2
Op reis door Oost-Anatolië,
beklimming van de Ararat
X
f
j
a
..met Raptim!
Onbezorgd op reis
De wraak van Saddam
3 i
Uffï
Voor een keuken stapt u natuurlijk bij CVT binnen.
Betere kwaliteit is voor zo'n prijs niet te koop dus.
KEURIGE
KEUKEN
MENSEN
raptW reizen
r Jji nee
gratis
its
Donderdag 19 december 1991 - pagina 23
DE TILBURGSE KOERIER
1991 - pagina 22
Hoek Heuvelring Spoorlaan Tilburg, Ol 3 - 435085
Iheekoopman in Dogubayazit.
De berg Ararat of Büyük Agn Dagi (5165 meter).
hoogte
ügt
HENK VAN DOREMALEN
Oók keukens
van
topkwaliteit
voor de
halve prijs!
■U
Praat eens met de mensen van CVT, die al zo n 25 jaar
keukenvoordeel bieden.
elen
het
En
ïlde
1 zo
Complete
keukens van
2.500,-
tot 50.000,-
(en meer)
een keuken die bij
lig is afgestemd op
rkeur voor luxe en
bij Raptim, dan krijgt u GRATIS een bagage-
■I alarm. Dat'n hels kabaal maakt als iemand
anders er met uw koffer vandoor wil gaan
Goede reis begint bij Raptim!
dat de oor-
ote massa
uit plaat-
niets c
Torremolinos
Rivièra. Wie als
eisde, ont-
ieel van de
men loopt om het komende
en te kopen, is het zeer aan-
g voor 31 december een
te reserveren. Zo bespaart u
r worden alle
(helaas, daar
„ets aan doen),
jverd worden,
betaalt u
vah
toepassing in
1991. U hoeft nog
geen definitieve keuze te maken
omtrent het model of de kleur en
zelfs een aanbetaling is nu niet
nodig.
ife
feU i
tot nu toe vruchteloze pogingen
men om sporen van de ark te vindt
leiding van de onlangs overleden
James Irwin werd de berg m—
tematisch afgezocht. De plaatselijk
king pikte er een graantje van mee,
ondertussen dubbel over zoveel onbe
Als er al een ark zou zijn dan ligt die or
een honderden meters dikke i;-*
ven. Om nog niet te spreken c
stromen die er overheen zouden zijn gegaan.
Ook zonder het verhaal van de ark heeft de
ieuze aspecten. De
een steenworp afstand
sn hem als een heilige
i is hij zichtbaar maar er
—j--hen tot voor L_
zich daarbij vast aan een passage tisch onmogelijk. De dorpelingen d
bijbelse boek Genesis. Onze gids nabijheid van de Ararat woonden,
ïtse om het euvel te
danten zijn u al voor-
m bij CVT-
’’Toen de zondvloed voorbij was en Noach’s Ark leegstroomde, ging iedereen naar huis. De Duitsers naar Duitsland,
de Engelsen naar Engeland en de Nederlanders naar Nederland. Uiteindelijk bleven wat Koerden over, onder wie mijn
voorouders. Ze bleven in de buurt van de berg Ararat”, aldus Achmed Coktin, de eigenaar van wat wel Europa’s hoog
ste berg wordt genoemd. Büyük Agri Dagi noemen de Turken deze berg die op de grens van Turkije, Iran en Armenië
ligt. ”It’s my mountain” zegt Achmed en hij zwaait daarbij trots naar de besneeuwde top van de oude vulkaan die
majestueus boven het van de hitte trillende landschap uitsteekt.
Bauformat inbouwkeuken
voor slechts 2.500,-
CVT levert het bewijs: uitstekende kwaliteit kan perfect
samengaan met een zeer scherpe prijs! Deze complete
keuken staat zo voor u klaar:
lengte: 270 cgn.
wit of grijze kunststof.
spoelbak, roestvrij staal.
incl. inbouwkoelkast 170 liter/gaskookplaat/afzuigkap.
rotsblokken. De kok die Achmed heet haat
deze beklimming. Maar het is voor hem een
i-'-'ijke bron van inkomsten, dus
erschillende keren per jaar mee
uoai kamp 2. Na een tocht van 6 tot 7 uur
komen we op een klein plateau waar afval
en enkele met stenen afgebakende plekken
op eerder gebruik duiden: het hoogtekamp.
De hoogte is voelbaar, heel diep kronkelt
een weg richting Iran, we kijken op de top
van de kleine Ararat. Dan slaat de hoofd-
tv ver|cen jje| van Tj_
t wordt erger. Er
-j-tegen, alleen afda-
ivu. win zes uur liggen we in de slaapzak,
het is gelukkig niet echt koud.
Voor snelle beslissers ronden
we de prijzen bovendien
messcherp af!
Wie nü een nieuwe keuken
reserveert voor 1992, betaalt
straks de aanzienlijk lagere prijs
van 1991.
Als u met plann
jaar een keuker
trekkelijk om nog
keuken bij CVT te
veel geld, want volgend jaar
keukens fiks in prijs verhoogd (t
kan zelfs Cees van Tilburg niets
Uw keuken kan in 1992 gelev
7, wanneer u maar wilt. Op dat tijdstip
echter slechts de légere prijs zoals
Nü
bes^0
létdie
i ondema- De ligging in het roerige grensgebied van
- den. Onder Armenië (eens onderdeel van de Sowjet-
overleden astronaut Unie), Iran en Turkije (ook nog eens in
..g maandenlang sys- Koerdisch gebied) zorgde er voor dat de
plaatselijke bevol- Ararat in de twintigste eeuw voor westerlin-
-~:e, maar lag gen moeilijk te bereiken was. Zeker in de
1 onbenul, tijd van de Koude Oorlog werd het gebied
_o. onder hermetisch afgesloten voor buitenlanders,
ijskap begra- Sinds de jaren tachtig kan men met schrifte-
over de lava- lijke toestemming van de Turkse overheid
;n zijn gegaan. en voorzien van een officiële gids de berg
Bij Raptim liggen alle zomerreisbrochures voor u klaar.
Voor vlieg- en treinvakanties, cruises of busreizen. xzJl/
Met de eigen auto erop uit? Ook op dat gebied
heeft Raptim veel te bieden. Enboekt A
De tweede dag van onze beklimming wreekt verd<
zich het tijdverlies dat we door allerlei for- nele--,c
maliteiten en de moeizame tocht met de Na nog een uur zien t
jeep hebben geleden. We moeten nu in één vlaggestokken die de
ruk naar het hoogtekamp op 4100 meter. l.—
Eerst nog een stukje per jeep, maar daarna
moet er gelopen worden. De zon is bloed
heet, het pad stoffig en bezaaid met stenen,
de herdershonden blaffen angstaanjagend.
Steil is het nog niet, maar het gaat constant
omhoog en steeds meer over losse stenen en
0 CVT creëert de keuken die
werkelijk bij u past.
Elke keuken is anders, ook die van
u. CVT ontwerpt e
voorbeeld volledig
uw interieur, voor!
budget. Omdat CVT zélf keuken- en
tafelbladen produceert kunnen
onze adviseurs uw keuken binnen
de technische mogelijkheden
volledig op maat ontwerpen. Of 't
nu gaat om een prijsgunstige keuken van het
merk Bauformat, de zeer vele mogelijkheden
y' van Heboform of een exclusieve design-
keukén van Bulthaup, in alle gevallen krij
u bij CVT méér waar voor uw geld!
Het CVT-Leaseplan. Een nieuwe
keuken voor enkele tientjes per
week!
De belangrijkste voordelen op een rijtje:
direct genieten van uw droomkeuken
uw spaargeld blijft op de bank
vaste rente over 10 jaar
rente fiscaal aftrekbaar
gratis onderhoud
inruilgarantie.
In alle vestigingen ligt een gratis folder
voor u klaar. Informeer eens naar uw
mogelijkheden.
k CVT biedt ook na de
a aankoop persoonlijke
Hservice m
;CVT heeft vakbekwame monteurs
F in dienst die bij plaatsing van de M
keuken elk detail haarfijn onder de H
loep nemen. Bent u toch niet voor H
honderd procent tevreden, dan is onze H
landelijke service-dienst snel ter plaat:
verhelpen. Tienduizenden tevreden kli
gegaan. Kom dus ook snel uw licht opsteker
Keukens.
i "CVT-Keukens met vestigingen
i in Nederland en België staat be-
i kend om zijn uitgebreide
I -keuzemogelijkheden, hoge
[I kwaliteitsnormen, betrouwbaar-
U heid, deskundigheid en
creatieve advies. Vreemd
genoeg, wanneer je klanten
extra zorg en aandacht biedt,
wordt soms al snel gedacht dat je niet goed-
koop bent. Dat misverstand willen we eens
en voor altijd uit de wereld helpen: CVT is
niet duurder dan de concurrentie, maar
levert voor hetzelfde geld wél betere kwa
liteit!’
ZOMERSTRAAT 49B, TILBURG
ACHTER PARKEERGARAGE
SCHOUWBURG
TELEFOON 013-363080
OOK VESTIGINGEN IN
BREDA - HELMOND
Turkije afgelopen zomer. Een reis waarbij Dagi, met enige fantasie de hoogste berg Volgens sommige kan je hem niet beklim-
we ontdekten dat het aanvankelijke enthou- van Europa. Met zijn 5.165 meter is hij be- men, volgens andere duurt het maanden
siasme over de Golfoorlog en de glorieuze slist hoger dan de Mont Blanc, maar of we
rol die Turkije daarin speelde aanzienlijk nog in Europa zitten, is de vraag. Bladerend
geluwd is. De schaarse toeristen die zich in in de talloze reisbrochures over Turkije ont-
Anatolië waagden ondervonden dat de oor- dekten we plotseling een advertentie waarin
log ook zijn keerzijde heeft. De grote massa de mogelijkheid van een beklimming werd
bleef dit jaar weg uit Turkije, zelfs uit plaat- aangeboden. Klimtechnisch waren er geen
sen als Antalya of Alanya, die in niets on- problemen. Slechts een goede conditie en de
derdoen voor Benidorm, Torremolinos of nodige vergunningen waren vereist.
de Franse of Italiaanse Rivièra. Wie als Bewapend met een pickel en stevige berg- De
westerling wel door het land reisde, ont- schoenen moeten we per trein en bus op in h
dekte al snel dat het overgrote deel van de weg van Istanbul naar de Ararat
mensen die van het toerisme moeten leven vreemde indruk hebben gemaakt. Wie iets
aanzienlijk minder vriendelijk waren dan de wist van de berg verzekerde ons dat beklim-
reisgidsen beloofden. Zelden moesten we zo men onmogelijk was. Te hoog, te gevaarlijk,
op onze hoede zijn bij het onderhandelen de Koerdische ’terroristen’, het leger, wat
over prijzen, het kopen van kaartjes en het ook de reden was; we zouden niet boven ko-
betalen voor slaap- of eetgelegenheid. En men.
zelden was het onderscheid tussen gespeek
vriendelijkheid en gemeende gastvrijheid i
moeilijk te bepalen.
In vrijwel alle landen wandelen er kinderen
met je mee die je de weg willen wijzen in
ruil voor snoep of geld. Wie daar niet tegen
kan, moet niet op reis gaan. In Erzurum
werden we uren ’begeleid’ door volwassenen
die je als een van de weinige toeristen in
deze grote stad ontdekt hebben. Ze willen je
meenemen naar een winkel. Probeer maar
eens duidelijk te maken dat je echt geen
honderden guldens wilt uitgeven voor een,
tapijt, terwijl je beschouwd wordt als die
gene die nog wat kan redden van het gron
dig bedorven seizoen. Met enige regelmaat
kregen we thee,'cola of zelfs een Turks
stoombad aangeboden als we ’even’ mee
wilden gaan naar dit hotel, dat restaurant of
vooral die tapijtwinkel.
In het nog oostelijker gelegen Kars, dat de
indruk wekt aan het einde van de wereld te
liggen, biedt een winkelier waar we brood
en bronwater kopen bonbons en raki (Sterke
drank) aan. Na twee weken reizen inmid
dels wat argwanend geworden ten opzichte
van de aankondiging ’gratis’, weigeren we
beleefd maar stellig. En dan blijkt het plot
seling om echte gastvrijheid te gaan en voe
len we ons wat beschaamd.
En zo werd je voortdurend op het verkeerde
been gezet: dubbelgeboekte buskaartjes en
zodanig verschillende prijzen voor hetzelfde
ticket dat je weer alle vertrouwen verloor.
En dan plotseling weer een lift krijgen van
mensen die absoluut niet de (gebruikelijke)
vergoeding willen en zelfs de gezamelijk ge
dronken thee niet door ons wülen laten be
talen. De Ier, de Duitsers en de Nederlan
ders die we onderweg tegenkwamen, had
den dezelfde ervaringen. Je wist absoluut
niet waar je aan toe was. ’Saddams revenge’
gingen we het op een bepaald moment noe
men. Twee van dit soort seizoenen waarin
de toeristen wegblijven achter elkaar en hele
families raken brodeloos. De juichstemming
over de Golfoorlog is al lang verdwenen in
Turkije.
type die pas tevreden gesteld was als we met
een ’kilim’ van een kleine duizend gulden de
deur uit waren gegaan. Hij had tot dan toe
een dramatisch slecht seizoen gedraaid, zijn
potentiële kopers de ’rijkere’ toeristen kwa
men slechts mondjesmaat langs bang als ze
waren voor de Golfoorlog.
Na lang wachten gaan we per vierwielaan-
gedreven jeep van Achmed Coktin over de
uitgestrekte hobbelige lavavelden de berg
op. Dogubayazit ligt op 1700 meter hoogte,
Eb een nederzetting bestaande uit een boer
derij en wat tenten van Koerdische herders
nere accomodaties voor de ’rijkere’ ligt net boven de 2000 meter. We hadden di-
,cn blijven deze zomer in Dogubayazit verse verhalen gehoord over de droogte en
■allig leeg. Ons wachten drie dagen en hitte °P de ber& maar °P de bovenste hon-
op de berg dus worden we door derden met,ers hgl sneeuw en dal P?0* toch
Ziya Mengenecioglu, onze gids met de on- ergens smelten dus is er water. Het water
uitsprekelijke achternaam, in een betrekke- wat we blJ ons hebben bhjkt vooral nodig te
lijk luxueus hotel gestopt. Vele kilometers zlJn voor de koeling. De Russische Lada
buiten het dorp maar met de Ararat onder van voortdurend oververhit.
ha«dbereik Behalve vijf volwassenen waaronder de zeer
™nper binnen - verder is er niemand - wor- liJviëe Coktin moet de waSen °°k veJle ’“I0’5
den we al direct belaagd door de eigenaar baëage mee naar boven nemen Anders dan
i de tapijt- en souvenirwinkel die even vooraf aangekondigd bhjkt de expeditie
ut peilen of er ’handel’ zit in de nieuw slechts twee personen te bestaan waar-
zou zich gaan ontpop- aan 66,1 g*ds en een kok nJn toegevoegd,
irritant bemoeizuchtig Hogerop komt er ook nog een uiterst vnen-
dehjk paardenman bij die een opmerkehjke
gelijkenis vertoont met de Turkse creatie
van Kees van Kooten. Hij brengt de beno
digde tenten, kookgerei en bagage van het
basiskamp op 3200 meter naar het hoogte- Achmed Cotkin poseert trots voor zijn berg,
kamp op 4100 meter. Deze Koerd, Hussain
genaamd, zal ook de enige zijn die geen last
heeft van hoogteziekte. Van jongsafaan is
hij gewend om met de kudde tussen 2000 en
4000 meter over de berg te lopen. aantrekkelijk
We komen de eerste dag niet verder dan Eli gaat hij ver:
op 2100 meter hoogte. We bivakkeren in de naar kamp 2
boomgaard van de boerderij, het enige ste
nen gebouw op de berg; de enige plek ook
waar water is. Coktin de eigenaar van de
Ararat heeft een grote tank naar boven we
ten te krijgen waarin hij water bewaard dat
via een enkel spaarzaam beekje naar bene-
den komt. Hij heeft dan ook de enige plek- pijn toe: hoogteziekte. Ik her
jes groen op de kale berg. Hij weet dat hij bet. Eten en overgeven, het
tot de beter gesitueerde Koerden behoort, helpt ook eigenlijk niets teg<
Hij geniet er van ons zijn machtspositie te len. Om zes uur liggen we i
laten merken. Er moet water gehaald wor-
den, er wordt een schaap geslacht, er moet
bemiddeld worden in een conflict tussen ^eke kok maakt ons om twee uur ’s
twee herders. nachts wakker. Eten en drinken blijven niet
Coktin is ook degene die ons, wanneer we binnen, de hoofdpijn is niet weg. De gids
hier verblijven tijdens de afdaling, laat zien om drie uur naar boven hj; laat de be.
hoe subtiel de verhoudingen tussen Turken slissing ons Rond 9 uur kunnen we dan
en Koerden zijn. Van een militaire pa- de top bereiken, het is dan nog betrekkelijk
troudle van zo n twintig man worden een helder, in de loop van de ochtend verslech-
offcier en twee manschappen uitgenodigd tert de situatie meestal. We besluiten te
voor de thee. De rest probeert buiten de gaan en na een uur te kijken of het goed
omheining tevergeefs een plekje schaduw te gaat< draa]en we om Technisch ge-
vmden. Het gesprek ver oopt grotendrcls in ^en is de klim inderdaad niet moeilijk. De
het Koerdisch tot voor kort een taal die de steun van de ickel is nodi maar de mee.
Turkse overheid negeerde. De dne genothg- genomen touwen niet. Het grootste pro-
den ontvangen abrikozen sigaretten, thee bleem bestaat uit de steeds wegschuivende
en water; de rest, Turkse dienstplichtigen, en stenen Het maakt de tocht ver.
hjkt met te bestaan. Ook m Dogubayazit moeiend. De hoogte speelt zeker ook een
waar een enorme troepenmacht gehuisvest vjot doorjopen js er njet bjj we zijn al
is worden de rontflopende militairen met de een paar uur aan het dimmen. Ik spreek
nek aangekeken. Hun kazernes, maar ook met ziya af dat we doorgaan zolang ik nog
de bijbehorende woonwijken zijn met vele heider weet wat we aan het doen zijn,
rollen prikkeldraad van de buitenwereld af-
gesloten. Koerdistan gelegen in het bergach- Op sommige plaatsen is de berg angstvallig
tige gebied tussen Syne, Turkije, Irak en steü. Merkwaardig genoeg verdwijnt de
Iran zal echter met zo maar ontstaan. De hoofdpijn wat door de inspanning die we
ongeveer 22 miljoen Koerden die er moeten moeten leveren.
zijn, wonen voor een belangrijk deel in een
gebied dat het waterreservoir van het Mid- Vriendin Anet begint zich steeds vertwijfel-
den-Oosten vormt. De Eufraat en de Tigris der te vragen hoe ze hier straks in hemels-
ontspringen hier. Geen land wat er aan naam af moet komen. Op een plateau op
denkt dit gebied uit handen te geven. Het is rulm 4600 meter besluit ze af te haken en te
nauwelijks een geheim dat Turkije ambities wachten. De zon komt op en de tempera-
koestert om een vooraanstaande rol te spe- tuur wordt aangenamer.
len in het Midden-Oosten. Met name naar We gaan met tweeën verder. We zijn veel te
de Koerdische gebieden in Irak met hun sne] naar het hoogtekamp geklommen. We
rijke, olievoorraden wordt met een begerig hadden meer rust moeten inbouwen. Nu op
oog gekeken. En olie en water daar draait zo’n 48Oo meter hoogte voel ik het gebrek
het om in dit deel van de wereld. Wie water aan Ik heb niet meer gegeten en
heeft kan macht uitoefenen laat Achmed gedronken, eenvoudigweg omdat het niet
Cotkin ook merken. binnenblijft. Ik begin nu echt te twijfelen of
we verder moeten gaan. Dan vraagt Ziya of
we terug moeten gaan. Nee dus. We zitten
vlakbij de sneeuw en dan hebben we het las
tigste stuk gehad. Het onderbinden van de
stijgijzers duurt veel te lang, ook al omdat ik
er weinig ervaring mee heb. Ziya wordt kor
zelig, hij is al tientallen keren boven geweest
en hij heeft zijn dag niet vandaag. Hij klimt
beter, maar zijn conditie is slechter. Logisch
want zijn training bestaat uit het roken van
sigaretten, de nationale sport in Turkije, en
het drinken van raki. Hij gaat op routine
verder, ik moet op zoek naar mijn conditio
nele reserves. Gelukkig is de sneeuw hard,
xr-we de resten van de
op—_e top markeren. Op
5165 meter hoogte met een harde koude
wind. Heel wazig in de diepte is het basis
kamp te zien. Laat in de middag zullen we
daar aankomen, het is dan alweer bloed
heet.
Ararat lees je vijf verschillende verhalen.
Volgens sommige kan je hem niet beklim
men, volgens andere duurt het maanden
voor je toestemming hebt. In wat oudere
uitgaves wordt gesproken over verboden ge
bied en er is zelfs een reisgids die beweert
dat er nog nooit een Nederlander op de top
vairde Ararat heeft gestaan.
Over twee dingen is iedereen het eens: de ven. Om nog
majestueuze aanblik van deze oude vulkaan stromen die er
en de bijbelse betekenis van de berg. Ook zonder het verhaal v
De ruim 3900 meter hoge kleine Ararat valt berg al genoeg mysterie
i bus op in het niet bij zijn imposante buurman. De Armeniërs die op een steenworp atstano j-,
arat een laatste theorieen van met name christelijke wonen, beschouwen hem als een heilige toeristen^
Wie iets fundamentalisten zijn dat de ark van Noach berg. Vanuit Jerevan is hij zichtbaar maar er anpstvaU c
zich op die kleine Ararat zou bevinden. Ze bij komen was voor hen tot voor kort prak- naSten
houden zich daarbij vast aan een passage tisch onmogelijk. De dorpelingen die in de 7iva
uit het bijbelse boek Genesis. Onze gids nabijheid van de Ararat woonden, geloof-
Ziya kan nog smakelijk vertellen over de den eeuwenlang niet dat het mogelijk was
steenrijke expedities van de Amerikanen die de top te bereiken. Toch deed de Fransman bullel
Toumefort al in 1707 een mislukte poging band|-
op de top te komen. De Duitse professor Ja- Amne
prekelijke a
luxueus hc
