te
BADKAMER
w i j z
Boek over vijftigjarig St. Jozefzorg
Van pension voor ouden van dagen tot Zorgcentrum Tilburg Zuid
Oktober themamaand Ouderen en Bewegen
COLOFON
ri
i
i
i
i
i
i
i
i
i
jorg
r
i
i
i;
i
i
i
i
i
i
Rectificatie subjectsubsidie
Informatiewinkel AOW en ANW
KBO kring Tilburg 45 jaar
Bijeenkomst Slechthorenden
Plezierig ouder worden
Rijvaardigheidstest
Goedkoop met de trein
DE TILBURGSE KOERIER
Donderdag 15 oktober 1998 pagina 15
i pagina 14
lies voor
i voldoet.
geld
ivies
St. Jozefzorg in 1953, gezien vanaf de Ringbaan Zuid.
FOTO: COLLECTIE GEMEENTEARCHIEF TILBURG
Al ongeveer twee jaar erger ik me er aan dat we voor de telefoon 17,5 procent
t4
IUIS
■5220101
ucadoren,
ht en
:ijd liever
n mooie
zit
uwing
er.
RKOOP
FONDS
Als slotmanifestatie van de themamaand
wordt een koersbal-toernooi gehouden.
Koersbal, ook mini-bowlsgeheten, is een
sport die vrijwel iedereen kan doen. Het
wordt binnen gespeeld op een mat van
HET WOORD
IS AAN...
In deze rubriek kan iedereen van 55 jaar en
ouder zijn of haar mening geven over al
lerlei zaken. Schrijf uw verhaal op in on
geveer tweehonderd woorden en stuur
dat naar de redactie van de Seniorenwij-
zer, p/a Tilburgse Koerier, Postbus 10001
5000 JA Tilburg, onder vermelding van
‘Het woord is aan...’ Inzenden betekent
niet dat uw brief automatisch geplaatst
wordt.
Het toernooi is op maandag 26, woens
dag 28 en donderdag 29 oktober in Terra
Nova, Nieuwlandstraat 44-46, steeds
van 14.00 tot 16.00 uur. Deelnemers zijn
teams van Résidence De Noordhoek,
KBO ‘t Heike en de buurthuizen In de
Boomtak, Loven-Besterd en Boerdij Vis
sers. Toeschouwers zijn welkom.
Postbus 3078, 5003 DV Tilburg;
Tel. 583 99 99
Kopij kan opgestuurd woren naar
het redactie-adres of naar De Til-
burgse Koerier postbus 10001.
5000 JA Tilburg: Tel. 536 88 05.
Deadline: donderdag 12.00 uur
voorde verschijningsdatum.
n5420537
schuifdeu-
jelvloer en
ouwkasten.
ar slaap-
I straat 102, 5038 SR Tilburg, of I
Postbus 3078, 5003 DV Tilburg;
Tel. 583 99 99
Kopij kan opgestuurd woren naar
het redactie-adres of naar De Til-
burgse Koerier postbus 10001.
I 5000 JA Tilburg: Tel. 536 88 05. I
Deadline: donderdag 12.00 uur
I voor de verschijningsdatum.
INRUIL
HOGELIJK»
SS"
De Seniorenwijzer verschijnt een
maal in de twee weken in De Til-
burgse Koerier.
Redactie:
Diny van Bladel-Verbunt
Riek Flipse-Tiemens
Jan van Groos (voorzitter)
Wilma Hurkens
Joop Janmaat
Karei Luiijf (eindredacteur)
Barth Noordzij
Kees Vermunt
Adres redactie:
Seniorenwijzer, p/a Vincentius-
Fusie
De maatschappelijke veranderingen gin
gen natuurlijk ook niet aan St. Jozefzorg
voorbij. Ook dit tehuis kreeg te maken
met een ander soort bewoners. Steeds
meer ouderen blijven zo lang mogelijk
zelfstandig wonen, indien nodig met hulp
van mantelzorgers en Thuiszorg. De ver
zorgingstehuizen krijgen daardoor oude
re bewoners, die meer zorg nodig heb
ben. Verpleeghuizen, zoals er in 1969
een bij St. Jozefzorg geopend werd, blij
ven eveneens nodig.
Daarnaast werd het werk in de ouderen
zorg steeds verder geprofessionali
seerd, wat ook gevolgen had voor het be-
stuurswerk en het management.
Efficiency-maatregelen van de provincie
leidden bovendien tot schaalvergroting:
in 1993 fuseerden St. Jozefzorg, Ko-
ningsvoorde en Mariëngaarde tot Zorg
centrum Tilburg Zuid.
Tussentijds had St. Jozefzorg de nodige
gedaantewisselingen ondergaan.
Het boek is toegankelijk voor een brede
groep geïnteresseerden. Van Dorema-
len, die bij zijn werk steun kreeg van Ro
nald Peeters van het Gemeentearchief,
maakte onder meer gebruik van kranten
knipsels, rapporten en notulen en inter
viewde een aantal betrokkenen, onder
wie -de onlangs overleden- voormalig
bestuurslid en CDA-wethouder Ad Dries
sen.
Tegenwoordig wordt zorg voor hulpbe
hoevende ouderen, ondanks alle bezui
nigingen, als bijna vanzelfsprekend be
schouwd. Maar die zorg is pas na de
Tweede Wereldoorlog serieus van de
grond gekomen. Hoe het veel ‘ouden van
dagen’ daarvóór verging, wordt ook in het
boek geschetst. Spaargeld of sociale
voorzieningen waren er niet. Het bete
kende werken tot de dood of afhankelijk
heid van liefdadigheid: als zeventigjarige
karweitjes opknappen voor de textielfa
brikant, of met de helft van een toch al ka
rig weekloon thuis ‘mogen’ blijven. Eind
vorige eeuw werd het Tilburgse Algeme
ne Verzekeringsfonds voor Werklieden
gesticht, inclusief een oudeliedenfonds
voor wie te oud was om te werken.
Maar vele ouderen bleven afhankelijk
van de armenzorg en menige hulpbe
hoevende kwam terecht in het St. Jo-
sephgasthuis aan de Lange Nieuwstraat
of in een van de godshuizen van de Zus
ters van Liefde.
Een katholiek pension voor ouden van dagen: dat is wat bouwpastoor Piet van
der Velden van de parochie Fatima vijftig jaar geleden voor ogen had bij de op
richting van de stichting St. Jozefzorg. Het voor die jaren zeer moderne tehuis is
sindsdien met zijn tijd meegegaan. De Tilburgse historicus/publicist Henk van
Doremalen schreef er een boek over.
Zoals steeds de laatste jaren, stellen vele
verenigingen en clubs tijdens de thema
maand hun deuren open, zodat ouderen
van een heel scala bewegingsactiviteiten
kunnen uitzoeken of ze die leuk vinden
en of ze die aankunnen. Wie tevoren over
dat laatste twijfels heeft, doet er natuur
lijk verstandig aan even met haar of zijn
huisarts te overleggen.
Een aantal van de driehonderd activitei
ten is alleen voor ouderen. Andere wor
den georganiseerd door clubs of vereni
gingen, die alle leeftijdsgroepen
herbergen. De variatie is groot: van een
voudig tot een behoorlijk hoog niveau,
van weinig belastend tot flink inspan
nend. Voor elke leeftijdscategorie bij de
senioren is wel wat te vinden: voor de fit
te 50-plusser én voor de wat minder be
weeglijke tachtiger. Want: bewegen is
gezond, voor iedereen!
In het gratis Sport- en Spelspoorboekje
50+ staat alles alfabetisch handig op een
rijtje. Het gaat daarbij om zeer uiteenlo
pende bewegingsactiviteiten: bijvoor
beeld van aerobics, via badminton, fiet
sen, gymnastiek, jeu de boules, roeien,
stijl- en volksdansen, volleybal, wandelen
tot zelfverdediging en zwemmen. Alle ac
tiviteiten -behalve die van sportscholen-
kunt u deze maand dus gratis proberen.
Speciaal voor ouderen zijn er in Tilburg, Udenhout en Berkel-Enschot zo’n drie
honderd sport- en bewegingsactiviteiten. Ze staan allemaal in het nieuwe Sport
en Spelspoorboekje 50+, dat een paar weken geleden van de persen rolde. Het
boekje is gratis verkrijgbaar bij huisartsen, wijk- en buurthuizen, bibliotheken en
fysiotherapeuten. Vrijwel alle activiteiten die er in staan, kunt u in oktober -ook
voor niets- proberen. Want de themamaand Ouderen en Bewegen is dit jaar door
de late zomervakantie een maandje later.
land. Het werd een “modelpension in de
meest katholieke stad van Nederland.”
Daar woonden in het begin 104 echtpa
ren, 67 alleenstaanden en de verzorgen
de zusters.
Bij de gemeenschappelijke tuin ver
bouwde een boer wat groentenook hield
hij er varkens en kippen die het keuken
afval aten en op hun beurt tot voedsel
dienden. In Tilburg heel normaal: het be
spaarde op de uitgaven.
Nieuwbouw met ruime zit-slaapkamers
met elk een eigen douchecel, toilet en
keukenhoekje werden in 1980 aan de
Kruisvaardersstraat in gebruik geno
men Daarna werd het oude pension aan
de Ringbaan Zuid verbouwd tot 52 aan
leunwoningen. Het verpleeghuis werd
halverwege de jaren tachtig gerenoveerd
en uitgebreid.
Naast het verpleeghuis werd in 1996 een
nieuwe afdeling geopend. Daar is op de
begane grond een verpleegafdeling; op
de drie verdiepingen erboven bevinden
Het boek besteedt verder uitgebreid aan
dacht aan (veranderingen in) personeel,
vrijwilligers en bewoners. Ook de toe
komst komt aan de orde: Zorgcentrum
Tilburg Zuid en woningcorporatie TBV
onderzoeken hoe ze samenwerking op
het gebied van gezondheidszorg en
volkshuisvesting het best gestalte kun
nen geven. Tevens komt er een nieuwe
afdeling voor maximaal veertig mensen
die niet alleen verzorging nodig hebben
vanwege lichamelijke of psychogeriatri
sche gebreken, maar ook psychiatrische
zorg omdat ze ernstige gedragsstoornis
sen hebben.
50 jaar St. Jozefzorg. Terugblik in
woorden beeld; 96 pagina’s, rijkelijk
voorzien van foto’s; ƒ25,-. Verkrijg
baar bij Zorgcentrum Tilburg Zuid,
Wethouderslaan 9 (tel. 5831000) of
Gemeentearchief (Ronald Peeters),
Kazernehof 75 (tel. 5429470).
acht bij twee meter. Het lijkt een beetje op
de jeu-de-boules, maar de ballen zijn
groter en niet rond, waardoor ze een
kromme koers volgen.
zich opleunwoningen. Daardoor kunnen
(echt)paren van wie één partner verzor
ging nodig heeft en de ander zelfstandig
kan wonen, toch (deels) bij elkaar blijven.
In het artikel over het Woonlastenplafond in de vorige Senio
renwijzer stond een erg vervelende fout. Er werd namelijk ver
meld dat er ook voor de subjectsubsidie een glijdende schaal
zou zijn, waardoor bijvoorbeeld AOW-ers met een klein pen
sioen daarvoor deels in aanmerking zouden komen. De politie
ke discussie hierover is nog niet helemaal uitgewoed, maar de
informatie was onjuist. Onze excuses daarvoor.
Alleen inwoners van de gemeente Tilburg met een minimum-in-
komen komen dus in aanmerking voorde subjectsubsidie, ook
mensen met alleen een AOW- of ANW-uitkering. Kinderen tot
18 jaar waarvoor kinderbijslag wordt ontvangen, en mensen
van 65 jaar en ouder kunnen maximaal 500 gulden per persoon
per jaar krijgen; anderen maximaal 200 gulden. Het netto
maandinkomen mag (nu) niet hoger zijn dan ƒ1374,56 voor een
alleenstaande, ƒ1767,29 voor een alleenstaande ouder en
ƒ1963,65 voor een echtpaar of samenwonendenVoor mensen
die in een tehuis of inrichting verblijven, gelden andere normen.
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft sinds begin deze
maand een informatiewinkel aan de Heuvelring 228. De winkel
is een proef om te onderzoeken hoe de dienstverlening verbe
terd kan worden. Als de proef van een half jaar slaagt, zet de
SVB landelijk 25 van deze winkels op. In Tilburg kan men nu dus
al terecht met vragen over de drie wetten die de SVB uitvoert:
de Algemene Ouderdomswet (AOW), Algemene Nabestaan
denwet (ANW) en de Kinderbijslagwet. Openingstijden: maan
dag t/m vrijdag 9.00 tot 18.00 uur.
De KBO in de gemeente Tilburg viert zijn 45-jarig bestaan op
drie feestelijke middagen in de concertzaal. De eerste middag
is op dinsdag 3 november; op dinsdag 10 november en op
woensdag 18 november wordt het programma herhaald.
Om 13.00 uur gaat de zaal open en is er een ontvangst met kof
fie en een versnapering. Er zijn optredens van Combo 40-plus,
de Brabantse troubadour Lya de Haas met begeleiding van
Henny Korsten en schrijver/verteller Henri de Booi, die met krui
dige verhalen de Meierijse cultuurtot leven weet te brengen. En
tree 2,50 per persoon; kaarten te koop bij het bestuur van de
eigen KBO-afdeling.
Donderdag 15 oktober viert afdeling Tilburg van de Nederland
se Vereniging voor Slechthorenden (NWS) het 90-jarig be
staan van de landelijke vereniging en het 15-jarig bestaan van
de afdeling. Op deze avond is er een demonstratie spraakafzien
met ondersteunende gebaren en daarna een gezellig samen
zijn. Er wordt gebruik gemaakt van ringleiding en overheadpro
jector. De avond is toegankelijk voor iedereen die meer wil we
ten over slechthorendheid. Plaats: Rode Kruisgebouw,
Leonard van Vechelstraat 2. Ook organiseert de NWS elke
eerste donderdag van de maand een ontmoetingsmiddag van
14.00 tot ±16.00 uur.
De ouderenwerkgroep van wijkcentrum De Nieuwe Stede en
het ouderenwerk van De Twern/SBT organiseren donderdag
22 oktober een infobijeenkomst over plezierig ouder worden.
Tijdens deze middag wordt ingegaan op tijdsbesteding, het be
houden van een doel in je leven en hoe je het best actief kunt
blijven. Met de kwis Ouder is wijzer en de video Verlegen met
de t/ydwordt aandacht besteed aan deze onderwerpen. Er is vo
lop gelegenheid om vragen te stellen. Aanvang 14.00 uur in De
Nieuwe Stede, Capucijnenstraat 156 (hoek Diepenstraat).
ANWB, BOVAG en WN hebben voor 50-plussers een rijvaar
digheidstest in het leven geroepen, waar u niet voor naarde slip-
baan hoeft. Neen, gewoon in uw eigen auto, met een ervaren
rij-instructeur naast u, door uw eigen omgeving. Als het minder
goed uitvalt, zijn er geen vervelende gevolgen aan verbonden;
de rij-instructeur geeft alleen adviezen. Ook worden uw gehoor
en uw zien getest. Met de tests wordt een beroep op uw eigen
verantwoordelijkheid gedaan: voor uw eigen veiligheid en die
van anderen.
Mensen met een handicap (met een gewone of een aangepas
te auto) kunnen ook aan de test deelnemen. Voor hen geldt
geen leeftijdsbeperking.
U kunt u aanmelden bij het Tilburgs Overleg Gehandicaptenor
ganisatie (TOG), tel. 4686165. Na aanmelding en overmaking
van ƒ10,- op giro 4880784 onder vermelding van BROEMtest,
krijgt u een uitnodiging thuisgestuurd. De BROEMtest wordt ge
houden op maandag 26 oktober in en bij wijkcentrum ’t Sant, Be-
neluxlaan 74.
Het Trefpunt Gasthuisring/Vredeskerk organiseert op donder
dag 22 oktober een voorlichtingsmiddag over goedkoop reizen
met de NS. Er is volop gelegenheid om vragen te stellen. De mid
dag begint om 14.00 uur in het parochiehuis aan de Vredeman
de Vriesstraat 38. Toegang en een kop koffie of thee zijn gratis.
Beweging in de bibliotheek
Overweegt u meer te gaan bewegen? Natuurlijk kunt u bij clubs
gaan kijken. Maar om u te oriënteren kunt u ook een kijkje ne
men in de Openbare Bibliotheek Tilburg. Daar kunt u boeken
over een u onbekende sport of videobanden met oefeningen
vinden.
Zo is er een videoband Kw/efc met gymnastiekoefeningen voor
55-plussers. Boeken met soortgelijke oefeningen zijn er ook.
Eén ervan is Ton Duijvestijn’s Bewegen als je ouder wordt.
Ook als u meer wilt weten over Mensendieck, yoga of T’ai Chi
kunt u in de bibliotheek terecht. In Gezond bewegen beschrijft
Inez van Eijk de Mensendieck-oefentherapie en geeft daarbij
een aantal tips over goede lichaamshoudingen en oefeningen
om die te bevorderen. Jaren geleden schreef Helga Polet-Kit-
tler al het boek Yoga, ook voorouderen; hierin staan gemakke
lijke oefeningen “voor veerkracht en vitaliteit”. Maar u kunt na
tuurlijk ook Fit en gezond met yoga van Howard Kent gebruiken
met een eenvoudig te volgen jaarprogramma yoga-oefeningen
voor de leek.
De laatste tijd hoor je meer en meer over T’ai Chi. Weet u hele
maal niet wat het is? Dan is een videoband aan te raden. In Da
vid Carradine’s Tai Chi workout kunt u beoefenaren met prak
tijklessen bezig zien. Wilt u zelf aan de slag met T’ai Chi, dan
kunt u bijvoorbeeld het Oefenboek T’ai chi Chuan van Emiel
Smulders lenen in de bibliotheek.
Varkens en kippen
Pas in tweede helft van de jaren veertig
komt daar echt verandering in. Dat er dan
nagedacht wordt over de huisvesting van
ouderen, heeft te maken met hun groei
end aantal en met de woningnood, die
zich in die periode van naoorlogse we
deropbouw en baby boom sterk deed
voelen. Daaruit komt ook de oprichting
van St. Jozefzorg voort.
Dat moest iets nieuws worden volgens
de initiatiefnemers, pastoor Van der Vel
den voorop, schrijft Van Doremalen.
Geen slaapzalen en gescheiden opvang
voor mannen en vrouwen meer, maar ei
gen kamers voor echtparen en voor al
leenstaande vrouwen en mannen. Ook
was deze ouderenzorg niet voor welge-
stelden bestemd, maar juist arbeiders en
middenstanders, die niet meer zelfstan
dig konden blijven wonen, moesten er
een onbezorgde oude dag kunnen slij
ten. De minst bedeelden onder hen kon-
den er pas terecht na de invoering van de
AOW in 1957, omdat ze voordien de pen-
sionprijs niet konden opbrengen.
St. Jozefzorg had in die beginjaren een
sterk katholieke signatuur. Het bestuur
was KVP-achtig samengesteld en het
verzorgend personeel bestond uit zus
ters van de congregatie van het Heilig
Hart. Maar de moderniteit van de zorg
was een voorbeeld voor de rest van het
BTW moeten betalen. Het abonnement is ook duurder geworden en mijn totale
gemiddelde rekening is zo van circa 70 gulden naar ruim 95 gulden per twee
maanden gestegen. Zonder dat ik meer gesprekken voer! Mijn laatste telefoon
rekening bedroeg ƒ96,48, waarvan slechts ƒ23,21 voor (kale) gesprekskosten.
Nu heb ik op TV gezien dat het toezichtsorgaan Opta en de KPN aan het onder
handelen zijn. De Opta vindt dat de gesprekken goedkoper moeten, maar het
abonnement mag zo blijven. Maar waarom is dat abonnement plotseling duurder
geworden? Zo halen ze wat ze met de ene hand ‘terug geven’ met de andere hand
bij voorbaat dubbel naar zich toe! Daarbij denken ze blijkbaar niet aan de senio
ren die een betaalbare telefoon heel hard nodig hebben.
Een 91-jarige vrouw
