- taportercollection.com. in de moestuin en het verzor- t klein vee. Het was indertijd “,::v Aa vele grote gezinnen lestuin hadden. .ivv gezin Rutten bijvoorbeeld telde in totaal zestien kinderen, waarvan er zes al op jonge leeftijd zijn overleden. Henri's ouders woonden bij zijn scboorte We^rlr straat, vlal._.j verhuisde het gezin naar de Al vroeg ging oudste zoon ook wel Harrie werd geno het klein-seminariè dat tc Veldhoven (het huidige XV park) was gevestigd. Aan de Bredaseweg werd een nieuw groot klooster met seminarie gebouwd. In 1890 werd het geopend en Henri Rutten was een van de eerste leerlingen. Een foto met Henri voor AloP het schoolbord herinnert aan deze tijd, de Br Het laatste bedrijf is geschreven als de neergang. Til- geschiedenis van een onderneming, Het boek, dat in een beperkte oplage uit die in velerlei opzicht exemplarisch zal verschijnen is geschreven door voor de familiebedrijven in de Tilburg- mr.dr. B.J. van Spaendonck. De -iiffenindustrie is. auteur schreef eerder twee boeken zijden -geil- over de wollenstoffenindustrie in Til l's en andere burg. L J gege- U kunt in het bezit komen van een of in het meerdere exemplaren door 25 euro per stuk over te maken op rek.nr. 522596967 t.n.v. Joannes Antonius van Spaendonck Stichting. Indien toe zending gewenst, dan komt er een euro voor verzend- ;n bij. Na 20 augustus kunt u des- :nst het boek ook zelf afhalen bij het Regionaal Archief nehof 75). In dat geval geen verzendkosten over te wordt ingenomen door lenbanden en de bam TweeSteden ziekennu District Hospital. DIGITAAL BEELDMATERIAAL Digitaal fotomateriaal en fotoafdruk- ken dienen vrij van rechten te wor den aangeleverd. Eventuele naams vermelding van de fotograaf dient bij aanlevering expliciet gemeld te wor den. Bij verzuim komen kosten voor rekening van de aanbieder. Naar aanleiding van Maria Hemel vaart, dat op die dag valt, begint hij zijn vertelling bij de blauwe jurk van Maria, zoals die ook te zien is in de tentoonstelling Tilburg verzamelt. Morgen is het precies honderd jaar geleden dat de toen 26-jarige Tilburgse pater Henri Rutten op zijn missiepost in Nieuw-Pommeren (nu Papoea Nieuw Guinea) werd vermoord. Er was sprake van een complot: tegelijker tijd werden vijf nonnen en vijf paters op vier verschillende plaatsen daar vermoord. Ze kwamen uit Duitsland en Nederland. De tien martelaren van Bainingen worden zowel op de plek des onheiis als in Tilburg en Duitsland herdacht. Naar de geboren en getogen Tilburger is in de jaren dertig al een straat tussen de Goirkestraat en het Kardinaal de Jongplein genoemd. als Jackson Pollock, Jasper Johns en vooral de Nederlandse Amerikaan Willem de Kooning. Ook de Spaanse Cobra Art-Informel kunstenaars Antoni De galerie van Etienne Van Loon Tapies en Manoio Millares hadden hun toont deze weken ook een aanzienlijke invloed. De emotionele en vrijgevoch- collectie schilderijen van Kees Salen- ten benadering van deze Amerikaanse tijn. Het werk van deze succesvolle en Spaanse inspirators sloot goed aan kunstenaar toont verbondenheid met bij zijn eigen temperament. het Cobra-erfgoed. Eind jaren zeventig De galeries aan De Lind 38 in Oister- raakte hij echter geïnspireerd door wijk zijn geopend van woensdag tot en naoorlogse Amerikaanse kunstenaars met zondag, van 11.00 tot 17.00 uur v Britain (nu Australisch Nieuw- Juinea). Eind augustus organiseren enkele familieleden een korte herden kingsdienst voor pater Rutten uit T' burg en broeder Schellekens uk Oisterwijk; dat gebeurt in de kapel van o het Missiehuis aan de Bredaseweg, se wollenstoffenindustrie is. waar beiden hun vorming en opleiding In rond honderd bladzijJ— - tot missionaris hebben gehad. In sep- lustreerd met zestig foto's en anc... door gelovigen uit tember vindt in Duitsland ook een her- afbeeldingen- wordt een beeld ge~~ denking plaats, met name voor vijf ven van de ontwikkeling van iM Duitse zusters die op 13 augustus 1904 bedrijf sinds de oprichting in 1898. Het de marteldood stierven. verhaal is gebaseerd op bewaard gebleven documenten van verschillen- r Mieke-Nelie van der Heijden de herkomst (het echte bedrijfsarchief zending gewenst, (achternicht van pater Henri Runen) is verloren gegaan) en persoonlijke bedrag van 2,50 e getuigenissen, die zonder retouches kosten bij. Na 20 a zijn geciteerd. De nadruk ligt vanwege gewenst het boek de beschikbare bronnen vooral op het de receptie van het tijdvlak na de Tweede Wereldoorlog, Tilburg (Kazemehi een periode van bloei die gevolgd hoeft u geen verz werd door een schijnbaar onstuitbare maken. De gemeente Tilburg gaat haar partnergemeente Same in Tanzania onder steunen bij het automatiseren van haar afdeling Planning en Financiën. Samen met de Werkgroep Tanzania Tilburg is een aantal gebruikte compu ters en printers ingezameld en opgeknapt en is er een trainingsprogramma opgesteld. Met deze hulp kan de financiële positie van Same verbeteren, omdat er bijvoorbeeld betere controle mogelijk is van de belastingen. jn later bereikt Tilbuig Herdenkingen bericht van een com- Dit jaar worden de 'Tien Martelaren plot van enkele Papoea's, die het ken- van Bainingen' officiéél herdacht door nelijk niet eens waren met wat de blan- het bisdom Saint Paul op het eiland ke paters en zusters in hun gebied kwamen doen. Motieven en achter gronden kennen we niet, wel het resul taat: tien paters en zusters werden op 4 augustus 1904 op verschillende mis sieposten door verschillende mensen vermoord. Pater Rutten werd gedood met enkele kogels in zijn schedel uit GESPROKEN KOERIER Voor mensen met een leeshandicap verschijnt een selectie uit De Tilburgse Koerier ook op cd-rom. InL: FNB (Federatie van Nederlandse Blindenbibliotheken) Postbus 24,5360 AA Grave Telefoon: 0486 - 486 486 j-ig van de vorige eeuw. Niet dat er toen geen mooie affiches zijn naakt, integendeel, want het politie- Tiche vierde hoogtij. "Vanaf dat snt is men andere druktechnieken gebruiken. Het ambachtelijke o-g er af.” '"'-dfroy heeft vele tientallen affiches, ■naar écht interessante heb ik er niet zoveel", zegt hij bescheiden. Het is het oordeel van een kenner, want bijvoor beeld de affiches uit het Tilbuigse stu dentenleven van de jaren zestig en zeventig zijn voor Tilburg van grote waarde. 'Écht interessante' om met zijn woorden te spreken, heeft hij er zestig tot zeventig, waarvan er slechts vijf lografie. een Tilbuigse achtergrond hebben. Het oudste Tilbu rgse affiche, een juweeltje van affichekunst, dateert van 1909, toen Tilburg meende mee op te moeten rukken in de vaart der volkeren i het kader van de campagne Wij heb- Rob Berkels verteltocht gaat verder: n een Goed Verhaal van de vier Til- "Via andere blauwe jurken, kledir~ musea vertellen de directeuren mode en textiel ga ik terug in de ti„ ;ze musea ieder een verhaal bij naar mijn kennismaking met het oude collega's. Dit levert verras- Textielmuseum en het Schrijftnachine- dpunten op en brengt ver- museum van Frater Ferrerius, naar de rhalen voor het voetlicht, textielfabrieken van de jaren vijftig, het ■i huishoudtextiel dat voor het gezinsin komen zoigde, de Arbeidsvitaminen, Doris Day en de jurk van mijn moeder." kunstenaar w Kinderen kunnen meedoen aan de hoe kleed je knutselactiviteit. In het kader van de stuk kunstig tentoonstelling Tilburg verzamelt maken zij hun eigen verzameldoos voor later. Het volledige programma zondagmmiddagvertellingen staat op www.wijhebbeneengoedverhaal.nl. P**n!J* Wr Kt

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 2004 | | pagina 3