W I J
Oudere Turkse
vrouwen zijn
vaak eenzaam
R
COLOFON
ir
Turkse kranten in de bibliotheek
G
r
|l
I
Paosbingo en de Euro
Brandwonden
Brabantse pentekeningen en pastels
Kaarten
Zomerschool Terra Nova
Huisbezoeken Hoogvenne
Internetgebruik senioren
ri
li
I
I
I
I
L 2001 - PAGINA 12
DONDERDAG 5 APRIL 2001 - PAGINA 13
DE TILBURGSE KOERIER
J
zn
Kennis van de taal is onmisbaar als je contacten wilt leggen
ERG
ENEN
illem met
GSEWEC
I
POSTSCRIPTUM
IU1
ossiel-
Het was dapper dat ze tijdens de presentatie van het onderzoek naar de leefsitu
atie van Turkse ouderen in Tilburg deelnam aan de talkshow. Selma Celik, een
Turkse vrouw van 51 jaar die al 13 jaar in Nederland woont, is daarmee een stimu
lerend voorbeeld voor andere Turkse vrouwen van haar leeftijd. Toen haar kinde
kelijker om contact te leggen met hun bu
ren en kunnen ze zichzelf beter verstaan-
nu vaak mee moeten naar artsen en instel
lingen om te tolken.
meestal naar Emin. "Het zou goed zijn als
er op korte termijn een Turkse ouderadvi-
seur aangesteld zou worden, want aan
het einde van dit jaar eindigt dit project",
zegt Emin. "Dat zou het beste een vrouw
kunnen zijn, want die kan zowel met de
vrouwen als met de mannen contact leg-
Plezier
Selma zou heel graag eens een busreis
je maken, net als Nederlandse ouderen
dat doen. Ze woont nu al dertien jaar in
Nederland en heeft nog niets anders ge
zien dan Groningen en Tilburg. "We zou-
De Openbare Bibliotheek Tilburg is er voor iedereen. In de bi
bliotheek kunt u gratis de krant of een tijdschrift lezen. Veel ou
deren maken biergebruik van. Ook Turkse ouderen kunnen dat
doen. Er zijn namelijk ook Turkse kranten en tijdschriften in de
idvertentie
HET WOORD
IS AAN...
In deze rubriek kan iedereen van 55 jaar en ouder zijn of
haar mening geven over allerlei zaken. Schrijf uw ver
haal op in ongeveer tweehonderd woorden en stuur dat
naar de redactie van de Seniorenwijzer, p/a Tilburgse
Koerier, Postbus 100015000 JA Tilburg, onder vermel
ding van 'Het woord is aan...' Inzenden betekent niet dat
uw brief automatisch geplaatst wordt.
Het nieuwe openbaar vervoers-
plan voor Tilburg: U bent vlug
waar u wilt zijn als u goed kunt lopen,
want veel haltes komen er niet!
..ww. WW....W...W.. ww ..ww .ww..w. Informatie
die het bericht en het telefoonnummer van Als Selma informatie nodig heeft, gaat ze
de beller voor haar op wil schrijven. Als de
kinderen komen, vertalen zij het bericht
voor haar en kan er teruggebeld worden.
Onze schoondochter werd 50 en ging
dus Sara zien. Maanden tevoren had ze
al gezegd geen poespas te willen op die
dag. Zo leuk leek Sara zijn haar nu ook
weer niet. De visioenen van rimpels,
kwaaltjes en het gevoel er op den duur er
niet meer bij te horen, zullen daar wel toe
bijgedragen hebben. Maar na wat ik in de
trein op weg naar het Feest van de Halve
Eeuw van twee vrouwen mocht horen,
(wat is dat soms toch heerlijk om zonde
gêne in de trein mee te luisteren naar het
wordt gesteld volgens de Islamitische re
gels te eten en ze zou het ook op prijs stel
len als er in zo'n centrum een ruimte zou
zijn waar de dagelijkse gebeden gehou
den kunnen worden.
Selma Celik komt uit Kayseri, een mo
derne stad zo groot als Amsterdam in de
buurt van Ankara. Ze was dus wel aan het
stadsleven gewend, maar toch was de
start in Nederland moeilijk. De eerste
drie jaar woonde ze in Groningen, maar
ze mocht van haar man geen Nederland
se lessen volgen. Hij wilde dat ze thuis
bleef. Uiteindelijk kon haar man hier niet
aarden en keerde terug naar Turkije.
Selma verhuisde met haar kinderen naar
Tilburg en daar woont ze nu al tien jaar.
Maar toen haar kinderen volwassen wer
den en de deur uit gingen, begon ze zich
eenzaam te voelen.
Het arbeidsbureau stimuleerde haar om
alsnog taalles te gaan volgen en naar
een naaicursus te gaan. Daar maakt ze
nu contacten met buitenlandse en met
Nederlandse vrouwen en het is ook een
goede oefening om Nederlands met el
kaar te spreken. Dit jaar is ze begonnen
met het volgen van Nederlandse lessen.
Ze spreekt nu zoveel Nederlands dat ze
zich redelijk kan redden. Eens in de twee
weken gaat Selma ook naar de koffie
ochtend in het Centrum voor Buitenland
se vrouwen aan het Wilhelminapark.
kan ze maar met moeite kleine stukjes lo
pen. Daarom verplaatst ze zich vooral
door Tilburg met de fiets. Haar vingers zijn
rood van de henna. Dat helpt om de pijn in
handen te verminderen, zegt ze. Selma
gaat altijd alleen naar de huisarts en naar
de specialist in het ziekenhuis, maar die
contacten verlopen moeilijk. Ze begrijpt
vaak niet precies wat de artsen bedoelen.
Maar ook daar lost ze dit probleem op
door de arts de belangrijkste zaken op te
laten schrijven.
Net als de meeste Turkse ouderen wil Sel
ma zo lang mogelijk zelfstandig blijven
wonen. Als ze niet meer voor zichzelf kan
zorgen, wil ze wel naar een verzorgings
centrum. Ze gaat er niet vanuit dat haar
kinderen haar zullen verzorgen als ze
hulpbehoevend wordt. Ze wil hen ook niet
.w.n...w tot last zijnWel vindt ze het belangrijk dat
ren het huis uit gingen, begon ze zich eenzaam te voelen. Om meer aansluiting te ze in een zorgcentrum in de gelegenheid
\A/nrHt nnetolrl t/nlnanc rln lelamiticnha ra.
krijgen met Nederlandse en buitenlandse vrouwen, is ze dit jaar alsnog Neder
lands gaan leren en naar naailes gegaan.A
Voorbeeldfunctie
Emin Ustüner, de projectleider van het
onderzoek, vindt het dapper dat Selma
alsnog de stap gezet heeft om de cursus
Nederlands te gaan volgen. "Selma is
een goed voorbeeld voor deze vrouwen",
vindt hij. "De meeste Turkse vrouwen
van haar leeftijd vinden zichzelf te oud
om dan nog Nederlands te gaan leren”.
Tijdens het interview treedt Emin als tolk
op, maar hij moedigt haar aan zoveel mo
gelijk Nederlands te praten. Het kost nog
veel moeite en ze moet vaak zoeken naar
woorden, maar ze kan wel duidelijk te
maken wat ze bedoelt. Ze vult ook veel
aan met gebarentaal en met haar spre
kende ogen.
Selma vertelt over de contacten die ze in
de buurt heeft. Daar wonen twee Turkse
vrouwen en af en toe maakt ze een klein
praatje aan de deur met haar Nederland
se buurvrouw. Met haar andere buur
vrouw die uit Afrika afkomstig is, heeft ze
contact gelegd door haar taart te leren
bakken op z'n Turks.
De telefoon beantwoorden is moeilijk,
want ze begrijpt meestal niet wat er ge
zegd wordt. Maar voor dat probleem
heeft ze een uitstekende oplossing ge-
Aanpassen van de hulp
Selma heeft problemen met haar gezond
heid. Reumatische klachten die hier in Ne
derland begonnen zijn. Ze heeft pijn in haar
rug, laat ze merkenen ze heeft ook last van
haar handen, knieën en enkels. Daardoor
gekeuvel van je medereizigers) valt dat
toch reuze mee.Het waren vrouwen van
mijn leeftijd en ze hadden het samen over
allerlei dingen die hen bezighielden. En
dat waren geen rimpeltjes of kleine kwaal
tjes, maar dat ging over de kleur van het
haar van een van hun dochters of van een
kleindochter. Rood met iets van groen er
doorheen. Het stond beeldig volgens de
spreekster. De relatie van een gezamen
lijke kennis kwam ook ter sprake. Ze kwa
men tot de conclusie dat het maar goed is
De ouderenadviseurs van De Twern zijn telefonisch bereikbaar op werkdagen van
9.00 tot 12.00 uur. Tel.5350505
Palet, het Steunpunt voor Multiculturele Ontwikkeling, Noorstraat 80 (tel 5321436)
kan informatie geven over het onderzoek en de daaraan verbonden activiteiten.
Het CBV, Centrum voor Buitenlandse Vrouwen aan het Wilhelminapark 62 verzorgt
eens in de 14 dagen in de even weken een koffieochtend voor oudere Turkse vrou
wen op woensdagsmiddags van 14.00 tot 15.30 uur.
Selma Celik vertelthaar verhaal.
FOTO: GERRIE PETERS
andere regelingen die voor hen van be
lang zijn. Op die bijeenkomst kunnen al
lerlei vragen gesteld worden die leven bij
deze Turkse ouderen. Hij adviseert haar
dit bericht door te geven aan haar vrien
dinnen en aan kennissen. Dit soort bij
eenkomsten wordt georganiseerd door
een kerngroep van Turkse ouderen. Het
ligt in de bedoeling dat die groep allerlei
activiteiten gaat opzetten en het is be
langrijk dat er met stedelijke organisaties
als de thuiszorg en de woningcorporaties
gepraat wordt over het toegankelijker
maken van de zorg voor Turkse ouderen.
I Openbare Bibliotheek Tilburg te vinden.
I Vooral in de bibliotheek aan het Koningsplein is er keuze. Er zijn
I daar drie kranten: Milliyet, Hurriyet en Turkiye. Daarnaast zijn
I er daar ook verschillende tijdschriften. Er zijn drie opinieweek-
I bladen: Aktuel, Noktaen Milliyet Sanat. Er is een blad over pop-
muziekEn er is een damesblad: Arnica.
I Ook in de wijkbibliotheken vindt u vaak een krant. Meestal is dat
I de Hurriyet of de Milliyet. Number 1Soms is er een Turkse
I krant te lezen op de computer: Hurriyetim internetim.
I Loop gerust de bibliotheek eens binnen. Er is een folder in het
I Turks'Kutuphaneye hos geldiniz'.
I U bent van harte welkom I Sizi bekliyoruz
vonden. Als de telefoon gaat, roept ze:
"Even wachten". Dan loopt ze de straat op
en klampt iemand aan die het telefoontje
voor haar wil aannemen. Ze vraagt dan of
dat al die vooroordelen over relaties tus
sen ouderen aan het verdwijnen zijn. Ik
begreep uit het gesprek dat die kennis en
haar partner heel gelukkig waren, zonder
dat ze bij elkaar woonden. En daar gaat
het toch maar om in het levenvonden ze.
"Even Monica bellen hoe laat de trein
aankomt", zei een van de vrouwen en
haalde warempel een mobieltje uit haar
tas. "Wat is dat toch een heerlijke uitvin
ding", zei ze. "Ik zou er niet meer buiten
kunnen en het is nog veilig ook zo'n ding
bij de hand te hebben." Ze stapten een
station eerder uit dan ik, wat stram en stijf,
mij met een glimlach achterlatend. Mijn
dochter die mij van het station kwam ha
len, keek me verbaasd aan toen ik zei: "Ik
heb in de trein gehoord dat ook voor Sara
de wereld nog wijs open ligt."
Schoonmoeder
dan ook vooral de vrouwen die behoefte derenadviseurs. Op werkdagen kunnen
hebben aan een eigen ontmoetingsruimte, jje van g qo tot 12.00 uur gebeld worden
Als ze Nederlands leren, wordt het gemak- voor informatie of er kan dan een af
spraak gemaakt worden.
Emin maakt Selma er ook op attent dat er
baar maken als ze boodschappen doen en binnenkort een informatiebijeenkomst
naar de huisarts gaan. Dat maakt hen ook gehouden wordt voor Turkse ouderen
minder afhankelijk van hun kinderen, die Over de AOW, de WAO, de Bijstand en
Hier oud worden
Emin constateert dat de gesprekken die
voor het onderzoek met de Turkse ouderen
gehouden zijn, veel effect gehad hebben.
"Door de vragen die de intermediairs toen
stelden, zijn veel Turkse ouderen pas goed
gaan beseffen dat ze hier oud zullén wor
den. Jarenlang hebben ze geprobeerd vol
doende geld te sparen voor een huis in Tur
kije. Dat lukte vaak niet. Maar toch bleven
veel Turken van de eerste generatie in hun
hart nog steeds de stille hoop koesteren dat
ze misschien toch nog eens terug zouden
gaan. Daardoor was het voor hen niet zo
belangrijk zich de taal eigen te maken en
te leren hoe de gemeentelijke diensten,
wooncorporaties en instellingen voor zorg
en welzijn werken.
Door de vragen die hen tijdens het onder
zoek werden voorgelegd, zijn ze zich gaan
realiseren dat ze hier voor altijd zullen blij
ven wonen. De meeste ouderen willen ook
niet scheiden van hun kinderen en klein
kinderen die hier inmiddels ingeburgerd
zijn. Ze beginnen zich nu te realiseren dat
het voor hen noodzakelijk is alsnog een
cursus Nederlands te gaan volgen. Be
heersing van de Nederlandse taal is on
misbaar als ze deel willen nemen aan al
lerlei activiteiten en contact met de buren
willen hebben.
De mannen hebben over het algemeen
meer contacten. Zij spreken elkaar een
paar keer per week bij de moskee. Uit het subsidie om deze ouderenadviseur aan
I De Seniorenwijzer
twee weken in De
I Dinyi
I Jan v
I Redactieadres
I Seniorenwijzer, p/a Vincentiusstraat 102,
5038 SR Tilburg, of Postbus 3078,5003 DB
Tilburg; tel. 5839999.
Kopij kan opgestuurd worden naar het redac-
I tie-adres of naar De Tilburgse Koerier, Post-
1 bus 10001,5000 JA Tilburg; tel. 5368805.
I Deadline: donderdag 12.00 uur voor de ver-
I schijningsdatum.
Bijeenkomst ouderenbeleid Tilburg-Noord
De gemeente is bezig het ouderenbeleid voor de komende jaren
gestalte te gevenIn december is een startconferentie gehouden
om de mening van de Tilburgers te peilen over de belangen van
ouderen met betrekking tot welzijn, wonen en zorg. Om ook met
de bewoners in de wijken over deze zaken te praten, wordt op
woensdag 11 april een wijkbijeenkomst voor de bewoners van
Tilbbrg-Noord. Die zijn dan welkom van 14.00 tot 17.00 uur in
Zorgcentrum de Heikant, Schubertlaan 700.50-plussers en ook
jongere Tilburgers die over het ouderenbeleid willen meepraten
en die nog niet in de gelegenheid zijn geweest om daarover hun
mening kenbaar te maken, zijn dan van harte welkom.
In het Ouderentrefpunt 't Sant aan de Beneluxlaan 74 wordt op
woensdag 11 april bingo gespeeld met een speciaal paastintje.
Er zijn erg mooie prijzen te winnen. Het wordt waarschijnlijk erg
druk dus u kunt het beste op tijd aanwezig zijn. Een kaart voor
10 ronden kost ƒ7,50. De bingo begint om 10 uur, maar de zaal
is al om 9.30 open.
Op 18 april wordt informatie gegeven over de invoering van de
Euro. Nog even en dan krijgen we er allemaal mee te maken.
Ongetwijfeld zijn er senioren die daar nu al vragen over hebben.
Die informatie wordt verzorgd door het Nationaal Forum voor de
Introductie van de Euro. Komt u tijdig want na 10 uur kan nie
mand meer binnen gelaten worden.
Op 11 april houdt SOON, de Samenwerkende Ouderenorgani
saties Noord, in wijkcentrum De Ypelaer, in de CoreHistraat 10
een informatiemiddag over brandwonden. Die word't gegeven
door de Nederlandse Brandwondenstichting uit Beverwijk. Voor
50 -plussers uit Tilburg-Noord is de toegang en een kopje thee
of koffie gratis en de bijeenkomst begint om 2 uur.
Ook de activiteitencommissie van de Nieuwe Stede in de Ca-
pucijnenstraat 156 houdt een voorlichtingsbijeenkomst over dit
onderwerp op 19 april. Jaarlijks worden meer dan 50.000 men
sen voor brandwonden behandeld, maar veel van die ongeluk
ken zijn te voorkomen. De voorlichting gaat over gevaarlijke si
tuaties in keuken badkamer en slaapkamer, risico's bij het
gebruik van licht ontvlambare vloeistoffen en regels die u in acht
moet nemen bij het bieden van hulp. Ook wordt informatie ge
geven over huidtransplantaties. Ook deze bijeenkomst is gratis
toegankelijk
Van 3 tot 28 april is in de Centrale Bibliotheek aan het Konings
plein een tentoonstelling te bekijken met pentekeningen en pas
tels van Kees Koster. Te zien zijn een dertigtal Brabantse land
schappen en stadsgezichten. Deze werken zijn te bezichtigen
tijdens de openingsuren van de bibliotheek.
Op donderdag 5 april kunt u weer een kaartje komen leggen bij
het Ouderenwerk voor 55-plussers in de Westertorenlaan 4.
Er kan worden gekozen uit rikken, jokeren en hoogjassen.Ie
dereen krijgt een prijsje en de koffie en thee zijn gratis. De toe
gang kost 2,50. Aanvang 14.00 uur.
De Terra Nova Zomerschool verhuist van juni naar augustus.
De belangrijkste reden daarvoor is dat steeds meer deelnemers
liever in augustus meedoen aan de Zomerschool.
De bijeenkomsten zullen plaatsvinden op maandag 20 en 27
augustus, op dinsdag 21 en 28 augustus en op woensdag 22 en
29 augustus. In het programma zijn twee busexcursies opge
nomen. Het programma zal midden mei bekend gemaakt wor
den. Als u het programma thuis wilt ontvangen, neem dan con
tact op met Terra Nova. Tel. 5426269.
De komende maanden worden in Hoogvenne huisbezoeken
gehouden door het Ouderenwerk van De Twern. Het blijkt dat
ouderen niet altijd op de hoogte zijn zaken die voor hen van be
lang zijn. Het ouderenwerk wil ook meer inzicht krijgen in de
woon- en zorgomstandigheden van de oudere wijkbewoners en
hun wensen op het gebied van ontspanning en ontmoetingOu
deren die mee willen doen, worden bezocht door vrijwilligers die
voor dit dgel geschoold zijn. Die hebben een legitimatiebewijs
bij zich van het ouderenwerk.
Tijdens dit bezoek worden u niet alleen vragen gesteld, maar er
wordt ook informatie gegeven over inkomensondersteunende
subsidies. Voor het aanvragen van die regelingen kan gebruik
gemaakt worden van de diensten van de ouderenadviseur en
van medewerkers van de Unit Ouderenzorg. Er zal ook gepraat
worden over woonomstandigheden, zorg, veiligheid en voor
zieningen in de wijk waar behoefte aan is. Alles wat in het ge
sprek aan de orde komt, wordt vertrouwelijk behandeld. De
anonimiteit is dus gewaarborgd. Aan de hand van de informatie
uit deze gesprekken wordt bekeken hoe de situatie van oude
ren in de wijk verbeterd kan worden.
Omdat internet een steeds belangrijkere plaats gaat innemen in
onze samenleving als informatie en communicatiemiddel wil
het college van b. en w. alle burgers in de gelegenheid stellen
toegang te krijgen tot dit medium. Ze stelt daarom een subsidie
van 75.000 gulden beschikbaar aan zorgcentra en ouderenor
ganisaties om internet-ateliers op te zetten.
gen. Dan kan zij de Turkse ouderen ver
der begeleiden." Het college van b.en w.
heeft inmiddels voorgesteld een allochto
ne ouderenadviseur aan te stellen omdat
het aantal oudere allochtone ouderen in
Tilburg de toeneemt. De Twern ontvangt
onderzoek blijkt echter dat de oudere Turk- te stellen.
se vrouwen in Tilburg nog erg geïsoleerd Als Turkse ouderen informatie of hulp no-
leven en weinig contact met elkaar hebben, jjg hebben bij het invullen van formulie-
Zij voelen zich vaak eenzaam en het zijn ren kunnen ze ook nu al terecht bij de ou
den col; vooral do vrou'.voo d;o behoefte derenadviseurs. Op werkdagen kunnen
?r verschijnt eenmaal in de I
Tilburgse Koerier.
Redactie
^-/vanBladel-Verbunt, RiekFlipse-Tiemens, -
van Groos (voorzitter), Wilma Hurkens, I
Joop Janmaat, Karei Luiijf (eindredacteur),
Barth Noordzij, Gerrie Peters, Mat de Vries
Dansende Turkse vrouwen bij de raadszaal in het stadhuis, foto: gerrie peters
den een keer met een bus naar de Keu
kenhof kunnen gaan met de Turkse ou
deren", zegt Emin. "Zo'n reisje zou door
de kerngroep of door een andere zelfor
ganisatie georganiseerd kunnen wor
den."
Dat de oudere Turkse vrouwen veel ple
zier met elkaar kunnen hebben, was wel
duidelijk na afloop van de presentatie van
het onderzoek. Die bijeenkomst waar heel
veel Turkse ouderen naar toe gekomen
waren, werd door de Turkse vrouwen be
sloten met zang en dans in de ontvangst-
hal voor de raadszaal. Toen was ook te
zien hoe goed Selma en haar leeftijdge
noten dansen kunnen. Het was duidelijk
dat de Nederlandse vrouwen die uitgeno
digd werden om met hen mee te dansen,
daarin nog veel van hen kunnen leren.
rek.
