VQ
WIJZE
9
Het werk moet afwisselend zijn
CDA-Seniorenberaad 10 jaar
G
mp
IVA onderzoekt hoe oudere leraren aan de slag kunnen blijven
Seniorencarnaval
fZ
Terra Nova
11
ff
u10,-
POST
SCRIPTUM
COLOFON
agen
iuis
pp-
pp-
Werkend ouder worden in de
bibliotheek
L J
RG
I
I Illi I
Yoga
St. Anna: informatie over WG
Toneel(cursus) voor 50+ vrouwen
'Mens durf te leven!'
n
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
ffi/f f vvfpLCzf, fu/a i i/oiouczczi
I
I
ƒ25,- I
350,- I
5 pagina 12
DE TILBURGSE KOERIER
;ren tassen
en lopen
ETTELAAT
NU 15,-
II
il 3 voor 10,-
elden (enz.)
PROBEREN
5 voor
ing.
naar het redactie-adres of naar
voorde verschijningsdatum.
GEN
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Tilburg
Donderdag 19 januari 1995 pagina 13
Adres redactie:
Seniorenwijzer, p/a Poststraat
Ben Vischer: "Bijna al
het beleid gaat ouderen aan."
FOTO: GEERT VAN LOON
HET WOORD
IS AAN...
ilburg
72
3078, 5003 DB Tilburg; tel.
350505.
10001, 5000 JA Tilburg; tel.
368805.
(tel
■echt Montfoort
2
uur
Wist u dat er in Tilburg een Seni-
orenberaad is van het CDA? Ik
wist het niet en toch bestaat het
al tien jaar.
Wist u trouwens dat Tilburg ook
een Seniorenraad heeft? Die be
staat ook al een aantal jaren,
maar daar hoor je ook bijna nooit
wat van.
Of het dus beraden of raden zijn,
maakt kennelijk niets uit, want
wat ze doen, dat blijft raden.
Drop Oud
va 12,50
voor 30,-
Oude Stad en de herinrichting van de
Heuvel.
Optimale invloed had het SB toen Vi
scher in de vorige raadsperiode zelf
gemeenteraadslid was. Maar ook nu
lopen de kontakten heel gemakkelijk,
stelt de voorzitter, mede doordat hij
als toehoorder nog steeds vrijwel alle
commissie- en raadsvergaderingen
bijwoont en aan fractievergaderingen
deelneemt.
Volgens Vischer heeft het bestaan
van de Algemene Bejaardenpartij Til
burg geen doorslaggevende rol ge
in deze rubriek kan iedereen van 55
jaar en ouder aan het woord komen
om zijn of haar mening te geven over
allerlei zaken. Schrijf uw verhaal op in
ongeveer 200 woorden en stuur dat op
naar de redactie van de Senioren-wij-
zer, per adres Tilburgse Koerier, post
bus 10001, 5000 AJ in Tilburg, onder
vermelding van "Het woord is aan....".
Inzenden betekent niet dat er automa
tisch geplaatst wordt.
dering voortkomt uit bezuinigingen.
"Als het ministerie het project op de
juiste waarde weet te schatten, kan er
iets goeds uit komen. Maar daar is
wel geld voor nodig."
De Flepsteppers zijn weer terug op hun oude honk, de
schouwburg, en organiseren daar op vrijdag 24 februari
als vanouds een groots carnavalsfeest voor senioren.
Welke artiesten die middag vanaf 13.30 uur zullen optre
den, is nog niet bekend, maar de kaarten zijn sinds deze
week a 6,- (incl. koffie en gebak) te koop. Meestal zijn de
negenhonderd plaatsen vlug verkocht, dus het loont de
moeite snel kaarten te reserveren. Dat kan bij de schouw
burg, tel. 432220. De kaarten kunnen vaf 6 februari daar
afgehaald worden.
de leerlingen, de veranderingen in
het onderwijs, het directiebeleid, de
werkdruk, de gezondheid in het alge
meen en het generatieverschil met
jongere leraren.
De Universiteit van de Derde Leeftijd (U3A) van Terra
Nova heeft twee nieuwe korte series. Zo zijn er acht les
sen Tai Chi Chuan 80,-), een eeuwenoude Chinese be
wegingsleer. De cursus begint op maandag 30 januari,
maar op maandag 23 januari is er al een gratis proefles
van 10.00 tot 11.00 uur.
Wilt u meer met uw videoacamera leren doen? Dan bie
den de zes lessen van docent P. Hoobroeckx uitkomst
65,-). De serie start op dinsdag 24 januari van 14.00 tot
16.00 uur. Inlichtingen/opgave: Volksuniversiteit Terra
Nova, Nieuwlandstraat44; tel. 426269.
Medewerkers van het Tilburgse on
derzoeksinstituut proberen door ge
sprekken met oudere èn jongere do
centen op de scholen zelf de
problemen te inventariseren en door
hen te vragen 'maatoplossingen' te
bedenken. Het achterliggende idee is
dat de oudere leraar meestal wil en
kan blijven werken, op voorwaarde
dat het werk aangepast is aan zijn of
haar vaardigheden. Ook moet er be
ter gebruik gemaakt worden van de
ervaring en de kwaliteiten die de ou
dere docent opgebouwd heeft. Het
gaat daarbij om leraren in het basis
en voortgezet onderwijs, het be.-
roepsonderwijs en de volwassenen
educatie.
Een unieke club die eind 1994 tien
jaar bestond, maar weinigen ken
nen het bestaan ervan: het Til
burgse CDA-Seniorenberaad. Dat
het Seniorenberaad (SB) amper
bekend is, deert voorzitter Ben Vi
scher niet: "Naar buiten toe tim
meren we niet zo aan de weg. We
werken vooral intern als adviesor
gaan."
Nog maar een eeuw geleden werkte iedereen van jongs- I
af aan, tot men erbij neerviel. Langzaamaan is de leeftijd I
waarop men begon te werken naar achteren geschoven. I
De leeftijd waarbij men ermee stopt is echter steeds ver- I
der naar voren geschoven. Inmiddels is het aantal jaren I
dat men werkt zo teruggelopen dat het een probleem is I
geworden. In de Openbare Bibliotheek Tilburg vindt u in- I
formatie over de relatie tussen ouderen en arbeid.
In de documentatiemap "Arbeidsmarkt; ouderen" vindt u I
verschillende artikelen over dit onderwerp. De documen- I
tatiemap over het onderwerp arbeidstijdverkorting gaat I
gedeeltelijk over ouderen, m.n. de VUT.
Andere beknopte informatie kunt u vinden in 'Kennisbe- I
houd in de arbeidsorganiesatie' van J. Kip. Het draagt de I
welluidende ondertitel: "Vraag het Van Zoelen maar, die I
weet het wel...". De Stichting van de Arbeid geeft in het I
rappport 'Werkend ouder worden' bondig haar overwegin- I
gen en aanbevelingen over een arbeidparticipatie-bevor- I
derend ouderenbeleid. In het Jaar van de Ouderen (1993) I
is ook aandacht besteed aan dit onderwerp o.a. op een I
congres. Het verslag hiervan heet 'Arbeid en levensloop
dissonant of harmonie'. Verder is er een videoband 'Ge- I
schikt voor alle leeftijden'gemaakt. Meer titels kunt u vin- I
den in de catalogus op de onderwerpen 'oudere werkne- I
mers' en 'arbeidsmarkt; ouderen'.
Je bent nooit te oud voor yoga. Ook bij lichamelijke klach
ten en afnemende lenigheid biedt yoga geschikte li
chaamsoefeningen. Ademhalingsoefeningen zorgen
voor meer energie en innerlijke rust. En door ontspan
ningsoefeningen kun je de alledaagse dingen even losla
ten. In Centrum Keerpunt (J.P. Coenstraat 23) leert een
groep ouderen elke vrijdag van 9.15 tot 10.15 uur yoga te
beoefenen. Keerpunt verzorgt ook lessen in De Reeshof.
Informatie: Betty van Brunschot en Bea Hekkers, tel.
420708.
Snelle veranderingen
Leraar Toine van Wezel (58) onder
schrijft de uitkomsten van de proef-
workshops. Al 35 jaar is hij werkzaam
in het basisonderwijs en hij ziet
steeds snellere veranderingen, die
door de overheid opgelegd worden.
Volgens hem brengt elke nieuwe re
geling een verzwaring van het werk
met zich mee. "Jongere collega's
gaat dat goed af, maar voor ouderen
wordt het fysiek en mentaal zwaar
der. Om toch goed te functioneren, ga
je jezelf forceren."
Verder stipt de onderwijzer reorgani
saties op school aan en wijst hij op
andere maatschappelijke inzichten.
"De opvoeding van kinderen is door
de jaren heen veranderd. Kinderen
zijn mondiger en vrijer. Daar is niets
op tegen, maar daardoor zijn ze wel
moeilijker bereikbaar."
Volgens Van Wezel pikt de jeugd van
tegenwoordig dingen moeilijker op.
"Ik denk dat ze meer gewend zijn aan
een persoonlijke benadering." Voor
een leraar valt het niet mee de leer
lingen individueel aan te spreken, ge
zien de omvang van de huidige klas
sen, aldus de onderwijzer.
Van Wezel probeert zijn lessen zo
aantrekkelijk mogelijk te maken. "Ik
leg er enthousiasme in en maak ge
bruik van andere leermiddelen." Toch
beschouwt hij het leraarschap als
een zware taak. Het liefst zou hij nog
drie of vier jaar doorgaan, maar hij
verwacht dat hij pas over vijf tot zes
jaar kan stoppen.
Het idee van het IVA leraren andere
taken te geven, spreekt hem wel aan,
al is hij bevreesd dat ook deze veran-
esign -
sedijzer
'Van klacht naar kracht: de sterke punten van oudere leraren'. On
der die noemer onderzoekt het IVA, instituut voor sociaal-weten-
schappelijk beleidsonderzoek en advies, momenteel hoe de kwali
teiten van oudere leraren het beste benut kunnen worden. Doel van
het onderzoek, dat uitgevoerd wordt in opdracht van het ministerie
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, is hoe het werk voor de
oudere docent zo aangenaam en interessant gemaakt kan worden,
zodat de leraar niet in de lappenmand belandt of (sterk) vervroegd
uittreedt.
Werkgroep Ouderen St. Anna organiseert op dinsdag 24
januari een informatieve middag over de Wet Voorzienin
gen Gehandicapten (WVG). Een medewerkster van de ge
meente houdt een inleiding over de WVG. Ook beant
woordt ze vragen over taxi- en rolstoelvervoer,
aanpassingen in de woning en over het verkrijgen van
hulpmiddelen.
Aanvang 14.00 uur in Buurtcentrum St. Anna, Capucij-
nenstraat 78. Entree en een kopje koffie of thee zijn gratis.
De achttien leden van het SB bestu
deren en discussiëren over allerlei
aspecten van het gemeentelijk be
leid. "Door gevraagd en ongevraagd
advies te geven aan onze afdeling en
fractie, oefenen we invloed uit", aldus
Vischer. Als voorbeelden noemt hij
de invulling van het Stadsbeheer-
plan, het Verkeerscirculatieplan
RV.
De 50+ vrouwentoneelgroep Craquelé speelt vrijdag 20
januari in het Vrouwencentrum het stuk 'R.I.P.'. Aanvang
20.00 uur, entree ƒ2,50. Adres: Nieuwlandstraat43.
Na afloop wordt informatie gegeven over de toneelcursus
van Craquelé, die begin maart van start gaat. Craquelé,
ontstaan vanuit de werkgroep Sarah, wil namelijk weer
een stuk gaan maken, waarin levenservaringen van deel
neemsters centraal staan. Onder leiding van een ervaren
docente wordt een kleine voorstelling ontwikkeld, die een
aantal keren wordt opgevoerd. Er is nog plaats voor
nieuwe spelers in deze produktie-cursus. Toneelervaring
is niet noodzakelijk, wel zin om te spelen.
De cursus is op tien woensdagen van 9.30 tot 11.30 uur.
Start op 8 maart in De Kasteelhoeve, Hasseltstraat 256.
Kosten 50,-. Informatie en opgave: Carla Strater (tel.
672863) of Ria Hazelhof (Kasteelhoeve, tel. 321273).
L 4,- p.st.
Clichébeeld
Ook volgens Isabelle Diepstraten
van het IVA moet het clichébeeld van
de starre, vastgeroeste oudere do
cent verdwijnen. "Omdat dat niet
klopt. De problemen waar de leraren
mee te maken hebben, hangen niet
zozeer af van de persoon, maar veel
meer van de situatie waarin de leraar
verkeert. Als dat bekend is, kun je kij
ken of daar iets aan te veranderen is."
Het IVA vindt dat de oplossingen per
school gezocht moeten worden. "De
problemen verschillen wellicht per
school en op dat niveau kun je ze veel
directer aanpakken", aldus de onder
zoekster.
Volgens Diepstraten zijn er scholen
waar driekwart van de leraren de leef
tijd heeft van de opa's en oma's van
de leerlingen. Om dat te voorkomen,
kunnen onderwijsinstellingen bij
voorbeeld onderling personeel ruilen
zodat een evenwichtiger leeftijdsop
bouw ontstaat. Scholen kunnen ook
directie-uren inwisselen voör leraren
uren, stelt Diepstraten, omdat steeds
meer zelf kunnen bepalen hoe ze hun
personeelsbudget gebruiken.
Ook kan een onderwijsinstelling na
gaan wat docenten kunnen en willen,
vindt de IVA-onderzoekster. "Het
werk moet afwisselend zijn waardoor
problemen voorkomen kunnen wor-
Zo kunnen oudere leraren naast het
lesgeven bijvoorbeeld jongere colle
ga's begeleiden. Als leraren meer af
wisselende taken krijgen, stijgt het
plezier in hun werk en op die manier
kan het negatieve beeld van de ou
dere docent verdwijnen."
In maart en april organiseert de werkgroep Ouderen in
I Gesprek een serie van zes gespreksochtenden voor 55-
plussers met als thema 'Mens durf te leven!'. De ge
spreksgroepen, die maximaal twaalf deelnemers tellen en
onder deskundige leiding staan, komen bijeen op zeven
goed bereikbare plaatsen in de stad. Dat zijn:
Den Herdgang (Berlagehof 60); start maandag 6 maart.
Dekenaal Centrum, (Gasthuisring 54 A); start donder
dag 2 maart.
Zonnehof (Prof. Gimbrèrelaan 30); start dinsdag 7
maart.
Wijkcentrum 't Sant (Beneluxlaan 74); start donderdag 9
maart.
Verzorgingscentrum De Heikant (Schubertstraat 700);
start donderdag 2 maart.
Ontmoetingsruimte parochie Lidwina (Gen. Kockstraat
4); start donderdag 2 maart.
Huiskamer Mattheushof (Frater Mattheushof 1t.o. Ca-
pucijnenstraat 77); start 1 maart.
De ochtenden duren van 10.00 tot 12.00 uur. Deelname
kost 12,50 (voor zes keer). Informatie(folder)/opgave
(voor 8 februari): werkgroep Ouderen in Gesprek, Gast
huisring 54 A, 5041 DT Tilburg; tel. 423706 (tijdens kan
tooruren).
speeld bij de oprichting van het SB:
"Ouderen moeten gewoon invloed
blijven hebben op de politiek. Bijna al
het beleid gaat ons immers aan; denk
maar aan de volkshuisvesting en de
gezondheidszorg."
De opkomst van de ouderenpartijen
bij de verkiezingen van vorig jaar is
"een extra stimulans om aan oude
renbeleid te doen", aldus Vischer.
"Het is een hot item. Daarom vind ik
het ook raar dat er geen navolging is.
We zijn nog steeds het enige CDA-
Seniorenberaad in den lande."
I 64, 5038 DH Tilburg of Postbus I
3078, 5003 DB Tilburg; tel.
I 350505.
Kopij kan opgestuurd worden
naar het redactie-adres of naar
I de Tilburgse Koerier, postbus
I
Deadline: maandag 12.00
Vergrijzing
Door de vergrijzing en ontgroening
verandert de arbeidsmarkt: in tal van
beroepen zijn er te weinig jongeren
om de plaatsen van oudere werkne
mers in te nemen. Daardoor komen
regelingen als de VUT onder druk te
staan. Ouderen moeten weer langer
doorwerken, vaak overigens tot ge
noegen van de senioren zelf. Werk
geversorganisaties spreken over "de
noodzaak voor langere arbeidsdeel
name". Henk Leemreize van de vak
centrale FNV pleit ervoor "het werk
over een mensenleven te spreiden.
Dus het werkzame leven verlengen,
maar de belasting verminderen. Dan
moet je maatregelen nemen zodat
mensen minder snel opbranden, bij
voorbeeld arbeidstijdsverkorting
doorvoeren of taken aanpassen."
Dergelijke maatregelen kunnen ook
soelaas bieden in het onderwijs, ver
telt Isabelle Diepstraten, onderzoe
ker bij het IVA. “Nu stijgt het ziekte
verzuim daar nog steeds. Bovendien
is het verzuim onder oudere leraren
hoger dan bij ouderen in vergelijkba
re beroepsgroepen." Arbeidsduur-
verkortende maatregelen als VUT en
ADV-dagen zijn tot nu toe gebruikt
om de werkdruk te verminderen,
maar worden te duur en de vraag is
ook of ze effectief zijn, zegt Diepstra
ten. "Daardoor zijn oudere leraren
verplicht langer te werken, maar dat
moet natuurlijk wel met plezier ge
beuren en dat kan door de omstan
digheden op het werk te veranderen."
Om de problemen van de 'vergrijzen
de' leraren op een rijtje te krijgen, or
ganiseerde het IVA drie proefworks-
hops op evenzoveel scholen. Daar
kregen twaalf leraren, jong en oud, de
tijd om te brainstormen over proble
men van de oudere docent en moge
lijke oplossingen. De onderzoekster
benadrukt dat het om "héél voorlopi
ge resultaten" gaat, maar vaak ge
noemde problemen zijn de steeds
grotere klassen, acht uur aaneenge
sloten les geven, de mentaliteit van
I Seniorenwijzer
Wordt eenmaal in de twee we-
I ken opgenomen in de Tilburgse
Koerier.
I Redactie:
I Ria van der Aalst-Dierks
Diny van Bladel-Verbunt
I Riek Flipse-Tiemens
1 MarcGeerts
I Jan van Groos (voorzitter)
1 Wilma Hurkens
I Joop Janmaat
1 Karei Luiijf (eindredacteur)
Kees Vermunt
In de vorige Seniorenwijzer brak mevrouw Van Riel terecht een lans voor
grotere deelname door vrouwen in besturen. Veel besturen worden im
mers nog steeds gedomineerd door mannen. Zij hebben lang een beroep
buitenshuis uitgeoefend en geleerd elkaar met argumenten te bestoken.
Zij hebben dikwijls de grootste waffel, maar zijn ook vaak deskundig en
hebben veel ervaring. Zij kennen het klappen van de zweep.
De komst van vrouwen in het bestuur heeft aardig wat veranderd. Vrou
wen hebben een heel eigen inbreng. Ze behandelen zaken minder af
standelijk en hebben oog voor andere -soms kleine- dingen die daarom
niet minder belangrijk zijn. Zij zijn attenter, persoonlijker.
Maar wat vooral leuk is aan de deelname van vrouwen in besturen is dat
de mannen zich anders gaan gedragen. De aanwezigheid van vrouwen
die wat te melden hebben, heeft een eigenaardige uitwerking op het ge
drag van mannen. Een enkeling voelt zich uitgedaagd zijn mannelijke ei
genschappen nog eens wat te benadrukken. Maar de meesten binden in.
Ze worden hoffelijker, wegen hun woorden, beginnen te luisteren, ja zelfs
te twijfelen aan hun eigen gelijk.
Waar vrouwen en mannen samen dingen doen -zoals besturen-, ontstaat
een speciaal soort kostbaar evenwicht. Als meer vrouwen meedoen, kan
dat vooral voor defnannen een groot voordeel zijn. Ursula de Man
