6©
WIJZE
Verwendag voor MS-patiënten
w
I.
Ifcl
'Ik ben zuiniger op tijd en vriendschappen'
Gesproken Koerier: handig bij leesproblemen
POST
SCRIPTUM
COLOFON
>org
3YAL
ber
lenlal
JEUR
F
1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
i bv
r
i
i
Dansen, goed voor lichaam en geest
Goedkoper naar de Efteling
Met ANB0 naar zuid-Limburg
Cursussen Open School en Terra Nova
Ouderen achter de computer
Trefpunt 't Sant
Kaarten in De Reit
Folkloristisch dansen
Volksdansinstuif 55+
Cursussen in bibliotheek
MIUJ'
■m—
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 2000 - PAGINA^
2000 - PAGINA 8
DE TILBURGSE KOERIER
Ir
gevolgd
i a g e s
3 CA Tilburg
MS-patiënte Greet van Wijk: "Oog hebben voor de dingen die je nog wél kunt."
FOTO: PETER LIGTENBERG
:htü!
De gesproken versie van het Tilburgse
nieuws ook artikelen van de Seniorenwij-
Riek Flipse-Tiemens
1,50
jur per week.
rhand zijn van
or de
s, zodat zij
svrije
het werken in
tele basis,
de kandidaat
ken, flexibel
tout van uw huis
ekkend is geschikt
inbehandeld hout.
ELLI
EINZZ)
Greet van Wijk is zestig jaar en heeft al 32 jaar Multiple Sclerose (MS), een ziekte
van het zenuwstelsel die zeer uiteenlopende klachten veroorzaakt. Het centrale
zenuwstelsel verwerkt binnenkomende signalen niet goed meer doordat de iso
latielaag rond de zenuwbanen door nog onbekende oorzaak aangetast wordt. In
Nederland zijn er naar schatting 15000 MS-patiënten, van wie een klein percenta
ge de ziekte in ernstige mate heeft. Op 21 september organiseert de KBO Hei-
kant/Quirijnstok in seniorensoos 't Hazennest een verwendag voor MS-patiënten.
beter wezen!
J. van Groos
Informatie/opgave: coördinator Novka
Stepanovic van het Netwerk blinde en
slechtziende ouderen Tilburg, p/a De
Twern, Vincentiusstraat 102, 5038 SR
Tilburg; tel. 5839999.
bel dan even
>13 - 5325604
537
;en
rker
ELIN
LOF
XJjU
STONE
T
r
S3
j en jong
rig met
loethout,
cotte
ledailles
ours.
O behang
in Tilburg is
fisch bedrijf
'digen van
HET WOORD
IS AAN...
ycopi ur\oi i vuioiü van iioi muuiyoc
I weekblad bevat naast het belangrijkste
Dagje uit
KBO Heikant/Quirijnstok organiseert
donderdag 21 september een speciale
dag voor mensen met MS. 's Morgens is
er een informatief deel met een lezing
door revalidatiearts Van Gestel, een fysi
otherapeut en een informatiemarkt. Daar-
Wie blind of slechtziend is, of door een
andere beperking niet of slechts met
grote moeite kan lezen, kan toch het be
langrijkste Tilburgse nieuws bijhou
den. Elke twee weken verschijnt name
lijk de Gesproken Koerier. Dankzij
subsidie van de gemeente is deze cas-
setteversie van de Tilburgse Koerier
gratis.
Dat dit 'voor
deel' onge
daan gemaakt wordt door prijsverhogin-
Handig dus voor iemand met een visuele
beperking, maar ook voor mensen die niet
of moeilijk iets kunnen vasthouden. Wie dit
arikel leest en in eigen omgeving zo ie
mand kent, wordt daarom gevraagd haar
of hem -oud of jong- te vertellen over het
bestaan van de Gesproken Koerier.
bij zijn ook andere geïnteresseerden wel
kom. Ook 's ochtends biedt een verwen-
team MS-patiënten massage, manicure,
opmaken en haarverzorging aan. Na de
warme maaltijd treedt het Brabants Duo
op met conference en muziek.
Een gratis toegangsbewijs kunt u aan
vragen bij Greet van Wijk van de Mul
tiple Sclerose Vereniging: tel. 0416-
373752.
Informatie over MS en/of de vereni
ging: tel. 070-3747777.
Greet kan met haar stok maar een paar
passen lopen. Gelukkig heeft ze de be
schikking overeen busje. Haarscootmo-
biel kan daarin mee, zodat ze bijna over
al kan komen.
Ze heeft heel lang niet geweten wat ze
mankeerde. Ze had een 'doof' gevoel in
haar linkerbeen, pijn in haar onderrug en
veel last van vermoeidheid. Daardoor
moest ze minder gaan werken. Maar pas
nadat de fysiotherapeut haar veertien
jaar geleden aanraadde een MRI-scan te
laten maken, werd duidelijk dat ze MS
had. "Dat was een opluchting”, vertelt Gr
eet, "want toen wist ik eindelijk wat er aan
de hand was."
Huisartsen die geen patiënten met MS
hebben, herkennen de ziekte vaak niet,
omdat die tot zoveel verschillende klach
ten kan leiden: gevoelloosheid en tinte
lingen in de ledematen, slecht kunnen
bewegen van armen en/of benen, even-
wichts- en coördinatiestoornissen, slecht
zien en spraakstoornissen doordat spie
ren niet meer de juiste signalen van de
hersenen krijgen. De meeste MS-patiën
ten krijgen de ziekte tussen hun twintig
ste en veertigste jaar, maar je kunt er oud
mee worden. Mensen die het in lichte
mate hebben, kunnen vaak gewoon hun
beroep uitoefenen. MS heeft twee ver
schijningsvormen: bij de ene wisselen
perioden van achteruitgang af met (ge
deeltelijk) herstel, bij de ander is alleen
maar sprake van geleidelijke achteruit
gang. Het verloop van MS is moeilijk te
voorspellen.
De oorzaak van MS is nog onbekend. Er
zijn wel medicijnen die remmend wer
ken, maar genezing is nog niet mogelijk.
Wel wordt daar internationaal veel on
derzoek naar gedaan. Waarschijnlijk
hebben sommige mensen aanleg voor
MS. Of ze daadwerkelijk MS krijgen,
hangt af van factoren als hun weerstand
en belasting.
BenW van Tilburg weigeren om ruim
34.000gulden beschikbaar te stellen
voor vergroting van de veiligheid van
ouderen die in het centrum van de
stad wonen. Dat ondanks het feit dat
steeds meer ouderen zich onveilig
voelen en daardoor in een isolement
dreigen te raken.
Het is duidelijk: in het college zitten
geen ouderen. Drop Oud
De gemeente Tilburg heeft het plan om
de subjectsubsidie en andere maatrege
len voor armoedebestrijding in 2002 te
vervangen door een polisarrangemen
tenmodel. Burgers wordt via de Ge-
meentepagina's en de gemeentelijke
website gevraagd mee te denken en te
praten.
Wie de voorstellen voor het polismodel
leest, mist daarin de categorie ouderen.
Het polismodel is nadrukkelijk gericht op
mensen die (wellicht) kunnen werken.
Dat is natuurlijk best te begrijpen, mits de
ouderen met alleen AOW en eventueel
In deze rubriek kan iedereen van 55 jaar en ouder zijn of haar mening geven over allerlei zaken.
Schrijf uw verhaal op in ongeveer tweehonderd woorden en stuur dat naar de redactie van de
Seniorenwijzer, p/a Tilburgse Koerier, Postbus 10001,5000 JA Tilburg, onder vermelding van
'Het woord is aan...' Inzenden betekent niet dat uw brief automatisch geplaatst wordt.
zer en van de Gemeentepagina’s. Ook is
er de rubriek Rondom Hart van Brabant
met andere wetenswaardigheden.
Drie Tilburgse vrijwilligers verzorgen de
samenstelling van de Gesproken Koerier,
die vervolgens bij het Centrum voor Ge
sproken Lectuur in Grave wordt ingespro
ken en gecopieerd. De abonnees krijgen
de cassette gratis met de post thuisge
stuurd. Het enige dat ze moeten doen, is
na beluistering het adreslabeltje (laten)
omdraaien en de etui met cassette weer
(gratis) naar Grave terug te sturen.
Patiëntenvereniging
De Multiple Sclerose Vereniging Nederland telt ongeveer 12.000 leden, van wie er
9000 zelf MS hebben. De regio Brabant Noord-Oost, waaronder Tilburg valt, heeft
drie lotgenotengroepen om uitgebreid ervaringen uit te wisselen: een groep MS-
patiënten, een jongerengroep en een partnergroep. Regelmatig worden er ook
voorlichtingsavonden gehouden, bijvoorbeeld over medicijngebruik. Ook zijn er in
formele bijeenkomsten om ervaringen uit te wisselen en contacten te leggen. Le
den met ernstige handicaps kunnen thuis bezocht worden.
Mensen met MS en direct betrokkenen met vragen of behoefte aan een luisterend
oor kunnen anoniem terecht bij de MS-telefoon, op werkdagen van 14.00 tot 21.00
uur bereikbaar: tel. 0900-8212108 (20 cent per minuut).
Leven met MS
Bij Greet manifesteerde de ziekte zich
voor het eerst heel duidelijk toen ze haar
eerste schub (spreek uit: 'sjoep') kreeg. "Ik
stond in een winkel en opeens deden mijn
benen het niet meer. Dat was een grote
klap. Het is plotseling einde verhaal. Ik
moest stoppen met werken. Maar ik kon
niet stilzittendus heeft het me een jaar ge
kost om mijn draai weer te vinden. Toen
heb ik een tijd gewerkt bij Bureau Slacht
offerhulp: fantastisch werk waarvan ik veel
geleerd heb."
"Je kunt goed leven met MS, als je er maar
in slaagt een nieuwe invulling te geven aan
je leven. En dat kost tijd", ondervond Gr
eet, die nu actief is bij de regionale afdeling
van de Multiple Sclerose Vereniging. "Er
zijn veel dingen die je niet meer kunt. Ik
kan niet meer sporten of werken. De kring
mensen om je heen verandert daardoor
drastisch."
"Ook de angst voor wat je te wachten staat,
verlamt je in het begin. Soms blijven men
sen steken in die angst. Maar je kunt niet
voortdurend met trieste verhalen bij ande
ren aankomen. Er komt een tijd datje weer
oog krijgt voor de dingen die je nog wél
kunt en voor zaken waarvan je nog kunt
genieten."
Als je op jonge leeftijd MS krijgt, is het heel
moeilijk, vindt ze. "Ik had toen al een rela
tie, een gezin en een baan. Voor jongeren
met MS zit dat er soms niet meer in."
MS heeft voor Greet ook goede kanten ge
had. "Nu veel niet meer vanzelfsprekend
is, heb ik meer aandacht voor de dingen
die echt belangrijk zijn. Doordat ik minder
energie heb, ben ik zuiniger geworden op
mijn tijd en mijn vriendschappen. Ik waar
deer het erg als mensen attent zijn en dat
laat ik ook merken."
Een ziekte als MS legt een zware belasting
op je relatie. Dat weet Greet uit ervaring en
uit verhalen van lotgenoten. "Je bent af
hankelijk van de hulp van je partner. Als ik
val, probeer ik altijd zelf weer op de been
te komen, want het liefste doe ik zoveel
mogelijk zelf. Maar hulp nodig hebben be
tekent niet dat de relatie ongelijkwaardig
is. Er zijn een heleboel dingen die ik wel
doe, die blijven liggen als ik er niet ben. Het
is goed dat je dat allebei merkt en ook te
gen elkaar zegt."
"Waar ik moeite mee heb is dat we som-
een klein pensioen maar niet vergeten
worden in de nieuwe armoedebestrij
ding.
Navraag daarover bij een ambtenaar Ie- gen: niemand lijkt er rekening mee te
verde het volgende antwoord op. "Voor houden. Dezelfde drogreden werd vorig
2001 blijft de subjectsubsidie voor oude- jaar gebruikt om de subjectsubsidie van
ren nog wel bestaan, maar geldt daarna 500 naar 250 gulden terug te brengen,
alleen nog voor kinderen en dus niet Pas na die maatregel gingen de huren
meer voor ouderen. De gemeente heeft omhoog, evenals de energierekening,
namelijk de indruk dat de koopkracht van de prijs van het treinkaartje, etc. In 2000
de minima langzaam verbetert (onder zijn deze ouderen er alleen maar op ach-
meer door het nieuwe belastingstelsel) teruit gegaan; in 2002 zal dat heus niet
en dat er op dit terrein een stapje terug i
kan worden gedaan."
mige dingen niet meer samen kunnen
doen, zoals wandelen in de Drunense
Duinen. 'Ga maar met iemand anders
wandelen', zeg ik wel eens tegen mijn
man. Je moet elkaar vrijheid geven."
I De Seniorenwijzer verschijnt
eenmaal in de twee weken in
I De Tilburgse Koerier.
1 Redactie
Diny van Bladel- Verbunt
Riek Flipse-Tiemens
Jan van Groos (voorzitter)
Wilma Hurkens
I Joop Janmaat
Karei Luiijf (eindredacteur)
I Barth Noordzij
I Gerrie Peters
Mat de Vries
I Adres redactie:
1 Seniorenwijzer, p/a Vincentius-
I straat 102, 5038 SR Tilburg, of I
Postbus 3078,5003 DB Tilburg; tel.
I 5839999.
I Kopij kan opgestuurd worden naar
I het redactie-adres of naar De Til-
burgse Koerier, Postbus 10001,
I 5000 JA Tilburg; tel. 5368805. I
I Deadline: donderdag 12.00 uur I
I voorde verschijningsdatum.
Dansdocente Ans de Beer heeft jarenlange ervaring met bewe-
gingslessen voor ouderen. In kleine gezellige groepen wordt veel
aandacht besteed aan de individuele deelnemers besteed bij het
soepel houden van de gewrichten en versterking van buik- en rug-
spieren.ln de groep op woensdag van 10.00 tot 11.00 uur is nog
plaats voor nieuwe deelne(e)m(st)ers. De cursus wordt gegeven
in de studiozaal van De Muze (Carré 19). Ervaring is niet nodig,
wel inzet en enthousiasme. Een proefles is gratis, de koffie na de
eerste les ook. Informatie/opgave: Ans de Beer, tel. 5350406.
Op vertoon van een legitimatiebewijs kunnen 60-plussers in sep
tember op werkdagen voor ƒ25,- naar de Efteling in plaats van
ƒ34,-. Op de dinsdagen, woensdagen en donderdagen in sep
tember kunnen ouderen om 10.30 uur bovendien gratis mee met
rondleidingen door het attractiepark. Omdat er maximaal 25 men
sen mee kunnen, is reserveren noodzakelijk: tel. 0416-288111
Ouderenbond ANBO organiseert op woensdag 27 september
voor leden en niet-leden een uitstapje met de bus naar het zuid-
Limburgse heuvelland. Vertrek om 8.30 uur in de Lochtstraat (bij
grote Albert Heijn); terugkeer rond 20.30 uur. Na koffie in Weert
en een koffietafel in Vaals rijdt de bus de Mergellandroute. De
dag wordt in Netersel afgesloten met een diner.Opgeven kan via
tel. 5356149 of 06-23182993 van organisator dhr. Oomen. Prijs
ƒ84,50, over te maken op banknr. 4063196 t.n.v. ANBO Tilburg.
Bij onvoldoende deelname wordt het bedrag teruggestort.
Bij de Open School (Wilhelminapark 54) kunt u in september te
recht voor een groot aantal cursussen. Er nemen veel senioren
deel aan de computercursus en aan de cursussen Nederlands,
Engels, rekenen, geheugentrainingen wereldoriëntatie. Ook pop
ulair bij 55-plussers zijn verhalen schrijven, kijk op kunst, positief
denken, hoe zeg je wat je denkt en voor de leeskring waarin sa
men boeken besproken worden. Voor 100 gulden per jaar kunt u
meerdere cursussen volgen; de computercursus kost meer.
Terra Nova houdt op zaterdag 2 september van 12 tot 16 uur
open huis. Docenten geven informatie over de cursussen, o.m.
de beginners- en vervolgcursus volksdansen en de cursus be
weging voor 55-plussers. Op 29 augustus start een cursus zelf
verdediging voor vrouwen; bij voldoende aanmeldingen komt er
ook een aparte cursus voor 55-plus-vrouwen.
Terra Nova organiseert op verschillende plaatsen in de stad stu
diekringen voor senioren, waar de deelnemers onder leiding van
docenten aantal actuele thema's naar keuze bespreken. Informa
tie over plaats, tijd en kosten: Terra Nova, tel 5426269. U kunt ook
het cursusboekje ophalen bij Terra Nova, Nieuwlandstraat 44-46.
Stichting Seniorweb Tilburg e.o start in samenwerking met het
Beatrix-College in de Reeshof op 26 september een cursus ou
deren achter de computer. Die wordt op dinsdag van 19.00 uur
tot 21.00 uur gehouden uur aan de Ketelhavenstraat 3. Er zijn
zestien plaatsen beschikbaar en u kunt nog reserveren. Inlich
tingen: H. Vlietstra, tel. 5119377 of 06-28452201
Ouderentrefpunt 't Sant (Beneluxlaan 74) houdt woensdag 30
augustus een gezellige rik- en jokerochtend. Kosten ƒ1,50 p.p.
aanvang 10.00 uur. Woensdag 6 september is de laatste fiets
tocht van het seizoen; vertrek om 9.30 uur.
Ouderenwerk De Reit begint donderdag 7 september het
nieuwe seizoen met een gezellige kaartmiddag. U kunt rikken,
jokeren of hoogjassen. Er is voor iedereen een prijsje en het eer
ste kopje koffie of thee is gratis. Kostenf 2,50. Aanvang: 14.00
uur; zaal open: 13.30 uur. Deze activiteit vindt plaats in wijk
centrum De Reit, Westertorenlaan 4.
Op vier plaatsen kunnen vijftig-plussers wekelijks dansen onder
leiding van Lucia Linkels van stichting Mundo Etnico. De nieuwe
cursussen gaan deze weken van start. De groepen dansen op
woensdag van 10.30 tot 12.00 uur in De Schalm (Eikenbosch 1
Berkel-Enschot), op donderdag van 10.00 tot 11.15 uur en van
13.30 tot 15.00 uur in buurthuis Soekmekaar (Generaal Kock-
straat), en ook op donderdag van 15.30 tot 17.00 uur in buurt
huis De Kubus (Fatimastraat). Bij alle groepen zijn nieuwe le
den welkomOp het programma staan volks- en andere dansen
uit de hele wereld. Het programma wordt aangepast aan de mo
gelijkheden van de deelnemers. Ook gezelligheid en sociale
contacten zijn belangrijk.
Informatievel 4553691 (stichting Mundo Etnico, Lucia Linkels).
Op zondag 3 september is er weer een volksdansinstuif 55+ in
wijkcentrum De Baselaer (Hoefstraat 175). Iedereen is welkom
om kennis te maken met volksdansen. Zoals gewoonlijk wordt
van 11.00 tot 13.00 uur een internationaal programma gedanst
onder leiding van Netty Tönissen. Entree is (2,50 p.p.
Als u op zoek bent naar een leuke cursus, denk dan ook eens
aan de Openbare Bibliotheek Tilburg. Daar vindt u folders en
gidsen van allerlei cursusaanbieders. Maar u kunt ook cursus
sen in de bibliotheek zelf volgen, zoals computercursussen in
het instructielokaal 't Web op het Koningsplein. Voor de cursus
Kennismaken met de computer voor 55-plussers is er nog plek
(bij het schrijven van dit artikel) op de cursus die dinsdag op 10
oktober van 11.00 tot 12.30 uur start (8 lessen). De cursussen
Word 97, Internet e-mail voor 55+ en Word 55+ sluiten hier in
januari 2001 op aan.
Internet wordt steeds belangrijker als het gaat om het vinden
van informatie. Vandaar dat u in elke grotere bibliotheek terecht
kunt voor een kennismaking of cursus. Er zijn overal internet-in-
structies voor beginners (3x2 uur) en vrijwel overal aparte inter-
net-instructies voor 55-plussers (3x 1,5 uur). Deze laatste is in
grote lijnen gelijk aan de vorige, maar wordt in een rustiger tem
po gegeven. Bovendien kunt u vooraf een muistraining volgen.
Deze cursussen beginnen voor een deel al vroeg in september,
andere in oktober. Geef u dus op tijd op.
Speciale workshops van 2 uur als Internet voor muziekliefheb
bers, Internet en genealogie en Reizen op Internet worden al
leen gegeven in de centrale bibliotheek. De eerstgenoemde is
op 24 oktober. In de bibliotheek bij u in de buurt liggen folders
met uitgebreidere informatie en kan men vertellen of er nog plek
is op de cursus van uw keuze.
