I
I
I
I
i
5
nodige maatschappelijke strijd tot stand zijn geko
men. Vergeten lijkt dat verdraagzaamheid en res
pect de gemeenschappelijke uitgangspunten zijn,
met name bij onze grondrechten.
Kerstmis is voor velen alleen maar het alternatief
voor Sinterklaas, een extra vakantie, een paar da
gen van lekker eten in een wat sprookjesachtige
sfeer. De zinsnede "In alle mensen een gevoel van
welbehagen" lijkt verkleefd met deze donkere da
gen aan het eind van het jaar en vooral op de ge
nietingen van de kerstdagen te duiden.
Toch zitten de kerken aanmerkelijk voller dan op
andere zon- en feestdagen: is het de sprookjessfeer
of het gevoel dat ook enige bezinning op zijn plaats
is? Te hopen is dat laatste: het verhaal van Jezus' ge
boorte en over wat erna gebeurde, biedt daartoe ge
noeg gelegenheid. Bezinning bijvoorbeeld over de
eenvoud van de timmerman en zijn vrouw en over
de armoede en nederigheid van de herders. Of over
de vlucht van Jozef en Maria naar het buitenland -
Egypte - om hun kind te beschermen tegen de moor
dende soldaten van Herodes.
Of je nu christen bent, een ander geloof toegedaan
of niet gelovig bent: als je er even over nadenkt,
heeft het kerstverhaal betekenis. Want het is het
verhaal over een nieuw, veelbelovend leven. Het
verhaal van hoop op een betere toekomst met vre
de, verdraagzaamheid en - inderdaad - een gevoel
van welbehagen. Voor alle mensen.
2
2
W J* as 2001 een jaar dat diepe
B B t sporen zou achterlaten in
de wereldgeschiedenis, dit
w w jaar za^ in het eigen land
niet snel vergeten worden. De eerste politieke
moord sinds mensenheugenis riep heftige
emoties op. De sfeer van 'wij en zij', die na 11
september duidelijk aan de oppervlakte was
gekomen, verhardde zich. Steeds meer men
sen denken dat alleen hun groep de waarheid
in pacht heeft. De fanaten die de aanslagen
van 11 september pleegden bijvoorbeeld.
Helaas is dat ook dichtbij het geval. Bij velen
lijkt het idee te leven dat de Nederlandse
maatschappij dé maatgevende gemeenschap
is, dat er zoiets zou bestaan als een gevoel
voor normen en waarden, dat aangeboren is
bij vele generaties mensen van dit polderland.
Mensen die zo denken, beseffen niet dat er
iets meer is dan het Eigen Gelijk. Ze wentelen
zich in een misplaatst, want egocentrisch ge
voel van welbehagen.
Ze vergeten dat de enige werkelijk gemeen
schappelijke regels van onze sterk geïndivi
dualiseerde maatschappij in onze wetgeving,
inclusief de grondrechten, verwoord staan.
Vergeten wordt dat we er als land eeuwen over
gedaan hebben om die wetten tot stand te
brengen en dat de rechten van vrouwen en
werkende en werkloze armen pas na de
