WIJZE
>p
'%l
^8
IG
RIJS
:R!!J
'De verhalen van andere
vrouwen hebben me vooruit geholpen'
«3
Unieke nieuwbouw Koningsvoorde
>95,-
en
u.
i
>TEN
DEN
EKEN
STEN
5SEN
ITEN
FELS
LLEN
h
IERS
ELEN
■ND!
POST
SCRIPTUM
COLOFON
Werkgroep Sarah:
cursussen voor
50+ vrouwen
ri
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
'flWEN, DBS
vhangfr
MEE!
Kaarten in De Ypelaer
Concert Seniorenorkest
Heyhoef50+ koor
Kerstbingo De Reit
Fototentoonstelling
Je kunt meer dan je denkt!
Volksdansinstuif 55+
Kerstmarkt Kievitshorst
Vrouw-en-boeken
W
Donderdag 9 decemberl 999 pagina 15
TILBURGSE KOERIER
Maar Jongbloets: "Je merkt dat anderen met je meevoelen."
FOTO: PETER LIGTENBERG
voor de verschijningsdatum.
Joop Janmaat
■MMI
3 cm.breed,
HET WOORD
IS AAN...
In deze rubriek kan iedereen van 55 jaar en
ouder zijn of haar mening geven over al
lerlei zaken. Schrijf uw verhaal op in on
geveer tweehonderd woorden en stuur
dat naar de redactie van de Seniorenwij-
zer, p/a Tilburgse Koerier, Postbus 10001
5000 JA Tilburg, onder vermelding van
'Het woord is aan...' Inzenden betekent
niet dat uw brief automatisch geplaatst
wordt.
TBV. De nieuwbouw gaat 35 miljoen gul
den kosten. Ook de centrale recreatiezaal
wordt vervangen door nieuwbouw. Van
daaruit loopt dan een nieuwe gang die alle
onderdelen van Koningsvoorde met el
kaar verbindt.
’inde
L WINKEL!
nieuwing dat het werk afwisselender
wordt, omdat ze met veranderende be
hoeften van bewoners te maken krijgen.
Bij dit project werkt Koningsvoorde, dat
een onderdeel is van Zorgcentrum Til-
burg-zuid, samen met woningcorporatie
I Deadline: donderdag 12.00 uur I
j^/oor de verschijningsdatum.
ifslag Waspik,
□tonde rechts,
e straat rechts
50-Plus vrouwen krijgen meer ruimte voor zichzelf. Als de zorg voor kinderen en
werkverplichtingen voorbij zijn, gaan ze in die derde levensfase nadenken wat ze
willen doen met de rest van hun leven. In de cursussen die de werkgroep Sarah
al 12,5jaar organiseert, kijken vrouwen samen terug op hun leven en vooruit naar
de toekomst. Door het uitwisselen van levenservaringen, meningen en ideeën
komen veel vrouwen ertoe om nieuwe dingen te ondernemen.
wen uit Suriname, Indonesië, Aruba en
Spanje nemen eraan deel en er wordt
aandacht besteed aan het leven van
vrouwen in verschillende culturen. De
film Een waaier van kleuren waarin vrou
wen van vijf nationaliteiten vertellen over
angsten en dromen bij het ouder worden,
wordt vaak gedraaid.
Door de contacten met al die verschillen
de vrouwen is Jeannes kijk op het leven
ruimer geworden. Ze werd vooral gegre
pen door de verhalen van vrouwen die
hun man hadden verloren en ze had er
bewondering voor dat die vrouwen de
moed hadden om het leven weer op te
pakken. "Het lijkt mij niet gemakkelijk om
alleen te gaan wandelen als je dat altijd
samen hebt gedaan", denkt Jeanne. Ze
had ook respect voor vrouwen die vroe
ger geen opleiding konden volgen en dat
op latere leeftijd alsnog zijn gaan doen.
"Echte knokkers zijn dat", vindt ze.
Andere visie
Door de cursus krijgen vrouwen een an
dere visie op hun eigen leven. "Toen we
eens op een rijtje gingen zetten welke
vaardigheden we ons als huisvrouw alle
maal eigen hebben gemaakt, merkten
we dat we van veel markten thuis zijn",
vertelt Maar. "Veel van ons kunnen tui
nieren, opvoeden, behangen, schilde
ren, naaien, koken, boekhouden en heb-
Vanuit het hart
Jeanne en Maar voelden zich heel pret
tig in een groep met alleen maar vrou
wen. "Vrouwen praten samen over ande
re dingen dan wanneer er mannen bij zijn
en ze lachen om andere dingen", vindt
Maar. "Ze praten meer vanuit hun hart.
Mannen zijn nuchterder." Zij vindt het on
zin dat het discriminatie zou zijn dat de
cursussen alleen voor vrouwen bestemd
zijn. En dat er in de 50+ cursussen vaak
op mannen afgegeven wordt is een fa
beltje.
Na de cursussen houden vrouwen vaak
ben geleerd om goed naar anderen te
luisteren."
Corrie Verhoof, een van de begeleidsters
van de cursus, merkt dat het vrouwen
goed doet als ze zo naar zichzelf kijken.
Dan krijgen ze meer waardering voor
zichzelf en voor andere vrouwen. "Het is
belangrijk dat vrouwen dat gaan zien en
dat ze zich niet meer de mindere voelen
van mannen maar hun gelijke", zegt Cor
rie.
Vrouwen leren door de cursus ook beter
voor zichzelf op te komen. "Dat is nog
steeds niet vanzelfsprekend, ook niet
voor de beter opgeleide vrouwen van te
genwoordig", merkt Corrie. Ook zij vin
den het niet altijd gemakkelijk om 'van
zich af te praten'. Dat blijkt als ze de op
dracht krijgen een verzoek te weigeren.
Dan hebben velen er moeite mee om nee
te zeggen.
"Vrouwen zeggen vaak ja als ze nee be
doelen", zegt Corrie. "Ze zijn bang om on
aardig gevonden te worden. Maar ze
merken wel dat het een stuk prettiger is
om gewoon te zeggen dat het tijd wordt
om weer eens aan het werk gaan als de
buurvrouw een ellenlange verhaal staat
af te steken."
nog lang contact met elkaar. Maar Jong
bloets heeft er een echte vriendin overge
houden en ze heeft nog steeds contact
met vijf vrouwen uit de groep.
De cursus is bedoeld als een opstap om
zelf meer dingen te gaan ondernemen.
Van één groep is de helft doorgegaan naar
de Open School, vertelt begeleidster José
van der Wolf, en een vrouw is de reis gaan
maken die ze al zo lang op haar verlang
lijstje had staan. Ook wat Maar Jongbloets
betreft, is het doel zeker bereikt. "Verhalen
van andere vrouwen die het ook niet ge
makkelijk gehad hebben, hielpen me voor
uit. Zij zijn daar goed doorheen gekomen
en dat heeft mij de moed gegeven om ook
de draad weer op te pakken."
De Werkgroep Aktiviteiten Ouderen Stokhasselt organiseert elke
dinsdagmiddag in De Ypelaer rikken en jokeren voor 50-plussers.
Adres: Corellistraat 10. Aanvang 14.00 uur. Inschrijfkosten ƒ1,25.
Toneel of theater maken
Wijkcentrum De Nieuwe Stede is op zoek naar enthousiaste vijf
tigplussers die het leuk vinden om mee te doen aan het maken
van een theater- of toneelvoorstelling. De repetities zijn weke
lijks op woensdag van 10.00 tot 12.00 uur in het wijkcentrum.
Het eindresultaat zal in één of twee voorstellingen te zien zijn.
Interesse? Neem contact op met Nancy Haneveer of Jan de
Laure in De Nieuwe Stede, Capucijnenstraat 156; tel. 5436664.
Het Regionaal Seniorenorkest Midden-Brabant verzorgt op
donderdag 30 maart in de Concertzaal voor de derde keer een
muzikale middag voor ouderen. Het programma is grotendeels
vernieuwd. Aanvang 14.00 uur. Toegangsprijs ƒ10,- (incl. kof
fie of thee). Kaarten kunt u in de voorverkoop bestellen door
voor 31 december het aantal kaarten maal ƒ10,- over te maken
op bankrekening 170234134 t.n.v. RSO. U ontvangt de kaarten
begin maart. Om hen een zo goed mogelijke plaats te geven,
wordt aan personen met een rolstoel gevraagd hun komst voor
31 december door te geven via tel. 5052671
In buurthuis De Spil (Heikestraat 54) is op vrijdag 10 december
een optreden van het Heyhoef 50+ koor, een gemengd zang
koor met een divers liederenprogramma. Het optreden vindt
plaats van 14.00 tot 15.30 uur. De entre.e is gratis.
In wijkcentrum De Reit (Westertorenlaan 4) is op donderdag 16
december een kerstbingo met mooie prijzen. Het eerste kopje
koffie of thee is gratis. Kosten ƒ5,- per kaart. Aanvang 14.00 uur.
Zondag 19 december is er een gezellige dansmiddag in kerst
sfeer van 14.00 tot 18.00 uur. Kosten ƒ1,50.
In de Openbare Bibliotheek op het Koningsplein is tot eind de
cember de fototentoonstelling Naar een samenleving vooralle
leeftijden te zien. De tentoonstelling is samengesteld uit de
mooiste foto's die zijn ingestuurd voor een Tilburgse wedstrijd
in het kader van het Jaar van de Ouderen.
Om te voorkomen dat ouderdom met gebreken komt, is het
goed om het lichaam en geest soepel te houden. Dat kan op een
gezellige manier: samen met anderen dansen en bewegen
houdt lijf en leden gezond, waardoor het hele bewegingsappa
raat beter functioneert.
Gediplomeerd dansdocente Ans de Beer heeft jarenlange er
varing met bewegingslessen voor ouderen. In kleine groepen
van acht a tien personen geeft zij individuele aandacht aan de
deelnemers. Zeker bij ouderen is het soepel houden van schou
der-, heup- en kniegewrichten belangrijk, evenals het verster
ken van de buik- en rugspieren. De lessen beginnen met een
rustige warming-up. Daarna volgen rug- en buikoefeningen,
strek-, kracht- en coördinatie-oefeningen. Bovendien is er tijd
voor ademhalingsoefeningen en het leren ontspannen van
spieren waardoor ook de geest tot rust kan komen. De afsluiting
is een speelse combinatie van oefeningen op muziek.
In januari start een nieuwe cursus voor 50-plus mannen en vrou
wen. De lessen worden overdag gegeven in theaterwerkplaats
De Muze (Carré 19). De groepen worden samengesteld naar
leeftijdscategorie. Ook mensen die geen ervaring hebben met
deze vorm van bewegen zijn welkom. Al doende zal blijken dat
je lijf veel meer kan dan je denkt!
Een proefles is gratis. Informatie: Ans de Beer, tel. 5350406.
Op zondag 12 december is er weer een volksdansinstuif 55+ in
wijkcentrum De Baselaer (Hoefstraat 175). Zoals gewoonlijk
wordt er van 11.00 tot 13.00 uur een internationaal programma
gedanst onder leiding van Netty Tönissen. Entree ƒ2,50 p.p.
Op zondag 12 december is er in de ontmoetingsruimte van verzor
gingshuis De Kievitshorst (Beneluxlaan 101) een kerstmarkt met
(door bewoners gemaakte) hobbyartikelen, een Rad van Avontuur
en lekkere hapjes. Iedereen is welkom tussen 14.00 en 17.00 uur.
Kerstviering slechthorenden
De jaarlijkse kerstviering van de afdeling Tilburg van de Neder
landse Vereniging Van Slechthorenden (NWS) is op donder
dag 16 december van 19.00 tot ongeveer 21.00 uur. De viering
in het Rode Kruisgebouw (Leonard van Vechelstraat 2) wordt
opgeluisterd door de Vriendenclub zonder Naam uit Helvoirt.
Als afsluiting is er een gezamenlijke broodmaaltijd. De avond is
niet alleen voor ledén, maar ook voor andere belangstellenden.
Toegang: ƒ5,-.
Opgeven bij Ad van Boxtel (tel. 0411 -622304), John Smits (013-
5217447), Gerard Oerlemans (0416-373458) of Mw. Houtzager
(0416-274038).
Wie zich, bijvoorbeeld n.a.v. een artikel of cursus, wat wil ver
diepen in de positie van de vrouw en de veranderingen daarin
kan in de Openbare Bibliotheek terecht.
Om te beginnen is er een dokumentatiemap Vrouwenemancipatie
met artikelen uit kranten en tijdschriften. Persoonlijke ervaringen
zijn te vinden in En ze leefden nog lang en gelukkig.... Hierin ver
tellen vrouwen over hun ervaringen voor, tijdens en na het huwe
lijk. Het boek is uit 1980, maar de verhalen zijn nog erg herkenbaar.
Iteke Weeda heeft veel geschreven over het verschil tussen de
positie van vrouwen en mannen. In Liefde, werk en ouderschap
zijn een aantal van haar columns gebundeld die tussen 1984 en
1987 in de Libelle vérschenen.
Recenter is Bevrijd het Kreng in jezelf van Elizabeth Hilts. Zij be
schrijft op lichtvoetige wijze hoe vrouwen -opgevoed tot mee
gaande, lieve meisjes- kunnen leren hun zelfverzekerde, doel
bewuste kant naar boven te brengen.
Het Jaarboek Emancipatie... van 1997 heeft als thema de com
binatie van zorg en arbeid. Hierin wordt de stand van zaken be
keken en wordt er vooruit gekeken. Elk hoofdstuk begint met
een portret, passend bij het onderwerp. Achterin staan allerlei
statistische gegevens.
Vrouw-en-boeken? In de bibliotheek.
Eeste stap
Eer jaar nadat haar man overleden was,
besloot Maar Jongbloets de cursus te
gain volgen. Dat was de eerste stap die
ze leed om weer contact met anderen te
krigen. Ze had het leven een tijd lang niet
ziei zitten, maar wilde niet alleen thuis
bliven zitten. "Ik heb daar geleerd om
m;t andere vrouwen te praten over din
gen die echt belangrijk zijn”, zegt ze.
D»or de vertrouwelijke sfeer in de groep
warden er intieme dingen verteld. Ook
n|re jeugdervaringen als mishandeling
e incest kwamen ter sprake. "Dat kan
olidat afgesproken is dat het onder ons
□jft", zegt begeleidster Annyfrouck
feut. "Er wordt naar elkaar geluisterd en
iijereen wordt in haar waarde gelaten,
laar de cursus is niet bedoeld voor vrou
wen met zware problemen, want wij zijn
een hulpverleners."
bij de eerste bijeenkomst vertelde
I jaar (jat ze zo in de put zat na het over-
faen van haar manHaar verhaal maak-
3 ook bij anderen veel los. "Dan merkje
.at anderen met je meevoelen."
,danne van Wees-Van Hoof deed vooral
nee aan de cursus om haar mening te
oétsen aan die van andere vrouwen. Al-
instaanden, gescheiden vrouwen, we-
dlwen en 'gewone’ vrouwen met man en
kaderen. De meesten waren rond de 65
jaar, maar er waren er ook die net 50 ge
waden waren en zelfs een vrouw van
over de 70.
H*t zijn vooral Nederlandse vrouwen die
op de cursus afkomen, maar ook vrou-
Vaak genoeg zie ik dat verzorgenden plezier hebben in hun werk. Maar in een
Fries verzorgingshuis zijn ouderen mishandeld, las ik onlangs in de krant. Daar
word je stil van. Mijn gedachten gaan ook naar de mensen die het deden. Hoe
heeft het zo ver kunnen komen? Hebben zij per patiënt een vast aantal minuten
voor de verzorging? Zijn er momenten om met collega's en begeleiders stil te
staan bij moeilijke situaties in het werk?
Met name dat laatste is belangrijk. Want collegialiteit is nodig om je zo veilig te
voelen datje bij elkaar je hart kunt luchten. Of om bij het management te kunnen
aankloppen wanneer de spanning te groot wordt. Zo kun je gezamenlijk naar
ruimte zoeken om verzorgenden te begeleiden en eventueel bij te scholen. Zo
dat kwaliteit voorrang krijgt boven kwantiteit.
De cursussen van werkgroep Sarah
zijn elk voor- en najaar. Per groep zijn
er maximaal twaalf deelneemsters die
worden begeleid door twee (50-plus)
vrouwen. De tien tot twaalf bijeenkom
sten worden van 14.30 tot 16.30 uur ge
houden in Feniks/CBV (Wilhelmina-
park 62). De cursus kost/35,-.
De volgende cursus begint op 18 janu
ari. Informatie en opgave: Corrie Ver
boot (tel. 4671962) of José van der Wolf
(4551495).
Je laatste levensfase in dezelfde wo
ning doorbrengen, ongeacht hoeveel
zorg je nodig hebt. Dat is de gedachte
achter de plannen voor de nieuwbouw
van bijna honderdvijftig woningen bij
zorgcentrum Koningsvoorde, die
over ongeveer twee jaar klaar moet
zijn.
Halverwege volgend jaar begint de sloop
van vier complexen met elk vijftien aan
leunwoningen, die verouderd zijn. In de
plaats daarvan verrijst een gebouw met
zeven verdiepingen met aan elkaar gelij
ke appartementen. Het gaat om 77 wo
ningen voor senioren met een indicatie
voor een aanleunwoning, veertig voor
mensen die recht hebben op een plaats
in een verzorgingshuis en dertig wonin
gen voor ouderen die aangewezen zijn
op verpleging.
Grondgedachte is dus dat ouderen die
hier gaan wonen, niet meer hoeven te
verhuizen. Ze kunnen er terecht als ze
recht hebben op een aanleunwoning. En
wanneer ze meer zorg of verpleging no
dig hebben, kunnen ze die vanuit Ko
ningsvoorde in hetzelfde appartement
krijgen. Dat is in Tilburg nog nergens het
geval.
Voor het verzorgend personeel van Ko
ningsvoorde betekent de drastische ver-
er 1999 pagina 14
Le Seniorenwijzer verschijnt een-
I naai in de twee weken in
Le Tilburgse Koerier.
I ledactie
tiny van Bladel- Verbunt
I Hek Flipse- Tiemens
an van Groos (voorzitter)
I Vilma Hurkens
I oop Janmaat
Haartje Konings
I larel Luiijf (eindredacteur)
1 larth Noordzij
Herrie Peters
Hat de Vries
I \dres redactie
Seniorenwijzer, p/a Vincentius-
I straat 102, 5038 SR Tilburg, of
Postbus 3078,5003 DB Tilburg; tel.
I >839999.
(opij kan opgestuurd worden naar
I jet redactie-adres of naar De Til-
I iurgse Koerier, Postbus 10001,
1 5000 JA Tilburg; tel. 5368805.
De gemeentelijke subjectsubsidie
voir ouderen op of net boven het mi
ninum wordt gehalveerd. Volgens de
wéhouderkan dat, omdat de meeste
ouderen zeggen dat ze net rond kun
nen komen van hun AOW.
Wiarschijnlijker is dat ze geleerd
h&ben met armoede te leven!
Drop Oud
I De vrouwen die nu naar de cursus ko
men, lebben meer opleiding gehad, wer
ken vaker buitenshuis en leven minder
traditoneel dan tien jaar geleden. Maar
I toch lebben ook zij profijt van de cursus
en durven ze aan het einde meer te on-
derremen. Dankzij subsidie van de ge-
I meeite hoeft de financiële bijdrage voor
niemand een bezwaar te zijn.
