Wi
1
u
Surinaamse ouderen spreken zich uit in enquête
Advies over aanpassing gebouwen
voor slechtzienden
Suriname kleurt de bibliotheek
>SEN
Groepswonen en ontmoetingsruimte hoog op wensenlijst
POST
SCRIPTUM
COLOFON
I
I
1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Bridgen voor ouderen
Open dog Seniorenacademie
Excursie naar tingieterij
Trefpunt Koningsplein
Barbecue en dans in Garsthof
Rommelmarkt in 't Hazennest
Rouwverwerking in
gespreksgroepen
I
DE TILBURGSE KOERIER
Donderdag 17 augustus 1995 pagina 13
t» pagina 12
2 sep-
io-energetica
FOTO: GEERT VAN LOON
kenaal Centrum Tilburg-Goirle (DTG) organiseren al jaren
deze gespreksgroepen. Bij voldoende aanmelding kun- I
nen de volgende groepen beginnen: voor mensen die hun
Drop Oud
350505.
368805.
Deadline: maandag
datum.
Angela van Dullemen
■HHHMI
Riek Flipse-Tiemens
Mare Geerts
Jan van Groos (voorzitter)
Wilma Hurkens
Joop Janmaat
Kopij kan opgestuurd worden
naar I
de Tilburgse Koerier, postbus
Seniorenwijzer
Wordt eenmaal in de twee we
ken opgenomen in de Tilburgse
Koerier.
HET WOORD
IS AAN...
De student inventariseert ook de ken
nis die aanwezig is bij deskundige in
stellingen als Theophaan (hulp voor
blinden en slechtzienden) en de lan
delijke Stuurgroep Experimenten
Volkshuisvesting. Ook bekijkt hij of
het Seniorenlabel -dat verstrekt
wordt als nieuwbouwwoningen ge-
een project dat gestart is op initiatief
van Probrasa, een stichting die zich
inzet voor het welzijn van Surinamers
in Noord-Brabant. Na de interviews
gaat het project verder: einddoel is
een organisatie van Surinaamse 50-
Vroeger klaagden we altijd over
de Nederlandse zomers. Het was
te koud en het regende regelma
tig. Dus gingen we naar landen
waar het lekker warm was. Daar
kon je fijn op een terrasje zitten en
's avonds buiten eten in een van
die smalle straatjes.
Nu hebben we al een paar jaar
prachtige warme zomers. Mooi
zonnig weerom op een terrasje te
zitten en 's avonds buiten te eten
in een van die smalle straatjes die
je ook vaak in Nederland vindt.
Toch klagen we nog steeds over
de Nederlandse zomers. Wat zou
dat toch wezen?
_jhandeL-
volgens het boekje
'.Er wordt veel tijdin-
f de eerste avond, spe-
tel vertrouwd te raken,
veken en wordt steeds
lag van 20.00 tot 22.45
Nieuwlandstraat 44 te
Liggen uw wortels in Suriname of bent u geïntereseerd in
dat land? Dan heeft de Openbare Bibliotheek Tilburg u het
een en ander te bieden.
Bij de nederlandstalige romans vindt u boeken van schrij
vers als Astrid Roemer, Edgar Cairo en Albert Helman.
Ook de bloemlezing 'Verhalen van Surinaamse schrijvers'
met verhalen van o.a. Hugo Pos en Thea Doelwijt staat
daar tussen. Verder staat er 'Vrouwenbundel' met verha
len over het leven van Surinaamse vrouwen in Suriname
en Nederland.
Gaat de liefde voor Suriname vooral door de maag? Er zijn
in de bibliotheek verschillende kookboeken te vinden met
recepten uit dit land. Enkele titels zijn: 'De Surinaamse
keuken' van M. de Morree-Scheltus, 'Surinaams Indone
sisch kookboek' van P. Tjon Sjoe Sjoe en 'Surinaams ko
ken' van Ilse Marie Darff.
Voor wie niet zo bekend is met Suriname zijn de verhalen
over 'Anansi' een goede kennismaking met de verteltradi
tie. Wie geen Surinaamse ouderen kent, krijgt m.b.v. 'Su
rinaamse ouderen kleuren Nederland' van Lies Cyrus-
Gooswit een gevarieerd beeld van deze groep ouderen.
Vraag gerust eens naar een van deze boeken.
In deze rubriek kan iedereen van 55
jaar en ouder aan het woord komen
om zijn of haar mening te geven over
allerlei zaken. Schrijf uw verhaal op in
ongeveer 200 woorden en stuur dat op
naar de redactie van de Senioren
wijzer, per adres Tilburgse Koerier,
postbus
10001, 5000 AJ in Tilburg, onder ver
melding van "Het woord is aan....". In
zenden betekent niet dat er automa
tisch geplaatst wordt.
Het is een mooie zomer geworden. Wie de 'reis naar de zon' niet maakte,
werd aangenaam verrast: de zon heeft hier amper verstek laten gaan. Wij,
thuisblijvers, hebben daarvan geprofiteerd. We hebben ook geen nare
dingen meegemaakt. Niet in de file gestaan. Niet op een vliegveld over
nacht. Niet bestolen geworden. Het hotel is niet tegengevallen. Onze PIN-
pas werkt nog steeds.
We hebben ons verwonderd over de leegloop van de stad, de halvering
van de bevolkingsdichtheid, genoten van de stilte. En -onvrijwillig- hebben
we een andere bakker leren kennen, omdat de onze wegens vakantie ge
sloten was.
Wie geen vakantie hielden? De strijdende partijen op de slagvelden in de
wereld. De oorlog lijkt een continu-bedrijf te zijn, waar in ploegendienst
wordt gewerkt. Nu bestrijden Kroaten en Serviërs elkaar op leven en dood.
Zij onderbreken dat niet voor vakantie. Helaas.
Wij hebben ons met onze kleinkinderen op de kermis gewaagd. Genoten
van hun vreugde en verwondering. Stilgestaan bij onze herinneringen op
de nostalgische kermis. Nee, verder hebben we niets meegemaakt dan
de weergekeerde rust in de stad en de stille schoonheid van haar omge
ving, die Hart van Brabant heet.
Worden wij misschien oud?
itember om 19.30 uur
een organisatie van Surinaamse 50-
entree is gratis. Dins- plussers die zelf de eigen belangen
rt de nieuwe basis-cur- kan behartigen. Een ander doel is dat
i dinsdagavonden van
ver een talenpracticum
i. De cursisten leren
telprogramma's. Er is
todig. De cursus wordt
et cursusgeld bedraagt
d jaar. Adres: Stappeg-
Duidelijke wensen
Op religieus gebied bestaan er voor
al bij de Hindoestanen en Moslims
duidelijke wensen. Zij kunnen in Til
burg moeilijk terecht voor de uitoefe
ning van hun godsdienst. Weliswaar
zijn er enkele moskeeën in de stad,
maar de voertaal daar is Turks of Ma
rokkaans en dat is een belemmering
voor Surinamers. Hindoestanen zoe
ken hun toevlucht in Rotterdam of
Den Haag.
Voor sommige ouderen vormt de Ne
derlandse taal een probleem. Een
deel van de geënquêteerden heeft in
middels deelgenomen aan een cur
sus en per september neemt de Vol
wasseneneducatie de taalcursus
over.
Verder bleek uit de gesprekken van
Amat dat veel ouderen behoefte heb
ben aan een eigen ontmoetingsruim
te. De bijeenkomsten van de werk
groep bij de Welzijnsstichting
Surinamers Tilburg trokken tot nu toe
iedere keer zo'n dertig tot veertig be
zoekers. Maar de ruimte daar is niet
geschikt voor gehandicapten. Amat:
"Die ruimte moet worden aangepast
of er moet een andere komen. De
mensen hebben er in ieder geval be
hoefte aan met elkaar te praten."
Het aantal van dertig tot veertig zou in
de nabije toekomst wel eens op kun
nen lopen. De groep 50-plussers
en boetseren
gint een cursus boetse-
op kinderen lijken. Er
;roepjes van ±5 cursis-
voldoende aandacht
itaat uit 8 lessen van 2
I,- p.p. Daarbij is inbe-
an verf, lijm, penselen
partner, leef- en/of huisgenoot verloren hebben; voor ou
ders) die een kind verloren hebben; voor jongeren die
rouwen over het verlies/gemis van ouder(s), broer, zus;
voor mensen die een dierbare door zelfdoding verloren
hebben.
Er zijn tien bijeenkomsten. De groepen starten begin ok
tober en men kan zich opgeven tot 8 september bij IMW,
mevr. Reizevoort, tel. 636262 of bij het DC, dhr. Timmer
mans, tel. 423706.
Vanaf de derde week van september zijn er in wijkcentrum
't Sant bridgecursussen voor ouderen (50+). U leert hier in
uw eigen tempo de regels van het spel. Elke cursus om
vat 14 wekelijkse afleveringen en de kosten bedragen
ƒ110,-.
U kunt een keuze maken uit verschillende mogelijkheden:
een beginnerscursus die begint op dinsdag 19 september
(9.30-12.00 uur); een vervolgcursus op dinsdag 19 sep
tember (14.00-16.30 uur); speeltechniek op donderdag
21 september (9.30-12.00 uur); vergevorderden dinsdag
19 september (14.00-16.00 uur). De laatste cursus is
voornamelijk gericht op die mensen die al enige cluber-
varing hebben en hun kennis willen vergroten. Informatie:
W. Spoeltman (docent), tel. 443808. Aanmelding voor (ie
cursussen kan via wijkcentrum 't Sant, Beneluxlaan 74;
tel. 671926.
"De ouderen die ik bezocht heb, wa
ren enthousiast omdat ze over hun si
tuatie konden praten", vertelt Amat.
Volgens hem missen veel ouderen
hier een contactpunt en hebben ze
drempelvrees als het gaat om alge
mene ouderenorganisaties. "Vooral
analfabeten vinden het moeilijk con
tact te hebben met mensen die hun
taal niet spreken."
Ondanks het enthousiasme van veel
Surinaamse 50-plussers ging het on
derzoek niet helemaal van een leien
dakje. "Sommige mensen wilden of
konden mij niet ontvangen vanwege
hun werk. Toch ben ik tevreden over
het aantal reacties", aldus de onder
zoeker.
Voor Amat was het een periode van
hard werken op onregelmatige tijden.
"Als mensen niet thuis waren, ging ik
er later nog eens langs. Soms kon dat
alleen 's avonds omdat de mensen
overdag aan het werk waren. Het was
voor mij een intensieve periode."
Vrienden en kennissen
Uit de enquête bleek dat de bekend
heid van instellingen en voorzienin
gen onder oudere Surinamers te
wensen over laat. "Ook vanuit die
hoek moet informatie komen", stelt
Amat. "Daarom steunen de instellin
gen dit project. Nu krijgen de ouderen
hulp van vrienden en kennissen als
schikt zijn voor (gehandicapte) oude
ren- en de Seniorenscore (idem voor
bestaande woningen) voldoende op
lossingen bieden voor blinden en
slechtzienden.
De problemen van slechtzienden in
gebouwen, woningen en woonomge
ving hebben vooral te maken met ge
brek aan contrast, de toegankelijk
heid en de verlichting. Vaak is dat op
te lossen met kleine aanpassingen:
contrasterend kleurgebruik, strips op
traptreden, goede licht(in)val, het
verwijderen van drempels en van
grote witte vlakken op binnenmuren
en vloeren en het vervangen van
spiegelend glas door draadglas.
Het Netwerk maakte al kritische rond
gangen in het woonzorgcomplex
Mattheushof, proefwoning van de
SVW aan de Strausslaan en het ge
bouw van de SBT. De eerste kreeg
een ruime voldoende, aan de andere
twee valt nog het nodige te verbete
ren om ze echt geschikt te maken
voor slechtzienden.
leid senioren
(50+)
et DAC (Dag-Avönd-
ide belangstelling- met
iigheid voor senioren.
1 voor mensen die hun
verbeteren, zodat ze
hrijven, goed kunnen
:unnen lezen. Er wordt
d aan het invullen van
icussieerd over actuele
u uinsdagavonden van
kje stap voor stap hoe
s en ervaringen zich
e lichaam. Vage klach-
;pijn, vermoeidheid en
malen die het lichaam
ms niet meer herkend
isoefeningen en -hou-
en bewinging kun je
ken met je gevoelens
bewustzijn tot uiting
«vrijden. De ervaring
3io-energetica sterker,
vorden waardoor ook
:n beter verlopen. Kos-
325,-. Begeleiding Jo-
ttie: tel. 556102.
erschminken
er een cursus kinder-
vassenen. Heeft u lang
tiet moment aangebro-
n. Heel gezellig, leer-
ie geschminkte kopjes
en bij kinderfeestjes,
carnaval enz. De cur-
len wordt gehouden in
de Dr. Ahausstraat. In-
tel. 01612-23928 of
kan behartiger
algemene en ouderenvoorzieningen
straks beter afgestemd zijn op deze
groep Tilburgers; daardoor kunnen
de oudere Surinamers dan beter ge
bruik maken van bijvoorbeeld thuis
zorg, verzorgings- en verpleeghui
zen, het maatschappelijk werk en
ouderenbonden.
Actief in werkgroep
De inspanningen van Amat hadden
al vrij snel effect: sinds november vo
rig jaar is een aantal Surinaamse 50-
plussers actief in een werkgroep die
binnenkort wordt omgezet in de stich
ting Surinaamse Ouderen Tilburg
(SOT). "Die mensen heb ik onmiddel
lijk betrokken bij mijn werk. In novem
ber zit mijn taak erop en dan kunnen
zij de zaken zonder problemen over
nemen."
De werkgroep is nu al bezig met het
organiseren van bijeenkomsten voor
de oudere Surinamers. Zo was er al
een bijeenkomst waar voorlichting
gegeven werd over woonvormen en
organiseerde de SOT al lezingen, on
der meer over medicijngebruik en
zorgverzekeringen.
De nieuwe stichting moet de mensen
ook bij gaan staan in het vervullen
van wensen die naar voren kwamen
uit het onderzoek van Amat. Zo wil 66
procent van de ondervraagden later
graag leven in een groepshuis of in
woningen bij een steunpunt voor Su
rinaamse 50-plussers. "Aan het eind
van dit jaar zal voorlichting gegevn
worden over de verschillende vor
men van groepswonen", zegt Amat.
In oktober gaat een groep naar Den
Haag waar een een groepswoning
voor Surinaamse ouderen bezocht
wordt.
Amat geeft er de voorkeur aan dat
Surinaamse ouderen met verschil
lende etnische achtergronden bij el
kaar gaan wonen. Hij is daar optimis
tisch over, omdat de werkgroep zelf
ook al zo is samengesteld. "Daarin zit
een Hindoestaan naast een Chinees
en een Creool naast een Javaan."
Enthousiast
In Tilburg wonen momenteel ruim
tweehonderd 50-plussers van Suri
naamse afkomst. Wellicht zijn dat er
meer, maar dat is moeilijk te achter
halen omdat heel wat Surinamers de
Nederlandse nationaliteit aangeno
men hebben. Amat, zelf ook van Su
rinaamse afkomst, sprak met 82 ou
deren en de resultaten daarvan
werden vastgelegd in een tussentijds
rapport. Dit deelrapport werd eind
juni op een speciale bijeenkomst voor
Surinaamse ouderen in De Garsthof
gepresenteerd en overhandigd aan
gedeputeerde L. van Nistelrooy, de
Tilburgse wethouder W. Luijendijk en
voorzitter B. Hindori van de stichting
Surinaamse Ouderen Tilburg.
Met ingang van vandaag loopt
HTS-bouwkundestudent Arnold
Bakker een half jaar stage bij het
Tilburgse Netwerk voor blinde en
slechtziende ouderen. Hij gaat in
de praktijk bestuderen hoe wonin
gen en gebouwen aangepast kun
nen worden voor slechtzienden.
Doel van de stage is dat er een fol
der komt voor de woningbouwcor
poraties met een controlelijst voor
nieuw te bouwen woningen. Ook
maakt Bakker een programma van
eisen voor bestaande woningen,
waarmee die beter leefbaar ge
maakt kunnen worden voor slecht
zienden.
groeit in de komende jaren zeker, al is
niet duidelijk hoe groot de toename
zal zijn. "De werkgroep gaat er wel
voor zorgen dat ze op de groei is in
gesteld", aldus Amat. Want hoewel
veel Surinaamse ouderen het liefst
terug zouden gaan naar hun geboor
teland, beseffen ze maar al te goed
dat die mogelijkheid klein is. De
slechte politieke en economische si
tuatie in het moederland houdt de
mensen in Nederland. Bovendien
wonen hier ook hun kinderen en
kleinkinderen.
Naast de Nederlandse ouderen wonen er in Tilburg ook senioren van bui
tenlandse afkomst. De meesten van hen blijven hier, vooral omdat hun
(klein)kinderen hier wonen. Een voorbeeld daarvan zijn de Surinaamse
ouderen. Met een aantal van die mensen heeft de heer Ramin Amat (60)
de laatste maanden intensief gepraat om een beeld te krijgen van hun si
tuatie en hun wensen. Zijn gesprekken hebben al geleid tot het vormen
van een werkgroep.
De gesprekken die Amat voerde,
kwamen niet zomaar uit de lucht val-
De Seniorenacademie Brabant houdt donderdag 24 au
gustus een open dag in gebouw Q van de Katholieke Uni-
versiteit Brabant (Warandelaan 2). Er is dan informatie
verkrijgbaar over de 35 cursussen voor 50-plussers die
eind september in vijf Brabantse steden van start gaan.
Tijdens de open dag zijn docenten aanwezig van de cur
sussen die in Tilburg gegeven worden om met u te praten
over inhoud, aanpak, literatuur en de gewenste zelfstudie.
Het is verstandig om bij de open dag meteen om 14.00 uur
aanwezig te zijn: dan wordt algemene informatie gege
ven. Daarna volgen nog twee informatieronden van een
uur (per ronde een ander groepje cursussen). Verschil
lende wetenschapsgebieden komen aan bod: van filoso
fie tot Engelse literatuur.
Een tienweekse cursus kost 250,-. De Tilburgse cur
sussen worden overdag gegeven op de KUB en de Ho
geschool Katholieke Leergangen. Meer algemene infor
matie en de cursusgids kunt u ook krijgen via het
Infocentrum van de Leergangen, tel. 394444/394646.
Op woensdag 23 augustus organiseert afdeling Tilburg
van de ANBO een reisje met de bus naar het dorpje Bu
ren en de oud-Hollandse tingieterij in Kapel-Avezaath bij
Tiel. Vertrek om 10.00 uur, terugkeer in Tilburg 17.00 uur.
Ook niet-leden kunnen mee. Informatie/aanmelden: dhr.
Oomen, tel. 356149.
Het Trefpunt voor ouderen aan het Koningsplein 251 heeft
woensdag 23 augustus om 14.00 uur een bingo-middag
op het programma staan. Op zondag 27 augustus begint
om 13.00 uur een dansmiddag. Woensdag 30 augustus
(14.00 uur) is er een jokerconcours.
De stichting Activiteiten Garsthof opent haar seizoen met
een barbecue- en dansavond op vrijdag 1 september. De
avond wordt opgeluisterd door een conferencier en live
muziek. Aanvang 19.30 uur; einde 24.00 uur. Kaartver
koop in de Garsthof (Columbusplein 15) van maandag tot
en met vrijdag van 13.00-16.00 uur. Inlichtingen: Ine Pijn
appels, tel. 435422.
Ouderen in Tilburg-Noord hebben waardevolle artikelen
geschonken om tijdens een rommelmarkt te verkopen. De
opbrengst komt geheel ten goede voor het ouderenwerk
in Noord. De rommelmarkt is op zondag 27 augustus van
9.30 tot 16.00 uur in 't Hazennest, Kreverplein 27. Entree
ƒ1,50. Een kopje koffie, thee of frisdrankje gratis
Na de dood van een partner, familielid, vriend of vriendin
heb je eerst zelf tijd nodig om het verdriet te verwerken.
Het is dan een hele troost als je met iemand in je eigen
omgeving kunt praten. Maar na verloop van tijd merk je
vaak dat de omgeving minder zin heeft om over het ver
lies te praten. Toch houden velen dan de behoefte met
mensen in gelijke omstandigheden over rouw, verdriet en
toekomst te pratenNaast het elkaar steunen kan men ook
van eikaars ervaringen leren, bijvoorbeeld in gespreks
groepen.
Het Instituut voor Maatschappelijk Werk (IMW) en het De-
ndacht
i van 2 I
an verf, lijm, penselen
isten van ogen, pruik,
:ding. De cursustijden
)0 tot 11.30 uur en van
voensdag van 19.30 tot
dag van 9.00 tot 11.30
;en Leny van Keulen, len. Ze vormen een onderdeel van
5061 LK Oisterwijk;
anmelden vóór 2 sep-
ze een beroep doen op voorzie
ningen. Maar daardoor de ouderen
zelf nauwelijks op de hoogte. Straks
moet de SOT de mensen daarin bijs
taan."
Amat is blij met de steun van instan
ties en instellingen, maar hij vindt wel
dat ze al eerder stappen hadden kun
nen nemen. Een simpel voorbeeld
vindt hij het eten voor ouderen. "Een
Hindoe eet geen rundvlees. Als de
Maaltijdenexpres met zulke dingen
rekening houdt, dan kunnen ook die
mensen gebruik maken van zo’n
dienst."
In de toekomst zal het makkelijker
gaan met het contact tussen Neder
landse en Surinaamse ouderen, ver
wacht Amat. "Met deze generatie ligt
het iets moeilijker door hun achter
grond, maar met de jongere ouderen
ligt dat anders. Maar beide kanten
moeten zich voor elkaar openstel
len."
odel-tekenen
m schilderen L—
vorderden omvat zo'n
van medio september
irdt lesgegeven door 'n! I
stenares, (zie artikel in
van aug./sept. ’95) in
dier-aan-huis, in een
pers.) Doel van de les- I
ig (er wordt geposeerd
todellen)'n goed gety-
len en/of schilderen in I
impositie qua: kleur, I
e.d. in diverse technie-
zoals potlood, pastel,
verf. Inlichtingen: do-
■Wayers, tel. 04166-
19-OOu.).
het openbaar
n angst om voor een
een lezing te houden,
itig voor werk of studie
lenen iedereen die zijn
:n wil verbeteren start
:ursus Spreken in het
eenkomsten van twee
in presentatietechnie-
n lezingen. De trainin-
n door Gijs Weenink,
mindedebatwereldal
d heeft en meer dan 3
iet het geven van trai
ts. Bel Gijs Weenink,
;er informatie.
bridgeschool
tember gaat een begin- I
Behandeld wordt het
uren: kleding
en make up
s waarbij je investeert
ik en dus injezelfver-
roepjes, leer je welke
je passen en waarom!
j die aan de orde ko
teren van kleuren, een
;e garderobe opzetten,
n en 'n natuurlijke
.Duurvandecursus:4
rt cursus: na voldoen-
tsten: (incl. pers, kleu-
soort en naslagwerk)
atie: Hanny Bertens
KJK; tel. 346267.
onlijke groei,
i gezondheid
de volgende cursussen
Sprengk, die meehel-
nze kkrachten en ver
te doen. Positief den-
naris. Meditatie en
ing en Meditatief teke- 1
e. Attitudinal Healing:
gnes Dijkstra. Intuïtie-
chtsdiagnostiek: Wil-
leditatie: Brahma Ku-
’eneeskunde: Het
viteitstraining: Maar-
Ie Debbaut. Spiritueel
:n met de regenboog:
etreflexzone massage:
Ontdekkingsreis in je-
Voor aanmelding en
er onze workshops (2
ower of life) kun je De
;n 12.00 en 14.00 uur.
Nieuwstraat 191, tel.
Redactie:
Ria van der Aalst Dierks
I Diny van BladelVerbunt
Riek Flin.ce-TiemenfS
I Karei Luiijf (eindredacteur)
1 Kees Vermunt
Adres redactie:
I Seniorenwijzer, p/a Poststraat I
B 64, 5038 DH Tilburg of Postbus 1
I 3078, 5003 DB Tilburg; tel. I
j 350505.
Kopij kan opgestuurd worden
naar het redactieadres of naar
de Tilburgse Koerier, postbus
10001, 5000 JA Tilburg; tel.
368805. Deadline: maandag
I 12.00 uur voor de verschijnings- I
Het bestuur
van de stichting
Surinaamse
Ouderen Tilburg
(SOT).
Zittend v.l.n.r.
de dames S. Goe-
lela-Sewcharan
en S. Sewcharan;
staand de heren
E. Lieuw-A-Len,
B. Hindori, A.
Taraen R. Amat.
