iat
‘Gefascineerd door de schoonheid van het verval’
1
Ji
E
39?5
Wijnand van Lieshout:
lenken mee.
"•g
JP 200,=
!0.=
pagina 14
DE TILBURGSE KOERIER
Woensdag 24 decemberpagina 15
n zaterdag.
ge/d
i vies
De een adoreert zijn werk, een ander kijkt er met afschuw naar.
Maar op het werk van de Tilburgse fotograaf Wijnand van
Lieshout mag zonder meer het etiket ‘uniek’ geplakt worden.
Niet alleen door de thematiek.
Verval, aftakeling, verrotting en verderf gepassioneerd
weet Wijnand juist de
zwarte pagina’s van ons leven
tot schoonheid te verheffen.
Nauwgezet en minitieus
ensceneert en bouwt hij zijn
bizarre installaties, stillevens
en decors. Zijn fototoestel
vormt daarbij het penseel.
Marijke van de Wouw
.ET!!!
■Tü!
Jaarlijks reserveert de Tilburgse Koerier in de Kerst
uitgave een pagina voor een Tilburgse kunstenaar.
Waar we normaal ruimte maken voor pen en penseel,
krijgt dit jaar de fotografie vrij baan. Voor wie nog
mocht twijfelen: Van Lieshouts werk vormt het ultie
me bewijs dat fotografie wel degelijk kunst is.
Geïnfecteerd door het verzamelvirus
Klein Wijnandje was een geboren verzamelaar. Z’n eer
ste verzameling zal hij zich zijn leven lang blijven her
inneren. Want die verzameling verdween in het ‘helle
vuur’. Het was een gewoon potkacheltje, waarin hij
van de frater op school eigenhandig alle met pijn en
moeite verzamelde filmster-plaatjes moest gooien.
Maar in de beleving van het jonge kereltje smolten Est
her Williams, Doris Day, Greta Garbo en al die anderen
weg in het hellevuur. Inmiddels telt Van Lieshout 57
lentes maar hij is nog steeds een gepassioneerd ver
zamelaar. Alles wat met verval en aftakeling samen
hangt, kan op zijn belangstelling rekenen. Het ver
stof moet rijpen
Van Lieshout heeft iets met verval en aftakeling. “Het
is een essentieel onderdeel van ons bestaan. Vanaf het
moment datje begint te leven, ben je op weg naar de
dood.” Het is Wijnands kracht om juist de zwarte blad
zijdes van ons bestaan, verval, aftakeling, rotting en
verderf, als schoonheid weer te geven. Daarin gaat hij
ver. Bijna alle voorwerpen die hij thuis op planken
klaart waarom hij niet alleen in zijn woning omringd
wordt door een even diverse als onafzienbare collec
tie voorwerpen die aantasting in de breedste zin van
het woord als gemene deler hebben. Zijn verzamel
woede was zo groot dat hij daarnaast nog twee lood
sen volgestouwd heeft met de meest uiteenlopende
rekwisieten voor zijn installaties. Etalagepoppen,
maskers, kunstledematen, dieren op sterk water -
“daar kwam ik via een veearts aan” -, vooroorlogs zie-
kenhuismeubilair, - "zelfs een operatietafel die in het
oude Elisabethziekenhuis nog dienst deed” -, Van Lies
hout kon alles wel gebruiken. Ook zijn huiskamer oogt
als een sfeervol rariteitenkabinet. In een kamerhoge
kast staan de open planken volgepakt met kleinere,
maar even noodzakelijke ingrediënten voor zijn stille
vens.
“Er is maar heel weinig wat ik weggooi,” merkt hij op.
Wie even rondkijkt kan dat bevestigen. Zilverpapier
tjes, kurken, zelfs een gedroogd zalmvelletje behoren
tot zijn onalledaagse huiskamerinterieur. “Toch trek ik
er nu niet echt meer op uit om spullen te verzamelen.”
In het verleden was dat wel anders, beaamt hij. Al tij
dens zijn studie in Antwerpen aan dé Koninklijke Aca
demie voor Schone Kunsten in de zestigerjaren struin
de hij heel België af op zoek naar spullen die de moeite
waard waren. Toch wees destijds niets op een toe
komst als fotograaf. Van Lieshout begon na zijn oplei
dingen aan achtereenvolgens de Academie in Tilburg,
de Jan van Eijck academie in Maastricht en de Ant
werpse academie, zijn carrière als kunstenaar ‘ge
woon’ als vrij schilder.
heeft staan, staan gewoon te bestoffen. “Ik roep be
wust het stof op.” Zo staat in een hoekje van de kamer
een installatie die hij al in 1985 gebouwd heeft. Het
stof ligt er meer dan duimendikop. En hoe vreemd ook,
het stoort niet en is absoluut niet irritant. Het intrigeert
en boeit eerder door het geënsceneerde karakter. De
voorwerpen zijn met zorg gerangschikt en het stof is
liefdevol gespaard. Het vraagt eerder om een verrui
ming van het begrip ‘schoonheid’. Diverse overvolle
planken met spullen ogen inmiddels ook al aardig
grijs. “Stof moet rijpen", verklaart Wijnand simpel. Dat
hij heel zuinig op zijn bestofte rekwisieten is blijkt uit
de pincet en handschoenen die klaarliggen om de spul
len die hij nodig heeft te pakken. Vette vingers zijn ab
soluut taboe! Alle processen die met de vergankelijk
heid te maken hebben, fascineren Van Lieshout. Wat is
het effect van de tijd? "Ik heb, een jaar of vijf geleden,
eens een broodje op een blikken bus gelegd.” Hij laat
het resultaat van dit experiment zien. Als een strakge
spannen huidje hangt wat nog rest van het broodje
over het blik heen. Ook schimmels krijgen hun kans bij
Wijnand. Ze woekeren uit tot landschappen met de
meest verrassende vormen in schitterende kleuren.
Een eigen wereld creëren
“Ik heb menig nietsvermoedende Tilburger de stuipen
op het lijf gejaagd," grinnikt Van Lieshout. Zijn geën
sceneerde fotografie kreeg voor het eerst vaste vorm
rond 1969. Hij begon toen met het construeren van
grote tableaux vivants op de zolder van zijn atelier. In
deze constructies verwerkte hij ook allerlei bewegen
de elementen. Hij wist menig cafébezoeker te verlei
den tot een bezoek aan zijn wondere wereld. “Niet ie
dereen kon dat waarderen hoor. Er zijn weleens
mensen gillend weggelopen." Nadeel van deze con
structies was hun tijdelijke en ongrijpbare karakter.
Dat vormde voor Van Lieshout de belangrijkste reden
om zijn werk vast te leggen op groot formaat kleu
renfoto's. In zijn foto’s schept hij een geheel eigen we
reld. Mysterieus, surrealistisch en vaak met een eroti
sche ondertoon. Manipulaties in de donkere kamer of
met de computer zijn hem vreemd. “Alles op mijn
foto’s bestaat echt.”
Huivering of poëzie
“Ondanks de huivering waardoor veel mensen bij het
zien van mijn werk bevangen worden, vinden ze het
vaak toch schitterend.” Maar Van Lieshout erkent dat
niet iedereen de door hem wel zeer confronterend
weergegeven gevolgen van de tand des tijds kan
waarderen. Zelf vindt hij zijn werk recentere werk mil
der geworden. "Eerder poëtisch dan huiveringwek
kend."
Het werk ‘Automme’ (1996), dat op deze pagina cen
traal staat, is een duidelijke representant van Wij
nands recentere werk.
Als vitrine is een klein houten kastje gebruikt. De ‘in
grediënten' worden gevormd door poppenoogjes, een
vlinder, een kastanjebolster, perzikpit, een halve wal
noot en een tangetje. Voor de belichting, wie ander
werk van Wijnand kent zal zich verbazen over de kleur
keuze, heeft Van Lieshout gebruik gemaakt van twee
studioflitsers. "Voor mij is het een uitdaging om met
minimale middelen aan de slag te gaan." Het ‘Ratten
paleis’ uit 1995 is een meer traditionelere Van Lies
hout; minitieus gebouwd en geënsceneerd en haast
surrealistisch belicht.
15420537
leurmakerij
149?°
75?°
15?°
49?5
69?5
JESTRA
BAL BAL
in maat 4 en 5
isÖil. Hamers heeft
UW-en schuifwanden.
L
iiiemoReliikheden
’mMWI.W.'a I
epershandschoenen
.95/149.95/139.95/129.95
OUSEN
leuren
en Senior
I5 per paar
S
lormaal 19.95
XXL OP=OP
mor 35.00
voor 45.00
voor 50.00
VCTRA I
[HJASSEN I
SEN OPGELET]
wedstrijd-
AL Punto Light
KNVB
39?5
IEREN LOSSE 1
>NS In zwart en
i S Vm XXL
5995 100.°°
-S OP=OP
r69.95 120W)
