Wie erkend of gedoogd wordt, verkeert vaak nog in onzekerheid. Want het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken kan een land ‘veilig’ verklaren, ook tegen de
mening van Amnesty International en andere mensenrechten-organisaties in.
Een voorbeeld daarvan is Somalië, hoewel er niet eens een regering is en war
lords nog steeds de baas zijn in delen van het land. Ook Iran schijnt volgens de
Nederlandse ambtenaren weer veilig te zijn, de onderdrukking van vrouwen en
de politieke moorden op schrijvers deze maand ten spijt. Zelfs is er gesproken
over het intrekken van deA-status van Bosnische vluchtelingen, die dus volle
dig erkend zijn als vluchteling, vaak al jaren hier leven en veelal behoorlijk in-
geburgerd zijn. Vluchteling zijn in Nederland is geen pretje.
Naast Oisterwijk en Gilze krijgt Tilburg als derde Midden-Brabantse gemeente
in 1999 ook een asielzoekerscentrum. Dichterbij de bewoonde wereld dan in die
twee andere plaatsen, zodat de ontheemden zich hier hopelijk snel een beetje
thuis kunnen voelen. Daarvoor is de gastvrijheid van de inwoners van de stad
nodig. Wellicht iets om alvast over na te denken in deze periode, waarin we de
Helaas zijn er nog steeds veel mensen die in eigen land geen of onvoldoende vei
ligheid genieten. Wie geluk heeft, komt weg en zoekt dat elders. Armoede of hon
ger zet anderen er toe aan ook naar een ander land te gaan. Elk j aar geraken en
kele tienduizenden van hen in Nederland. Vrijwel allemaal, van de
twijfelgevallen tot degenen met de meest schrijnende geschiedenissen, moeten
ze door de asielzoekersprocedure. Een aantal weet binnen een dag dat ze kans
loos zijn; de anderen krijgen te maken met
een langzaam draaiende ambtelijke mo
len, en dus met maanden of zelfs jaren vol
onzekerheid. Politiek of economisch
vluchteling: dat is de kernvraag van de
procedure. Er zijn natuurlijk mensen die
-gedwongen door oorlog of onderdruk
king- huis en haard verlaten. Denk aan Bosniërs, Kosovaren en Iraniërs. Een
maal hier worden ze na de procedure erkend als vluchteling of gedoogd omdat
het in hun land ‘onrustig’ is. Maar vaak is er sprake van een kluwen van rede
nen. Kun je het bijvoorbeeld Afghanen -op de vlucht voor de hardvochtige fun
damentalisten van de Taliban- kwalijk nemen dat ze niet onder uitzichtloze om
standigheden in een armoedig kamp in Pakistan blijven? Dat ze proberen in het
onmetelijk rijke Westen werk te vinden, zodat ze wél een toekomst hebben?
"TT^\eze maand herdacht de wereld dat vijftig jaar geleden de Verklaring
g K van de Rech ten van de Mens door de meeste landen ondertekend werd.
JL Die verklaring was met de oprichting van de Verenigde Naties een
reactie op de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Naast rechtop voed
sel, inkomen en werk, onderwijs en onderdak heeft de mens ook recht
op veiligheid, was het idee toen.
