Tilburg, stad van
ruimtelijke contrasten
c
r--
AAA
f
Structuurvisie geeft aan hoe Tilburg er in 2020 ruimtelijk uitziet
POS
I
I
I
I
I
DE TILBURGSE KOERIER
DE TILBURGS
■DONDERDAG 5 JUNI 2003 - PAGINA 10
Uitbreiding centrumgebied
Toekomstig bedrijventerrein
De structuurvisie 2020 in beeld.
Tilburg, meer dan de som van dorpen
Tilburg, opvallende stad
Tilburg, bereikbare stad
Tilburg, stad in het landschap
Landelijk en provinciaal beleid
teren,
Dit is een publicatie van het gemeentebestuur van Tilburg
De aantrekkingskracht van Tilburg:
ruimtelijke contrasten
Tilburg wordt omringd door veel natuurgebieden, die bovendien afwisselend van
karakter zijn. Daarnaast heeft het buitengebied een belangrijke cultuurhistori
sche component, variërend van archeologie tot agrarische bebouwing en -struc
tuur. Met de inwerkingtreding van de Reconstructiewet ‘Concentratiegebieden
Veehouderij’ ontstaat ruimte in het buitengebied voor duurzame landbouw,
natuur en water, wonen en recreatie.
Om een goede visie te formuleren, is eerst een sterkte-zwakte analyse gemaakt.
De zwakkere punten van Tilburg betreffen vooral het woon- en werkmilieu. Het
woningaanbod in Tilburg is betrekkelijk eenzijdig, met veel sociale huur- en
goedkope koopwoningen. Voor wat betreft het werkmilieu is het aandeel van de
sector zakelijke dienstverlening relatief laag. Dit betekent dat er te weinig kwali
tatief hoogwaardig werk in Tilburg is.
Tilburg is de spil van BrabantStad en een knooppunt voor wonen, studeren en
cultuur. Binnen een half uur reizen zijn drie grote steden makkelijk te bereiken
en kunnen bewoners van deze steden ook Tilburg bereiken. Om deze centrale
ligging verder uit te buiten, is verbetering van de infrastructuur noodzakelijk.
Naast de voltooiing van de tangenten moet dan ook worden gedacht aan
frequentere en snellere treinverbindingen.
Tilburg is een complete
‘ver blijf stad’ in 2020
Het is de bedoeling dat Tilburg in 2020 alom gezien wordt als een prettige
stad om in te verblijven, met een goed voorzieningenniveau, woningen en
arbeidsplaatsen voor alle geledingen van de bevolking en gelegen in een
blijvend groene omgeving. Er is gekozen voor het thema ‘stad van ruimtelijke
contrasten’ omdat de huidige contrasten Tilburg al tot een sterke en aantrek
kelijke stad maken.
Zoekgebied bedrijventerrein
Voorzieningenstrook
Het huiska
lopen weel
ouderen di
kan bijvoo
tie, als de
weer actief
pen met ht
nen ze na
Oosterhou
De oude stad van Tilburg kenmerkt zich door haar met ‘linten’ verbonden
dorpen. Deze ‘dorpen in de stad’ ademen nog steeds hun eigen sfeer en
karakter uit. Tilburg is vanuit deze dorpen gegroeid tot een stad, met haar
eigen unieke (en contrasterende) verschijningsvorm. Die heeft de volgende
kenmerken.
De ruimtelijke ontwikkelingsplannen van Tilburg zijn afgestemd op het
provinciale en landelijke beleid. In hoofdlijnen komt dit beleid erop neer
dat nieuwe woningen minimaal voor de helft in de bestaande stad
moeten worden gerealiseerd en de bestaande bedrijventerreinen dichter
bebouwd worden. Als het buitengebied toch bebouwd moet worden, dan
dient dat op een verantwoorde wijze te gebeuren. De kwaliteit en de
structuur van water en bodem spelen hierbij een belangrijke rol.
De structuur van Tilburg wijkt af van die van andere grote steden. Hierdoor
biedt de stad een gemengde aanblik: typische naoorlogse woningbouw, fabri
kantenvilla’s, historische lintbebouwing en moderne (hoog)bouw, oftewel een
dorps element gecombineerd met een stedelijk element. Tilburg wil dit eigen
gezicht graag behouden maar hier wel meer in sturen.
Redactie
Senioren
5038 SR
DB Tilbui
Redactie
Hulya Qig
van Groot
Hurkens,
Mertens -
Vries
jrmatie over het
wlogie- mw. A. Li
.L,.oudti
werken
I in voorzi
College t
Postbus
S000 LH
inschalige karakti
/e betekenis zulle
jor architectoni
wordt hierbij
i de stad.
tangent. Door de noordoosttangent uit te breiden en
Tilburg een bereikbare stad.
hoogbouw met hoogte-accenten boven
100 meter is toegestaan.
et plan, dan
Dilweg,
Als u wilt reageren oj
schriftelijke reactie r
Het provinciaal beleid staat in het Streekplan. Dit plan onderscheidt binnen de
Het definitieve Streekplan staat gepland voor 1 januari 2005. De structuurvisie
Tilburg 2020 dient als input voor dit plan.
Niet alleen rondom Tilburg is de omgeving groen en aantrekkelijk. Ook in Tilburg is
veel groen te vinden, bijvoorbeeld het Leypark.
I Er zijn
huis op c
werk. Vo
tuurbarb
van won
jgbouw met een minimale bouwhoogte van 30 meter met daarin hoogte-
100 meter in de Spoorzone.
Gemeente Tilburg
van Burgemeester en Wethouders
s90155
1 Tilburg
Luchtfoto van de aanleg van de noordoost t”
de noordwesttangent aan te leggen, blijft Til
De Spoorzone is een van de gebieden waar
in h<
de 1
Toekomstig woongebied
Bos-, natuur- of groengebied binnen Tilburg
Idem buiten Tilburg
Zoekgebied nieuwbouw
op de inhoud van de ruimtelijke structuurvisie, dan kunt u uw
richten aan
1. Stad van (oude) dorpen.
Binnen de dorpen in de stad zijn vaak de historische structuren nog terug te vinden. De
oude stad kenmerkt zich daarnaast door veel binnenwijkse bedrijventerreinen.
Station
Dorp in de stad
Dorp bij de stad
Bedrijventerrein
Buitengebied
4 Ecologische/groenrelatie
Te intensiveren gebied
Zone hoogbouw
Tilburg, stad in het landschap
- Tilburg, meer dan de som van dorpen
dat de voorzie-
/eerd moet
n de wijk.
herkenbare elementen
Vorige wee
De Baselai
rolstoelen e
ren zit opi
begeleidste
tijd. Als de c
vrijwilligers
leumuitstap
van Peerke
Noord. De I
in. Ze hoort
bij het gezc
ook, maar
weet ik dat
pen door f
moeten we
aan het pr
zich terug,
spannend,
zou het nie
Hond in sc
Elke woen;
nemers bij
mer" bij el
ouderen. V
eigen bijdr.
ben een f
dynamisch^
gesprekker
jes, hebb<
draaien ee
activiteitenl
enthousias
Om aan In
men gever
Vaker zijn
ouderenad
legt Van 0
ik contact r
Mensen h<
om te kun
ook voor oi
zamen." vc
nemers zijl
bijvoorbeel
met zijn s
hond voor
koekjes."
Hoewel er
name is, i
senioren
Daarna
'doorstrom
praktijk lei
mensen! V
men op di
leidster vei
aantal van
ject gaat c
Om het thema ‘Tilburg, bereikbare stad' uit te werken kunnen de volgende keuzes
worden gemaakt.
- Aanleggen van de Noordwesttangent als 2 x 2 weg.
- Uitbreiden van de Noordoosttangent als 2 x 2 weg.
- Ruimtelijke investeringen bij knooppunten van dë infrastructuur: vooral bij de stations,
de Kempenbaan en Het Laar.
- Verbeteren van de binnenstedelijke infrastructuur.
:onsultatieperiode, waarbij u kunt
gemeente Tilburg. Deze consulta-
1alle aanbevelingen van burgers
elt de raad een definitieve
Maar ook de ontwikkelingen binnen de stad zijn belangrijk, om te voorkomen dat concen
tratie van verkeer op bepaalde plekken leidt tot verstopping. Daarbij moet gedacht worden
aan de ontwikkeling van transferia en opstappunten aan knooppunten van bestaande en
nieuwe weg- en railinfrastructuur. De spoedige aanleg van de Noordwesttangent is essen
tieel om de bereikbaarheid van het westen van Tilburg te verbeteren. De Noordoosttangent
moet worden uitgebreid wanneer wordt gekozen voor woningbouw en industrie in
Noordoost.
Bij dit beleid gaat de stad uit van ‘behoud door ontwikkeling’. Dit betekent onder andere
dat de traditionele linten hun kleinschalige karakter zullen behouden, maar tevens door
nieuwe ontwikkelingen een nieuwe betekenis zullen krijgen. Daarnaast zal het stedelijk
element tot uitdrukking komen door architectonische elementen met een hoogwaardige en
wervelende uitstraling. Hoogbouw wordt hierbij gezien als element van zowel representa
tiviteit als van herkenbaarheid van r'-J
2. Stad met (omliggende) dorpen).
Rondom de oude stad bevindt zich een kring van dorpen. Naast de zelfstandig functione
rende kernen als Udenhout, Berkel-Enschot, Goirle en Loon op Zand kan ook Reeshof
worden gezien als een bijna zelfstandig functionerend 'dorp op afstand’.
Speerpunten voor de structuurvisie 2020
Tilburg heeft de ambitie om in 2020 een nog aantrekkelijkere stad te zijn. De structuur
visie is mede gebaseerd op een aantal speerpunten:
- Het buitengebied van Tilburg is gevarieerd, wordt behouden en verder versterkt;
- Primair wordt de invulling van de verstedelijking gezocht in het bestaande stedelijke
gebied. Pas wanneer dit niet mogelijk blijkt, wordt het buitengebied benut. Ruimtelijke
ingrepen in het buitengebied zijn altijd kleinschalig en worden alleen gerealiseerd op die
plaatsen die op grond van de bestaande kwaliteiten van water, bodem en cultuurhistorie
zijn geselecteerd.
- Binnen de stad blijft de kenmerkende ruimtelijke structuur van oude linten en histori
sche driehoekige pleinen altijd herkenbaar. Op enkele plaatsen in de stad wordt op verant
woorde wijze gentensiveerd. Op plekken met een hoge dynamiek is hoogbouw toegestaan.
- De noodzakelijke intensivering van het stedelijk gebied mag niet ten koste gaan van het
groen in de stad.
4. Stad met overige bijzondere stedelijke elementen.
De voorzieningen in de stad met een bovenwijks of stedelijk karakter, zoals de stations
en de wijkwinkelcentra.
Wat betekent de structuurvisie 2020 voor u?
De stru'ctuurvisie is nog niet definitief. Er volgt nu een co
reageren op het ruimtelijke ontwikkelingsbeeld van de ge..._
tieperiode wordt afgesloten op 15 juli 2003. Hierna zullen ahc
en bedrijven worden bekeken en afgewogen. In het najaar stel
structuurvisie vast.
De structuurvisie 2020 is op maandag 2 juni aan de raadscommissie Fysiek gepre
senteerd. De gemeente heeft met deze structuurvisie een plan opgesteld dat weer
geeft hoe Tilburg er over vijftien jaar ruimtelijk uitziet. Met deze structuurvisie
blijft er afstemming bestaan tussen de verschillende ontwikkelingen in de stad.
Want Tilburg is nog steeds volop in ontwikkeling. Reeshof is bijna klaar, woonge
bieden als het Kromhoutpark en het Regenboogterrein zijn aangelegd, het bedrij
venterrein Vossenberg is ontwikkeld en er zijn beeldbepalende gebouwen neer
gezet als Interpolis, 013 en Westpoint.
De komende vijftien jaar zullen dus alle ruimtelijke ontwikkelingsplannen aan de
nieuwe structuurvisie worden getoetst. De gemeente Tilburg wil u graag infor
meren over de hoofdlijnen van de ruimtelijke structuurvisie.
In de komende vijftien jaar worden de nu nog uniforme woonwijken veranderd in meer
afwisselende en duurzame milieus. Door
de woon- en werkmilieus te variëren,
wordt voorkomen dat midden- en hogere
inkomensgroepen en de meer hoogwaar
dige bedrijven de stad verlaten. Dit is
belangrijk voor het draagvlak van de
stedelijke voorzieningen. Daarbij zal de
'unieke verschijningsvorm gehandhaafd
blijven.
De landbouwgebieden krijgen de komende jaren een meer recreatief-educatief karakter,
echter met behoud van hun agrarische functie. De gemeente zal het groen vanuit het
buitengebied meer de stad intrekken, bijvoorbeeld in de Dongevallei en de
Piushaven/Moerenburg. De groenstructuur in de stad wordt versterkt.
Om het thema ‘stad in het landschap’ uit te werken, kunnen de volgende keuzes
worden gemaakt.
- Het verder uitwerken van de intentieverklaring Groene Mal en het reconstructieplan De
Meierij;
Bij de keuze voor nieuwbouw eerst bezien in hoeverre het programma in de bestaande
stad kan worden uitgevoerd. Pas als blijkt dat dit niet gaat, uitwijken naar het buitenge
bied. Hoewel de nadruk ligt op intensivering boven uitbreiding, is dit niet geheel
mogelijk. Ook op korte termijn is het noodzakelijk ruimte te reserveren in het buitenge
bied.
- Het afmaken van de stadsrand. Deze wordt gevormd door de tangenten en de A 58.
Hierbij is het belangrijk dat er duidelijk onderscheid is tussen stad en buitengebied.
- Met de geplande aanleg van een bedrijventerrein ten noorden van Loven (Loven-Noord)
‘springt’ de stad over de Noordoosttangent. Vanuit het principe ‘stad in het landschap’ is
dit geen wenselijke situatie. Gelet op de landelijke omgeving is zware bedrijvigheid op
Loven-Noord, maar ook op een locatie ten zuiden van Spinder, minder wenselijk. Loven-
Noord I is mede daarom, net als de terreinen II en III, minder geschikt om als bedrijven
terrein ontwikkeld te worden. De verwachting is dat er voldoende alternatieve locaties -
met name binnen de tangenten en aan de snelweg A58 - voorhanden zijn om te kunnen
voldoen aan de vraag naar bedrijfskavels.
- Het Wilhelminakanaal en de Piushaven benutten voor wonen en recreëren aan of op het
water.
Door rekening te houden met deze contrasten en ze verder te ontwikkelen, de zwakke
punten binnen dit kader aan te pakken en de sterke punten te behouden c.q. te verbete
kan Tilburg die complete verblijfstad worden die ze voor ogen heeft.
nog te versterken. Uit de sterkte-zwakte analyse is tevens gebleken dat Tilburg met haar
ruimtelijke contrasten aantrekkingskracht uitoefent. Met de structuurvisie 2020 wil de
gemeente de ruimtelijke contrasten benutten en uitbouwen. Gekozen is voor het thema
Stad van ruimtelijke contrasten. Dit thema is onderverdeeld in subthema’s, die de
ambities van Tilburg voor de komende vijftien jaar verwoorden:
Om het thema ‘Tilburg, opvallende stad’ uit te werken kunnen de volgende keuzes
worden gemaakt.
- Handhaven van de cultuurhistorische waardevolle linten en kernen, maar ook durven
investeren in de afzonderlijke elementen.
- Opvallende (nieuw)bouw op beeldbepalende plaatsen.
- Binnen de woonwijken een bouwhoogte tot 15 meter, met uitzondering van de voorzie
ningencentra, daar geldt een maximale hoogte van 30 meter.
- Aan de ringbanen geen bouwhoogtes boven de 30 meter, uitgezonderd accenten binnen
een bouwblok, deze kunnen tot 60 meter reiken. Dit geldt ook voor het gebied binnen de
‘cityring’.
- Zones van hoogbouw met een minimale bouwhoogte van 30 meter met daarin hoogte-
accenten tussen de 60 en 100 meter aan de Kempenbaan, Het Laar en de Prof.
Cobbenhagenlaan.
- Een zone van hooj
accenten boven de
H’ Hoogbouwlocatie >100m
H Hoogbouwlocatie 60-100m
Combinatiemilieu
Ruimtelijk knooppunt
3. Stad met stedelijke uitstraling.
Een aantal plekken, bijvoorbeeld de moderne en compacte binnenstad, heeft een stede
lijke uitstraling. Deze plekken liggen aan belangrijke infrastructuur met een grote
dynamiek: veel verkeer, aantrekkelijke en representatieve ruimte om te bouwen.
Bovendien zijn deze plekken goed bereikbaar, zowel met de auto als met het openbaar
vervoer. Voor een grote stad heeft Tilburg echter te weinig van dit soort plekken.
Wilt u de structuurvisie in zijn geheel lezen of wilt u meer infot
kunt u contact opnemen met medewerkers van het team plane
tel.542 91 42, mw L. Trip tel. 542 88 32, dhr. C. Sanders 542 9:>
E-mail: annemoon.dilweg&tilburg.nl. liesbeth.trip@tilburg.nl of
gert. sanders Stil burg. nl.
Het landelijke beleid richt zich op stedelijke netwerken. Dit houdt in dat niet elke
stad afzonderlijk in alle functies op het gebied van wonen, werken en recreëren
hoeft te voorzien, zolang het gehele netwerk hier maar wel in voorziet. Tilburg
maakt deel uit van het stedelijk netwerk BrabantStad, samen met Breda, Den Bosch,
Eindhoven en Helmond.
Om het thema ‘Tilburg, meer dan de
som van dorpen’ uit te werken, kunnen
de volgende keuzes worden gemaakt.
- Als woningbouw in het buitengebied
plaatsvindt, is dit kleinschalig, bijvoor
beeld in de vorm van een nieuw dorp. Voor
de vormgeving en schaal van de uitbrei
ding zijn bodem, water en cultuurhistorie
bepalend. Ruimtelijk gezien is het wense
lijk om niet tegen de bestaande stad of
dorpen aan te bouwen.
- Ook bedrijventerreinen worden bij
voorkeur niet tegen de stad aangeplakt,
maar gebouwd in de vorm van een ‘bedrij-
vendorp’ op afstand. Een bedrijvendorp
betekent ook geen grote stukken grond
met platte dozen, waardoor er minder
ruimte komt voor arbeidsextensieve
bedrijvigheid.
- Het ontwikkelen en versterken van drie
stedelijke gebieden in de stad voor
(boven)stedelijke voorzieningen. De
binnenstad is de aangewezen plek
hiervoor. De spoorzone en de Ipcatie Kempenbaan kunnen worden aangewezen voor
grootschalige kantoorontwikkelingen. Het Laar is dan de plaats voor opvang van de
lokale kantorenbehoefte. Grootschalige kantoorontwikkeling in andere delen van de stad
wordt niet ondersteund.
- Ontwikkelen en versterken van overige stedelijke gebieden in de stad: station West,
station Reeshof/Heijhoef, station Berkel-Enschot/Eikenbosch en Wagnerplein. Deze
plekken zijn met name geschikt voor de locatie van wijkvoorzieningen.
- Om de dorpen een duidelijke positie te geven, zorgen dat wijkwinkelcentra kunnen
overleven. Een dorp moet voldoende basisvoorzieningen hebben. De voorzieningen
dienen geclusterd te worden.
- Reeshof kan beschouwd worden als een zelfstandig dorp. Dit betekent d
ningenstrook tussen het station en de omgeving van Heijhoef gentensivee
worden. Het betekent ook meer ruimte voor sportvoorziehingen in de
- De linten hoeven geen monumenten te worden maar moeten wel
in de stad blijven.
I De Senio
de twee i
UD IIIUUI
Kopij kar
redactie-,
I Postbus
B tel. 53681
I Deadline
1 de verscl
West
Oud Zuid
Hilvaretibeek
Oud
Noord
Plankaart:
Ruimtelijke structuurvisie 2020
-concept-
leA*
«Noordoost
