IJZER
W
Groot tekort aan verpleeg
bedden voor demente ouderen
l
(OOP
59.5
9.95
POST
SCRIPTUM
COLOFON
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
495
r
1
i
I
Bijzondere bijstand
Dansen in 't Sant
Woningbeurs voorouderen
Senior vakantiekrant
Gespreksbijeenkomsten
Nooit te oud om te leren
Carnaval in Groeseind
Lezen over dementie
DE TILBURGSE KOERIER
iruari 1992-paginal
Donderdag 13 februari 1992-pagina 11
Thuiswonend
1
(FOTO: GEERT VAN LOON)
Ria van derAalst-Dierks
Mare Geerts
Joop Janmaat
p/a
de Tilburgse Koerier, postbus
368805.
n en
i. prijs.
BREDA
DE MAAND
'.00-18.00 uur
'.00-21.00 uur
'.00-18.00 uur
'.00-17.00 uur
Dagopvang in verzorgingstehuizen: tussenoplossing voor hulp aan
dementerende ouderen.
HET WOORD
IS AAN...
IATEAU
GRANGE
ELEGANTE
)E BORDEAUX
9A.C.,MET EEN
PELE AFDRONK
klas
waliteit
*12^
&45
695
CHATEAU
.'ORTOLAN
BORDEAUX
iOUGE
l.C. 1989
7.95
CÖTES
)U
1HÖNE
ÏOUDETIKET
Kunt u zich nog herinneren: het
schaatsen op de leemputten? De
klok bij de Hema op de Heuvel?
Het Heuvelstraatje pikken? Het
gescheiden zwemmen in het
zwembad aan de Ringbaan Oost,
compleet met een plank als grens-
afbakening? De Bonte Dinsdag-
avondtrein? De preken van Henri
de Greeve, met de daaropvolgen
de geboortegolf? De overweg met
spoorbomen en voetgangersbrug
gen? De verduisteringsgordijnen
en de batterijlamp met handbedie
ning? Het Gasthuis? De Heilig
Harthulde? Het wielerbaantje bij
Van Geloven aan de Enschots-
estraa t? Ja? Dan werkt uw compu
ter nog uitstekend. Geen wonder,
want u behoort tot de allereerste,
meest beproefde exemplaren.
Drop Oud
Een ander geval; een uitzondering in
het rapport van de indicatiecommis-
sie, omdat dat vooral gaat over de
In deze rubriek kan iedereen van 55
jaar en ouder aan het woord komen
om zijn of haar mening te geven over
allerlei zaken. Schrijf uw verhaal op
in ongeveer 200 woorden en stuur
dat op naar de redactie van de Seni-
oren-wijzer, per adres Tilburgse
Koerier, postbus 10001, 5000 AJ in
Tilburg, onder vermelding van ”Het
woord is aan....”. Inzenden betekent
niet dat er automatisch geplaatst
wordt.
punten krijgen en dus hoger op de
wachtlijst terecht komen. Ongeveerde
helft van de 700 personen op de
wachtlijst is echt urgent. Daarbij gaat
het niet alleen om dementerende men
sen, maar ook om ouderen met licha
melijke handicaps.
Voor ouderen met geestelijke of licha
melijke problemen bestaat er dagver-
zorging in tehuizen, onder de verant
woordelijkheid van de gezinszorg.
Naast de directe opvang en hulp voor
de ouderen op een of twee dagen per
week, betekent de dagopvang ook een
minder zware druk voor het ’thuis
front’, de partner of de kinderen.
Als de nood erg hoog is, wordt gepro
beerd de ouderen onder te brengen op
verpleegplaatsen in verzorgingstehui
zen, die eigenlijk voor de eigen bewo
ners bestemd zijn. Maar dat zijn lap
middelen, die het tekort aan verpleeg
bedden niet wegwerken.
Op basis van de onderzoeken zeggen
B en W dat het tekort ’’ontoelaatbaar
hoog” is. Daarom gaat de gemeente bij
de provincie in elk geval aandringen op
een aantal ’noodbedden’. Daarnaast
zal een commissie van deskundigen
voor de zomer plannen moeten maken
voor nieuwe vormen van ouderenzorg
in Tilburg.
situatie in verzorgingstehuizen. Ook
dit is tekenend, maar dan voor
dementerende ouderen die nog thuis
wonen.
’’Deze aanvraag betreft een 93-jarige
alleenstaande vrouw, woonachtig in
een vooroorlogse eensgezinswoning.
Mevrouw komt niet meer boven. Haar
bed staat beneden in de kamer. Haar
communicatievermogens zijn matig.
In 1989 heeft ze een hersenbloeding
gehad, was linkszijdig verlamd en ver
ward. Sinds januari 1990 heeft ze een
positief advies voor een verzorgings
tehuis (zéér urgent). Elke ochtend
komt de wijkverpleegster mevrouw uit
bed halen en helpt haar bij het wassen
en aankleden. Mevrouw heeft weinig
krachten, zit de hele dag op de stoel en
kan niets meer doen aan huishoudelij
ke activiteiten. Ze is wisselend inconti
nent voor urine en heeft doorgezeten
plekken op de bibs, wat dagelijks
gezalfd moet worden. De gezinszorg
komt elke dag voor de toiletgang, de
verzorging van de warme maaltijd en
de boterham. Een jongere zus van
mevrouw haalt de boodschappen en
verzorgt de was. Elke ochtend wordt
het bed verschoond door de wijkver
pleegster. De maaltijddienst komt drie
keer per week. Het geheugen van
mevrouw is al een tijdlang wat aan het
verminderen. Af en toe reageert
mevrouw verward en de laatste tijd
heeft zij het idee dat er ’een heks’ rond
loopt in de woning. De huisarts heeft
daarom pas geleden het RIAGG inge
schakeld.”
Het advies van de indicatiecommisie:
mevrouw heeft psychogeriatrische
verpleegzorg nodig.
Signalen
Iedereen die bij de zorg voor ouderen
is betrokken, kent gevallen zoals hier
boven en in de ingezonden brief op
deze pagina beschreven staan. De
gemeente kreeg dan ook allerlei sig
nalen dat er meer verpleegbedden
nodig zijn. Maar toen de gemeente bij
de provincie aanklopte voor meer
geld, kreeg ze te horen dat er te weinig
cijfers over de behoefte aan verpleeg
bedden beschikbaar zijn. Vandaar dat
de gemeente onderzoeken heeft laten
doen.
Twee weken geleden werden de resul
taten daarvan gepresenteerd. Voor
naamste conclusie van het GGD-
onderzoek: de behoefte aan psycho
geriatrische verpleeghuisbedden
groeit, waardoor in Tilburg ruim drie
honderd extra plaatsen in verpleeghui
zen nodig zijn voor dementerende
ouderen. Van de ruim driehonderd
mensen die eigenlijk in een verpleeg
huis als De Hazelaar of St. Jozefzorg
zouden moeten verblijven, wonen er
nu zo’n 165 in Tilburgse verzorgingste
huizen. Die gezamenlijke verzorgings
tehuizen krijgen echter voor de extra
verzorging die voor de dementerende
ouderen nodig is, slechts geld voor
dertig verpleegbedden. Ook liggen er
gemiddeld 35 patiënten per dag in een
ziekenhuis te wachten op een ver
pleeghuisbed. Thuis wachten er nog
eens 125 dementerende ouderen op
plaatsing.
Zorg
Door het tekort aan plaatsen in ver
pleeghuizen ontstaan er dus ook pro
blemen in verzorgingstehuizen en zie
kenhuizen. Dementerende ouderen
krijgen daar natuurlijk wel zorg, maar
de instellingen hebben eigenlijk al te
weinig personeel voor hun gewone
werk.
Uit een ander onderzoek dat de
gemeente heeft laten doen onder
instellingen die beroepsmatig betrok-
Mijn man is in twee jaar dement geworden. Dat was een intense ervaring voor
mij en de kinderen. Ik dacht aanvankelijk dat hij gewoon oud werd, maar toen
hij vaak de stekker van de ijskast uit het stopkontakt trok, begon ik ongerust
te worden. Ook lukte het hem niet meer de afgedroogde vaat op de vaste plek
in de kast te zetten. Op een avond trok hij zijn jas aan en vroeg me mee te
gaan naar Dordrecht. Daar had mijn man in zijn jeugd gewoond. Ik zei dat de
Jaatste trein al vertrokken was en dat we moesten wachten tot de volgende
ochtend.
Gelukkig kreeg ik genoeg ideeën om hem in dat soort situaties weer rustig te
krijgen. Samen met mijn kinderen en de hulp van een zuster van het Wit-Gele
Kruis lukte het ons om tot het laatst thuis voor hem te zorgen. De arts en de
maatschappelijk werkster hielden kontakt, maar dat was toch afstandelijk. De
wijkzuster pakte wel eens mijn hand, een fijn gebaar. Haar kon ik ook vertellen
wat we alle dagen meemaakten. Ook met mijn kinderen kon ik goed praten.
Eens ben ik met mijn dochter in een verpleeghuis gaan kijken om een plaat
sing voor te bereiden. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen. Ik hield hem lie
ver thuis, hoe zwaar het ook was. Op het laatst hadden we een bed met een
hekje in de huiskamer en sliep ik op een matras op de grond. Later deden de
kinderen dat om de beurt.
Het was moeilijk me voor te stellen dat het einde naderde. De wijkzuster had
dat wel in de gaten. Uiteidenlijk is de laatste tijd van sterven heel snel gegaan.
Ik kijk met voldoening terug, omdat we mijn man thuis hebben kunnen verzor
gen. Toch spookt het wel door mijn hoofd of ik wel lief genoeg ben geweest.
Op het laatst kon ik het bijna niet meer aan en was het moeilijk om niet onge
duldig te zijn. De steun van lieve mensen had ik toen heel hard nodig.
mw. M.A.
Een 76-jarige alleenstaande vrouw woont sinds een jaar in een
Tilburgs verzorgingstehuis. ’’Mevrouw is nu vier jaar weduwe en
heeft al die tijd al last van vergeetachtigheid, maar het laatste
jaar is zij heel hard achteruit gegaan. Zelfstandig op een kamer
van een verzorgingstehuis wonen gaat écht niet meer. Sinds een
paar maanden kan ze niet goed meer spreken, is onrustig, soms
agressief. Daarom zijn alle scherpe zaken uit haar kamer weg
gehaald. Ze spreekt wartaal. Communicatie is met haar niet
meer mogelijk.”
ken zijn bij ouderenzorg, blijkt dat de
hulp voor psychogeriatrische patiën
ten die thuis wonen ook tekort schiet.
Er moet eigenlijk permanent hulp in de
buurt zijn en dat krijgen huisartsen,
kruisvereniging en gezinszorg niet
voor elkaar, ondanks alle goede wil.
De onderzoekers waarschuwen er ook
voor dat er geen misbruik gemaakt
mag worden van de mantelzorg, de
hulp die familie, buren of kennissen
bieden. Een situatie die regelmatig
voorkomt en schrijnend is, is dat de
mantelzorg van kinderen komt; die dat
moeilijk kunnen opbrengen. Ze zijn
zelf als kinderen van de vaak hoogbe
jaarde dementerende ouderen name
lijk ook niet meer zo jong.
Wachtlijst
Sinds een jaar zitten de wachtlijsten
voor aanleunwoningen en plaatsen in
verzorgings- en verpleeghuizen in de
computer. Bij het Gecoördineerd
Ouderenwerk SBT is voor Tilburg een
speciaal programma ontwikkeld: VITO
(Van Indicatie Tot Opname). Als er iets
verandert in de situatie van iemand die
op de wachtlijst staat, wordt dat door
gegeven door gezinszorg, kruiswerk,
maatschappelijk werk of de familie.
Daardoor kan iemand meer urgentie-
Lange
Schijf straat 107, 5038 TT Til
burg, tel. 350505.
Kopij kan opgestuurd worden
Zo maar een geval van de gemeente
lijke indicatiecommissie die moet
beoordelen welke zorg voor individu
ele ouderen nodig is. De commissie
trok eind vorig jaar aan de bel; de
nood is hoog. In het rapport beperkte
de commissie zich vrijwel tot bewo
ners van verpleeghuizen die demen
teren en daarom dringend extra hulp
nodig hebben: psychogeriatrische
zorg. Wat in het rapport staat, is vol
gens de commissie ’’slechts het topje
van een ijsberg, leder die regelmatig
een verzorgingstehuis bezoekt, kan
zien dat de extra zorg die nu voor een
beperkt aantal bewoners geldt, eigen
lijk voor het overgrote deel van de
bewoners noodzakelijk is.”
Seniorenwijzer
I Wordt eenmaal in de twee
weken opgenomen in de Til-
I burgse Koerier.
Redactie:
Ria van derAalst-Dierks
I Diny van Bladel- Verbunt
Mare Geerts
Jan van Groos (voorzitter)
Joop Janmaat
Jacques Joosten
Karei Luiijf (eindredacteur)
I Harry Strijbosch
Ad de Vet
I Adres redactie:
Seniorenwijzer,
r\ufjij r\cu 1 upyubiuuiu vvuiuüii
naar het redactie-adres of naar
de Tilburgse Koerier, postbus
I 10001, 5000 JA Tilburg, tel. I
1 Q&QQHC
Op dinsdag 25 februari is in het Trefpunt van het wijkcen-
trum De Ypelaer (Corellistraat 10) een voorlichtingsmiddag
voor ouderen over bijzondere bijstand. Een medewerker
van de sociale dienst zal vertellen wat die bijzondere bij
stand inhoudt en wie er wanneer voor in aanmerking komt
U kunt er natuurlijk ook zelf met uw vragen terecht. De voor-
lichtingsbijeenkomst duurt van 14.00 tot 15.30 uur. Deto-
gang is gratis.
Elke tweede vrijdag van de maand is er in wijkcentrum ’t
Sant aan de Beneluxlaan een gezellige dans- en ontmoe-
tingsavond voor 40-plussers. Paren en alleenstaanden:
iedereen is welkom! Morgen, 14 februari, wordt weer zo’n
avond gehouden van 20.30 tot 24.00 uur. De hoofdingang
is tot 21.00 uur open; daarna kunt u via de zij-ingang tot
22.00 uur binnen komen.
De Tilburgse afdeling van de Algemene Nederlandse Bond
voor Ouderen (ANBO) organiseert op woensdag 19 febru
ari een woningbeurs voor ouderen. Er wordt een inleiding
gehouden over redenen om te verhuizen en uitleg gegeven
over het nieuwe ’woonruimte-verdelingssysteem’ van
I gemeente en woningbouwverenigingen. In stands geven
de vier corporaties voorlichting over wat zij aan senioren-
I huisvesting te bieden hebben. Bij een stand van de
1 gemeente is informatie te krijgen over huursubsidie, tege- I
'7 moetkoming in verhuiskosten en over de regeling voor gel-
I delijke steun voor gehandicapten.
De middag begint om 14.00 uur in de Postelse Hoeve, Dr.
Deelenlaan 10. Iedere 50-plusser is welkom, dus ook niet-
I ANBO-leden.
I Ook voor ouderen is het natuurlijk goed er eens even uit te
zijn. Maar dan rijzen vragen als: wel of niet met vakantie,
met wie en waarheen? De Senior vakantiekrant 1992 geeft
een duidelijk overzicht van de verschillende organisaties
I die vakanties organiseren voor ouderen. Er zijn allerlei
mogelijkheden: alleen of met een groep, met leeftijdsgeno
ten of met een wat meer gevarieerd gezelschap, naar bin-
nen- en buitenland. De Senior vakantiekrant is verkrijgbaar
bij de Vrijwilligerscentrale, Spoorlaan 320.
I De Werkgroep Ouderen in Gesprek (voorheen Werkgroep
I Bewust Ouder Worden) organiseert in maart en april weer I
B bijeenkomsten voor 55-plussers. De gesprekken worden
gehouden in groepen van ongeveer twaalf personen en
1 men komt zes keer bij elkaar. Onderwerp van de gesprek
ken is ’Zingeving, je leven inhoud geven’. De bedoeling is
I samen te ontdekken dat -hoe je levenssituatie ook vëran-
dert (o.a. door ouder worden)- het leven wel degelijk bete
kenis kan hebben.
De bijeenkomsten worden op zeven plaatsen gehouden.
I Dat zijn (met de datum en tijd van de eerste keer):
Den Herdgang (Berlagehof 60), maandag 9 maart om
10.00 uur;
Centraal Bureau SBT (Lange Schijfstraat 107), disndag
I 10 maart om 10.00 uur;
Zonnehof (Prof. Gimbrèrelaan 30), woensdag 18 maart
om 10.00 uur;
Wijkcentrum ’t Sant (Beneluxlaan 74), maandag 16 maart
om 10.00 uur;
I Koningsvoorde (Generaal Smutslaan 224), maandag 9
II maart om 14.30 uur;
5 ‘Zustersvan hetCenakel (flatNoordhoekring3-57), vrijdag
9 13 maart om 10.00 uur;
8 Verzorgingscentrum De Heikant (Schubertstraat 700),
I maandag 9 maart om 10.00 uur.
I Wie aan een van deze series bijeenkomsten wil deelne-
f men, kan zich tot 20 februari bij de werkgroep opgeven, p/a
Dekenaal Centrum, Gasthuisring 54 A; tel. 423706. Daar is
ook meer informatie te krijgen. De kosten bedragen 9,-
I voor de hele serie van zes bijeenkomsten.
U Onder dit motto houdt de stichting Samenlevingsopbouw
I Groenewoud morgen voor ouderen een voorlichtingsbij
eenkomst over educatie. Het zal met name gaan over din
gen die van belang zijn voor het dagelijkse leven, zoals
1 omgaan met apparatuur, koken, zwemmen, een vreemde
taal leren, etc. Ook zal iemand van de SBT informatie geven
over allerlei kursussen voor ouderen. De voorlichtingsbij
eenkomst is morgen van 9.30 tot 11.30 uur in Boerderij Vis-
I sers, Berglandweg 40. De toegang is gratis.
De aktiviteitencommissie Groeseind-Hoefstraat organi-
seert zoals elk jaar een gezellige carnavalsmiddag vol leut.
Voor de muzikale omlijsting zorgt dosco F. Wouters, dus er
kan ook gehost worden! De middag is op 27 februari vanaf
13.00 uur in De Baselaer, Hoefstraat 175. Voor de entree
I van 2,50 krijgt een kop koffie en een hoop gezelligheid.
Steeds meer mensen worden steeds ouder. Daardoor
neemt ook het aantal demente ouderen toe én het aantal
I mensen dat met hen te maken heeft. Om te begrijpen wat
I dementie is -en hoe u er mee om kunt gaan- kan het goed
1 zijn er iets over te lezen. In de Openbare Bibliotheek Tilburg
vindt u diverse titels over dit onderwerp.
Boekendie zakelijke informatie geven over dementie zijn
I bijvoorbeeld ’Het leven omgekeerd: wat is dementie en hoe
kunnen we ermee omgaan’ en ’Zorgen voor dementerende
ouderen thuis’. Ook is in de bieb het nieuwe boek te leen
I van Hub Buyssen: ’Dementie: praktische handreiking voor
I de omgang met Alzheimerpatiënten’.
Begrijpen hoe het is om dement te zijn, is heel moeilijk. Toch
heeft de schrijver Bernlef een poging gewaagd. Op indrin-
gende wijze beschrijft hij het proces van binnenuit in ’Her-
senschimmen’, dat ook verfilmd is.
Omgaan met dementerende mensen is vaak niet gemak-
J kelijk: men weet niet hoe te reageren op de veranderende
persoon. Het kan helpen als u hoort, ziet of leest hoe ande-
ren dat hebben gedaan. In het boek ’Een dag van 36 uur’
vindt u vooral praktische aanwijzingen voor de omgang met
1 en de hulp aan dementerende ouderen thuis. De documen-
I taire ’De verloren tijd’ (een videofilm) geeft een beeld van
het leven met een demente partner. In ’Langzaam afscheid
nemen’ beschrijft Ria van Boheemen-Walhain heel per-
i soonlijk over haar dementerende echtgenoot. Wellicht her-
kenbaar als u in een soortgelijke situatie verkeert.
Zoekt u informatie over ditonderwerp, vraa er eens naar in
de bibliotheek bij u in de buurt.
Z1990
