BBlIEI
W I
Eenzame ouderen
‘Mantelzorger mag er
niet onder lijden’
r
Tilburg eerste gemeente met dementieconsulenten
rest;
COLOFON
ri
li
i
i
i
i
i
i
i
i
Op
Definitie
Cijfers
Inzicht in geschiedenis
Volksdansinstuif
Veranderd erfrecht
Seniorenkoor zoekt zangers
Vissen
Sociaal Samen Tilburg
Historische bomen in het Zand
Carnaval in St. Anna
Dementieconsult in boekvorm
r
il
as
UB
DE TILBURG
DE TILBURGSE KOERIER
DONDERDAG 27 FEBRUARI 2003 - PAGINA 8
HQ
FOTO: PETER LIGTENBERG
Drop Oud
M. van Dommel
POSTSCRIPTUM
De drie dementieconsulenten: v.l.n.r. Phil Mutsaers, Marlies Smulders en
Marjan van Dijk.
HET WOORD
IS AAN...
Daniel Aube
Zijn vader v
van Lodewij
se koiing vó
Hij groeide
tijd met
ideeën, die t
een spons op
Als het aan de SP ligt, worden
wildplakkers beboet. Dat zijn
mensen die posters plakken
op de verkiezingsborden en
liefst over die van politieke
partijen heen. Maar de SP is toch die
partij die een paarjaar geleden over
al rooie tomaten op en over plakte?
Goed dat jullie in de Seniorenwijzer aan
dacht besteden aan de Staten-verkie-
zingen van 11 maart. Het is echter wel
triest dat je uit het artikel de conclusie
kunt trekken dat er provinciaal voor ou-
Diisdag 4 n
Argentijnse
lelere eerste
vat de maan
deren weinig te kiezen valt. Politieke par
tijen zijn niet duidelijk in wat ze speciaal
voor ouderen betekenen; van de oude
renbonden valt trouwens ook weinig
richtinggevends te verwachten. Dan
Bij dementie wordt het geestelijk
functioneren geleidelijk aan minder,
met name het geheugen. De patiënt
kan problemen krijgen met taal, be
weging, herkenning of het vermogen
om te plannen en organiseren.
Karakter en gedrag kunnen verande
ren. Dementerenden kunnen sneller
prikkelbaar of zelfs agressief zijn;
soms vertonen ze seksueel ongepast
gedrag.
Dementie is een verzamelnaam voor
verschillende ziekten met uiteenlo
pende oorzaken. De ziekte van
Alzheimer is de meest voorkomende
oorzaak van dementie. Daarnaast
kan dementie veroorzaakt worden
door vitaminegebrek of een tekort
aan hormonen of voedingsbestand
delen (kalk, schildklierhormoon). Ook
depressie, schizofrenie en aids kun
nen dementie tot gevolg hebben.
Donderdag
Hyper door'
Theater Adh<
meer dat pla
selslevenop
rol spelen in
da1 Rodney
Rtbotica, vai
ci nes steeds
liften en wij
diines.Theal
wrstellingt
tlligente Ma
ligenhandigi
loende uit bi
en 1910-En
Wat is de vt
itellen?' Ant
igente Mach
Jat was de en
antwoord hel
Zaterdag 11
l’Avventurai
de Preter
ven, Idéfix E
lijk in Ruin
Vorst; de ro
gemaakt.
De Vorst: Ai
manipulated
Seabra.
In de tijd dat
Seabra in Ne
hij vaak de h
11 septembei
neringen in e
Zijn monolo
projecteerde
animaties tei
beeld en gel;
context aan
Dementie komt vooral bij ouderen
voor. Van de 65-jarigen lijdt bijna één
procent eraan. Dit percentage loopt
op tot ruim 40 bij mensen van 90 jaar
en ouder. In Nederland zijn er nu ruim
175.000 dementerenden; naar
schatting leven er circa 1900 demen-
tiepatiënten in Tilburg. Zoals het er nu
naar uitziet gaat hun aantal in 2010
landelijk oplopen tot meer dan
200.000; dat betekent dat Tilburg er
dan enkele honderden dementeren
den meer telt dan nu. De meesten
wonen thuis en zijn in belangrijke
mate aangewezen op mantelzorg.
haar partner verandert totaal van ka
rakter. “Je man of vrouw is niet meer je
gesprekspartner; je wordt verzorger.
Toch willen de meeste mensen hun
partner zo lang mogelijk bij zich hou
den en kinderen willen zolang mogelijk
voor hun ouders blijven zorgen. Ook al
omdat er een groot tekort in de ge
zondheidszorg is. Verplegers hebben
het druk. Ze kunnen niet uitgebreid
aandacht aan iemand besteden als er
nog tien anderen op hun hulp wachten.
Terwijl je eigenlijk juist rustig aan moet
doen, omdat deze mensen tijd nodig
hebben om in de stemming te komen”,
weet Van Dijk uit ervaring.
De dementieconsulenten zijn op werkda
gen te bereiken via tel. 5449466. Van 09.00
tot 10.00 uur houden ze een telefonisch en
inloopspreekuur. Folders over de demen
tieconsulenten zijn verkrijgbaar bij bibliot
heken, buurthuizen, huisartsen en apothe
ken.
Sleutels
“Iedereen vergeet wel eens waar de sleu
tels liggen of wat hij nou ook weer uit de
kast wilde pakken. Als je nadenkt, weetje
weer: ‘O ja.’ Zoiets belemmert je dage
lijks functioneren niet. Het verschil tus
sen vergeetachtigheid en dementie is dat
je het ‘O ja’-moment kwijt bent. Je verliest
ook langzamerhand de greep op je be
staan. Je vergeet bijvoorbeeld welke dag
het is, maar je komt niet op het idee de
dagen op een kalender door te strepen”,
beschrijft consulent Marjan van Dijk het
dementieproces.
“Dementerenden zijn erg goed in het ver
bloemen van de symptomen. Als ze een
paar keer de weg van het centrum naar
huis niet meer kunnen vinden, gaan ze
niet meer. ‘Ik geef er niets meer om’, zeg
gen ze dan. Of ze veranderen van onder
werp, als ze vergeten wat ze eigenlijk wil
den 'vertellen. Meestal willen ze niet
accepteren dat ze aan het dementeren
zijnze geven hun partner of de kinderen
de schuld als ze hun spullen niet meer
kunnen terugvinden”, vult Mutsaers aan.
“Zo lang mensen het nog beseffen, moet
je ze helpen of proberen bij de werkelijk
heid te houden”, aldus Van Dijk. In een la
tere fase is een toegevende houding ple
zierig voor de patiënt en voor de
mantelzorger, stelt de consulente. “Een
meneer die zijn vrouw naar de dagver-
zorging bracht, vertelde dat hij ‘s och-
In hun bescheiden kantoor in de Presi
dent Mandelahof zijn de consulenten bij
na klaar met het inrichten van de bureaus
en de bewegwijzering naar hun wer
kruimte. Dat de laatste puntjes nog op de
i gezet moeten worden is niet erg, vertelt
Phil Mutsaers, één van de drie dementie
consulenten. “We gaan mensen vooral
thuis begeleiden. Maar als ze ons liever
hier willen spreken, kan dat ook.”
tends bij de koffie gevulde koek en een bran-
dewijntje aan zijn vrouw gaf. ‘Dan straalt ze
van geluk en dat doet me zo goed’, zei hij.
Wat maakt het uit dat ze in dat stadium ge
vulde koek eet en geen boterham? Laat ze
toch. Of als je moeder iets wil vertellen over
jullie bezoek van gisteren, hoef je niet te ru
ziën dat het eergisteren was. Dan kun je be
ter vragen wat ze ervan vond.”
De relatie tussen de dementerende en zijn of
Tilburgse ouderen die dreigen te ver
eenzamen, kunnen met hulp van vrijwil
ligers hun leven weer wat verrijken met
sociale contacten. De vrijwilligers zijn
speciaal opgeleid voor dit project
Activerend Huisbezoek. Als het project
van GGD en Twern over twee jaar ge
noeg gunstige resultaten heeft, wordt
het blijvend aangeboden.
Nogal wat ouderen raken de aansluiting
met anderen kwijt doordat de partner over
lijdt, zeker als die de meeste contacten on-
In deze rubriek kan iedereen van 55 jaar en ouder zijn of
haar mening geven over allerlei zaken. Schrijf uw ver
haal op in ongeveer tweehonderd woorden en stuur dat
naar de redactie van de Seniorenwijzer, p/a Tilburgse
Koerier, Postbus 100015000 JA Tilburg, onder vermel
ding van 'Het woord is aan...' Inzenden betekent niet dat
uw brief automatisch geplaatst wordt.
derhield. Ook de snelle ontwikkelingen in
de maatschapppij kunnen vereenzaming
bevorderen.
Een medewerker van de GGD is bezig met
het afleggen van eerste bezoeken aan der
gelijke ouderen. Dat gebeurt op basis van
signalen van onder meer de thuiszorg,
huisartsen en Contour. Na dat eerste be
zoek nemen de geschoolde vrijwilligers het
over. Een vrijwilliger gaat gedurende maxi
maal een jaar elke week op bezoek bij zo’n
oudere. Niet alleen voor de gezelligheid,
maar vooral ook om samen te oefenen in
het leggen van contacten met andere men
sen. Zo kan de vrijwilliger hem of haar be
geleiding geven in het opnieuw vorm en in
houd geven aan het leven. De vrijwilliger
maakt met de ouderen afspraken over de
onderwerpen waarbij hulp nodig is.
De zeven vrijwilligers hebben een inten
sieve training gekregen. Inmiddels hebben
zich al weer nieuwe belangstellenden aan
gemeld, zodat er in de nabije toekomst
meer ouderen bezocht kunnen worden.
Informatie: GGD, Jan Bettgens, tel. 06-
20301181.
Bij restaura
voor uw neu
pans of Ned
22,50 euro p
al het lekker
maar de Stem wijzer op het internet opge
zocht: geen letter over ouderen.
Toch moet er gestemd worden. Mijn ad
vies is dan ook rekening te houden met het
feit dat de zetelverdeling van alle provin
ciale staten in het land bepalend is voor die
van de Eerste Kamer. En voor een goed
werkende regering is het belangrijk dat de
samenstelling van de Eerste Kamer onge
veer gelijk is aan die van de Tweede.
Ga in ieder geval stemmen op 11 maart.
Auber was z
reeds op 11-,
billades en rc
waar hij dooi
gezonden om
en hem voort
men van de ki
ook bezat, sc
veel succes. 1
het toneel en
lij schrijft et
voor de “gev
speelt de dar
werk en past
in de Opéra C
Opéra. Ziet u
in een roerige
“peuple”, het
volk met zijl
“La muette
voor niets o v<
vissersbevoll
ende klasse v
edelen. Twee
niello en Piet
te sterven dai
ellende.In Et
ren besloten,
samen één ko
onder leiding
ning Willem
voelem ware
tijden il zo o
ookop25aug
Portie?’ in E
Muntjwerdu
sershinopst;
het volk ove
straatop en d
gen de heersi
was gpboren.
Voor mensen die met dementerenden te maken hebben, zijn er in Tilburg sinds
kort drie dementieconsulenten. Vanmiddag starten ze officieel met hun werk.
Tilburg is de eerste gemeente in het land, waar dit soort consulenten informatie
over dementie verstrekken en, indien nodig, begeleiding en hulp geven. “Wat
maakt het uit dat ze gevulde koek eet en geen boterham? Laat haar gelukkig zijn.”
Sed Vitae, de vereniging van (oud-)studenten van de
Seniorenacademie Brabant, organiseert dit voorjaar verschil
lende openbare lezingen. Op 14 maart spreekt historicus Paul
Overmeer over de toenemende belangstelling voor het verle
den. Aan de hand van voorbeelden legt Overmeer de waarde
uit van nieuwsgierigheid naar de menselijke situatie in het ver
leden. Overmeer was initiatiefnemer en tot voor enkele jaren di
recteur van de Seniorenacademie Brabant.
De bijeenkomst in café-restaurant Boerke Mutsaers (Vijverlaan
2, bij station West) begint om 14.00 uur. Toegang 5 euro, leden
Sed Vitae 2,50 euro.
De Volksdansinstuif in De Baselaer (Hoefstraat 175) is i.v.m.
carnaval op 9 maart. Het wordt weer een bijzondere ‘reis’ langs
landen als Israël, Griekenland, Polen en Nederland. Tijd: 11.00
tot 13.00 uur. Entree 1,40 euro.
Wanneer moet ik een testament maken? Krijgt mijn kind straks
helemaal niets? Hoe blijven de sieraden in de familie? Sinds ja
nuari is het erfrecht veranderd. Donderdagmiddag 13 maart is
er in wijkcentrum De Kasteelhoeve (Hasseltstraat 256) een in-
formatie-bijeenkomst over het nieuwe erfrecht. Notaris Th. de
Kort zal de veranderingen uitleggen en vragen beantwoorden.
De toegang is gratis, evenals koffie en thee. Het aantal plaatsen
is beperkt; geef u dus snel op via tel. 5350272 (tijdens werkda
gen van 9.00 tot 12.00 uur).
Veel leden van De Koraal hebben vroeger elders gezongen en
zingen nu met plezier in dit seniorenkoor. De repetities zijn elke
donderdag van 14.00 tot 16.15 uur in wijkcentrum Het
Kievitslaer (Reinevaarstraat 55). Er wordt niet vreemd opgeke
ken als leden de hele repetitie zittend meezingen. Het geva
rieerde repertoire is afgestemd op de oudere stem, dus voor de
sopranen en tenoren niet te hoog.
Het koor, dat in 2003120 jaar bestaat, zingt regelmatig op open
bare repetities zijn nieuwe repertoire. Ook aspirant-leden zijn
dan welkom als toehoorder. Bovendien kunnen ze deelnemen
aan de gratis koorscholing door dirigent Wil van Leijsen.
Belangstellenden zijn uiteraard ook op de reguliere repetities
welkom. Aanmelden of informatie: mevrouw R. Deckers (tel.
4675181) of mevrouw D. Flameling (tel. 4670396).
Mensen met een handicap en 60-plussers kunnen aangepast
sportvissen bij de Gehandicapten Visvereniging Tilburg (GVT).
In het Quirijnstokpark is een mooie visvijver met tien aange
paste steigers. Elk jaar organiseert de GVT daar een competi
tie om het clubkampioenschap. Daarnaast zijn er het konings-
vissen, een Nationale Hengeldag en diverse andere
wedstrijden. Inlichtingen: J. Jansen, Azuurweg 256, 5044 KH
Tilburg; tel. 4630140 of 06-22406006.
Jonge ouderen van 50 tot 65 jaar die zich willen verdiepen in hun
sociale contacten en vriendschappen kunnen naar de cursus
Sociaal Samen van de ANBO. De deelnemers gaan aan de slag
met eigen ideeën en verwachtingen rondom sociale netwerken.
Ook bekijken ze hoe ze eigen kwaliteiten kunnen inzetten in de
samenleving. Een informatiebijeenkomst over de cursus wordt
gehouden op woensdag 12 maart in Tilburg. Op deze ochtend
kunnen belangstellenden kennismaken met de inhoud van de
cursus en de begeleiders.
Informatie/opgave: ANBO Brabant, Letty Horst; tel. 5802296, e-
mail anbo.brabant@inter.nl.net.
Het Zand is aanzienlijk ouder dan de daar in de jaren zestig ge
bouwde huizen. Aan dat verleden herinneren vooral nog aller
lei bomen in de wijk en de directe omgeving. Wat hebben die bo
men meegemaakt, waarvan zijn ze nog getuige geweest, welke
veranderingen en ontwikkelingen hebben ze meegemaakt? En
waarom staan sommige bomen zelfs op de Cultuurwaarden-
kaartvan de provincie? Henk Kuiper geeft daarover op 5 maart
een lezing met dia's. Hij is auteur van het boek Tilburg, vijf eeu
wen rond een heilige Linde en inventariseerde historisch groen
voor diverse gemeenten en provincies. De lezing van 10.00 tot
11.30 uur vindt plaats in het ouderentrefpunt van wijkcentrum ‘t
Sant (Beneluxlaan 74).
Op woensdag 2 maart is er vanaf 10.00 uur een bingo in dit tref
punt. Prijs 3,50 euro voor een kaart van tien ronden.
Activiteitencommissie Ouderen St. Anna organiseert op maan
dag 3 en dinsdag 4 maart voor oudere buurtgenoten een spet
terend carnavalsfeest met disco. Maandagmiddag treden bo
vendien De Vipkus op, ‘s avonds enkele tonpraoters.
Dinsdagmiddag spelen De Restantjes en komen de Prins en
gevolg van de Kruistrappers langs, ‘s Avonds spelen De
Vrêukers. Beide dagen aanvang 14.00 uur, in de Frater
Mattheushof 1 (aan de Capucijnenstraat). Gratis entree.
Als u meer wilt weten over dementie kunt u nu. te rade gaan bij
de nieuwe dementieconsulenten. Maar ook in de Openbare
Bibliotheek Tilburg is veel informatie te vinden over dementie,
met name voor familieleden en andere mantelzorgers.
In het boek Leven met dementie van de gelijknamige Teleac-
cursus besteden Marco Blom en Rosi Reubsaet in het eerste
hoofdstuk aandacht aan normale vergeetachtigheid en geven
ze verschillende oorzaken voor geheugenstoornissen, waaron
der dementie. In een ander hoofdstuk belichten ze verschillen
de vormen van dementie, zoals vasculaire dementie en de ziek
te van Alzheimer. Het is een praktisch boek vol
achtergrondinformatie. Wie nog meer informatie wil, kan boe
ken als Weten van vergeten en Dementie: zorghoek raadple
gen. Het zijn geen boeken om van voor tot achter door te lezen,
maar om iets in op te zoeken.
Bent u vooral op zoek naar bezigheden voor de dementerende,
dan vindt u veel tips in Activiteiten voor dementerenden thuis.
Zorgt u voor uw dementerende vader of moeder? Dan kunt u
naast informatie over dementie veel hebben aan het boek
Zorgen voor je ouders. Het eerste hoofdstuk behandelt de an
dere relatie die ontstaat tussen ouder en kind. Ook wordt inge
gaan op de belasting van de mantelzorger en het inschakelen
van andere hulp.
Vragen over dementie? Consulteer ook de openbare biblio
theek.
Aangezien Brabant de snelst vergrijzende
provincie is, is het niet verwonderlijk dat de
eerste dementieconsulenten in een stad
als Tilburg aangesteld worden. De bedoe
ling is dat zij in een vroeg stadium hulp
vragers begeleiden en daarbij samenwer
ken met andere hulpverlenende instan
ties, zoals dagopvang, verzorgingstehui
zen, geriatrische afdelingen van zieken
huizen en huisartsen. Na het overlijden
van de dementerende bieden de consu-
lentes indien gewenst nazorg.
Restaurant C
keus alsu me
gaat.Miaroe
uw gezin kun
Onze Werelc
sen en speci;
een speelruin
zij spelletjes
terwijl i op u
lekkere eten,
bevind zich
u met eigen
bereid wordl
keukens en i
wijzen, name
de Chinese w
laatstgenoerr
landse gered
Bij restaaran
gerecht jehei
een ruine k<
voorgerechte
buffet, hern
uit maken. De
bij een \an di
voor u aan de
u onbeperkt
lijkheden - z
Nederlmds -
ijs vind uwe
de vegetariëi
rant Onze We
Vanaf maart
over een gn
12.00 uur h
kunt genieter
lunch,een ij
Twijfel
“Ook blijven de dementerenden zelf het
liefst zolang mogelijk thuis wonen, maar de
mantelzorger mag er niet onder lijden”, ver
telt Marjan van Dijk. Het werk van de con
sulenten wordt dan ook vooral preventief.
“Het is belangrijk dat mensen in het begin
stadium van het ziekteproces ondersteu
ning zoeken”, stelt Phil Mutsaers. Als ze bij
voorbeeld twijfelen of bepaalde ver
schijnselen voortekenen van dementie
zijn, kunnen ze de consulenten daarover
raadplegen.
De consulenten kijken naar de precieze
behoeftes van de cliënt en helpen bij het
zoeken naar zorg op maat. Zo kunnen ze
signaleren wat er ontbreekt in het bestaan
de zorgaanbod. “Als het vaak vóórkomt dat
mantelzorgers omhoog zitten met zonda
gen, zou er eigenlijk dagopvang geregeld
moeten worden op die dag”, vindt
Mutsaers.
I De Seniorenwijzer verschijnt eenmaal in de
I twee weken in De Tilburgse Koerier.
Redactie:
Diny van Bladel-Verbunt, Hulya Qigdem, Riek
I Flipse-Tiemens, Jan van Groos (voorzitter),
Wilma Hurkens, Joop Janmaat, Karei Luiijf
(eindredacteur), Barth Noordzij, Mat de Vries
Redactieadres:
Seniorenwijzer, p/a Vincentiusstraat 102,
5038 SR Tilburg, of Postbus 3078, 5003
I DB Tilburg; tel. 5839999.
Kopij kan opgestuurd worden naar het re-
I dactie-adres of naar De Tilburgse Koerier,
Postbus 10001, 5000JA Tilburg;
tel. 5368805.
Deadline: donderdag 12.00 uur voor
I de verschijningsdatum.
