BOSCH
TRAVELPILOT,
CHRYSLER
Ml III
VOYAGER
1
I
w
flinke stap in de goede richting
iger
Verrassende proto's van Chrysler
room
ND
Nieuw Michelin-
boekje
’eep
Chevrolet Caprice
"Auto van het Jaar"
in V.S.
I
SnSST>»
’eiu
DE TILBURGSE KOERIER
DE AUTOMAAT - Donderdag 31 januari 1991 - pagina 7
anuari 1991 - pagina 6
Hemelsbreed
Menu-gestuurd
Bendix
is
iri
nabije toekomst in staat is. We lopen het drietal even langs.
Kuipvormig
snel. Een stel-
introduceerde
Recycling
Wagoneer
reven.
i’n vloeiende,
r ademt allure
ijke comfort.
40 zijn geheel
nde verwach-
uit de nieuwe
o intercooler,
net of zonder
ot in detail
normen waar
laard uitgerust
•e overtuigend
>che aspecten
eenstemmige
mentmeeting.
iAN
USSENBV
jebouwd
onder-
'anele
procent
ren
.000
Vervolg van pag. 1
1st meer
ischap-
vooi
baar
terbar
wielen r
werp, tei
de lichte
stellen zijn. Het
namischer en
der dat de i
ra Leasing)
verkrijgbaar met een handge-
schakelde vijf bak.
an de nieuwe
uur en veilig-
De Detroit Motorshow die begin deze maand werd gehouden, is elk jaar weer goed
voor een aardige hoeveelheid spectaculaire prototypes van Chrysler, Dodge en Jeep.
Dit jaar kwamen deze drie merken ieder met één model. Met de Chrysler 300, Jeep
Wagoneer 2000 en Dodge Neon toont het Chrysler-concern waartoe in het in de zeer
geerde titel in zijn soort in Ameri
ka. Belangwekkend is dat 6 uit 7
juryleden de "full size" Caprice
de eerste plaats toekenden in hun
persoonlijke rangschikking. Het
magazine loofde onder meer de
hoogstaande kwaliteit, de volledi
ge uitrusting, de veiligheid, het
comfort en ook de aandacht die
werd besteed aan afwerkingsde-
tails.
Dat electronica steeds meer functies in onze auto over
neemt, is een ontwikkeling die al jaren gaande is. Toch
komen er steeds weer nieuwe snufjes die het autorijden
veraangenamen en vergemakkelijken. Een voorbeeld
hiervan is zondermeer de Bosch Travelpilot, het eerste
in de handel zijnde autonavigatiesysteem. We mochten
het apparaat enige tijd beproeven en kwamen tot de
conclusie dat het fantastisch werkt, maar nog niet hele
maal uit de kinderschoenen is gegroeid.
De Bosch Travelpilot bestaat uit
vier onderdelen. Achterin de kof
ferruimte zit een CD-speler. Het
hele wegennet van Nederland is
op één compact disk opgeslagen
en wordt door het apparaat gele
zen. Tegen de achterste zijruit zit
een compas, die de bewegingen
van de auto registreert. Daarnaast naam, strac
zijn er nog de wielsensoren en het
afleesscherm op het dashboard.
Bij het in werking stellen, wat
automatisch gebeurt bij het star
ten van de auto, toont het scherm
Het is een sportieve, economische
en multi-functionele sedan gewor
den die vooral jonge en actieve
automobilisten zal aanspreken.
Het ruime interieur is te bereiken
via de vier schuifdeuren. De ba
gageruimte is een combinatie van
een conventionele kofferklep en
een lade die uitgetrokken kan
worden. Het passagiersgedeelte
is volledig aan de wensen aan te
passen door het neerklappen of
verwijderen van de stoelen.
Technisch is de Neon ook nieuw.
Voorin ligt een direct ingespoten
tweetakt motor door Chrysler zelf
ontwikkeld met een inhoud van 1,1
liter. De krachtbron is opgt
uit de helft van het aantal
delen dat bij een conventioi
motor nodig is, weegt 40 pre
minder en levert maar liefs
dan 100 pk. Andere eigenschap
pen zijn het lage brandstofver
bruik en minder schadelijke uit
laatgassen.
Alle interieurpanelen van de
Neon zijn voorzien van een code,
wat de kunststofsoort aangeeft en
dat is makkelijk bij toekomstige
recycling.
Andere eigenschappen van de
Neon zijn wielen gemaakt van
hergebruikt aluminium, ruiten die
ultraviolet ligt absorberen en de
interieurtemperatuur laag hou
den, lak op waterbasis en een
voor onderhoud makkelijke plaat
sing van de onderdelen op en
rond de motor.
Conclusie: De Bosch Travel Pilot is
een prima systeem, maar mist op
enkele kleine punten wat verfij
ning. Het is bij dit soort apparaten
te voorspellen dat even wachten
enorm in de aanschafprijs zal
schelen. Als firma's in de toekomst
een degelijk apparaat kunne
aanbieden voor rond de f.2.0
zal er ook werkelijk een toekomst
voor autonavigatiesysteem be
staan.
brekingen omzeild.
Bosch heeft in ieder geval de pri
meur. Ondanks zeer positieve ge
luiden van klanten in het door
Bosch aangeleverde promotiema
teriaal, moet betwijfeld worden of
de investering van f.6.830,= exclu
sief BTW en inbouw geld op zal
leveren. Natuurlijk werkt het sys
teem verfijnder dan een straten-
boek, maar dat is dan ook al voor
enkele tientjes te koop.
Jeep toont zijn toekomstvisie aan
de hand van de Wagoneer 2000,
een soort van APV. Dit concept ligt
misschien een tipje van de sluier
op van hoe de nieuwe Grand Wa
goneer van Jeep eruit zal zien. De
auto biedt plaats aan zes perso
nen en is voorzien van een 'enter
tainment center'. Dit bestaat uit
een televisie, videorecorder en
een CD-speler. De stoelen van de
ze Jeep kunnen worden verwij
derd en tijdens bijvoorbeeld een
pick-nick buiten de auto worden
gebruikt. Er zijn speciale voorzie
ningen getroffen, zodat bij stil
stand de temperatuur in de auto
aangenaam blijft. De auto heeft
voorin een V8-motor. Heel aardig
gevonden zijn de wielen en ban
eerst het embleem van de Travel
pilot en geeft vervolgens de moge- m°et
lijkheid de kaart op te roepen. De „a* wjlord
kaart die dan getoond wordt, kan '"°r'
in schaal worden gevarieerd van
0 tot 50 kilometer tot 0 tot 200 me
ter. De plaats waar de auto zich
bevindt wordt met een pijltje
weergegeven. Dit pijltje heeft een
vaste plaats op het scherm en
wijst altijd omhoog. Als je een
bocht neemt, draait het kaartje on
der de pijl door. Overigens moet
je de startpositie van de auto zelf
ingeven. Dit gaat allemaal heel
gemakkelijk menu-gestuurd.
Eigenlijk kun je zonder gebruiks
aanwijzing direct van de Travel
pilot gebruik maken.
Een andere mogelijkheid is erg
belangrijk, het ingeven van een
bestemming. Je geeft de plaats-
latnaam en bij een lan
ge straat eventueel de kruising.
Direct verschijnt op het scherm de
afstand hemelsbreed en de rich
ting die je moet gaat rijden. Het
scherm kan onder het rijden extra
De 3 liter V6 van 141 pk blijft ook
onveranderd in de Voyager te
koop. Net als bij het vorige model
is hierbij een keuze uit de SE en
LE beide met een automatische
transmissie. Een korte rij-indruk
wees uit dat de vernieuwde Voya
ger zijn comfortabele rij-eigen-
schappen heeft behouden. Be
langrijk is echter dat de achteras
wat meer op z'n Europese is afge
veerd. Het deinerige karakter dat
bij de oude modellen duidelijk
aanwezig was, is nu verleden tijd.
De reeds genoemde Grand Voya
ger krijgt een nieuwe 3.3 liter V6
van Chrysler zelf. Deze kracht
bron was al eerder in de Mini
Ram Van te vinden. Het geprodu
ceerde vermogen ligt op 150 pk,
terwijl de auto uiteraard stan
daard van een viertraps automati
sche transmissie is voorzien. De
Grand Voyager 3.3i LE wordt
aangeboden met een nieuwe
ABS-systeem wat in samenwer
king met Bendix werd ontwikkeld.
Het werkt namelijk op basis van
twee schijven voor en trommels
achter.
Het laatste nieuwtje bij de Voya-
ger-reeks is de All Wheel Drive,
een auto die in nauwe samenwer
king met Steyer-Daimler-Puch in
Oostenrijk werd ontwikkeld. De
auto is gemaakt op basis van een
korte Voyager met 3.3 liter injec-
tiemotor. Onder normale omstan
digheden gaat 92% van de aan-
drijfkrachten naar de voorwielen.
Door middel van een viscose kop
peling kan een krachtverdeling
van maximaal 60-40% ontstaan.
Het gaat hier dus om permanente
vierwielaandrijving.
De prijzen van de nieuweling blij
ven op een aangenaam niveau.
De prijsverhoging bedraagt min
der dan drieduizend gulden. Zo
kan de 2.5i SE worden aangebo
den voor f.47.995,= en dat is rond
uit scherp. Wordt voor de 3 liter
SE gekozen dan moet f.56.495,=
op tafel komen, terwijl de uiterst
complete LE f.72.795,= kost. De
meerprijs voor vierwielaandrij
ving is gering. De 3.3i LE AWD
automaat staat in de lijst voor
f.79.275,Dan zijn er nog de twee
uitvoeringen van de Grand Voya
ger: de SE voor f.59.995,= en de
LE voor f.76.295,
Nieuw if ook dat alle modellen
jrtaan op grijs kenteken lever-
zijn. Zonder zijruiten en ach-
mk is er al een Voyager van
af f.38.995,= inclusief BTW.
De Dodge Neon is de kleinste van
het drietal, maar is tegelijk de
auto die er het meest reëel uitziet.
De bolle daklijn doet nog het
meest denken aan de nieuwe
Mazda 121. De Neon heeft een la
ge neus met opvallend vormgege
ven koplampen en een wat hoger
opgetrokken achtersteven met
vrolijke vormen. Een belangrijk
punt bij de ontwikkeling van de
Neon was de milieu-vriendelijk-
heid. Hierbij werd zowel gekeken
naar uitlaatemissies, maar ook
naar de mogelijkheid van recyc
ling. Uiteraard mochten milieu
maatregelen de rij-eigenschap-
pen niet nadelig beïnvloeden.
den. De 20 inch wielen hebben
covers die zich in de band ver
grendelen.
Chrysler toonde de 300, waarmee
de traditie van het merk van luxu
euze snelle auto's uit de jaren '60
wordt voortzet. De grote vierdeurs
sedan heeft een 8 liter VI0 gekop
peld aan een viertraps automaat.
Ook zijn er studies naar alterna
tieve brandstoffen. Het is een ech
te "driver's car", waarmee Ameri
kanen willen aangeven dat de
eigenaar zelf in de auto rijdt en er
geen chauffeur op na houdt. Het
instrumentenpaneel is helemaal
om de bestuurder gevormd. De
bekleding van het meubilair is in
leer uitgevoerd met houtaccenten
ook achterin. Om de Chrysler 300
te kunnen starten moet de bestuur
der een identificatie-kaart in het
slot van de centrale console stop
pen. Hierna gaat een klepje open
waarachter de startknop zich ver
schuilt.
Achterpassagiers hebben ge
scheiden koptelefoons en kunnen
TV kijken. Natuurlijk hoort in een
dergelijk prestigemodel ook een
telefoon. De Chrysler heeft con
ventioneel scharnierende deuren.
De achterste exemplaren gaan
echter net andersom open, dan
als we gewend zijn.
Natuurlijk mogen we deze drie
auto's niet de eerst komende jaren
op de weg verwachten. Het toont
echter wel een reeks vindingen
die op korte termijn wel eens in
productie-auto's verwerkt kunnen
worden.
straatnamen geven uit de omge
ving waar je op dat moment rijdt
en informatie over de bestem
ming.
Het interieur bleef niet onge
moeid. De auto heeft een compleet
nieuw en bijzonder uitgebreid
dashboard gekregen. Alle be
langrijke zaken zijn aanwezig zo
als een toerenteller, brandstofme-
ter, temperatuurmeter, laadcon-
trole- en oliedrukmeter. Ook heb
ben de Voyagers voortaan een di
gitaal klokje. Het meubilair werd
op verschillende punten aange
past. De complete LE-uitgave
heeft een soort van kuipvormige
stoelen met losse hoofdsteunen.
De bekleding bestaat uit een grij
ze basiskleur met vrolijke banen.
In het dak zit een console met
leeslampjes, digitale buitentempe
ratuurmeter, compas, trip-compu
ter en een opbergvakje voor een
bril. De SE uitvoeringen hebben
standaard getint glas, elektrisch
verstelbare buitenspiegels, radio-
voorbereiding met 4 luidsprekers,
elektrische bediende voorportier
ruiten en centrale vergrendeling.
De LE voegt hier nog een aantal
aantrekkelijke opties aan toe zo
als lichtmetalen velgen, aircondi
tioning, cruise-control, zesvoudig
elektrisch verstelbare bestuur
dersstoel en een in hoogte verstel
bare stuurkolom. Een eigenaar-
digheidje is dat de bijrijdersstoel
wel een verstelbare rugleuning
heeft, maar niet naar voor of ach
ter te plaatsen is.
Het motorenprogramma is deels
bekend. De basis wordt weer ge
vormd door de 2.5 liter 4 cylinder
met een vermogen van 99 pk. De
auto haalt hiermee een top van
154 km/u en trekt in 15,2 seconden
naar de 100 km/u. De Voyager
met basismotor is alleen als SE
Het toonaangevende Amerikaan
se automagazine "Motor Trend"
maakte tijdens de autoshow van
Detroit bekend, dat Chevrolet's
nieuwe Caprice werd verkozen tot
de "1991 Motor Trend Car of the
Year". Het gaat hierbij om een
competitie die - alhoewel anders
opgevat dan de Europese Auto
van het Jaar - wordt beschouwd
als de meest prestigieuze en be-
Autonavigatiesystemen zijn uiterst
actueel. Vele electronicafirma's
hebben een dergelijk systeem op
de proefbanken. Ook Carminat,
een samenwerking tussen voorna
melijk Philips en Renault is er
druk mee doende. Gezien de hoe
veelheid informatie die door dit
systeem wordt gegeven, zijn ze
nog een flinke stap verder van
Bosch.
De nieuwe Michelin-gids met
spannings- en montagegegevens
van radiale personenwagenban
den is weer gereed. Het boekje
omvat de gegevens van 43 auto
merken. Afhankelijk van het merk
gaan de gegevens terug tot mo
dellen van zo'n tien tot vijftien jaar
oud. De opgenomen tabellen om
vatten de aangerade bandensoort
en de door de fabriek opgegeven
bandenspanning bij normaal ge
bruik of snelweggebruik bij volle
belasting. Ook alle nieuwe Miche
lin banden zijn in het nieuwe
boekje opgenomen. Zo is gemak
kelijk te zien welke auto's geschikt
zijn voor bijvoorbeeld de nieuwe
MXT-band. De zaktabel is ver
krijgbaar bij bandenleveranciers
of bij Michelin, telefoon 06-
0991220.
Toch bemerkten we twee belang
rijke tekortkomingen. Het systeem
verliest regelmatig zijn positie,
waardoor het pijltje ineens enkele
honderden meters tot kilometers
naast de werkelijk weg zit. Dit be
tekent dat de uitgangspositie weer
-*t worden gewijzigd en
is siordig. Ook als je een nieu
we weg rijdt, die op de CD nog
niet bekend is, raakt het apparaat
soms in de war. Een ander be
langrijk gemis is dat het systeem
alleen de afstand aangeeft in he
melsbrede kilometers en niet de
kortste weg. De richtingspijl geeft
alleen de hemelbrede richting
aan en vertelt dus op een kruising
niet of je nu rechtdoor moet of af
moet slaan. Zo zul je inderdaad
wel je bestemming bereiken,
maar of het werkelijk de korste
weg is, is zeer de vraag.
Overigens kent het Carminat-sys-
teem deze aanwijzingen wel.
De toekomst is natuurlijk dat een
navigatiesysteem wordt gekop
peld aan actuele verkeersinfor
matie, zodat wordt berekent hoe je
het snelst op een bestemming
komt en eventuele files en wegop-
i zijn van een nieuw ont-
terwijl ook de reeds beken-
itmetalen exemplaren te be-
et geheel ziet er dy-
eigentijdser uit, zon
succesvolle basisbelij
ning is verdwenen.
Een nieuwe versie voor Europa i
de Grand Voyager. In Amerika
was een verlengde versie al lan
ger leverbaar. De auto heeft in
principe dezelfde carrosserie als
de Dodge Mini Ram Van in ver
lengde uitgave. Uiteraard heeft
ook deze Grand Voyager alle
kenmerken van het nieuwe model.
De auto is 37 centimeter langer en
heeft een wielbasis die bijna 18
centimer groter is uitgevallen. De
winst is volledig ten goede geko
men aan de bagageruimte, die
met maar liefst 50% toenam ten
opzichte van de korte Voyager.
ZB-67-GY
I
II
^BiELEN
)T30
N
'ARANTIe
