J Z E W I Verstandig eten voorkomt mankementen en ziekten !wj Handige en gezonde tips en wetenswaardigheden van diëtisten *73eceC POST SCRIPTUM COLOFON N? I ascE I I I I Correctie gespreksgroep rouwverwerking Koartfestival in De Heyhoef Dag van de Mantelzorg Meer bewegen voor ouderen Dag van de Ouderen Dansen Gezellige middag Open huis Terra Nova Lekker eten/koken in je eentje •DONDERDAG 28 AUGUSTUS 2003 - PAGINA 11 003 - PAGINA 10- DE TILBURGSE KOERIER FOTO: PETER LIGTENBERG ca. 5% ca. 15% ca. 38% Dierh|k eiwit. Vitamine B INFOGRAFIC: PETER LIGTENBERG Drop Oud Margarine, Boter, Halvarine Vis, Vlees, Eieren ALIST! In een goede maaltijd zit van elke groep minstens één product. Het kabinet bezuinigt, de consu ment koopt minder, de economie loopt terug. Het kabinet bezuinigt meer, de consument koopt nog minder, enz. Arme middenstand, arme armen! w verschijnt eenmaal in i De Tilburgse Koerier. vezels, met name kant-en-klaarvoedsel. Dat leidt niet alleen tot een slechte stoelgang, maar kan ook ziektes aan de dikke darm ver oorzaken, waaronder kanker. Brood, Pastasoorten, Granen Aardappelen en Peulvruchten levensliedzanc <anaslaria. De t lekker eten' bevat i veel aangepaste zon- ii de gerikt en een kopje l, stadskan rum Loven- srie, )01, 161 4 46 T 10 IADE 42 nl 1 I I I I I I I OSERVICE M! ca. 42% Zwarte Roos op in buurtcentrum Schalmdansers 12.00 uur in cult Bronnen: Reina van Bruggen, Majorie Former. Uw voeding - van vitaal belangl Een i ouder worden Bill van Heek: Eet verstandig. Over joules en calorieën Cora de Vos: Gezond eten. Voeding voor jong en oud i gebak. Soms is het dus wel even jn als je die etiketten leest. Mary Stottelaar: i positieve kijk op Ook nuttig, handig en lekker leesbaar: Dirk de Prins Lekker koken zonder recepten Rob Sijmons: Etenschap. Feiten en mythen over ons voedsel Vitamine A en fr en Linolzuur opstellen van het boodschap- in de keuken kun je zo te werk goed is voor je gezondheid, t glas of blik moet je bijvoor den. Het is zo in de pot gegaan bewaard ehbo ief reanimatie en avond: maandag dinsdag (Tilburg is: 1 en 2 septem- Spijkers, KNV 013 - 580 21 49. blikopener itember starten in kopener weer de yoga lessen. Yoga i middel om met dg op de grond te komen met het in alle eenvoud, [spanning ontwik- tie en evenwicht, van binnenuit om tan te kunnen en De lessen duren i en worden bege- rt, yoga/meditatie or opave en aan- 160 5356137. it 55, 5046 KH, Etiketten Verstandig eten begint dus bij het bedenken wat je wil eten en drinken, en in de winkel. Voorkomen is immers beter dan genezen. Je hebt er door piepkleine lettertjes vaak een leesbril voor nodig, maar op de etiketten van de niet-verse producten staat dankzij Europese regelgeving te lezen wat er alle maal in zit. Belangrijk daarbij zijn de vitami nes, het zout en de hoeveelheden kilojoules (kJ) aan vet, koolhydraten en eiwitten (zie ook kader). In elk geval een conclusie is snel te trekken: in het algemeen bevatten kant- en-klaarmaaltijden te weinig vezels, te weinig vitamine A, B en C en teveel vet. Het lichaam heeft juist maar weinig vet nodig. Teveel is een grote boosdoener bij het ver oorzaken van hart- en vaatziekten,. Vetten zitten vaak 'verborgen' in voedsel, bijvoor- Een fabeltje is dat ouder wordende mensen hun afnemende spiermassa kunnen 'opkrik ken' door meer eiwitten te eten en drinken, bijvoorbeeld vlees en melk. Helaas, het helpt isopleiding uber start in de sisopleiding tot De cursus is ori- uit 7 donderdag- loten met 1 zater- ama je door kunt beroepsopleiding 2004 van start zal stelling? Bel dan kje: 013-5350760 ts: Leo XHIstraat geen peulvruchten, kool, urde dingen eten die zwaar op de maag liggen. Ook koolzuurhoudende dranken en geklopte slagroom en eiwit geven snel een vol gevoel. Wat wel helpt, is regel matig kleine hoeveelheden te eten. Neem gerust een (half) uurtje pauze tussen voor-, Keuken hoofd- en nagerecht. Dan heb je ook de tijd ij het opstellen van het boodschap- om bij te kletsen. En wat vooral goed is, maar penlijstje en in de keuken kun je zo te werk dat geldt voor iedereen: eet gevarieerd. Koop gaan dat het goed is voor je gezondheid. eens een 'vreemd' kookboek; ze liggen vaak Groenten uit glas of blik moet je bijvoor- voor een zacht prijsje in de ramsj bij zaken als beeld niet koken. Het is zo in de pot gegaan v&D en De Slegte. Verandering van spijs vaatziekten, verhoogde dat er zoveel mogelijk vitamines bewaard poet eten! problemen met gebit, blijven. Door te koken verdwijnen ze alsnog, wilt u advies? Vraag gerust uw huisarts of die J een goede diëtist(e) kent. Ook bij thuiszorg organisaties en zorgverzekeraars is goede informatie over verstandig eten te krijgen. KL ii ch'uan in en reeshof een mediatieve oed is voor de staan individuele tie van de licha- Dit leidt tot ont- aam en geest-, t. Centrum voor •Brabant. Donder- Wijkcentrum de annine Geris 013- niet. Teveel eiwit kan zelfs schadelijk zijn voor de nieren, want die kunnen met het ouder worden minder afvalstoffen aan. Een typische ouderdomskwaal is botontkal- king, osteoporose. Tweemaal zoveel vrou wen als mannen lijden eraan. Voldoende cal cium en vitamine D tot je nemen is hét middel om het te voorkomen of verergering tegen te gaan. Calcium zit natuurlijk in melk(producten), maar in mindere mate ook in groenten, noten en peulvruchten. Vitamine D is standaard toegevoegd aan margarine en halvarine. Daarnaast maakt het lichaam zelf vitamine D door de invloed van zonlicht. Dagelijks naar buiten is dus erg verstandig. Minder verstandig is veel koffie of cola drin ken, want cafeïne bevordert botontkalking. Roken, alcohol en veel vlees eten zijn ook niet goed. Ondanks voorzorgsmaatregelen en verstandig leven wordt 75-plussers aan geraden extra vitamine D te slikken; deze tabletten zijn verkrijgbaar bij de apotheek. verhouding tot wat ons lichaam aan bewe ging krijgt. Ook krijgen veel mensen meer zout binnen dan goed voor ze is. Deze ver keerde eetgewoonten leiden tot welvaarts- ziekten als hart- en -'- bloeddruk, vetzucht, problemen maag, lever en darmen. Daarom zijnde vier 'moten' van de Maaltijdschijf ongelijk van grootte. De meeste nadruk ligt op groente en fruit (vita mine C en voedingsvezels). Ook belangrijk is de groep met brood, pastasoorten en andere graanproducten, aardappelen en peulvruch ten; deze leveren zetmeel, vezels, plantaardig eiwit, B-vitamines en mineralen. De derde groep, in de schijf ongeveer half zo groot als de vorige twee, zorgt voor dierlijk eiwit, B-vitamines en mineralen; ze zitten in melk(producten), vlees, vis en eieren. De kleinste groep bestaat uit boter, margarine en halvarine; die geven ons niet alleen vet, maar ook de vitamines A en D en linolzuur. In een goede maaltijd zit van elke groep min stens één product en liefst meer van de groe pen met groenten, fruit en granen. Wat we niet nodig hebben, is zoetigheid, gebak, spek, olie en braadvet. Daarom staan ze niet in de Maaltijdschijf. Maar als je er niet te veel van neemt, kan het geen kwaad. BURG-NOORD t Eetlust beeld in gebak. Soms is het dus wel even De gezondheid hapert vaker als je ouder schrikken als je die etiketten leest. wordt en ook om andere redenen (vermoeid- Niet alle vetten zijn even slecht (maar teveel heid en medicijngebruik bijvoorbeeld) neemt J' "~t verzadigde vetten moet de eetlust wel eens af. Daarnaast neemt het itig zijn; ze zitten vooral in dierlijke dorstgevoel af. Het allerbelangrijkst in beide als vlees, boter, melk en kaas, gevallen is er op te letten dat je vooral genoeg jadigde vetten zijn een stuk minder drinkt, minstens tien a twaalf kopjes per dag Redactieadres: Seniorenwijzer, p/a Vincentiusstraat 102, 5038 SR Tilburg, of Postbus 3078, 5003 DB Tilburg; tel. 5839999. Kopij kan opgestuurd worden naar het redactie-adres of naar De Tilburgse Koeher, Postbus 10001, 5000 JA Tilburg; tel. 5368805. Deadline: donderdag 12.00 uur voor de verschijningsdatum. Cijfertjes Hoeveel het lichaam nodig heeft, is afhankelijk van leeftijd, geslacht, werk en bewe ging, klimaat en gezondheid. Een gezonde vrouw van 55 tot 75 jaar, die 1,59 meter lang is en 60 kilo weegt, heeft bijvoorbeeld dagelijks 6900 tot 7800 kilojoules (kJ) nodig. Boven de 75 is die behoefte circa 400 kJ minder als ze weinig beweegt, maar gelijk of een beetje meer (1 OOkJ) als ze nog veel in het huishouden doet of op een andere manier veel beweging heeft. Een man van 1,70 meter die 68 kilo weegt, heeft tussen zijn 55e én 75e 8400 tot 10500 kJ nodig, afhankelijk van de lichamelijke inspanning die hij levert. Boven de 75 is dat 7600 tot 9100 kJ. Om een idee te krijgen hoeveel dat is: één kleine gekookte aardappel levert 175 kJ, drie eetlepels frites met een afgestreken eetlepel fritessaus 1965 kJ, een stuk pizza van 200 gram 1880 kJ, een bord erwtensoep met spek uit blik 1080 kJ, een snee vol koren bruinbrood zonder beleg 280 kJ, drie flinke lepels gekookte bloemkool 225 kJ en evenveel witlof 150 kJ, een schoongemaakte appel 350 kJ, een plak korstloze 40+kaas 185 kJ, een balletje rundergehakt van 80 gram 800 kJ, een plakje paling- worst van 15 gram 270 kJ, een plakje rookvlees van 10 gram 75 kJ, een haring 420 kJ, een punt mokkataart 1505 kJ en een punt appeltaart 930 kJ en een schaaltje sla 45 kJ. De sausjes bij dat laatste scoren sterk verschillend: een eetlepel 'slanke' saus met 5 procent olie 60 kJ, slasaus 30 procent 300 kJ, olie met azijn 190 kJ en mage re kwark 45 kJ. Bij de vier 'moten' van de Maaltijdschijf ligt de meeste nadruk op groente en fruit .Ook belangrijk is de groep met brood, pastasoorten en andere graanproducten, aardap pelen en peulvruchten. De derde, kleinere groep bestaat uit melk(producten), vlees, vis en eieren. De kleinste groep bevat boter, margarine en halvarine.Wat we eigen lijk niet nodig hebben, is zoetigheid, gebak, spek, olie en braadvet. is nooit goed). Met Ihydraten je voorzichtig zijn; z< ,~i producten - OnverzE-";-1* slecht. Die zitten in vis en plantaardige pro- - Pinda's. Misschien I Zetmeel, Vezels. Vitamines B. I Mineralen en Plantaardig eiwit Als je ouder wordt, word je minder actief, zeker als je stopt met werken. Het lichaam heeft dus minder voedsel nodig dat ener gie levert. Maar vaak blijven ouderen evenveel eten als ze gewend zijn en wor den ze dikker. Minder eten en meer bewegen is dus het devies. ntrydansen 1 in het zo gezelli- laandag 8 septem- up countrydancers cursus in café 't ergestel, onder lei- ^diplomeerd dans- zoek bent naar en ;id en saamhorig- del staan, kom dan ;n bij Never Give Ook bent u van s vrije dansmidda- :ondagmiddag van middagen kunt u een hapje en een •zoek., want Never lity. Voor informa- pen-lessen salsa pepe >e start de komen- essen voor begin- 1 september om e Ark, Trudostraat nirsus komen ver in bod, zoals de montuno, bolero samba, rumba en t in de lessen is de j naast de son, de tveegelijk en veel j. Voor de meren vloeden uit de >liek. Iedere vrij- 1 is er een salsa- jo’s the swinging nen in het eerste nservaring nodig, anspreekt is dat mogelijk op ver- Informatie: Salsa emotioneel swerk (elw) iethode voor per- ing. Door uitge- ichte oefeningen net je gevoel. Je van jezelf. Je leert )teren en gericht wat er in je leeft, jven in eigen hand oneel vaardiger, uwsgierig? Kom 11 september van r naar een gratis e zaal bij Queste, >n Tilburg. o l v. Cursussen ELW chtend 17 septem- 45 en donderdag- r van 19.30 t/rn lan uit 10 ochten- rmatie en aanmel en 013-53 53 497 ieswillemen@het :ct.to/elw Onmisbaar Ons eten bestaat uit verschillende voe dingsstoffen, die het lichaam nodig heeft. Energieleverende stoffen zorgen ervoor dat we kunnen ademhalen, dat het hart het bloed rondpompt, dat de spijsvertering het doet en dat we dingen kunnen doen zoals lopen, werken en sporten. De ener gie haalt het lichaam uit koolhydraten en vet. De koolhydraten bestaan uit zetmeel- stoffen, suikers en voedingsvezels en zit ten in planten als granen, knollen, worte len, vruchten en noten. Vet heeft een slechte naam, maar (in beperkte mate) is het onmisbaar: naast de energie en reser ves die het levert, 'transporteert' het vita mines en vormt het een beschermende laag om de organen en de huid. Ook is vet een belangrijke smaakmaker. Daarnaast bevat ons voedsel bouwstoffen (eiwitten, een paar mineralen en water) die ervoor zorgen dat kinderen groeien en bij volwassenen nieuwe cellen worden aangemaakt om slijtage tegen te gaan. Eiwitten zitten in planten en dieren; we krijgen ze binnen als we bijvoorbeeld brood, spaghetti, rijst, aardappelen, groenten, noten, vlees, vis, eieren en melk(producten) eten en drinken. Water zit niet alleen in dranken, maar bijvoor beeld ook in vruchten, groenten, aardap pelen, vlees en eieren. Zelfs brood en kaas bestaan voor meer dan een derde uit water. Tenslotte heeft het lichaam ook regulerende stoffen als vitamines en andere mineralen (zouten) nodig, omdat anders allerlei processen ontregeld raken, met vervelende tot funeste gevolgen. Ook minder zin in eten, de afgelopen lange hete zomer? Of sowieso wat min der trek gekregen met het klimmen der jaren? Of doe je maar wat - patatje halen, kant-en-klaarmaaltijd opwarmen - sinds het overlijden van je vrouw of man? Iedereen moet natuurlijk letten op een gezonde voeding, maar oude ren nog wat extra. Voldoende drinken is daarbij een vereiste. En goed bewe gen hoort er ook bij: het helpt botont kalking voorkomen, bevordert de stoel gang en zorgt voor een lekkere trek. De Seniorenwijzer neusde in boeken van diëtisten en zet een aantal handige en gezonde tips en wetenswaardigheden op een rijtje. De eerste en belangrijk ste: ook al moet het soms met mate, genieten mag! Schijf Van alles kun je te veel of te weinig binnenkrij gen; te veel met name van vet en koolh die dan dik maken. Ook is het belangrijk vol doende voedingsvezels tot je te nemen door groenten (met name kool), fruit (vezels vooral slecht. Die zitten in vis en plantaardige pro- (anderhalve liter). Dat alleen al verbetert vaak in de schil), bruin brood, krenten, rozijnen, pin- ducten als olie, noten en pinda's. Misschien al de eetlust. Een half uur voor de maaltijd da's en noten te eten. Voedselproducten uit de zijn daarom oudere mensen in Italië en zuid- een kopje bouillon, een glaasje wijn of een winkel bevatten tegenwoordig vaak te weinig Frankrijk vaak een stuk gezonder dan noord- borreltje helpt ook. Als je bijna nooit trek hebt, vataIc mot namo kant-An-klaarvnAdspl Dat Pnmnaco caninrorv hun maaltiirlon hactaan hm in rmL- Kota, «oom nnuhmmhfon kru-J De Seniorenwijzer de twee weken in Redactie: Hulya Qigdem, Riek Flipse-Temens, Jan van Groos (voorzitter), Gerry Hovers, Wilma I Hurkens. Karel Luiijf (eindredacteur). Loes Mertens -VermeerBarth Noordzij, Mat de Vries In de vorige Seniorenwijzer stond een typfoutje in het tele foonnummer waar men zich kan aanmelden voor de gespreksgroep Rouwverwerking van het Instituut voor Maatschappelijk Werk (IMW). Het nummer moet zijn: 5952810 (mevr. T. van den Braak-Hansen). De groep start eind september. Aanmelden kan tot 9 september. Het jaarlijkse kaartfestival voor Tilburgse senioren is op z dag 21 september in winkelcentrum De Heyhoef in Reeshof. Er kan van 13.00 tot 17.00 uur gehoogjast, g?-":' gejokerd worden. Inschrijfgeld: 3 euro, inclusief ec~ koffie met wat erbij en één andere consumptie. Inschrijfformulieren (verkrijgbaar bij VVV Tilburg, toor en wijkcentrum van de Reeshof, wijkcentri Besterd, schoenenzaak De Stapper, restaurant l'Oranger De Kievitshoeve, of telefonisch bij Ellie Hoefs, (57220C 5711319 of 5346604)) moeten uiterlijk 15 september binnen zijn bij Hoefs Belastingadviesburo (Krabbendamstraat 315045SH Tilburg) of perte-mail naar hoefs36@zonnet.nl (naam, adres en telefoonnummer vermelden). Bijdrage overmaken naar Postbanknummer 9596980 t.n.v. Stichting Seniorenfestival Tilburg. De belangstelling voor jaarlijkse Dag van de Mantelzorg is zo gegroeid, dat er dit jaar twee dagen zijn:.maandag 10 en maandag 17 november. Mantelzorgers uit Midden-Brabant krijgen dan van 10.30 tot 16.00 uur door het Steunpunt Mantelzorg gratis een leuke dag aangeboden in het Jan van Besouwhuis (Thomas van Diessenstraat 1Goirle). Het thema is 'In beweging'. Dat gebeurt lichamelijk met o.a. yoga, dans en sport; geestelijk met een paneldiscussie tussen mantelzorgers en lokale politici. De dagen zullen cabaretesk geopend worden door Mark van de Veerdonk. Verder zijn er workshops, een theatervoorstelling en een informatiemarkt. Vooraf aanmelden is noodzakelijk: Steunpunt Mantelzorg Midden-Brabant, tel. 5837930. Als vervoer en/of oppas voor de verzorgde thuis een probleem is, kan het Steunpunt hel pen bij het zoeken naar een oplossing. Het gezegde "rust roest" gaat zeker op voor het bewegen. Zeker als je wat ouder wordt is het goed om je lichaam in beweging te houden. Dat kan op een gezellige manier in wijk centrum De Reit, Westertorenlaan 4 in Tilburg. Daar worden op dinsdagmiddag op initiatief van BOTS en KBO St. Maarten De Reit MBVO-lessen gegeven (Meer Bewegen Voor Ouderen). Er is een cursus voor wat jongere ouderen en er is een cursus voor ouderen, die het wat rustiger aan willen doen. De eerste les is een gratis proefles. Voor aanmelding of meer informatie: mevr. L. van Eijl, tel. 4670690. De Dag van de Ouderen vindt op woensdag 1 oktober plaats in servicecentrum Het Laar (Gen. Winkelmanstraat 175). In de nieuwe centrale hal is er die woensdag van 10.00 tot 16.30 uur een Seniorenbeurs. Naast informatie is er muziek van het Seniorenorkest van de Nieuwe Koninklijke Harmonie, het Brabant Duo, levensliedzanger Haico Vos en de Turkse groep Gurbet Arkanaslaria. De toegang en het eerste kopje koffie of thee zijn gratis. Mundo Etnico start vanaf volgende week op drie plaatsen weer met wekelijkse danscursussen voor ouderen: De 7,.,ortQ Done dinsdag 2 september van 10.45 tot 12.00 uur im 't Kievitslaer (Reinevaarstraat 55); de op woensdag 3 september van 10.30 tot Itureel centrum De Schalm (Eikenbosch 1 in Berkel-Enschot); volksdansgroep Soekmekaar op donderdag 4 september in buurthuis Soekmekaar (Gen. Kockstraat 2A). Op het programma staan volks- en andere dansen uit de hele wereld, van Nederland via Israël en het Wilde Westen tot de Stille Zuidzee. Belangstellenden kunnen altijd kijken of ze het leuk vinden. Informatie: tel. 4553691 Zondag 7 september is er van 11.00 tot 13.00 uur weer een volksdpnsinstuif voor senioren in wijkcentrum De Baselaer (Hoefstraat 175). In De Baselaer (Hoefstraat 175) is op vrijdag 12 september vanaf 14.00 uur een gezellige middag m.m.v. Joop en Marijke. Entree incl. kopje koffie/thee 1,35 euro in de voor verkoop; 1,80 aan de zaal. Voorverkoop: mw. M. Looijkens (Molenstraat 37), mw. De Jong (St. Willibrordstraat 103) en De Baselaer. Volksuniversiteit Terra Nova (Nieuwlandstraat 44) houdt zaterdag 6 september van 12.00 tot 16.00 uur open huis. Er is dan volop informatie over alle cursussen, ook die voor ouderen. Inschrijven is mogelijk. Alleen eten is voor veel mensen geen pretje.Maar met wat snelle en lekkere recepten wordt het in je eentje koken en eten een stuk plezieriger en smakelijker. In de Openbare Bibliotheek Tilburg vindt u informatie die hierbij kan helpen. Kookboeken met eenpersoonsrecepten moetje echt zoeken. Maar ze zijn er wel. Voor zichzelf sprekende titels zijn 'Het singleskookboek', Lekker eten in je eentje' en 'Koken voor jezelf'. Daarnaast zijn er de kookboeken die zijn bedoeld voor spe cifieke doelen of groepen. Hierin staan vaak recepten voor een of twee personen. Een boek dat speciaal bedoeld is voor ouderen is 'Gezond en lekker voor senioren' van Maja Krans. In 'Maar vooral lekker licht'van het Zuivelbureau staat een apart hoofdstuk 'Culinaire genoegens voor één'. 'Vegetarisch' uit de Eetboekenreeks van Albert Heijn bevat recepten zonder vlees of vis. 'Levenslang I 1 na een stuk over dieetleer voor diabetici recepten. Daarnaast verschijnen er de laatste tijd veel boeken voor de snelle keuken. In 'Koken in een handomdraai' staat de berei dingstijd (tien tot dertig minuten) erbij. Ook titels als 'Willem Twee: lekker makkelijk en goedkoop koken' en 'Lekker eten voor luie dagen' klinken veelbelovend. Motivatie om voor uzelf te koken kunt u halen uit 'Uw voeding: van vitaal belang'. Meer kennis van levensmiddelen kan ook helpen. 'Etenschap' van Rob Sijmons gaat over allerlei wetens waardigheden en mythen over eten. Het boek 'Ontbijten in je eentje' bevat geen recepten maar de - vaak humoristische - stukjes van Cri Stellweg over haar leven alleen. Europese senioren: hun maaltijden bestaan kun je ook beter c uit redelijk veel vitamine- en vezelrijke uien, prei of gefrituur groenten en meelgerechten als pasta's en ---v—-- ze eten veel vaker vis. En het belangrijkste De veranderingen in ons vo'edsel en in onze 'hulpmiddel' is niet boter maar olijfolie; dat eetgewoonten hebben er ook toe geleid dat bevat weinig onverzadigd vet. diëtisten niet meer de Schijf van Vijf hante ren, maar de Maaltijdschijf. \Ne eten meer en vaker voedsel dat teveel energie levert in Ook bij wnrhni irlinn int \a/qI nnc lirhaom aan hoiA/o. nonliiotk

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad De Tilburgse Koerier | 2003 | | pagina 11