W I J z
Studiedag over doof-blinde ouderen
iet
Ruud Muffels: "Werkgevers kunnen straks niet om ouderen heen"
I
r
POST
COLOFON
SCRIPTUM
1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
rxufjij mu upyeüiuuiu wuiucil
Groots seniorencarnaval
Gespreksochtenden met ouderen
Infomiddag over
huisvesting in Noord
Schrijfplezier voor 50+ vrouwen
Voorlichting over erfrecht
Vogelshow
Bingo
Na verloop van tijd
in de bibliotheek
Jonge hoogleraar op leerstoel ouderenbeleid
i
i
Donderdag 20 januari 1994 pagina 13
i DE TILBURGSE KOERIER
Seniorenwijzer
ichten Loon-op-Zand
de Tilburgse Koerier, postbus
Mw. D.T.
368805.
P!
17.0ÖU.
394 pagina 12
1
javond
jesloten
HET WOORD
IS AAN...
naar het redactie-adres of naar
de Tilburgse Koerier, postbus
10001, 5000 JA Tilburg; tel.
Vanwege het milieu mag er de
laatste jaren steeds minder. Min
der varkens, want die veroorza
ken mestoverschotten; minder
auto's, want die hebben zure re
gen tot gevolg; minder industrie,
want daardoor vervuilt het opper
vlaktewater en ga zo maar door.
Nu is kort geleden aangetoond
dat hondepoep schadelijk is voor
wilde orchideeën en andere zeld
zame planten. Je vraagt je af wat
alle katten op hun geweten heb
ben; die krabben immers veel
jonge plantjes uit de grond. De
volgende verdenking zal wel op
de kanaries vallen.
Soms denk ik wel eens dat door al
die zorgen voor het milieu, het
leefmilieu er niet op vooruitgaat.
Drop Oud
Professor
Ruud
Muffels:
"Ouderen
moeten
keuze voor
flexibele
pensionering
krijgen."
FOTO:
GEERT VAN LOON
In deze rubriek kan iedereen van 55
jaar en ouder aan het woord komen
om zijn of haar mening te geven over
allerlei zaken. Schrijf uw verhaal op in
ongeveer 200 woorden en stuur dat
naar de redactie van de Seniorenwij
zer, per adres Tilburgse Koerier, post
bus 100015000 AJ Tilburg, onder ver
melding van "Het woord is aan....".
Inzenden betekent niet dat er automa
tisch geplaatst wordt.
oplossingen uit de praktijk gaat ook het
symposium 'Ongehoord en uitzicht
loos', dat de stichting op 20 april houdt
in congrescentrum De Reehorst in
Ede. Dezelfde titel hebben een in
structieboekje en een videofilm die op
de studiedag worden gepresenteerd.
Tijdens het symposium zijn voorzie
ningen als doventolk en ringleiding be
schikbaar. De schriftelijke informatie
kan ook in braille verkregen worden.
Sinds juli vorig jaar mag Ruud Muffels
zich bijzonder hoogleraar Ouderen
beleid noemen, de functie die hij op 6
december officieel aanvaardde met
het houden van een openbare rede.
Hij gaat de sociaal-economische as
pecten van het ouderenbeleid onder
zoeken en er college over geven. De
eerste colleges starten waarschijnlijk
per september aanstaande; met het
onderzoek is hij 1 juli vorig jaar al be
gonnen. Dat heeft meerdere kanten,
zo maakt de hoogleraar duidelijk. Ou
deren en arbeid, flexibele pensione
ring en ouderen en zorg zijn een aan
tal zaken die Muffels in de komende
tijd gaat onderzoeken.
Bij ouderdomsdoofblindheid gaat ie
mand steeds slechter horen èn zien
als gevolg van het ouder worden. Vaak
is het een sluipend proces, dat tot vol
ledige doofblindheid kan leiden. Maar
meestal kunnen de doofblinde oude
ren nog wel een beetje horen en/of
zien.
Toch raken ze vaak in een isolement
en hebben ze in het dagelijks leven
grote problemen. Dat komt deels door
dat ze -voor ze op hoge leeftijd doof-
blind raakten- een 'normaal' zicht en/of
gehoor hadden. Door hun handicap
krijgen ze echter te maken met grote
hindernissen.
De krant lezen, TV kijken of naar de ra
dio luisteren lukt niet meer. Gezellig
met iemand praten is moeilijk, zeker in
drukke ruimtes. Vaak is hun bele
vingswereld beperkt tot hun eigen ka
mer. Door het isolement voelen veel
doofblinde ouderen zich onbegrepen.
Ze worden depressief, trekken zich te
rug en gaan zich gedragen alsof ze
aan het dementeren zijn.
Toch zijn er allerlei manieren om het le
ven van de doof-blinden wat te verge
makkelijken en met hen te communi
ceren. Daar de tijd voor nemen is het
meest voor de hand liggend, maar de
stichting Doof-Blinden heeft ook nog
andere tips die in een handige folder
staan.
Over de oorzaken van doofblindheid,
het dagelijks leven als doofblinde en
In Nederland wonen enkele duizen
den doofblinde ouderen, dus in Til
burg zijn dat er waarschijnlijk enke
le tientallen. Vaak vereenzamen
deze doofblinden, omdat hun han
dicap niet als zodanig wordt her
kend, of omdat de mensen in hun
omgeving er niet mee kunnen om
gaan. De stichting Doof-Blinden or
ganiseert in april een studiedag
voor iedereen die in zijn of haar (be
taald of vrijwilligers-)werkte maken
heeft of kan krijgen met doof-blinde
ouderen.
Trends
"Ik richt me op de medische kant als
het om ouderen en zorg gaat. Ik ga
uitzoeken waarom mensen bepaalde
zorg wel of niet gebruiken." In zijn
rede stipte Muffels tendensen aan:
het probleem van de chronische zorg
en het ouder worden en de behoefte
aan meer zorg op hogere leeftijd.
"Meer zorg betekent meer kosten,
want vaak is de behoefte aan zorg op
hoge leeftijd continu aanwezig: die
oudere is dus aangewezen op instel-
lingen. Daarnaast vindt de overheid
dat de zorg meer thuis gegeven moet
worden. Maar de Thuiszorg is daar
voor nog niet voldoende toegerust."
Toch is hij niet somber. "Dit zijn de
trends voor de toekomst, blijkt uit de
cijfers. Als er nü gereageerd wordt, is
het oplosbaar. Het gaat ook niet om
zo'n grote groep ouderen die inten
sieve zorg nodig heeft, misschien
zo'n tien procent."
Het probleem ontstaat volgens de
Verantwoordelijkheid
Muffels denkt dat het goed is als de
zorgverzekeraars onafhankelijker
van de overheid kunnen opereren.
"Dan krijg je meer concurrentie en dat
heeft voordelen: betere kwaliteit en
lagere prijzen.
Maar dan moet de markt wel door
zichtig zijn, dus geen prijsafspraken
tussen verzekeraars." Hij ziet echter
ook mogelijke nadelen, bijvoorbeeld
dat de maatschappijen hogere eisen
gaan stellen aan minder draagkrach-
tigen omdat die een groter risico vor
men. "Daarom moeten de premies
verdeeld worden over jong en oud.
Dat kan betekenen dat jongeren flink
meer moeten gaan betalen."
Ook moeten de burgers meer verant
woordelijkheid voor de zorg krijgen
en nemen, vindt Muffels. "Dat kan
door bijvoorbeeld ongezond gedrag
te belasten, waaruit dan de zorg gefi
nancierd wordt.
Zo lopen de premies niet te hoog op.
Want de solidariteit houdt ook ergens
op. Zulke maatregelen kun je slim in
bouwen." Als voorbeeld noemt hij
een belasting op autorijden voor
privégebruik. Maar denkt hij dat poli
tici zulke maatregelen aandurven?
Lachend: "Daar heb ik als onderzoe
ker niets mee te maken. Ach, Simons
heeft enkele voorstellen in die rich
ting gedaan, maar de marktsector is
bang."
Langer doorwerken
Voorlopig zit het met de solidariteit
tussen de generaties nog goed,
denkt Muffels. "Ik denk dat jongeren
die voor ouderen op willen brengen,
zeker nu het nog gaat om kleinere be
dragen. Maar dan moet de overheid
wel een beleid voeren waarin de pre
mies voor de gezondheidszorg be
perkt blijven." Het is ook in het belang
van de huidige generatie jongeren,
stelt hij, want die groep doet in de toe
komst mogelijk ook een beroep op de
zorg.
"Ouderen moeten ook solidair zijn
met jongeren", aldus Muffels. "Dat
kan bijvoorbeeld door langer door te
werken. Zo betalen ze zelf premie en
strijken ze geen VUT op." Daardoor
blijven de kosten acceptabel en zo
kunnen de jongeren later ook deze
zorg consumeren, meent de hoogle
raar. "Ouderen moeten niet alleen
willen dat jongeren hun zorg betalen,
ze moeten ook hun eigen verant
woordelijkheid krijgen."
Muffels weet dat veel ouderen nog
willen doorwerken als ze de 60 of 65
gepasseerd zijn. "Die keuze voor
flexibele pensionering moeten ze ook
krijgen. Je moet mensen niet ver
plichten te stoppen met werken op
een moment dat ze nog kunnen.
Vaak willen ze in deeltijd doorwerken
en geven ze de voorkeur aan stoppen
op een moment dat ze zelf kunnen
kiezen." Ouderen zien de pensione
ring eerder als negatief als ze ver
plicht gestopt zijn met de arbeid, stelt
Muffels. "Te veel werken is onge
zond, maar te veel vrije tijd misschien
ook als je er niet voor gekozen hebt.
Bovendien wordt het werk gezonder
en de kwaliteit van beeldschermen
beter", waarop een lach volgt en een
blik richting computer.
De Katholieke Universiteit Brabant heeft sinds een paar maanden een bij
zonder hoogleraar ouderenbeleid: de 39-jarige Ruud Muffels. In deze on-
derzoeks- en onderwijsbaan van één dag per week gaat hij zijn aandacht
vooral richten op gezondheidszorg voor en de arbeid door ouderen.
Naast dit en ander wetenschappelijk werk geeft Muffels les op de Senio
renacademie, wat hem rechtstreeks in contact brengt met ouderen. En
dat ervaart hij als zeer prettig: "Ze reageren en stellen zich kritisch op."
kersverse hoogleraar vooral door het
toenemende aantal ouderen, die bo
vendien steeds ouder worden: de
dubbele vergrijzing. Daardoor doen
meer mensen een beroep op de zorg.
En dat zijn vooral diegenen met lage
inkomens, zo signaleert Muffels. "De
overheid wil dat men een hogere ei
gen bijdrage gaat betalen en dat
geeft financiële problemen voor som
mige mensen."
Op vrijdagmiddag 11 februari aanstaande organiseert car
navalsvereniging de Flepsteppers samen met studenten
vereniging St. Olof en een aantal horecagelegenheden,
een groots opgezet Seniorencarnaval. Deze Senioren-
plusmiddag vindt dit jaar plaats op vier verschillende loka-
ties. In Bet Kolen aan de.Broekhovenseweg is dat met pre
sentator Jaap van Eijden, in 't Wit Paardje aan het Lijns-
heike met Rein Steures, in de Harmonie aan de
Stationsstraat met Fons Kleintjes en in Boerke Mutsaers
aan de Vijverlaan met presentatie door St. Olof. Verschil
lende artiesten, waaronder de Vrolijke Vagebonden, Nelly
Verhaat en Leon Hoepelman, Frank Mirella, Ad en Els
Verstappen met Ad van Tilburg, drie be
kende jongleurs van de Knopperts van
Toen, tonpraoters, waaronder Rinus
van Berkel, Frans Verbunt en Cees Oo
ien en diverse orkesten maken van
deze middag een waar festijn. De toe
gangsprijs is ƒ6,- per persoon. Kaarten
zijn verkrijgbaar via de K.B.O
De Werkgroep Ouderen in Gesprek organiseert in de
maanden februari en maart weer een serie Gespreksoch
tenden met Ouderen op verschillende plaatsen. Iedereen
vanaf ongeveer 55 jaar kan daaraan deelnemen. De ge
sprekken gebeuren in groepen van ongeveer twaalf perso
nen en bij elke groep is gespreksleiding aanwezig. Elke
groep komt zes keer bij elkaar. De gespreksochtenden be
ginnen in de week van 21 februari.
Het thema van de bijeenkomsten is: Solidariteit kent geen
leeftijd. De bijeenkomsten zijn 's morgens van 10.00 tot
12.00 uur. De kosten van deelname zijn ƒ10,- voor de zes
bijeenkomsten samen. Wie deel wil nemen kan zich tot 1
februari opgeven bij: Werkgroep Ouderen in Gesprek,
Gasthuisring 54a, 5041 DT Tilburg, tel. 423706. Ook voor
een folder of meer informatie kan men daar terecht.
De gespreksplaatsen zijn (met de datum van de eerste bij
eenkomst): Den Herdgang (ma. 21 feb. 10.00 uur); Deke
naal Centrum (do. 24 feb. 10.00 uur); Zonnehof (wo. 23feb.
10.00 uur); wijkcentrum 't Sant (ma. 21 feb. 10.00 uur); Zus
ters van het Cenakel (flat Noordhoekring, vrij. 25 feb. 10.00
uur); verzorgingscentrum De Heikant (do. 24 feb. 10.00
uur); ontmoetingsruimte parochie Lidwina (do. 24 feb.
10.00 uur).
De SOON (Samenwerkende Ouderen Organisaties
Noord) houdt op 26 januari voor ouderen in Tilburg-Noord
een informatiemiddag over huisvesting.
Met behulp van informatie van de woningbouwverenigin
gen zal een zo compleet mogelijk overzicht worden gege
ven aan de hand van dia's over de verschillende woonmo-
gelijkheden.
Daarbij komen aan de orde: ligging in de wijk, soort woning
en indeling, huurprijs en huursubsidie, wachttijd. De mid
dag is op woensdag 26 januari om 14.00 uur in wijkcentrum
De Ypelaer, Corellistraat 10. Entree en een kopje koffie of
thee zijn gratis.
Tien woensdagmiddagen het plezier van schrijven ontdek
ken. Door te schrijven aan de hand van creatieve opdrach
ten ervaren hoe verrassend, ontroerend, grappig en fanta
sievol taal kan zijn. Verschillende thema's komen aan bod,
evenals experimenten met verschillende taalvormen. Al
schrijvend ontdek je de kracht van woorden en leer je ook
nieuwe aspecten van jezelf kennen.
Deze cursus vindt wekelijks op woensdagmiddag plaats
in het Vrouwencentrum, Nieuwlandstraat 43 en start 19
januari van 14.00-16.00 uur. Kosten voor tien bijeenkom
sten: ƒ50,-. Opgave en informatie: Vrouwencentrum, tel.
013-421896.
Op maandag 24 januari houdt het Steunpunt Ouderen The
resia een voorlichtingsbijeenkomst over erfrecht, schen
kingen, testament, e.d. De toegang is gratis, evenals het
eerste kopje koffie. De middag is op maandag 24 januari
om 14.00 uur in wijkcentrum Theresia, Nijverstraat 42.
Bent u slecht ter been? Tegen een kleine vergoeding wordt
u opgehaald. Belt u twee dagen van te voren naar mevr.
Pigmans, tel. 435610.
Vogelvereniging De Vink houdt op vrijdag 4 februari van
13.00 tot 17.00 uur voorafgaand aan haar vogelshow weer
een open middag voor ouderen. Ook deze keer is de show
weer in de Evenementenhal in de Groenstraat (bij het oude
Voltcomplex).
Op dinsdag 25 januari om 14.00 uur is er een bingomiddag
in het wijkgebouw aan de Beneluxlaan 74, georganiseerd
door bejaardenvereniging St. Lucas.
Mensen die nu 'oud' zijn, hebben vaak heel wat meege
maakt. Hun leven bestrijkt immers een periode waarin er
veel veranderd is in de samenleving. In de Openbare Bibli
otheek Tilburg vindt u boeken met de levensgeschiedenis
van diverse mensen.
'Na verloop van tijd' is een fotoboek van Daniël Koning. Het
staat niet alleen vol foto's, maar ook vol verhalen van ou
dere mensen. 'Een latere leeuwerik' is het autobiografische
relaas van de 75-jarige Harriët Robey die na het overlijden
van haar man, haar leven nieuwe inhoud geeft. Zegt de
naam Keetje Ruizeveld u niets? Dan moet u het boek 'Te
oud? Ben je bedonderd!' eens lezen. Het is het levensver
haal van een vitale en vooral mondige vrouw. In het boek
'De lucht zit nog vol dagen' van José Franssen wordt de si
tuatie van alleenstaande oudere vrouwen beschreven.
Maar zij komen zelf ook veel aan het woord. Levens waar
in een grote omwenteling heeft plaats gevonden, staan te
lezen in 'De goeie nieuwe tijd' van Anneloes Timmerije.
Het gaat hier om mensen die rond hun vijftigste hun leven
een andere richting hebben gegeven. Speciaal voor be
ginnende vijftigers.
Vraag er eens naar in de bibliotheek bij u in de buurt.
Plank voor de kop
De hoogleraar beseft dat zijn pleidooi
voor ouderen die doorwerken moei
lijk ligt in een periode van economi
sche neergang. "Werkgevers staan
niette trappelen om ouderen in dienst
te houden, ze hebben liever goedko
pe jongeren.
Maar dan hebben ze een plank voor
de kop, want de gemiddelde leeftijd
van personeel stijgt in de toekomst al
leen maar. Straks kunnen ze niet
meer om de ouderen heen en ik ver
wacht dat dat binnen zo'n vijf, zes jaar
het geval is. Of we bouwen de ver
zorgingsstaat af, of we denken aan
dit soort maatregelen."
Wie meer over ouderdomsdoof
blindheid of de studiedag wil weten,
kan kontakt opnemen met de stich
ting Doof-Blinden, Prof. Bronk-
horstlaan 10, 3723 MB Bilthoven;
tel. 030-250604; teksttel. 030-
291884.
Daar kan men ook terecht, indien de
deelnamekosten van 85 gulden
(incl. koffie, thee, lunch en boekje)
een probleem zijn.
Bij een bezoek aan de bibliotheek op het Koningsplein werd mijn aandacht
getrokken door een kleine foto-expositie over oud Tilburg afkomstig van
het gemeente-archief.
De nostalgie vierde even hoogtij en al snel raakte ik in gesprek met een
heer die ook -met de foto's als leidraad- probeerde de vroegere situaties
te plaatsen in de huidige toestand. Zo hangen er bijvoorbeeld foto's van
de oude Zomerstraat/Bredaseweg, het later gesloopte stadhuis met de
trapjes, de Oude Markt en de overgangen van vóór het hoog spoor. Rond
de expositie lag er een aantal publicaties die jaren gelden veel aandacht
kregen en ook nu nog geleend kunnen worden, zoals 'Het Tilburgs pren
tenboekje' van Cees Robben.
Even daarna zagen we een video van de film 'Harmonie van een ge
meenschap' uit de jaren zestig. Ik kan me die tijd goed herinneren en dus
was het leuk daar eens een kwartiertje aan te besteden.
Jammer echter dat deze tentoonstelling zo beperkt is en ook nogal weg
gedrongen staat opgesteld. Daardoor krijgt ze wellicht minder aandacht
dan ze verdient. De expositie van de Kunstuitleen krijgt daarentegen een
grote ruimte toebedeeld met stukken waarvan ik maar weinig begrijp. Mis
schien kunt u in de Seniorenwijzer eens aandacht schenken aan deze klei
ne, maar interessante foto-tentoonstelling.
I Wordt eenmaal in de twee we
ken opgenomen in de Tilburgse
Koerier.
I Redactie:
Ria van der Aalst-Dierks
I Diny van Bladel-Verbunt
1 Theo Dekker
I MarcGeerts
Jan van Groos (voorzitter)
I Wilma Hurkens
1 Joop Janmaat
Karei Luiijf (eindredacteur)
Adres redactie:
I Seniorenwijzer, p/a Poststraat
64, 5038 DH Tilburg of Postbus
I 3078, 5003 DB Tilburg; tel.
350505.
Kopij kan opgestuurd worden
