Thuis hulp nodig
ur
Vrouwenbesnijdenis
in Hederlnnd;
wol wel en niet mag
:J1K
MEEL
l
G
II
R
B
ING
Arabisch
i
i
Turks
Somalisci
Colofon
ling!
V.
DONDERDAG 27 MEI 2004 - PAGINA 23
DE TILbUKGSE KUEHIEH
ting
Kleurrijk Tilburg is een uitgave van Palet, Midden Brabant in opdracht van de gemeente Tilburg
FOTO: ISABELLE HATTINK
jd.
net ons
ila
op gebied
Iffice
‘dl
□gelijkheden
nstverlening
neer?
et uw
rk?
:nnis
reed?
n
30 maart 2004,
’degen aan de
Tilburg
s telefonisch, zullen
deld. Het onderzoek
eraar verricht door
lisse 0166-692421
edorp.nl
jruikte sta
m prijs van
de onderdelen is er ook een
eigen bijdrage.
is niet geheel
wordt
Waxaa jirta
ha ee dibinta
yacak
limci
Ayr
s écht
aan te pakken, is alleen maar
verbod niet genoeg. Er moet
Kleurrijk Tilburg wordt eenmaal
per maand opgenomen in
De Tilburgse Koerier.
Op deze pagina staat informatie
voor migranten.
Coördinatie en eindredactie:
E. Geelen in samenwerking met
R. de Rooij, gemeente Tilburg,
Communicatie Publiekszaken
Redactie: Athanasia Giagtzidou
en Bert Langenberg
Redactie-adres: Palet, steunpunt
voor multiculturele ontwikkeling
in Noord-Brabant
Noordstraat 80, 5038 EK Tilburg,
Telefoon: 013 - 5321436
Fax: 013 - 5440360.
Reacties en suggesties zijn van
harte welkom! Schrijf of bel
naar het redactie-adres.
De inhoudelijke koers van deze pagi
na wordt mede bepaald door de
redactieraad. Daarin zitten onder
meer Het Centrum Buitenlandse
vrouwen (CBV), De Stichting Nieuw-
komers en Vluchtelingen (SNV), COS
West- en Midden Brabant, een
gemeentelijk beleidsmedewerker en
een vertegenwoordiger van enkele
allochtone zelforganisaties.
De redactie verklaart deze pagina
uiterst zorgvuldig te hebben samen
gesteld en kan op geen enkele wijze
aansprakelijk worden gesteld voor
eventuele schade die het gevolg is
van handelingen of beslissingen die
gebaseerd zijn op de gepubliceerde
informatie.
ig - “31 mei”
Stavenisse
ww.autothema.nl
lijke beloning indien
die leiden tot het
ier(s) van de
27 MEI 2004 - PAGINA 22|
i die
tn electronica
Kiest u voor hulp in natura,
dan kunt u te maken krijgen
veel
Interseco BV
2509 GC Den Haag
070 - 33 999 00
070-33 999 11
06 - 27063120
erwaal@interseco.nl
i qoran waxaa shec
'erdonk, maalintii c
3 en gebru
tierend in j
MOMIE
Tilburg
B09369
l.info
a sida xanuun dheeraad
fagshan ah oo aad u weyn
dhacdaa
stu Nederlanc
rt, is het centrale punt
snprogramma biedt
u kiezen voor hulp in natura
(door een thuiszorginstelling)
U bepaalt daarom zelf of voor een persoonsgebonden
kundige voldoende. Maar u
of kunt ook in aanmerking komen
voor intensieve verzorging van
zeven of acht uur per dag.
lag terecht, dan
ciële
In de thuiszorg wordt vaak een eigen bijdrage gevraagd, bv.
in de verpleging.
INANCIEEL VOOR?
I werken vanuit huls
meer verdienen?
leren te
zeer
besnijdenis niet hoeft eri wat aan de reguliere
de gevolgen kunnen zijn. zorg, die tweespc
werkt het beste",
plaatsen kampen
"4"',4"'i1ingen namelijk met per-
tekorten of gebrek aan
van uw
iyo ku gudbida
lala dagaalamaa,
tada gudistaa
...dhaawacan ah
xidhan xidhan.
i risico!!!!
odigen u graag uit
lismaking:
ng en Advies
i@csic.nl
Mowduucan hoos ku
Isdhexgalka Wasiir Vc
06 feberuari 2004.
ÜLaa ji j\ajA LajjLaJI ULUl c-ijka ja öa£-LaaJI CUjaU Ijl
JUua 4U ja 4-JjLaJI La LUI ofiiiiijn ja jj'i'sti .jlKxü^l Aaa L
LajIaU ^aJI Uaa^aJI jki.u'i pJ lj| .A^ïlll j UaUI aaJI ^UUll
allgAC. Lll1*u Uja .Ultjll I hSa ^Jl «-jUJI UUU «tutU»
•JaajaUaI
LUaLaJI UsJtUUl
3 LajUJI kjk ja jA-u UUa CcuüJ UyUI ULUI oLa
JyU Xj U»U jU UU p'iVo jU3 .LaLcjll llILaaIa
ÜL .»lt<>4 .UJjlUi ULUI UJlLL jU gki.ui pJ Ia] .iillv»
Ia] di3j£i ^Luï LaaLJI jÈüa .LaaUL caLajUJI
ÖacLUI kjk JUU1I ja yk. (JaJI 4Ü jlS
ZAivn.'.yi SJLJI
kjk> ja 4j v-fs Ij AaaI.uaII OAA i5jUÜI
Ixst-S." jï ijj-j ijkjiJI IL4J .Cj Ljijjj Laa£ i<_illjUJI i.I.<->a
.uj3aUI 3
anneer U door ziekte, leeftijd of handicap hulp nodig
MU hebt, kunt u dat aan familie vrienden of buren vra-
gen. Dat noemen we mantelzorg. Er zijn ook situaties
denkbaar waarin mantelzorg geen oplossing is; bij
voorbeeld omdat u langdurig of ernstig ziek bent en gespeci
aliseerde hulp nodig hebt. In Nederland kunt u in die gevallen
gebruik maken van thuiszorg.
en wordt eenmaaal per maand opgenomen in De Tilburgse Koerier
het LZD in bedrijf
lering van de
mdleiding.
ran de Oosterschelde.
:en speeltuin, kinder-
riedt mogelijkheid tot
ieren toegestaan.
uitvoeren. De Nederlandse
regering heeft alle vormen van
vrouwenbesnijdenis sinds 1993 voorlichting geven worden en
verboden. Strafbaar zijn de vrouwen moeten leren erover
persoon die de besnijdenis uit- praten, ook in het land waar ze
voert en de personen die deze vandaan komen. Vertellen dat
partners. En
we willen in gesprek met de
religieuze leiders, die niet een
duidig zijn over vrouwenbe
snijdenis. Verder gaan we meer
vooral samenwerken met organisaties
gemeen- in Somalië, zodat we bruggen
scholing kunnen slaan".
csterdag onze cam-
staat al voor u klaar.
gezondheids-
lorige aanpak
zegt Gerda
In Nederland is Stichting Pha- Nienhuis in Phaxx, het tijd-
ros in samenwerking met de schrift van Pharos. Zahra Siad
Federatie van Somalische Asso- Naleie van fsan /'Jongeren zijn
ciaties in Nederland (fsan) onze toekomstige
actief met het verzorgen van
voorlichting en trainingen
rondom meisjesbesnijdenis.
"Het bespreekbaar maken van
Genitale verminking of vrou- handeling medeplegen, uitlok- vrouwenbesnijdenis,
wenbesnijdenis is in Nederland ken of eraan medeplichtig zijn.
de thuiszor- Kunt u de kosten voor de thuis-
ginstellingen namelijk met per- zorg zelf niet betalen, dan
soneelstekorten of gebrek aan kunt u bij de gemeente infor-
brief (indi- gekk gan je instelling van uw meren. Aan de hand van uw
4. om n.™ keuze u n-et helpen, dan kunt persoonlijke omstandigheden
u aankloppen bij het zorgkan- oordeelt de gemeente of u een
toor. Zij moeten u helpen bij deel van de kosten uit de bij-
het vinden van een alternatief, zondere bijstand terug kunt
Eigen bijdrage krijgen.
Deze thuiszorg is niet geheel Een andere mogelijkheid om
gratis. Een deel wordt betaald deze eigen bijdrage terug te
door de overheid en de zorgver- krijgen wordt geboden via de
zekeraars. Maar op verschillen- teruggave belastingen, het
aa r- zogenaamde T-biljet. U dient
hiervoor alle nota's te bewaren.
Thuiszorg, het woord zegt het helpt u een alphahulp te vin-
al, is zorg aan huis. In Tilburg den.
wordt thuiszorg verleend door
Thebe. Het aanbod binnen de Waar aanvragen
thuiszorg is breed. Zo vallen Hebt u die professionele
voorlichting en cursussen over
gezonde voeding e
leven onder de thui
kraamzorg valt onder
Evde bakima ihtiyaciniz var
Hastalik, yajhhk veya sakatlik nedeniyle yardima
ihtiyaciniz oldugunda; ilk olarak akraba, tanidik veya
komjularmizdan yardim istersiniz. Bu yardim sürekliligi
olmayan ge?ici bir yardimdir. Ama bazi durumlarda bu tür
geqici yardimlar bir ?özüm olmaktan gikar. Ömegin uzun
süreli hastalik durumunda sürekli yardima ihtiyacmiz
olabilir. l§te böylesi bir sürekli yardim i?in Hollanda’da
bajvurabileceginiz adres evde bakim kurumudur
(Thuiszorg). 'Evde bakim kurumu adindan da anlajilacagi
gibi ihtiya? halinde insanlara kendi evlerinde bakim hizmeti
sunan bir kumlujtur. Tilburg’da evde bakim hizmeti sunan
kurulujun adi Thebe’dir. Thebe kurumu bakim
hizmetlerinin yanmda saghkh gida ve saglikh yajam üzerine
?ejitli bilgilendirme günleri ve kurslar da düzenlemektedir.
Dogum esnasinda ve dogumdan bir gün sonra Thebe evlere
dogum ebesi göndererek annenin ve bebegin fiziksel
bakimma da katki saglar. Dogum esnasinda ve dogum
sonrasi fejitli saglik ara? ve gereglerine ihtiyaciniz
oldugunda bunlari da Thebe’den ödün? alabilirsiniz.
Ömegin koltuk degnegi, tekerlekli sandalye ve ayarlanabilir
yatak gibi.Hastahk, sakatlik veya bir kaza sebebiyle ev
i 5 Ier in i yapamayacak duruma gelirseniz, evde bakim
kurumu size yardimci olur. Ömegin yemeginiz yapilir veya
eviniz temizlenir. Aynca evde bakim kurumu, adi Alpha
yardimi olan ve igerigi i§?i-i§veren ili§kisini andiran bir
bakim hizmeti daha sunmaktadir. Böyle bir durumda
bakima ihtiyaci olan siz ijveren, Alpha yardimi görevliji ise
i§?i konumundadir. Yani siz ijveren olarak Alpha yardimi
görevlisinin ?ahjma saatlerini ve yapacagi ijleri
belirleyebilirsiniz. Alpha yardimi görevlisi haftada en fazla
iki gün olmak üzere toplam alti saat evinize gelerek
?ahjabilir. Evde bakim kurumu size Alpha yardimi görevlisi
bulabilmenizde yardunci olur.
Evde bakim kurumuna bajvuru
Profesyonel bakim, yardim veya rehberlige ihtiyacmiz
oldugunda bulundugunuz yevredeki Bölgesel Sinyal
Kurumu’na (Regionale Indicatie Orgaan N RIO)
bajvurabilirsiniz. Sizi bu kuruma bir doktorun veya bajka
bir görevlinin göndermesine gerek yoktur. Kijisel
durumunuza bagh olarak nasil ve ne tür bir bakim, yardim
veya rehberlige ihtiyaciniz olduguna RIO kurumu karar
verir. Yardimin jekli; bazen bir mahalle ebesinin sizi
haftada bir defa ziyaret etmesi jeklinde olabilirken, farkh
durumlarda her gün yedi veya sekiz saat olmak üzere sürekli
de olabilir. Bajvurunuz yennde görülürse, RIO kurumu size
resmi bir yazi gönderir. Resmi yazida size yardim edilecegi
belirtilir. Verilecek olan yardimin igerigi mal veya ürün
olarak (evde bakim kurumu tarafindan verilir) verilebilecegi
gibi, para olarak da verilebilir. Yardimin jeklini se?me
hakki size aittir. Yardimin para olarak verilmesini isterseniz,
bu parayla size evde yardim edecek olan birini kendiniz
bulabilirsiniz. §ayet yardimin mal veya ürün olarak
verilmesini isterseniz, bekleme listesine kaydolursunuz.
Yani siraya girersiniz. Siraya girmenizin nedeni pek ?ok
jehirdeki evde bakim kurumlannm mali veya personel
sorunlan olmasindan kaynaklanmaktadir. Evde bakim
kurumu kisa bir zaman dilimi i?inde size yardunci
olamazsa, bakim bürolarina bajvurabilirsiniz. Bakim
bürolan bajka bir altematif bulabilmeniz i?in size yardimci
olmaya cahjir.
Kijisel katki
Evde bakim kurumunun hizmetleri ücretsiz degildir.
Masraflann bir kismi hükümet ve saglik sigortasi jirketleri
tarafindan karjilanmaktadir. Ama özellikle kullanacaginiz
hasta bakim malzemeleri i?in sizin de kijisel katkida
bulunmamz gereklidir. Evde bakim kurumunun
.hizmetlerinin size düjen masraflarini ödeyecek durumda
degilseniz belediyeye bajvurabilirsiniz. Bu durumda
belediye, mali durumunuzu göz önüne alarak, ödemeniz
gereken masraflann bir kismmi veya tamammi özel yardim
olarak geri ahp alamayacagmiza karar verir. Evde bakim
kurumuna ödemeniz gereken masraflari vergi förmülü (T-
formülü) doldurma yoluyla vergi dairesinden geri almaniz
da mümkündür. Bunun i?in dogal olarak ödediginiz
masraflann faturalanni vergi dairesine ibraz etmelisiniz.
Gudista dumarka ee Nederland;
maxaa la ogolyahay iyo waxaa aan la 1
Gudista dumarka Nederland waxaa laga bartay i
timid. Gudusta dumarka waxay ka jirtay ilaa 20
ah iyo Asiya. Waxaa jirta dhowr nooc 00 ah gudis
yaqaano sunaha ee dibinta yar iyo qeyb ka mid ah 1
wey ka jirta. Jaaniska cabashada dhibaatooyinka daaweynta
ah, cabasho xaga kaadida ah, dhiig bar 'U-»»—«u
waqtiga la gudayo iyo ka dibba, g"
intaaney weli caadadii ugu horeysay
qoran 00 la baadhi karo. Waxaa la ogyahay in gabdl
loo soo gudo.Dowlada Nederland nooc
1993. Waana la ciqaabayaa qofkii gudista same
hablahooda gudana waa la ciqa"1*-’ J-
ogol yahay weli Nederk
dhaqsiyaha badan uga soo saareysaa
gudista u sameyso waxaa weeye in
Inkastoo marka ugu horeysa gabdhc
khaseysiiyey, haddana dumarka
sameeyey. Familiga iyo mushtamacu
qiimo dheeraad ah, waxay sameys,
u heystaan in ay tahay caadi in la
mamnuucid keliyi kuma filna. Waa in wa<
laga hadlo, xataa wadanka ay ka yimaadv
gudista iyo dhibaatada uu leeyahay ai
ururka la yidhaaho Pharos 00 la shaqeya
Somalische Associaties in Nederland
arrimaha gudista gabdhaha ah. ’Kana dhq
mushtamaca Soomaalida dhexdiisa. I
xanaaneynta caafimaadka 00 joogto ah.
waxaa sheegtay Gerda Nienhuis in Pha?
Naleie van fsan: waxay sheegtay
Waxaanan doonaynaa in aan la hadaln
ula socon gud'
aynu birijka uj
In gudista gabdhahu iyo gabdhaha dada yar ay tahay dhabaato
xuquuqda adamaha, meelna karna soo gasho wada noolaanteen, waa in
taasina waynu isku raacsan nahaycanugii keliyaba waa in uu xor ka ah;
dhibaatada u keeneysa ee aan wax daruuri ah ama dawo ah u laheyn.
xubnaha jinsiga waxuu doorweyn ka ciyaarayaa mushtamac umad
Isbedelku waa in uu mushtamaca dhexdiisa ka yimaadaa. Halkaas waxaa waajib ah In
isbedel ka yimaado. Anagana shaqadayadu waa in aan mushtamacaas caawino
«xmJI öaxUoxaÜ
3i j-JI öacUiiJI (jJj Uaix.
.It-.? Iaa ,,jl jXaJI 3i - I’4x^a‘i!I 4 A_LiL>JI i‘I1\ajA
La lij
A_iLc.jJI jA ÖAla'i.ujll hl Ij A ^jA ^LJI alii JIa ,^A .A'.n.r-I v'i a
XJ-PaJI
II jx. jau AaIA g II->.<-ta ll .AaJjaajI
jjA er1 ®4a .c^ull aIc «bltjll
oLaüxXjj^I IalLa -jajIj LuljiAll ïLluJl ijójxll .(Thcbc)
.kxijiAjl XaILJI JajaJI 3 nil 4\\iü.ll JjA. 3
.ïaJjAaJI «Gltjll "><i <*l,l\\ '.‘4c CjL^aÏI ajÜ-j jjaSj La£
3 I4IA J3ÏI p>uïl 3 ÖA^JI aUSi JGxlrja ö^l jaa
,"1'6 UI .«lï'K Ja II 3 - 31 ALL Lx. Laa£ *11 r LaÜ
■>1-Aal5 .ÖAtLudl JlUu3 3i LUKll 4aLcjll JLLa3 Jl( ö)EtiAaA
‘<^4laJI yjc. OACUiaII jlSx. Jaa i-JjXAj'l AuLdL I^ÜjLaXaI
jaJÜ jjSaA ^aJI ^ill |>a JiljA 3i JaA^AaU) JjaSa
.AjaLa. 3i jAX JA i.IJ.Ill ijJ>aJI jajaLIL ^IaaJI qJl-l'iIi'i ILl
3 AjlxVIII Jx ÖAtLiAjrjL .4aJ}1aJI AjUaJI JacLaL ji j<.A_A
CaaJI öaxLaa oaa :(Alphahulp) UI ÖaxLaa elhs JLLa .julajl
3 JaaJI cilA3i <*l.uj'ij Ia$J jaiLaJI JaaJI <j%l.n cüi
€j1£ÏI Jx &3AAÏI AikU Xaa Ui öaüIaia .JUii'il
Ui öaxUa jUjI uit aU-UL aaJjLaJI UlUJ .ALaa^a -oaasj u-k-
UHii .tiiiaj jjji
tun.n<iA iAI >ai[ 3 öax.Laa iAjUx ^Jl LxIaxa CA1S ILl
^jA (RIO) ^JiUI Aa^U) 3AXC aA- al.ua'ij I.ilk. 11 pJ 1 a"i
lx 3 L" j JUI ax Laa 3I 1uj ia ja ^Jl UIaaa <**i.ul
.«ill P 'a",.., ^aJI U jai^I 3 óaX.LaaJI La LUI LaXjL 3 4aaS 3 dj.rUnill
,4aAI£ jLaijaa ^UUi aA> ja LaajaaI öjLj Ü3U ILIa^I
die La LaLIaa 3i LU.aI ÜLaSa Xulc j (jA i*lli.S JyUI 411 jjU jï jXaa
MaJ!
.RIO cAjk JA Laaaüj ULuij jU J,n<i..i4 J£. U-Ua ji jU Ia|
OAA i^A jLaaJD al'l^AJ .4aL. JuaUi ji jLaa Ia klUjJl OAA jLaa
UJjxUI ULUI Uau^a uAjla ja (4jtjjI-.II) ÖAtUUl JAJ iULujll
JA i’I'.Saj Xj.n-L.ti XUlyjA jx J<j.n-> II jjujla jc. 3i ÖjaiIaa
zorg,
hulp en begeleiding nodig, dan
en gezond kunt u die zelf aanvragen bij
tiszorg. Ook het Regionale Indicatie Orgaan
r thuis- (RIO) bij u in de buurt. U heeft
zorg. U krijgt dan tijdens en de geen doorverwijzing nodig van
eerste dagen na de bevalling een arts of een andere hulpver-
een kraamverzorgster in huis lener. Het hangt af van uw per-
die u helpt met uw persoonlijke soonlijke omstandigheden hoe-
verzorging en met de zorg voor veel en welke zorg, hulp en
de baby. Ook als u tijdelijk ver- begeleiding u aangeboden
pleegartikelen of hulpmiddelen krijgt. Soms is een wekelijks
nodig hebt, kunt u die bij de bezoek van een wijkverpleeg-
thuiszorg lenen. Dat kan gaan
om een kruk, een rolstoel
een verstelbaar bed.
Als u door ziekte, handicap of
een ongeluk het huishouden Blijkt uw aanvraa
niet kunt doen, kan thuiszorg krijgt u een offici
u helpen. Bijvoorbeeld door te catiebesluit) van het RIO. Daar
helpen met schoonmaken en staat in waarvoor u in aanmer-
eten koken. Verder is er Alpha- king komt. Met deze brief kunt
hulp; dat is een hulp in huis,
waar u directe werkgever van
bent. I’ 1 ir
wat de werktijden en de werk- budget, waarmee U zelf iemand
zaamheden zijn. Een alphahulp kunt inhuren.
komt maximaal zes uur per
week, verdeeld over twee
dagen. Uw thuiszorginstelling met wachtlijsten. Op
ring van de clitoris, de kleine
schaamlippen en een ged
van de grote schaamlij
komt vooral bij Somaliërs voor.
De kans op klachten en medi
sche complic_L
me pijn, urineklachten, over
matig bloedverlies en kans op de meeste vrouwen er later
infectie is groot, zowel tijdens trots op dat ze de ingreep heb-
de ingreep als blijvend daarna, ben doorstaan. De familie en de
Besnijdenis vindt meestal gemeenschap waardeert een
plaats bij jonge meisjes; vóór besneden meisje; de besnijde-
de eerste menstruatie. nis geeft haar status en vormt
Over uitvoering in Nederland een onderdeel van haar iden-
bestaan geen harde gegevens, titeit. Veel meisjes ervaren de
Het is bekend dat families besnijdenis als iets vanzelfspre-
meisjes naar het buitenland kends, om erbij te horen,
sturen om de ingreep te laten Om vrouwenbesnijdenis
eegay Wasiirka Arrimaha Dadka Ajanebiga ah iyo
caalamiga aheyd ee ka hortaga gudista gabdhaha ee
1 ogoleyn,
aakhirkii sideedtamaadkii markii Soomalidu
dal 00 Afrikaan ah. Iyo dhowr dal 00 bariga
ista dumarka: Tan dhameystiran ta loo
1 dibinta weyn la jaro. Intuba Soomaliya
bax dheeraad ah iyo j aanis infagsl
gudistu badanaa waxay ku dhacdaa gabdaha yaryar
=ay helin. Sameynta gudistu Nederland ma jiraan wax
ahay in gabdhaha Nederland debedeeda loo diro si
kasta 00 gudista dumarka ah waxay mamnuueday
reeya iyo qofkii la sameeyaba. Waalidinta
1 ciqaabi doonaa, dadka hablahooda ku soo guda meelaha laga
land lama daba gelin. Dawlada Nederland waxay sida ugu
ciqaabid. Sababta ugu muhiimsan ee Soomaalidu ay
islaamku sidaas qorayo. Quraanku se ma dhigayo.
10 badani ay dareemayaan in la khiyaameeyey iyo in la
badankoodu marka dambe way ku faanan gudista loo
way amaanaan gabadha gudan. Gudistu waxay siisaa
'saa qeyb ka mid ah aqoonsigeeda. Gabdho badani waxay
la sameeyo. Si gudista gabdhaha runtii wax looga qabto,
wacyigelin la bixiyaa iyo in ay dumarku bartaan in
ideen asalkoodii 00 loo sheega in ay iska daayaan
ima keenayo. Nederland waxaa ka shaqeys
fa ururka soomaaliga ah ee la yiraahdo I
1 (fsan) 00 ku howlan wacyigeli
dhigaan gudista gabdhaha arrin
Iyo in ay la taliyaan iyo in ay
1. Labadaas arrimood aad ayej
ïxx, joornaalka ka soo ba
ihalinyaradu waa lamaanahayagii mustaqbalka.
Ino hogaamiyasha diinta ee aan si cad ama faahfaahsan
idista gabdhaha, waxaanan aa ula sii sl
uga gudubno’.
binnen de Somalische
sinds eindjaren tachtig bekend Ouders die hun dochter laten schap, en advies en
geworden met de komst van besnijden, zijn dus strafbaar.
Somaliërs. Vrouwenbesnijdenis Personen die hun dochter laten
komt voor in twintig Afrikaan- besnijden in een land waar dat
se landen en in een aantal lan- toegestaan is, worden nu nog
den in het Nabije Oosten en niet vervolgd in Nederland. De
Azië. Er zijn verschillende vor- Nederlandse regering wil dit zo
men van vrouwenbesnijdenis, snel mogelijk wel strafbaar
Infibulatie (gehele verwijde- stellen in Nederland.
Een belangrijke reden die
jedeelte Somaliërs aanvoeren voor het
nippen) besnijden is dat de islam het
zou voorschrijven. De koran
zegt er echter niets over. Hoe-
sche complicaties zoals extre- wel veel meisjes zich eerst ver
raden en vernederd voelen, zijn
Caawin gurigi haddaad u baahan tahay
Markaad xanuun awgeed, ama aad naafo tahay, ama da aad
tahay waxaad caawimaad weydiisan kartaa jaarka, asxaabta
ama familliga. Taas waxaa loo yaqaana (Mantelzorg).
Waxaase kaloo jirta xaalado laga fakirikaro in aaney
cawimaadasi xal aheyn. Sida sababtoo ah in mudo dheer
xanuun aad ahi ku hayay 00 aad cawimaad takhasus ah aad
u baahantahay. Nederland xaladaas waxaad istiemaali karaa
xanaaneynta guriga (Thuiszorg). Kelmadan xanaaneynta
guriga Tilburg waxaa bixisa Thebe. Xanaaneytani aad ayey
u balaadhan tahay. Waxaa hoos yimaad wacyigelin,
koorasyo ku saabsan cunto caafimaad leh, noolaan cafimaad
iyo xanaaneynta umusha (kraamzorg). Taasoo ay
kalkaaliyaha umuisadu kuu imanayso maalinta ugu horeysa
ee aad dhasho, taasoo kaa caawineysa xanaanada
shaqsigaaga iyo tan ilmahaba, iyo haddii aad u baahan tahay
waqtigaaban alaabooyinka ay kalkaaliyada caafimaadku
(narastu) heysato 00 aad ka amaaneysan karto. Taas 00
ahaan karta kursi dheer ama kursiga lagu kaxeeyo qofka
soconkarin ama sariirta kor iyo hoos loo qaadi karo. Haddii
xanuun, ama aad naafo tahay ama shil kugu dhacay awgeed
aadan hawsha guriga qabsan karin, qolada xanaaneynta
gurigu way kaa caawineysaa, sida caawinta guri nadiifinta,
cunto karinta, waxaa kaloo jira caawin la yidhaahdo
(Alphahulp) waa caawimaad guriga ah taasoo aad adigu
qofkii loo shaqeynayey tahay. Adigaa xadadaya waqtiga iyo
waxa laguu qabanayo. Badanaana waa ilaa ugu badaan lix
saacadood wiigii 00 loo qeybinayo laba maalmood. Qolada
Caawinta guriga eexaafadaada ayaa kaa caawineysa heli
taanka cawintaas (Alphahulp).
Meeshee la waydiisanayaa
Hadaad xanaaneyn takhasus ah, caawimaad iyo lasocodba u
baahantahay, waxaad adigu weydiisan kartaa qolada la
yidhaahdo (Regionale Indicatie orgaan (RIO)) ee xaafadaad.
Uma baahnida in dhakhtarku ama cawiyaashu ku soo diraan.
Waxay ku xidhan tahay xaaladaad, imisa ama xanaaneyntee,
caawintee iyo hogaamin ayaad helaysaa. Mararka qaarkood
waa wiig kasta hal mar 00 ay ku soo bookhanayso
kalkaaliyaha xaafadu ay kugu filantahay. waxaa kaloo
laguu ogalaada xanaaneyn dhegdeg ah 00 todoba ilaa sideed
sacadood 00 maalinti ah. Haddey weydiisashadaadu u
muuqato mid run ah, waxaad heleysaa warqad ofisheel ah
00 ah go,aan ka ay soo go, aamisay RIO. Waxaana ku qoran
waxaa laguu ogolaaday, warqadan waxaad ku kal
dooranaysaa caawimaada haayada xanaaneynta guriga ama
caawimaada loo yaqaano (persoonsgebonden budget)
Taasoo aad adigu qofka ku caawinaya aad kireysaneyso.
Haddaa doorato caawinta la yiraahdo (natura), waxaad la
kulmeysaa liis dheer 00 sugid ah. Meelo badan haayada
caawinta guriyaha waxaa ka jirta shaqaalo yaraan ama lacag
yari, haddii haayada aad dooratey ku caawin weydo waxaad
la xidhiidheysaa xafiiska xannaanada, waxay kaa cawineysa
xal kale helistiisa.
Waxaad adigu bixineyso
Caawintan gurigu bilaash ma wada aha qeyb waxaa
bixineysa dawlada iyo ceymiska (zorgverzekeraars), laakiin
qeybo kale duwan ayaad adna bixineysaa, haddaadan
kharashka guri caawinta bixin kareynin, khumeytida ayaad
u sheegeysaa. Xaaladdaad gaarka ah ayey khumeytidu kuu
eegeysaa in qeyb ka mid ah qarash aad caawimaad gaarka
ah ee sooshiyaalku bixiyo (Bijzondere bijstand) Lagugu soo
celiyo. Waxaa kaloo suurto gal ah in aad lacagtaas aad
bixisay laguu soo celiyo lacagta canshuurta mushahaarka ee
la sooceliyo (Teruggave belastingen) Nooca loo yaqaano T-
biljet, markaas waa in aad boonooyinka ama biilashii aad
bixisay aadan tuurin.
Dat besnijdenis van meisjes en jonge vrouwen een
schending van mensenrechten is, niet past in onze samenle
ving, en bestreden moet, worden, daarover zijn we het zon
der meer eensEen kind behoort gevrijwaard, te zijn van
verminking die blijvende schade toebrengt en die geen enke
le medische noodzaak heeftGenitale verminking speelt
zich grotendeels af in gesloten etnische gemeenschappen.
De veranderingen moeten dan ook binnen zo'n gemeen
schap op gang komen. Daarbinnen moet de omslag komen.
Maar aan ons de taak die gemeenschap daarbij te steu
nen
Uit de toespraak van Minister Verdonk voor Vreemdelingen
zaken en Integratie op de 'Internationale dag tegen vrou
wenbesnijdenis' op 6 februari 2004.
nedeniyle yardr
akraba, tanidik v<
Bu yardi
bazi dur"
ktan gikar.
;kli ..„a™
i yardim i?in Ho
/de bakim ki
x Quraanku se ma dhi<
in la khiyaameeyey iyo
way ku f2.2r.2n gudist:
gudan. Gudistu waxay s
igeeda. Gabdho badani w
ihaha runtii wax looga
bart
iayaan
/saa arimahaas
1 Federatie van
jelin iyo barbaarin
laga hadli karo
tababaraan,iyo
ey wax uga qabanayaan’,
>axa Pharos. Zahra Siad
lUhayagii mustaqb;
isha diinta ee aan si cad ama faahfaal
shaqeyn doonaa ururada Soomaalida si
