WIJZE
is
J
'Je kunt niet mopperen
tegen iemand die niets weet’
Gratis verwendag voor mantelzorgers
F
F
POST
SCRIPTUM
COLOFON
ri
i
i
i
i
i
i
i
i
i
r
r
L
K
Informatiemarkt senioren
KBO kring Tilburg 45 jaar
Plezierig ouder worden
Werkgroep Ouderen in Gesprek
Donderdagochtend 12 november houdt de Werkgroep Oude
ren in Gesprek een themabijeenkomst. Het onderwerp is: Ou
der worden: een kunst, een kunde. Dhr. J. Munnichs zal daar
over een inleiding houden. De bijeenkomst is van 10.00 tot
12.00 uur in Fraterhuis Joannes Zwijsen (Gasthuisring 56). De
koffie staat vanaf 9.30 uur klaar. Elke geïnteresseerde vanaf on
geveer 55 jaar is welkom. Aanmelden is niet nodig. Als tege
moetkoming in de kosten wordt 3,50 gevraagd.
Ziekenfonds en AWBZ
Trefpunt Sant
Glasblazen
Koersbal
Een boek als steun
Inschrijving Dag van de Mantelzorger
r
i
i
i
i
18 pagina 18
Donderdag 29 oktober 1998pagina 19
DE TILBURGS'E KOERIER
)8 78
FOTO: F.D.P. ALAIN LEMMENS FOTOMAKERS ‘S-HERTOGENBOSCH
ons een
5363051
Drop Oud
Postbus 3078, 5003 DV Tilburg;
Bij mantelzorg kan het gaan om simpelweg boodschappen doen, maar ook om het daad
werkelijk verzorgen van een zieke of een andere hulpbehoevende.
De Zangeres Zonder Naam is dood.
Blijkbaar zijn haar laatste jaren, na
haar afscheid, vol eenzaamheid ge
weest. Boem is dus ook geen garan
tie voor blijvende aandacht op je
oude dag.
“Het geven van zorg is misschien wel alledaags, maar niet gewoon.” Coördina
tor Charles Snijder van het Steunpunt Mantelzorg Midden-Brabant vindt dat er
vaker stil gestaan mag worden bij het vele werk dat mantelzorgers doen. Dus
werkt hij van harte mee aan de verwendag voor mantelzorgers die 12 november
gehouden wordt.
nee
nee
I
I
I
E N
iru
i 3 drs.
1.995,-
<RU
r prijs
liek
F
man!
'aad
W "e
49.95
De Seniorenwijzer verschijnt een
maal in de twee weken in De Til-
burgse Koerier.
Redactie:
Diny van Bladel-Verbunt
ja
ja
Veel mensen zorgen in meerdere of minder mate voor een zieke of gehandicap
te partner, familielid, vriend, vriendin of bekende. Deze mantelzorg is een breed
begrip. Het kan gaan van boodschappen doen tot intensieve verzorging. Niet al
leen intensief door de tijd die het kost, maar ook door de geestelijke belasting.
Een sprekend voorbeeld daarvan is de zorg voor een dementerende.
“Mantelzorgers verrichten vier keer zo
veel zorgarbeid als de beroepskrachten.
Ze combineren dat met hun baan of huis
houden. Bijna de helft van hen zorgt al
meer dan tien jaar. Gemiddeld zorgen ze
vijf uur per week, maar er zijn ook vele
mantelzorgers die vrijwel dag en nacht
voor hun naaste zorgen”, vertelt Snijder.
“Daar mag wel eens bij stilgestaan wor
den. Want erkenning en waardering krij
gen mantelzorgers nog veel te weinig.”
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I Voor woensdag 4 november opsturen naar Thuiszorg Midden-Brabant, Steunpunt
Mantelzorg, Antwoordnummer63019,5000 VE Tilburg. Een postzegel is niet nodig.
met allerlei nuttige informatie voor man
telzorgers en het Museum van de Zorg.
Maar u kunt er ook terecht voor een mas
sage van schouder- en nekspieren of een
behandeling door manicure, pedicure en
schoonheidsspecialisten, want (juist
ook) mantelzorgers mogen gezien wor
den!
Na een drankje is het om 12.45 uur tijd
voor een warme maaltijd. Van 14.00 tot
16.00 uur kunnen de aanwezigen genie
ten van toneel, zang en cabaret, waarna
wethouder Wim Luijendijk de dag afsluit.
Alzheimer Vereniging
Een patiënt die de ziekte van Alzheimer of een andere vorm van dementie heeft,
heeft meestal verschillende mensen om zich heen, die dag en nacht beschikbaar
(moeten) zijn. Dat legt een zware claim op deze mantelzorgers.
De Alzheimer Vereniging Midden-Brabant luistert naar hen, informeert en steunt
hen. Dat gebeurt onder meer met inloopbijeenkomsten en werkgroepen. Infor
matie: Antwoordnummer 64006,5000 VG Tilburg (een postzegel is niet nodig); of
mw. J. Vingerhoeds, tel. 4643309.
Propvolle koelkast
De 46-jarige Marieke gaat minstens vier
keer per week bij haar tante Jeanne
langs, die in een aanleunwoning woont.
Tante (83) is sinds ruim drie jaar aan het
dementeren, heeft veel van haar contac
ten verloren en verwaarloost zichzelf
steeds meer. “Sinds twee jaar krijgt ze
warme maaltijden thuisbezorgd”, vertelt
Marieke. “Dat is maar goed ook, want bo
terhammen eet ze niet of nauwelijks. En
toen ze nog zelf boodschappen deed,
moest ik haar koelkast regelmatig leeg
ruimen, omdat die propvol etenswaar
zat. Bijvoorbeeld ook met kaas, terwijl ze
die eigenlijk niet lust. En het gas hebben
we laten afsluiten, omdat we bang zijn
dat er iets gebeurt.”
De kinderloze tante bemoeide zich vroe
ger niet met haar familie. Maar toen er
sprake was van geestelijke achteruit
gang, ging het verzorgingshuis bij de
aanleunwoning er als vanzelfsprekend
van uit dat de ook in Tilburg wonende
nicht Marieke haar onder haar hoede
nam. Ze zorgt niet alleen, maar regelt ook
van alles, bijvoorbeeld intake-gesprek-
ken met de Thuiszorg, als tante die hulp
weer eens opgezegd heeft. Een oude
kennis van tante Jeanne doet haar finan
ciën en een keer per week komt een huis
houdelijke hulp.
Hoewel ze haar tante zeer regelmatig be
zoekt, krijgt Marieke veel telefoontjes
van haar: “Ook al ben ik net bij haar ge
weest, dat weet ze dat dan al niet meer.
Vaak kan ze ook de koelkast of de bad
kamer niet vindenBuiten kan ze zich he
lemaal niet oriënteren; ze weet haar
Het lot van dementie treft 10 procent van
de 65-plussers, ongeveer 200.000 Ne
derlanders; van de 85-plussers is zelfs
een kwart dement. De meesten van hen,
zo’n 70 procent woont thuis en is dus voor
een belangrijk deel afhankelijk van zorg
uit de directe omgeving. In Midden-Bra
bant hebben circa vierduizend mensen
een lichte tot ernstige vorm van demen
tie.
Hart onder de riem
Om de miljoenen Nederlanders die zorg
verlenen een hart onder de riem te ste
ken, is een landelijke dag ingesteld. Voor
de Tilburgse invulling daarvan heeft de
KBO Tilburg-Noord het initiatief geno
men en met sponsors voor de financie
ring gezorgd. De Dag van de Mantelzor-
ger op donderdag 12 november in
seniorensoos ‘t Hazennest (Kreverplein
27) wordt mede georganiseerd door het
Steunpunt Mantelzorg Midden-Brabant
en DeTwern.
Het programma begint die dag om 10.00
uur met koffie of thee en een gebakje.
Daarna vertelt een mantelzorger haar ei
gen verhaal en is er gelegenheid om te
reageren en ervaringen uit te wisselen.
Van 11.30 tot 12.15 uur is er een markt
adres niet. Ze is al een paar keer terug
gebracht door iemand uit de buurt.”
Als Marieke met vakantie wil, regelt ze
dat de hulp een keer extra naar tante
Jeanne gaat. “En ik ben blij dat de maal-
tijdbezorging elke dag langs komt; dat
geeft ook controle.”
Van haar omgeving ondervindt Marieke
weinig morele steun. “Sommige mensen
snappen zelfs niet dat het een ziekte is.”
Maar ondanks de druk wil ze opname in
een verpleeghuis zo lang mogelijk uit
stellen. “Tante Jeanne heeft altijd haar ei
gen boontjes gedopt. Daar zou ze met
tweeën of vieren op een kamer terecht
komendan verliest ze helemaal haar pri
vacy. Bovendien heb ik een band met
haar gekregen en is ze geen mopperaar,
maar juist lief. Ze is met de kleinste din
gen blij. Soms lijkt ze te snappen dat er
iets mis is en dan zegt ze: ‘Ik ben blij dat
jij er bent.””
gen voor medebewoners. Dat betekent
dat ze meestal samen in hun apparte
mentje zijn, want hij is erg afhankelijk.
“Als ik het bed opdek of onder de douche
sta, gaat hij me al zoeken. Ook is ie ach
terdochtig als ik met iemand anders
praat. Ik kan hem niet alleen laten, want
hij weet ook niet altijd hoe hij een sigaret
moet aansteken; hij zou per ongeluk
brand kunnen stichten. Soms vind ik wel
eens brandgaatjes in de vloerbedekking
en peuken, waarvan ik denk: hoe zijn die
daar nou terecht gekomen? Maar je kunt
niet terugmopperen tegen iemand die
niets weet.”
“Ik houd het vol, omdat hij een leven lang
goed voor me geweest is. En omdat ik be
sef: ik had het ook kunnen hebben. Als ik
verdrietig ben, vraagt ie of ik ziek ben of
pijn heb; hij begrijpt het niet. Ook bij an
deren kan ik mijn verdriet moeilijk kwijt.
Maar zo lang hij niemand tot last is, mag
hij bij me blijven. Ik hoop maar één ding:
dat onze lieve Heer hem haalt, als hij mij
echt niet meer herkent. Dat ik hem niet uit
handen hoef te geven.”
Uit privacy-overwegingen zijn de namen
van betrokkenen veranderd.
99, TILBURG
i75
met Jozef om te gaan: met veel geduld,
anders wordt hij agressief.
Zelf heeft Martha door zelfstudie veel op
gestoken over dementie. “Bovendien is
het aan te bevelen bij een praatgroep of
cursus te gaan als je ermee te maken
krijgt”, vertelt ze, “en een dagboek bij
houden helpt om de spanningen van je af
te schrijven.”
“Hoe zwaar het is om de hele dag met
een dementerend iemand om te gaan
weet je pas, als je het ervaart. Ik heb het
vroeger bij bezoekjes aan zieken wel ge
zien, maar je eigen man in vrij korte tijd zo
te zien veranderen, is heel wat anders.
Eerst wil je het wegstoppen, maar op een
gegeven moment zie je in: het is zo.”
In het verzorgingshuis houdt ze de ziek
te van haar man zoveel mogelijk verbor-
Op 30 en 31 oktober organiseren KBO Heikant/Quirijnstok en
KBO Tilburg in winkelcentrum Wagnerplein een informatie
markt voorouderen.
Vrijdag 30 oktober zal deze markt om 11.00 uur geopend wor
den door wethouder Wilbert van Herwijnen. Deelnemers zijn
o.a. Thuiszorg Midden-Brabant, Sociale Zaken, politie,
Twern/SBT, KBO, SOON (Samenwerkende Ouderen Organi
saties Noord), ’t Gilde, belastingdienst, Zonnebloem, Fysio Ac
tief, KPN aangepaste voorzieningen, Nederlandse Vereniging
van Slechthorenden, Netwerk van Blinden en Slechtzienden,
parochie Heikant/Quirijnstok en verzorgingscentrum De Hei
kant. Op zaterdag zijn ook politieke partijen aanwezig. Er zijn
demonstraties mini bowls (soort koersbal), darten, kerststukjes
maken, computers en oude ambachten. Optredens worden ver
zorgd door Dansgroep Ballance en het Kwartet Guus de Laat.
Openingstijden: vrijdag van 11.00 tot 18.00 en zaterdag van
9.00 tot 16.00 uur. Ouderen uit heel Tilburg zijn welkom.
De gratis Beknopte almanak voor senioren 1998, een uitgave
van KBO Tilburg Noord is op de markt verkrijgbaar bij de KBO:
daarna in ’t Hazennest (Kreverplein 27), bij apotheken, banken,
wijkcentra in Noord en De Twern (Vincentiusstraat 102).
De Kring Tilburg van de KBO viert zijn 45-jarig bestaan op drie
feestelijke middagen in de concertzaal. De eerste middag is op
dinsdag 3 november; op dinsdag 10 november en op woensdag
18 november wordt het programma herhaald. De middagen zijn
ook toegankelijk voor niet-leden.
Om 13.00 uur gaat de zaal open en is er een ontvangst met kof
fie en een versnapering. Er zijn optredens van Combo 40-plus,
de Brabantse troubadour Lya de Haas met begeleiding van
Henny Korsten en schrijver/verteller Henri de Booi, die met krui
dige verhalen de Meierijse cultuurtot leven weet te brengen. En
tree 2,50 voor KBO-leden en 3,50 voor niet-leden. Kaartjes
zijn te koop bij de KBO-afdelingen en op 2 november bij het
KBO-kantoor (Vincentiusstraat 102).
Club 92 (55+ Senioren Tilburg Zuid-West) organiseert samen
met het Ouderenwerk van De Twern en de GGD een informa-
tie-ochtend over plezierig ouder worden. Diverse onderwerpen
over het beleven van de derde levensfase komen aan de orde.
Deze bijeenkomst is op woensdag 11 november van 10.00 tot
12.00 uur in de kantine van sporthal De Blaak (Grebbe 63). Ie
dere geïnteresseerde is van harte welkom. Toegang en eerste
kopje koffie/thee zijn gratis.
De ouderenwerkgroep van wijkcentrum De Nieuwe Stede or
ganiseert donderdag 5 november een infobijeenkomst over het
ziekenfonds en de AWBZ. Een voorlichter van zorgverzekeraar
VGZ vertelt dan over de inhoud van het ziekenfondspakket, het
aanvullingsfonds en de eigen bijdrage. Ook komt aan de orde
hoe de ziekenfondspremie is samengesteld en wat de AWBZ
inhoudt bij opname in een verzorgingshuis. Natuurlijk is er ge
legenheid tot het stellen van vragen. Ook mensen die elders
verzekerd zijn, zijn van harte welkom. Aanvang 14.00 uur; en
tree is gratis, evenals een kopje koffie met cake. Adres: Capu-
cijnenstraat 156, hoek Diepenstraat.
Ouderen Trefpunt 55+ ’t Sant (Beneluxlaan 74) houdt op
woensdag 4 november een Vlaamse kermis met leuke spelle
tjes te winnen zijn. Kosten 1,50 p.p. Aanvang 10.00 uur.
Op woensdag 11 november is er een bingo, ook met mooie prij
zen. Kosten 7,50 voor een kaart van tién ronden. Aanvang
10.00 uur.
Het Trefpunt houdt op woensdag 2 december een St. Nicolaas-
viering. Koffie met versnapering zijn in de prijs inbegrepen. Kos
ten 5,- p.p. Inschrijven kan t/m 24 november.
De SOON (Samenwerkende Ouderen Organisaties Noord) or
ganiseert op woensdag 4 november een demonstratie sier-
glasblazen in Seniorensoos Het Hazennest (Kreverplein 27).
Aanvang 14.00 uur; zaal open 13.00 uur. De entree is gratis,
evenals een kopje koffie of thee. Na de demonstratie is er gele
genheid om sierglasstukken te kopen.
Koersbal spelen kan elke woensdagmorgen van 9.30 tot 11.30
uur in buurtcentrum Soekmekaar (Gen. Kockstraat 2a). Nieuwe
leden zijn van harte welkom. Kosten 8,50 per maand.
Als u uw partner, uw ouders of een andere naaste verzorgt, kunt
u op uw beurt ook steun gebruiken. In de Openbare Bibliotheek
Tilburg is informatie aanwezig waar u als mantelzorger wat aan
kunt hebben.
Zo staat er de Kleine almanak voorinformatie en advies: mantel
zorgers. Hierin staat heel beknopt bruikbare informatie. Om de
mantelzorg lang vol te kunnen houden, is het belangrijk ook goed
voor jezelf te zorgen. In de cursus Zorgen vooreen andervan Te-
leac wordt o.a. verteld hoe u overbelasting kunt herkennen en
vobrkomen. De cursus is er zowel in boekvorm als op video.
Zorgt u voor iemand met de ziekte van Alzheimer en kunt u wel
wat tips gebruiken? Praktische aanwijzingen vindt u in boeken
als Leven met Alzheimer, Een dag van 36 uur en Omgaan met
de ziekte van Alzheimer. Ook het lezen van het persoonlijk ver
haal van iemand die hetzelfde heeft meegemaakt kan u helpen.
Dubbel verlies is het aangrijpende relaas van Sophie Prins, wier
man getroffen wordt door de ziekte van Alzheimer. Connie van
Nieuwkerk doet in Gerafelde waardigheid verslag van het de
menteringsproces en het uiteindelijke overlijden van haar va
der.
Als u door de zorg voor uw partner voortdurend aan huis ge
bonden bent, zodat u ook de bibliotheek niet (meer) kunt be
zoeken, kunt u overigens een beroep doen op de Bezorgdienst
van boeken aan huis van de Openbare Bibliotheek Tilburg (Otto
Janssen: Tel. 5428089).
Agressief
Eigenlijk valt de mantelzorg die zij geeft
wel mee, zegt Marieke een aantal keren
tijdens het interview. Nee, dan de me
vrouw die vrijwel de hele dag voor haar
demente man zorgt; haar heeft ze een
keer ontmoet op een bijeenkomst voor
mantelzorgers.
Dat is Martha (73) die anderhalf jaar ge
leden met haar man Jozef (75) naar een
verzorgingstehuis verhuisde. De man
was toen al ruim drie jaar aan het de
menteren en zelf was Martha lichamelijk
niet gezond.
“Ik ben ooit met een lieve man getrouwd,
maar nu scheldt hij regelmatig”, vertelt
Martha. “Familieleden herkent hij niet
meer en soms weet hij ook niet meer dat
ik zijn vrouw ben en ziet hij zijn moeder in
mij.” Jozef gaat op werkdagen ‘s middags
naar de dagopvang. “Hij is daar in goede
handen. Dan heb ik even tijd om bood
schappen te doen, de kinderen of vrien
dinnen te spreken. Al is het maar door de
telefoon, want die contacten heb je no
dig.”
De rest van de tijd verzorgt ze hembij het
aan- en uitkleden en hem wassen krijgt
ze hulp van personeel van het tehuis.
Sommige personeelsleden moet ze wel
eens wijzen op wat de beste manier is om
Opvang
Voor mantelzorgers die thuis niet gemist
kunnen worden, zijn ervoor 12 november
twee oplossingen georganiseerd. De
Hulpcentrale van stichting Contour kan
een vrijwilliger vragen als gezelschap
voor degene die u verzorgt. En een aan
tal verzorgingstehuizen is bereid men
sen die verzorging nodig hebben gedu
rende deze dag op te vangen. U moet dit
wel even op de inschrijfstrook vermel
den, net als een antwoord op de vraag of
u zelf vervoer nodig heeft om naar de gra
tis Dag van de Mantelzorgerte komen. Er
wordt dan telefonisch contact met u op
genomen. De inschrijving, waarop u ook
dieetwensen kunt aangeven, moet
woensdag 4 november binnen zijn in ver
band met het bestellen van maaltijden.
I
Ja, ik kom graag naar de Dag van de Mantelzorger in ‘t Hazennest
I (Kreverplein 27, Tilburg-Noord). I
I
I De heer/mevrouw
1 Straat
J Postcode en woonplaats
Telefoon
Dieet
I Heeft u bemiddeling nodig voor oppas/opvang?
I Heeft u bemiddeling nodig voor vervoer?
uii ly ven i oiciuei- v ui uui u
Riek Flipse-Tiemens
I Jan van Groos (voorzitter)
I Wilma Hurkens
Joop Janmaat
I Karei Luiijf (eindredacteur)
Barth Noordzij
I Kees Vermunt
I Adres redactie:
1 Seniorenwijzer, p/a Vincentius-
I straat 102, 5038 SR Tilburg, of I
Postbus 3078, 5003 DV Tilburg;
Tel. 583 99 99
Kopij kan opgestuurd woren naar
het redactie-adres of naar De Til-
burgse Koerier postbus 10001.
I 5000 JA Tilburg: Tel. 536 88 05. I
Deadline: donderdag 12.00 udr
I voor de verschijningsdatum.
